Тақырыбы: Шағын орталық тәрбиеленушілерін оқытуда қолданылатын жаңаша әдіс-тәсілдер.

Орындаған: Шаривхан Ахерке

Шағын орталық тәрбиеленушілерінің жан-жақты дамуы үшін жаңа әдіс-тәсілдерді қолдану маңызды. Қазіргі заманғы білім беру жүйесі баланың шығармашылық, танымдық, әлеуметтік, физикалық және коммуникативтік дағдыларын қалыптастыруға бағытталған.

1. Танымдық дағдыларды дамыту әдістері

Танымдық дағдылар баланың ойлау, есте сақтау, зейін және зерттеу қабілеттерін қамтиды.

Жаңаша әдістер:

• STEAM технологиясы

STEAM (Science, Technology, Engineering, Art, Mathematics) – ғылым, технология, инженерия, өнер және математиканы біріктіретін әдіс. Бұл тәсіл баланың ойлау қабілетін, зерттеушілік дағдыларын және шығармашылық қабілеттерін дамытады.

Мысалы:

-Балалар су мен ауаның қасиеттерін зерттеп, тәжірибелер жасайды.

-әртүрлі дидактикалық ойындар арқылы ойлау қабілеттерін арттырады.

Мысалы: «Төлін тап», «жұбын тап», «қай сурет жоғалып кетті», «мекенін тап», «бір және көп ойыны», «ұзын –қысқа ойыны» т.б. үстел-үсті ойындары жатады

• ТРИЗ технологиясы (Шығармашылық тапсырмалар теориясы)

Бұл әдіс баланың шығармашылық ойлауын және кез келген жағдайдан тиімді шығу жолдарын табу қабілетін дамытады.

Мысалы: Балалар ертегі кейіпкерлеріне жаңа шешімдер ойлап табады.

2. Әлеуметтік-эмоционалдық дағдыларды дамыту әдістері

Бұл дағдылар баланың қоршаған ортаға бейімделуіне, эмоцияларын түсініп, дұрыс басқаруына көмектеседі. Сюжеттік –рөлдік және қимылды ойындар жатады.

«Шаштараз», «Дәрігер», «Құрылысшы» т.б.

Эмоцияларды зерттеу ойыны – түрлі эмоцияларды танып, оларды бейнелеу арқылы эмоциялық интеллект дамиды.

Мысалы:

«Сиқырлы айна» ойыны – бала өз эмоциясын айна арқылы немесе сурет арқылы көрсетіп, талқылайды.

3. Шығармашылық дағдыларды дамыту әдістері

Шығармашылық қабілеттерін дамыту арқылы бала сурет салу, мүсіндеу, жапсыру және музыкалық қабілеттерді қалыптастырып өз ойларын еркін жеткізе алады және өнерге қызығушылығы артады. Бұған ертеңгіліктерді, ритммен жаттығуларды да жатқызамыз

Жаңаша әдістер:

Стори-теллинг (әңгімелеу) – балаға оқиғалар ойлап табуға мүмкіндік береді.

Эксперименттік сурет салу – дәстүрлі әдістерден тыс, түрлі материалдармен жұмыс істеу.

Мысалы:

Табиғи материалдармен сурет салу.

Балалардың өз ертегісін құрастыруы.

4. Коммуникативтік дағдыларды дамыту әдістері

Коммуникативтік дағдылар баланың сөйлеу, тыңдау және өз ойын жеткізу қабілеттерін жетілдіреді.

Жаңаша әдістер:

Рөлдік ойындар: Балаларға түрлі рөлдер мен сценарийлер беру арқылы оларды сөйлеуге, тыңдауға және өз ойын білдіруге ынталандыру.

Диалогтық оқыту – балаларға сұрақ қою арқылы пікір алмасу дағдыларын дамытады.

Драма және театр ойындары – баланың сөздік қорын байытып, еркін сөйлеуіне көмектеседі.

«Сиқырлы микрофон» ойыны – кезекпен сөз сөйлеуді үйретеді.

Мысалы:

Балалар ертегі кейіпкерлерінің орнына еніп, өз сөздерін құрастырады.

«Сұрақ-жауап» ойыны арқылы баланың сөйлеу дағдылары дамиды.

5. Дене-қимыл дағдыларын дамыту әдістері

Бұл дағдылар моторика, қозғалыс белсенділігі және жалпы денсаулықты нығайтуға бағытталған физикалық белсенділігін арттыру үшін түрлі ойындар мен жаттығулар ұйымдастыру.

Моторика дамыту: Қолмен жұмыс жасауға арналған сенсорлы ойындар, мысалы, құрастыру, сурет салу, саусақ гимнастикасы мен құм терапиясы - бұл балалардың ұсақ моторикасын дамытады.

Жаңаша әдістер:

Йога және медитация – балалардың дене тепе-теңдігін және зейінін арттырады.

Мысалы:

«Теңгерім жолы» ойыны – бала арнайы сызық бойымен жүріп, тепе-теңдікті сақтайды.

Квест ойындары – қозғалысты ойын арқылы ұйымдастыру. Мысалы 1 затты жасырып қойып кеңістік ұғымдарын қалыптастыру негізінде баланың деңгейіне қарай алға 1 қадам, оңға 2 қадам деп нұсқау бере отырып ойнатылады.

Жалпы біртұтас тәрбие аясы негізінде ұлттық құндылықтарымызды дәріптеу мақсатында «Аналар» мектебімен бірлесе отырып жұмыс жасау, ертеңгілік өткізу де баланың жан -жақты дамуына ықпал ететін жаңаша әдістердің бірі болып саналады. Бұл өте тиімді әдістердің бірі.

Қорытынды

Балабақшада баланың бес негізгі дағдысын дамыту – оның болашақтағы табысты тұлға болып қалыптасуына негіз қалайды. Ойын, STEAM, ТРИЗ, сторителлинг және театр әдістерін қолдану арқылы балалардың когнитивтік, эмоционалдық, шығармашылық, коммуникативтік және қимыл-қозғалыс дағдылары тиімді дамиды. Заманауи педагогтар жаңа әдістерді қолдану арқылы баланың жан-жақты дамуына ықпал етеді.