Қазақ тілі 7-сынып
Тақырыбы: Дұрыс тамақтану- денсаулық
кепілі
Сабақтың
мақсаты: Оқушыларды тамақтану
мәдениетімен таныстырып, меңгерту. Адамның ағзасына қажетті
тағамдық заттардың ерекшелігін түсіндіру. Салауатты өмір салтын
қалыптастыру.
Сабақтың
жоспары:
1. Ұйымдастыру бөлімі 2.
Үй тапсырмасын тексеру
3. Жаңа тақырыпты түсіндіру 4. Бекіту бөлімі
5. Оқушылардың білімін бағалау
6. Үйге тапсырма беру
Сабақтың
барысы:
1.
Ұйымдастыру бөлімі
Оқушылармен амандасып, түгендеп журнал толтыру.
Оқушыларды төрт топқа бөліп отырғызу. (алдарына үйден дайындап
әкелген астарын және топты қорғау ұранын қою)
2.
Ұй тапсырмасын тексеру.
3. Жаңа тақырыппен таныстыру, мақсатын айту.Мұғалімнің
сөзі
Тамақтыну мәдениеті
дегеніміз — бір қалыпты тамақтану, тағамдардың әр түрлі
болуы, қай кезде және қандай мөлшерде ішіп — жей
білу.
Адам тағамынан өзінің бір
тәулікте жұмсайтын энегиясының мөлшеріне қарай қуат алуы тиіс. Егер
адам мөлшерден тыс ішіп жесе, артық салмақ қосып, нәтижесінде қант
диабеті, атеросклероз, жүрек ауруларына шалдығады. Алайда тамақты
аз ішіп, үнемі аш жүругеде болмайды. Бұның
да қауіпті зардаптары бар. Тамақтанудың ақылға қонымды
жай-жапсары болуға тиіс. Адам ағзасында (мысалы, салмағы 70 кг
тартатын) 40-45 кг су, 16-17 кг нәруыз, 7-10 кг
химиялық элементтен, 2,5 — 3 кг минералды тұздар,
0,5-0,8 кг көмірсутегіден тұрады. Адамның ағзасы тағам
түрлерінен дәрумендерді, биологиялық заттарды ұдайы қабылдап тұру
керек!
-
Адам ағзасына
қажетті тағамдық заттар
|
Нәруыздар
Сүт
Ет
Жұмыртқа
Балық
|
Майлар
Ет
Сүт
Күнбағыс
|
Көмірсулар
(углеводы)
Ұн
Картоп
Бал
|
Дәрумендер
Көкөніс
Жеміс – жидектер
|
Минералды тұздар
Балық
Теңіз өнімдері,
Құс еті
|
Тамақтану мәдениетінің 10
ережесі:
1. Әрбір адам тағамнан 1 тәулікте жұмсайтын
энергиясына сай қуат алуға тиіс.
2. Күніне 4 не 5 рет тамақтану тиімді.
3. Тамақты күн сайын бір мезгілде қабылдау керек.
4.
Ақырғы тамақтану ұйқыға дейін 2 сағат бұрын болу
керек.
5.
Тамақтын түрін (рационын)
өзгертіп тұру керек
6.
Қайнатылған, буға, парға піскен тағам пайдалы.
7.
Тамақты асықпай шайнап жеу керек
8.
Сұйық тағамдарды көкөніс, жемісті көп қолдану
керек
4. Бекіту
бөлімі.
1-тапсырма. Әр топ бүгінгі тақырыпта айтылған
тағамдық құнды заттары барма, қай тамақта қандай заттар бар айтып
көрсету.
2-тапсырма.
1-топ. Нәруызы көп тамақтын суретін ватманға
салады.
2-топ. Көмірсулары көп тағамды салады.
3-топ. Дәрумендері көп тағамды
салады.
4-топ. Минералды заттар мен майлары бар тағамдарды
салады
3-тапсырма. Әр топ асқа, тағам, дастарханға байланысты
ырымдар айту.
1-топ. Тамаққа қарап түшкіру әдепсіздік.
Жүкпен үйден шыққанда, үйден тұз алмайды.
2-топ. Шөлдегенде су бермеген жаман ырым.
Қол жумай асты ішпейді.
3-топ. Аузында тамақ тұрғанда сөйлемейді.
Тамақ үстінен аттамайды.
Дастарханға алдымен нан қойылады.
4-топ. Таңертеңгі асты тастамайды.
Тамақты сол қолмен жемейді.
Дастарханға бата бермей мұсылмандар тұрмайды.
5.
Оқушылардың білімдерін қорытындылау, бағалау. Жақсы қатысқан
оқушыларды марапаттау. Күнделігіне, журналына баға
қою.
6. Үйге
тапсырма беру. Дұрыс тамақтану денсаулық кепілі. Жеке тапсырма:
ас қайыру, бата іздену жұмысы.
Тақырыбы: “Дұрыс тамақтану - денсаулық
кепілі”
(презентация)
Мақсаты:
1. Дұрыс тамақтану туралы білімдерін жүйелеу,
кеңейту. Тазалық гигиенасы туралы ережелерді
қайталау.
2. Дүниетанымын, ой - өрісін пәнге деген
қызығушылығын
арттыру.
3. Дұрыс тамақта білуге
тәрбиелеу.
"Мынау не?" дидактикалық
ойын
ІІІ. "Мағынаны тану"
кезеңі
(жаңа сабақты электрондық оқулықпен
түсіндіру)
Денсаулықтың негізі - дұрыс
тамақтану
1. Қолыңды сабындап
жу
2. Қисаймай, түзу
отыр
3. Қасықты оң қолыңмен
ұста
4. Тамақ ішіп отырып сөйлеме, күлме, кітап,
газет оқыма
5. Шамадан тыс тойып
ішпе
6. Нанды үзіп
же
7. Тамақтан соң аузыңды шай, қолыңды
жу.
Оқулықпен
жұмыс
Азық - түліктің қандай түрлері
болады?
“Азық - түлікті жина”
ойыны
Тамақ алдымызға қалай
келеді?
Сендер неше мезгіл тамақ
ішесіңдер?
Сабақтан кейін бірден тамақ ішуге отырасыңдар
ма?
Дәптермен
жұмыс
Дұрыс
тамақтану............
Дұрыс
тамақтанбау..........
Сергіту
сәті
Орнымыздан
тұрайық
Алақанды
ұрайық,
Бір отырып, бір
тұрып,
Біз демалып
алайық.
Сауалнама:
1. Нансыз тамақ ішесің
бе?
2. Қандай көкөністерді күнделікті
жейсің?
3. Қандай жемістің шырынын
ішесің?
4. Күніне неше рет сүт
ішесің?
5. Сен балықты жақсы көресің
бе?
6. Шайға қантты көп саласың
ба?
Ауырып ем
іздегенше,
Ауырмайтын жол
ізде.
Жұқпалы аурудан сақтана
білу
Табиғи
шынығу.
Күн тәртібін дұрыс
сақтау.
Жеке бас тазалығын
сақтау
Дұрыс
тамақтану.
Спортпен
айналысу.
Темекі, арақ, нашақорлықтан аулақ
болу.
Қайрымды
болу.
Қорытынды:
Ас - адамның
арқауы
Аспен күш
артады
Тағам іш
жағымды
Тазартар
жаңынды
«Өзіңді, тамағыңды таза
ұста, ішкен - жеген сайын және де ертеңгі – кеш ауызыңды тазалап
шайқа. Таза ауада көбірек жүр, қимылда - деген
тілекпен
Тренинг: Мен саған...
тілеймін. «Жүректен –
жүрекке»
Адам ағзасына қажетті
тағамдық заттар
Нәруыздар
Сүт
Ет
Жұмыртқа
Балық
|
Майлар
Ет
Сүт
Күнбағығыс
|
Көмірсулар
(углеводы)
Ұн
Картоп
Бал
|
Дәрумендер
Көкөніс
Жеміс –
жидектер
|
Минералды
тұздар
Балық
Теңіз
өнімдері,
Құс
еті
|
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Адам ағзасына қажетті
тағамдық заттар
Нәруыздар
Сүт
Ет
Жұмыртқа
Балық
|
Майлар
Ет
Сүт
Күнбағығыс
|
Көмірсулар
(углеводы)
Ұн
Картоп
Бал
|
Дәрумендер
Көкөніс
Жеміс –
жидектер
|
Минералды
тұздар
Балық
Теңіз
өнімдері,
Құс
еті
|
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Адам ағзасына қажетті
тағамдық заттар
Нәруыздар
Сүт
Ет
Жұмыртқа
Балық
|
Майлар
Ет
Сүт
Күнбағығыс
|
Көмірсулар
(углеводы)
Ұн
Картоп
Бал
|
Дәрумендер
Көкөніс
Жеміс –
жидектер
|
Минералды
тұздар
Балық
Теңіз
өнімдері,
Құс
еті
|
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Адам ағзасына қажетті
тағамдық заттар
Нәруыздар
Сүт
Ет
Жұмыртқа
Балық
|
Майлар
Ет
Сүт
Күнбағығыс
|
Көмірсулар
(углеводы)
Ұн
Картоп
Бал
|
Дәрумендер
Көкөніс
Жеміс –
жидектер
|
Минералды
тұздар
Балық
Теңіз
өнімдері,
Құс
еті
|
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Адам ағзасына қажетті
тағамдық заттар
Нәруыздар
Сүт
Ет
Жұмыртқа
Балық
|
Майлар
Ет
Сүт
Күнбағығыс
|
Көмірсулар
(углеводы)
Ұн
Картоп
Бал
|
Дәрумендер
Көкөніс
Жеміс –
жидектер
|
Минералды
тұздар
Балық
Теңіз
өнімдері,
Құс
еті
|
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Адам ағзасына қажетті
тағамдық заттар
Нәруыздар
Сүт
Ет
Жұмыртқа
Балық
|
Майлар
Ет
Сүт
Күнбағығыс
|
Көмірсулар
(углеводы)
Ұн
Картоп
Бал
|
Дәрумендер
Көкөніс
Жеміс –
жидектер
|
Минералды
тұздар
Балық
Теңіз
өнімдері,
Құс
еті
|
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Адам ағзасына қажетті
тағамдық заттар
Нәруыздар
Сүт
Ет
Жұмыртқа
Балық
|
Майлар
Ет
Сүт
Күнбағығыс
|
Көмірсулар
(углеводы)
Ұн
Картоп
Бал
|
Дәрумендер
Көкөніс
Жеміс –
жидектер
|
Минералды
тұздар
Балық
Теңіз
өнімдері,
Құс
еті
|
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Адам ағзасына қажетті
тағамдық заттар
Нәруыздар
Сүт
Ет
Жұмыртқа
Балық
|
Майлар
Ет
Сүт
Күнбағығыс
|
Көмірсулар
(углеводы)
Ұн
Картоп
Бал
|
Дәрумендер
Көкөніс
Жеміс –
жидектер
|
Минералды
тұздар
Балық
Теңіз
өнімдері,
Құс
еті
|
Тамақтану мәдениетінің
ережесі:
1. Әрбір адам тағамнан
1 тәулікте жұмсайтын энергиясына сай қуат алуға тиіс.
2. Күніне 4 немесе 5 рет тамақтану тиімді.
3. Тамақты күн сайын бір мезгілде қабылдау керек.
4. Ақырғы тамақтану ұйқыға дейін 2 сағат бұрын болу керек.
5. Тамақтын түрін (рационын) өзгертіп тұру керек
6. Қайнатылған, буға піскен тағам пайдалы.
7. Тамақты асықпай шайнап жеу керек
8. Сұйық тағамдарды, көкөністі, жемісті көп қолдану керек
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Тамақтану мәдениетінің
ережесі:
1. Әрбір адам тағамнан
1 тәулікте жұмсайтын энергиясына сай қуат алуға тиіс.
2. Күніне 4 немесе 5 рет тамақтану тиімді.
3. Тамақты күн сайын бір мезгілде қабылдау керек.
4. Ақырғы тамақтану ұйқыға дейін 2 сағат бұрын болу керек.
5. Тамақтын түрін (рационын) өзгертіп тұру керек
6. Қайнатылған, буға піскен тағам пайдалы.
7. Тамақты асықпай шайнап жеу керек
8. Сұйық тағамдарды, көкөністі, жемісті көп қолдану керек
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Тамақтану мәдениетінің
ережесі:
1. Әрбір адам тағамнан
1 тәулікте жұмсайтын энергиясына сай қуат алуға тиіс.
2. Күніне 4 немесе 5 рет тамақтану тиімді.
3. Тамақты күн сайын бір мезгілде қабылдау керек.
4. Ақырғы тамақтану ұйқыға дейін 2 сағат бұрын болу керек.
5. Тамақтын түрін (рационын) өзгертіп тұру керек
6. Қайнатылған, буға піскен тағам пайдалы.
7. Тамақты асықпай шайнап жеу керек
8. Сұйық тағамдарды, көкөністі, жемісті көп қолдану керек
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Тамақтану мәдениетінің
ережесі:
1. Әрбір адам тағамнан
1 тәулікте жұмсайтын энергиясына сай қуат алуға тиіс.
2. Күніне 4 немесе 5 рет тамақтану тиімді.
3. Тамақты күн сайын бір мезгілде қабылдау керек.
4. Ақырғы тамақтану ұйқыға дейін 2 сағат бұрын болу керек.
5. Тамақтын түрін (рационын) өзгертіп тұру керек
6. Қайнатылған, буға піскен тағам пайдалы.
7. Тамақты асықпай шайнап жеу керек
8. Сұйық тағамдарды, көкөністі, жемісті көп қолдану керек
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Тамақтану мәдениетінің
ережесі:
1. Әрбір адам тағамнан
1 тәулікте жұмсайтын энергиясына сай қуат алуға тиіс.
2. Күніне 4 немесе 5 рет тамақтану тиімді.
3. Тамақты күн сайын бір мезгілде қабылдау керек.
4. Ақырғы тамақтану ұйқыға дейін 2 сағат бұрын болу керек.
5. Тамақтын түрін (рационын) өзгертіп тұру керек
6. Қайнатылған, буға піскен тағам пайдалы.
7. Тамақты асықпай шайнап жеу керек
8. Сұйық тағамдарды,
көкөністі, жемісті көп қолдану
керек
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------