Тақырыбы: «Сабақты зерттеу» тәсілі эксперименталдық зерттеудің ерекше нысаны ретінде

Бурабай кенті С.Сейфуллин атындағы орта мектебінің ұжымына 2014 жылдың қаңтарынан бастап Lesson Study экспериментіне енуге ұсыныс жасалды.

5 шығармашылық топ құрылды.

Сол топтарының бірінің жетекшісі ретінде мен, бастауыш сынып мұғалімі, Абишева Гульназ Балтабайқызы тағайымдалып, жұмыс атқарып жатырмыз.

Біздің топта жұмыс істейтін 4 мұғалім бар: Сол мұғалімдердің ішінде екеуі ІІІ деңгейді бітірген Жалмуканова Шолпан Қинаятқызы және Абишева Гульназ Балтабайқызы

Ең басында Lesson Study туралы көп нәрсені түсінбедік. Барлығымыз қосылып осы жобаға кірістік. Ең әуелі Lesson Study (сабақты зерттеу) бойынша көп мәліметтер алуға тырыстық. Тренерлер келіп көп мәліметтерді ұсынып, түсіндірді. Әріптестерімізбен ой бөлістік. Біздің шығармашылық топ, қай пәннен, қай сыныпта сабақ өткізетінімізді анықтап алған соң, жоспар құруға кірістік. Алдымызға қойған мақсатымыз

«Жаңа әдіс-тәсілдерді қолдана отырып, оқушылардың білім спасын арттыру»

Оқушыларға математика, қазақ тілі, дүниетану, әдебиеттік оқу пәндерінен тестілеу алынды. Соның нәтижесі бойынша сыныпта оқитын оқушылардың ішінен жоғары, орта, төмен көрсеткіштері бар үш оқушыны таңдап алдық.

А, В, С оқушыларын анықтадық.

А В С

 Бақылаушылар арасында кім қай бақылаудағы оқушыны (оқушыларды) қадағалайтынын келісіп алдық. Бұл бақылаушылардың мұғалімге емес, бақылаудағы оқушыға (оқушыларға) көп көңіл бөлетіндігін білдіреді. Бақылаушылар бақылаудағы оқушылардың сабақтың әртүрлі кезеңіндегі жауаптарын белгілеп отырып, осы кезеңде жоспарланған нәтижеге сәйкестігін немесе одан алшақтығын ескеріп отырады.

Жалпы 2014-2015 оқу жылы 5 сабақ өткіздік.

Мен 3 сабақ өткіздім. 3 сыныпта дүниетану пәнінен «Мал шаруашылығы» тақырыбына, 4 – сыныпта қазақ тілі пәнінен «Сөйлем мүшесі» тақырыбына және

4- сыныпта әдебиеттік оқу пәнінен «Наурыз мейрамы» тақырыбына сабақ өткіздім. Жоспарды алдын ала шығармашылық топпен ақылдасып, бірлесе құрастырдық. Мысалы: дүниетану пәнінен «Мал шаруашылығы» тақырыбын өткен кезде мынандай шығармашылық тапсырмалар бердім.

А,В,С оқушыларын бақылаған мұғалімдер осы шығармашылық тапсырмаларды балалар аса белсенділікпен орындағанын байқады. Сондықтан осындай тапсырмаларды көбірек дайындауды ұсынды.

Ал осы сабақ нәтижесін талдау барысында А,В,С оқушыларын ескеріп, деңгейлік тапсырмалар берілмегені анықталды. Келесі сабаққа деңгейлік тапсырмалар дайындау ұсынылды. Келесі сабақ 4– сыныпта «Сөйлем мүшесі» тақырыбына қазақ тілінен болды. Оқушыларға мынандай деңгейлік тапсырмалар дайындадық.

І –деңгей. «Отбасы» тақырыбына эссе жазып, сөйлем мүшелеріне талда.

ІІ–деңгей. Тапсырма. Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойып жаз. Бастауыш пен баяндауышты тап.

..... аттанды ..... сауылды.

..... сабақ оқыды ..... тегістелді.

..... оралды.

Керекті сөздер: сиыр, тапсырма, жер, Жанар, жолаушылар.

ІІІ–деңгей. Сөйлемдерді көшіріп жаз. Қарамен жазылған сөздерге сұрақ қой. Сөйлемнің тұрлаулы мүшелерін тауып, астын сыз.

Қайсар сол жаққа қарай бұрылды. Ол ауылдағы досымен кездесті. Екеуі қармақпен балық аулауға барды. Балық күндегіден аз болды. Олар үйлеріне қайтты.

Бұл тапсырмаларды бергеннен кейін С оқушы ІІІ деңгейлік тапсырманы толық орындай алмағаны анықталды. (Яғни С оқушы сөйлемді көшіріп жазды, қарамен жазылған сөздерге сұрақ қойды, бірақ тұрлаулы сөйлемдердің астын сызған жоқ.)

Келесі сабақта деңгейлік тапсырмаларды дайындауына аса үлкен мән беру керек деп шештік.

Үшінші сабақ 4- сыныпта әдебиеттік оқу пәнінен «Наурыз мейрамы» тақырыбына өткіздім. Бұл сабаққа ауданның мектебінен әріптестер келіп, қатысты. Сабақ жоғары деңгейде өтті деп, бағалап кетті. Олар да осындай экспериментке қатыссқысы келетінін айтты. Балалар белсенді жұмыс істеді. Ал А,В,С оқушыларына келетін болсақ, алғашқы екі сабаққа қарағанда әжептәуір оң өзгерістер болғаны байқалды. Оны бақылаушы мұғалімдер де айтты. Келген қонақтар да риза болды. Әрбір зерттеу сабағынан кейін бізде лессон стади өтеді. Онда барлық шығармашылық топ бірлесіп, талдау жасаймыз. Сабағымыздың күшті және әлсіз жақтарын анықтаймыз.

3 сабақ бойынша Lesson Study жұмысының қорытындысы, нәтижелері мен жетістіктері.

1-сабақ дүниетану «Мал шаруашылығы»

4-сыныпта № 2 сабақ бойынша Lesson Study жұмысының қорытындысы, нәтижелері мен жетістіктері.

2-сабақ қазақ тілі «Сөйлем мүшелері»

4-сыныпта № 3 сабақ бойынша Lesson Study жұмысының қорытындысы, нәтижелері мен жетістіктері.

3-сабақ әдебиеттік оқу «Наурыз тойы»

Әрбір сабақтаң кейін балалармен сауалнама алып отырдық. Мысалыға бірінші сабақтан кейінгі А,В,С балаларынан алынған сауалнама қорытындысы мынандай болды.

Келесі сабаққа жоспар құрамыз. Осылай жалғаса береді. Осы лессон стади барысында бізге, мұғалімдерге ұнағаны: бірлесе отырып, жоспарлаған сабағымыздың нәтижесінде біз сабағымыздағы кемшіліктерді, жақсы жақтарын анықтауға мүмкіншілік болды. Lesson Study негізінде 7 модуль бағдарламасымен жұмыс істейміз. Балалар сыни тұрғыдан ойланады. Деңгейлік тапсырмалар беріледі. Баланың шығармашылығы арта түсті. Балалар диалог арқылы ашыла бастады. Сабақты өмірдегі мысалдармен байланыстыра отырып, баланың ойлауы да дами түсті. АКТ кеңінен пайдаланамыз. Мұғалім тарапынан көшбасшылық көрсетемін. Lesson Study сабақтарының нәтижесінде, әрбір баланың бойында өзгерістер байқалды. Балалар бір бірінен қалыспай, жұмыс істеуге кірісті.

Lesson Study іс-тәжірибесінің күшті жақтары:

• Оқушылар сабақтағы жетістігі: бала аудитория алдында еркін сөйлеуге үйренеді, мінез-құлқы өзгереді, сабақ үстінде өздерін еркін ұстайды, топпен жұмыс істеуге дағдыланады.

• Сабақ жоспарын құру барысында топ мүшелері бірлесе отырып сабақ жоспарын құрастырады.

• Сабақ барысында А,В,С деңгейлі оқушыларды мұғалімдер, бақылайды, өз зерттеулерін жүргізеді.

• Сабақ өткеннен кейін коучинг болады. Топ мүшелері өткізілген сабаққа талдау жасайды, ұсыныстарын айтады.

• Топ мүшелері сабақтағы біздің қолданған 7 модульді, әдіс-тәсілдердің кейбіреулерін алып өз сабақтарында қолданады. Іс-тәжірибе алмасады.

• Бұл тәжірибеге тренерлер келіп бақылап, тексеріп, ұсыныстар айтады, бағыт-бағдар береді, үйретеді.

• Мұғалімдерге көп жұмыс істеп, ізденуге мұқтаж етеді.

Сабақпен қатар аудандық, облыстық, ресспубликалық конкурстарға да қатысамыз. «Мұғалім» журналына біздің мектептегі өтіліп жатқан зерттеу сабақтарымыз, яғни лессон стади туралы мақаламыз жарияланған. «Инновациялық педагогикалық білік –мектеп тәжірибесінде» тақырыбындағы республикалық он- лайн режимінде педагогикалық жоба жәрмеңке-байқауына қатысып сертификат алдым. Онда Лессон стади туралы жұмысымды ұсындым.