Сан мен санау

Жиынтық бағалауға арналған
әдістемелік ұсыныстар
Математика
1-сынып

Әдістемелік ұсыныстар мұғалімге 1-сынып білім алушыларына «Математика» пәні
бойынша жиынтық бағалауды жоспарлау, ұйымдастыру және өткізуге көмек құралы ретінде
құрастырылған. Әдістемелік ұсыныстар (қазақ тілінде білім беретін) бастауыш сыныптың (14-сыныптары) «Математика» пәні бойынша оқу бағдарламасы (орта білім беру мазмұнын
жаңарту аясындағы) мен оқу жоспарының негізінде дайындалған. 1-сыныпта жиынтық
бағалау 3 және 4-тоқсандарда өткізіледі.
Бөлім / ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалаудың тапсырмалары мұғалімге білім
алушылардың тоқсан бойынша жоспарланған оқу мақсаттарына жету деңгейін анықтауға
мүмкіндік береді.
Әдістемелік ұсыныстарда бөлім / ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалауды
өткізуге арналған бағалау критерийлері мен дескрипторлары бар тапсырмалар ұсынылған.
Сондай-ақ, жинақта білім алушылардың оқу жетістіктерінің мүмкін деңгейлері (рубрикалар)
сипатталған. Тапсырмалар мен рубрикалар ұсыныс түрінде берілген.
Тоқсандық жиынтық бағалауды өткізу үшін спецификацияда тапсырма үлгілері мен
балл қою кестесі ұсынылған. Спецификация стандартталған және оны тоқсандық жиынтық
бағалауды өткізуде басшылыққа алу міндеттелген.
Әдістемелік ұсыныстар бастауыш сынып мұғалімдеріне, мектеп әкімшілігіне, білім
беру бөлімінің әдіскерлеріне, критериалды бағалау бойынша мектеп, өңірлік
үйлестірушілеріне және басқа да мүдделі тұлғаларға арналған.
Әдістемелік ұсыныстарды дайындау барысында ресми интернет-сайттағы қолжетімді
ресурстар (суреттер, фотосуреттер, мәтіндер, аудио және бейнематериалдар) қолданылды.

2

Мазмұны
3-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР .... 4
3А «Сандармен амалдар орындау. Есептер» бөлімі бойынша жиынтық бағалау ................... 4
3В «Шамалар.Уақытты бағдарлау» бөлімі бойынша жиынтық бағалау .................................. 7
3С «Теңдік және теңсіздік. Теңдеу» бөлімі бойынша жиынтық бағалау ............................... 10
3-тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың спецификациясы .................................................... 13
4-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР .. 16
4А «Күнделікті өмірдегі есептеулер» бөлімі бойынша жиынтық бағалау ............................. 17
4В «Жиын және логика элементтері» бөлімі бойынша жиынтық бағалау ............................. 20
4С «Нысандардың орналасуы және бағыты» бөлімі бойынша жиынтық бағалау ................ 23
4-тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың спецификациясы .................................................... 26

3

3-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР
3А «Сандармен амалдар орындау» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Бөлімше

1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер.
1.2 Сандармен амалдарды орындау

Оқу мақсаты

1.1.1.2** Бір таңбалы сандарды салыстыру.
1.1.2.3 Қосудың ауыстырымдылық қасиетін; 0 және 1-дің
қасиетін қолдану

Бағалау критерийі

Білім алушы
• 10 көлеміндегі біртаңбалы сандарды
салыстырады
• Есептеуде 1-ді қосу және азайтудың қасиетін
қолданады
• 0 cанымен есептеулер жүргізеді

Ойлау дағдыларының
деңгейі

Қолдану

Орындау уақыты

10 минут

Тапсырма
1. Сандарды салыстыр.

2.

Өрнекке сәйкес жауапты тауып, сызықпен қос.

3. Есепте.
0+7=

9–0=

4

Бағалау критерийі
10 көлеміндегі
біртаңбалы сандарды
салыстырады.

Есептеуде 1-ді қосу және
азайтудың
қасиетін
қолданады.
0 cанымен есептеулер
жүргізеді.
Барлығы

Тапсырма
№

1

2

3

Дескриптор
Білім алушы
біртаңбалы сандарды салыстырады
және сәйкес таңбаны қояды;
біртаңбалы сандарды салыстырады
және сәйкес таңбаны қояды;
біртаңбалы сандарды салыстырады
және сәйкес таңбаны қояды;
қосу амалына берілген өрнекті
мәнімен сәйкестендіреді;
азайту амалына берілген өрнекті
мәнімен сәйкестендіреді;
0-ге санды қосуға берілген өрнектің
мәнін табады;
саннан 0-ді азайтуға берілген өрнектің
мәнін табады.

Балл
1
1
1
1
1
1
1
7

5

0 cанымен есептеулер
жүргізеді

Есептеуде 1-ді қосу және
азайтудың қасиетін
қолданады

10 көлеміндегі
біртаңбалы сандарды
салыстырады

Бағалау критерийі

3

2

1

Тапсырма
№

Санға 0–ді қосуға және
азайтуға берілген өрнектердің
мәнін табуда қиналады

Санға 1–ді қосуға және
азайтуға берілген өрнектердің
мәнін табуда қиналады

10 көлеміндегі біртаңбалы
сандарды салыстыруда
қиналады

Төмен

Санға 0–ді қосуға / саннан 0-ді
азайтуға берілген өрнектердің
мәнін табуда қателеседі

Санға 1–ді қосуға / саннан 1-ді
азайтуға берілген өрнектердің
мәнін табуда қателеседі

10 көлеміндегі біртаңбалы
сандарды
салыстыруда
қателеседі: «>» / «<» / «=»

Орта

Оқу жетістіктерінің деңгейі

Білім алушының аты-жөні: ______________________________________________________________

Жоғары

6

Санға 0–ді қосуға және
азайтуға берілген өрнектердің
мәнін дұрыс шығарады

Санға 1–ді қосуға және
азайтуға берілген өрнектердің
мәнін дұрыс шығарады

10 көлеміндегі
біртаңбалы сандарды
дұрыс салыстырады

«Сандармен амалдар орындау» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты
ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика

3В «Шамалар.Уақытты бағдарлау» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Бөлімше

1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері

Оқу мақсаты

1.1.3.5 Циферблат бойынша уақытты 12-сағаттық
форматта анықтау: сағат /уақытты бағдарлау: минут,
сағат, күн, апта, ай, жыл
1.1.3.2 **Өлшем бірліктерді (сағ) қолданып өлшеу

Бағалау критерийі

Білім алушы:
• Уақыт өлшем бірліктерін (сағат, күн, апта, ай)
ажыратады
• Циферблат бойынша уақытты анықтайды
• Уақыт аралығын «сағат» өлшем бірлігімен өлшейді

Ойлау дағдыларының
деңгейі

Қолдану

Орындау уақыты

10 минут

Тапсырма
1. Уақыт өлшем бірліктерін өсу ретімен нөмірле.

2.

Сағат 6-ны көрсетіп тұрған суретті белгіле ().

7

3. Қабырғадағы сағат таңертеңгі 10-ды көрсетіп тұр. 1 сағаттан кейін сағат тілдері қалай
орналасады? Суретін сал және сол уақытты жаз.

Бағалау критерийі
Уақыт өлшем
бірліктерін (сағат,
күн, апта, ай)
ажыратады.

Циферблат бойынша
уақытты анықтайды.
Уақыт
аралығын
«сағат»
өлшем
бірлігімен өлшейді.
Барлығы

Тапсырма
№

1

2

3

Дескриптор

Білім алушы
уақыт өлшем бірлігінің біріншісін
анықтайды – сағат;
уақыт өлшем бірлігінің екіншісін
анықтайды – күн;
уақыт өлшем бірлігінің үшіншісін
анықтайды – апта;
уақыт өлшем бірлігінің төртіншісін
анықтайды – ай;
берілген уақытты көрсетіп тұрған
сағатты анықтайды;
сағат тілдерін берілген уақытқа
сәйкестендіріп салады;
анықталған уақытты цифрмен жазады.

Балл
1
1
1
1
1
1
1
7

8

Циферблат бойынша
уақытты анықтайды
және уақыт аралығын
«сағат» өлшем
бірлігімен өлшейді

Уақыт өлшем
бірліктерін
ажыратады: сағат, күн,
апта, ай

Бағалау критерийі

2, 3

1

Тапсырма
№

Циферблат бойынша
уақытты анықтауда,
уақыт бөліктерінің
аралығын «сағат» өлшем
бірлігімен анықтауда
қиналады

Уақыт өлшем бірліктерін
өсу ретімен
орналастыруда қиналады

Төмен

Циферблат бойынша
уақытты анықтауда/
циферблатта берілген
уақытты бейнелеп
көрсетуде / жазуда
қателеседі

Уақыт өлшем бірліктерін өсу
ретімен
орналастыруда
қателеседі: сағ / күн / апта /
ай

Орта

Оқу жетістіктерінің деңгейі

Білім алушының аты-жөні: ______________________________________________________________

Циферблат бойынша
уақытты анықтайды, уақыт
бөліктерінің аралығын
«сағат» өлшем бірлігімен
дұрыс анықтайды

Уақыт өлшем бірліктерінің
өсу ретін дұрыс анықтайды

Жоғары

«Шамалар.Уақытты бағдарлау» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты
ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика

9

3 С «Теңдік және теңсіздік. Теңдеу» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Бөлімше

2.2 Теңдік және теңсіздік. Теңдеу
2.1 Санды және әріпті өрнектер

Оқу мақсаты

1.2.2.1 Теңдік және теңсіздікті, теңдеуді, тура және тура емес
теңдік пен теңсіздікті айыра білу
1.2.1.2 Әріптің берілген мәніндегі бір амалды әріпті өрнектің
мәнін табу
1.2.1.5 Жақшасыз әріпті, санды өрнектерді салыстыру

Бағалау критерийі

Білім алушы
• Теңдік,теңсіздік,теңдеуді ажыратады.
• Берілген мәні бар әріпті өрнектің мәнін табады
• Санды және әріпті өрнектерді салыстырады

Ойлау дағдыларының
деңгейі

Білу және түсіну
Қолдану

Орындау уақыты

15 минут

Тапсырма
1. Теңдеу, теңдік және теңсіздікті анықтап, бағдаршамның түсіне сәйкестендір.
теңдеу

теңдік

теңсіздік

90-30=60

0+17<20

х+10=60

10

2. с = 4 деп алып, өрнектердің мәнін тап.
с- 3

с+6

3. Өрнектерді салыстыр.

Бағалау критерийі
Теңдік,теңсіздік,теңде
уді ажыратады
Берілген мәні бар
әріпті өрнектің мәнін
табады
Санды және
өрнектерді
салыстырады

Барлығы

Тапсырма
№
1

2

әріпті
3

Дескриптор
Білім алушы
теңдеуді анықтайды;
теңдікті анықтайды;
теңсіздікті анықтайды;
берілген мәні бар айырманың мәнін
табады;
берілген мәні бар қосындының мәнін
табады;
қосындыға берілген әріпті өрнектерді
салыстырады;
айырмаға берілген әріпті өрнектерді
салыстырады;
бір амалды санды өрнектерді
салыстырады.

Балл
1
1
1
1
1
1
1
1
8

11

3

Санды және әріпті
өрнектерді
салыстырады

Теңдік, теңсіздік,
теңдеуді ажыратады

2

1

Бағалау критерийі

Берілген мәні бар
әріпті өрнектің мәнін
табады

Тапсырма
№

Санды және әріпті
өрнектерді салыстыруда
қиналады

Берілген мәні бар әріпті
өрнектердің мәнін табуда
қиналады

Теңдік, теңсіздік,
теңдеулерді ажыратуда
қиналады

Төмен

Санды және әріпті
өрнектерді дұрыс
салыстырады

12

Берілген мәні бар әріпті
өрнектерді дұрыс шығарады

Берілген мәні бар әріпті
өрнектердің (қосындының/
айырманың ) мәнін табуда
қателеседі
Санды / әріпті өрнектерді
салыстыруда қателеседі

Теңдік, теңсіздік,
теңдеулерді дұрыс
ажыратады

Жоғары

Теңдік / теңсіздік / теңдеуді
ажыратуда қателеседі

Орта

Оқу жетістіктерінің деңгейі

Білім алушының аты-жөні: ______________________________________________________________

«Теңдік және теңсіздік. Теңдеу» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты
ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика

3-тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың спецификациясы
1. Тоқсандық жиынтық бағалаудың мақсаты
Тоқсандық жиынтық бағалау білім беру мазмұнын жаңарту аясындағы оқу
бағдарламасының мазмұнына сәйкес білім алушылардың оқу мақсаттарына жеткендігін
тексеруге және тоқсан барысында меңгерген білім, білік және дағдыларын анықтауға
бағытталған.
Спецификация 1-сыныпта «Математика» пәні бойынша тоқсандық жиынтық
бағалаудың мазмұны мен өткізу рәсімін сипаттайды.
2. Тоқсандық жиынтық бағалаудың мазмұнын анықтайтын құжаттар
«Математика» пәні бойынша (орта білім беру мазмұнын жаңарту аясындағы)
бастауыш мектепке арналған оқу бағдарламасы (1 - 4-сыныптар).
3. 3-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
3.1 Ұзақтығы - 40 минут
Балл саны - 12
3.2 Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсандық жиынтық бағалауда әр түрлі тапсырмалар: көп жауапты таңдауы бар
сұрақтар, қысқа/ толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады.
Берілген нұсқа қысқа және толық жауапты сұрақтарды қамтитын 5 тапсырмадан
тұрады.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға білім алушы есептелген мәні, сөздер немесе
қысқа сөйлемдер түрінде жауап береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушыдан максималды балл жинау
үшін тапсырманың шешімін табудың әр қадамын анық көрсетуі талап етіледі. Білім
алушының математикалық тәсілдерді таңдай алу және қолдана алу қабілеті бағаланады.
Тапсырма бірнеше құрылымдық бөліктерден/сұрақтардан тұруы мүмкін.

13

3

2

1

№

Бөлімше

Оқу мақсаты

Тапсырманың
сипаттамасы

бойынша Білім алушы ашық түрдегі
форматта қысқа жауапты қажет ететін
/уақытты тапсырмаларды орындайды.
күн, апта,

5.1 Есептер және 1.5.1.3** Қосынды және қалдықты Білім алушы ашық түрдегі
математикалық
табуға берілген есептерді талдау толық жауапты қажет ететін
модель
және шығару, кері есеп құрастыру тапсырманы орындайды.
және шығару

1.2.1.5 Жақшасыз әріпті, санды Білім алушы ашық түрдегі
өрнектерді салыстыру
қысқа жауапты қажет ететін
тапсырмаларды орындайды.

3С бөлім – Теңдік 2.1 Санды және 1.2.1.2 Әріптің берілген мәніндегі Білім алушы ашық түрдегі
және
теңсіздік. әріпті өрнектер
бір амалды әріпті өрнектің мәнін қысқа жауапты қажет ететін
Теңдеу
табу
тапсырмаларды орындайды.

3В
бөлім
– 1.3 Шамалар және 1.1.3.5
Циферблат
Шамалар.
олардың
өлшем уақытты 12-сағаттық
Уақытты бағдарлау бірліктері
анықтау:
сағат
бағдарлау: минут, сағат,
ай, жыл

3А
бөлім
– 1.2
Сандармен 1.1.2.3 Қосудың ауыстырымдылық Білім алушы ашық түрдегі
Сандармен амалдар амалдар орындау
қасиетін; 0 және 1-дің қасиетін қысқа жауапты қажет ететін
орындау
қолдану
тапсырманы орындайды.

Бөлім

1

1

1

1

1

Тапсыр
ма саны

4

2

2

1

3

14

Балл
саны

4. Тапсырма үлгілері және балл қою кестесі
«Математика» пәнінен 3-тоқсанға арналған
жиынтық бағалаудың тапсырмалары
1. Есепте.
1+ 8 =

7-0 =

0+2=
[3]

2. Сағатта көрсетілген уақытты анықта және жаз.

[1]
3. а = 2 деп алып, өрнектердің мәнін тап.
8–а

5+а
[2]

4. Өрнектерді салыстыр.
5+с

7 +с

>, <, = таңбаларының тиістісін қой.
6–3

5-4
[2]

Есепті шығар.
Балалар «Ақ серек пен көк серек» ойынын ойнады. Бірінші топта 5 бала, ал екінші
топта 4 бала ойнады. Ойынды барлығы неше бала ойнады?
[4]
5.

Балл қою кестесі
№
1
2
3
4
5

Жауап
9
7
2
8.00

Балл
1
1
1
1

8-2=6

1

5+2=7
<
>
1-топта – 5 б.
2-топта – 4 б.
5+4

1
1
1
1

?

1

Қосымша ақпарат

8 / сағат 8-де жауаптары
қабылданады.

Есептің
сызбасы
да
қабылданады.
Амал
таңбасын
дұрыс
15

5+4=9 (б.)
Жауабы: 9 бала ойнады/ 9 бала
Барлығы

1

таңдайды.
Өрнектің
табады.

мәнін

дұрыс

1
12

5. Тоқсан бойынша жиынтық бағалауды өткізу ережелері
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау кезінде кабинетіңіздегі көмек ретінде қолдануға
мүмкін болатын кез келген көрнекі құралдарды (диаграммалар, кестелер, постерлер,
плакаттар немесе карталарды) жауып қойған дұрыс.
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау басталмас бұрын алғашқы бетінде жазылған нұсқау
оқылып, білім алушыларға жұмыстың орындалу ұзақтығы хабарланады. Білім алушыларға
жұмыс барысында бір-бірімен сөйлесулеріне болмайтындығы ескертіледі. Нұсқаулықпен
таныстырып болғаннан кейін білім алушыларға тоқсан бойынша жиынтық бағалау
басталғанға дейін түсінбеген сұрақтарын қоюға болатындығы туралы айтылады.
Білім алушылардың жұмысты өздігінен орындап жатқандығына, жұмысты орындау
барысында көмек беретін қосымша ресурстарды, мысалы: сөздіктер немесе калькуляторлар
(спецификацияда рұқсат берілген жағдайлардан басқа уақытта) пайдалануларына
мүмкіндіктерінің жоқ екендігіне көз жеткізіледі. Олардың жұмыс уақытында бір-біріне
көмектесулеріне, көшіріп алуларына және сөйлесулеріне болмайтындығы ескертіледі.
Білім алушыларға дұрыс емес жауапты өшіргішпен өшірудің орнына, қарындашпен
сызып қою ұсынылады.
Жұмыс барысында нұсқаулыққа немесе жұмыстың ұзақтығына қатысты білім
алушылар тарапынан қойылған сұрақтарға жауап беруге болады. Жекелеген білім алушыларға
көмек беруге негізделген кез келген ақпаратты оқуға, айтуға, өзгертіп айтуға немесе көрсетуге
тыйым салынады.
Тоқсандық жиынтық бағалаудың аяқталуына 5 минут уақыт қалғандығын үнемі
хабарлап отыру қажет.
Тоқсандық жиынтық бағалау аяқталғаннан кейін білім алушылардан жұмыстарын
тоқтатып, қалам/қарындаштарын партаның үстіне қоюларын өтіну керек.
6. Модерация және балл қою
Барлық мұғалімдер балл қою кестесінің бірдей нұсқасын қолданады. Модерация
үдерісінде бірыңғай балл қою кестесінен ауытқушылықты болдырмау үшін жұмыс үлгілерін
балл қою кестесіне сәйкес тексеру қажет.

16

4-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР
4А «Күнделікті өмірдегі есептеулер» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Бөлімше

1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері
5.1 Есептер және математикалық модель

Оқу мақсаты

1.1.3.6. 1тг, 2 тг, 5тг,10 тг, 20 теңгелік монеталармен түрліше
төлем жасау
1.5.1.4 Санды бірнеше бірлікке арттыру, кеміту, айырмалық
салыстыруға берілген есептерді
талдау және
шығару; кері есептер құрастыру және шығару

Бағалау критерийі

Білім алушы
• 1тг, 2тг, 5тг, 10тг, 20теңгелік монеталарды қолданып,
қажетті соманы жинақтайды
• Санды бірнеше бірлікке арттыруға, кемітуге берілген
есепті шығарады

Ойлау дағдыларының
деңгейі

Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары

Орындау уақыты

15 минут

Тапсырма
1. Есепті шығар
Шар 17 теңге тұрады. Бұл соманы қандай монеталармен төлеуге болады? Екі түрлі
нұсқасын жаз. Бірдей монеталарды бірнеше рет қолдануға болады. Төмендегідей
монеталарды қолдан.

17 теңге = _____________________________________________
17 теңге = ____________________________________________
2. Есепті шығар.
Анам себетке 4 алма және одан 3-еуі артық алмұрт салды. Анам себетке неше
алмұрт салды?

17

Бағалау критерийі
1тг, 2тг, 5тг, 10тг,
20теңгелік
монеталарды
қолданып, қажетті
соманы жинақтайды
Санды бірнеше
бірлікке арттыруға,
кемітуге берілген
есепті шығарады
Барлығы

Тапсырма
№
1

2

Дескриптор
Білім алушы
қажетті соманы жинақтаудың бірінші
нұсқасын жазады;
қажетті соманы жинақтаудың екінші
нұсқасын жазады;
есептің қысқаша шартын жазады
немесе сызбасын сызады;
есепті шешу амалын таңдайды және
өрнек түрінде жазады;
өрнектің мәнін табады;
есептің жауабын жазады.

Балл
1
1

1

1
1
1
6

18

Санды бірнеше
бірлікке арттыруға,
кемітуге берілген
есепті шығарады

1тг, 2тг, 5тг, 10тг,
20теңгелік
монеталарды
қолданып, қажетті
соманы жинақтайды

Бағалау критерийі

2

1

Тапсырма
№

Санды бірнеше бірлікке
арттыруға берілген есепті
шығаруда қиналады

Қажетті соманы шығару үшін
монеталарды жинақтауда
қиналады

Төмен

Есептің шарты бойынша
өрнек құрады, есептің
қысқаша шартын жазуда
немесе сызбасын сызуда /
есептеуде/ есептің жауабын
жазуда қате жібереді

Қажетті соманы шығару үшін
монеталарды жинақтаудың
бір нұсқасын көрсетеді

Орта

Оқу жетістіктерінің деңгейі

Білім алушының аты-жөні: ______________________________________________________________

Санды бірнеше бірлікке
арттыруға берілген есепті
дұрыс шығарады

Қажетті соманы шығару
үшін монеталарды
жинақтаудың дұрыс
нұсқаларын ұсынады

Жоғары

«Күнделікті өмірдегі есептеулер» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты
ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика

19

4В «Жиын және логика элементтері» бөлімі
бойынша жиынтық бағалау
Бөлімше

4.2 Тұжырымдар
4.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар.

Оқу мақсаты

1.4.2.1 Тұжырымдардың ақиқаттығын немесе ақиқат
еместігін анықтау
1.4.1.2 Жиындарды элементтерінің белгілері (нысандардың
түсі, пішіні, өлшемі, материалы, әрекеті) бойынша
құру және жіктеу
1.4.1.3 Жұп құру арқылы нысандар жиындарын салыстыру;
тең жиындарды, бос жиындарды анықтау

Бағалау критерийі

Білім алушы
• Ақиқат және жалған тұжырымдарды анықтайды.
• Заттардың ортақ белгілерін анықтайды және оларды
жиындарға біріктіреді
• Бос жиындарды анықтайды

Ойлау дағдыларының
деңгейі
Орындау уақыты

Қолдану
15 минут

Тапсырма
1. Суреттерге мұқият қара. 2 ақиқат пікірді анықта.

А) апельсиндерге қарағанда өріктер аз
В) өріктерге қарағанда алмұрттар көп
С) өріктер қанша болса, алмұрттар сонша
D) алмұрттарға қарағанда апельсиндер аз

20

2.

Артық суретті белгіле (). Қалған заттар жиынының ортақ атауын жаз.

Жауабы: _______________________________________
3. Бос жиындарды анықта және белгіле ().

Бағалау критерийі
Ақиқат және жалған
тұжырымдарды
анықтайды
Заттардың ортақ
белгілерін анықтайды
және оларды жиындарға
біріктіреді
Бос жиындарды
анықтайды
Барлығы

Тапсырма
№
1

2

3

Дескриптор

Білім алушы
бірінші ақиқат пікірді анықтайды;
екінші ақиқат пікірді анықтайды;
артық заттың суретін анықтап, белгілеп
көрсетеді;
қалған заттар жиынының ортақ атауын
жазады;
жиындардың арасынан бірінші бос
жиынды анықтайды;
жиындардың арасынан екінші бос
жиынды анықтайды.

Балл
1
1
1
1
1
1
6

21

Бос жиындарды
анықтайды

Заттардың ортақ
белгілерін анықтайды
және оларды
жиындарға біріктіреді

Ақиқат және жалған
тұжырымдарды
анықтайды.

Бағалау критерийі

3

2

1

№

Тапсырма

Бос жиындарды
анықтауда қиналады

Заттардың ортақ
белгілерін анықтауда
және жиын құруда
қиналады

Ақиқат және жалған
тұжырымдарды
анықтауда қиналады

Төмен

Бос жиындарды анықтауда
қателеседі

Заттардың ортақ белгілерін
анықтауда / заттарды жиынға
топтастыруда қателеседі

Бірінші/екінші ақиқат
тұжырымдарды анықтауда
қателеседі

Орта

Оқу жетістіктерінің деңгейі

Білім алушының аты-жөні: ______________________________________________________________

Бос жиындарды дұрыс
анықтайды

Заттардың ортақ белгілерін
дұрыс анықтайды және
жиын құрастырады

Ақиқат және жалған
тұжырымдарды дұрыс
анықтайды

Жоғары

«Жиындар. Логика элементтері» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты
ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика

22

4С «Нысандардың орналасуы және бағыты»
бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Бөлімше

3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі
3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу
5.1 Есептер және математикалық модель

Оқу мақсаты

1.3.1.2 Жазық фигураларды (үшбұрыш, дөңгелек, шаршы,
тіктөртбұрыш) және кеңістік
фигураларды
(куб,
шар,
цилиндр,
конус,
пирамида,
тікбұрышты параллепипед) тану және қоршаған
ортадағы заттармен сәйкестендіру
1.5.1.2**Заттардың
орналасуын,
арақашықтығын,
бағытын анықтайтын терминдерді қолдану

Бағалау критерийі

Білім алушы
• Жазық фигураларды және кеңістік денелерін
ажыратады
• Қоршаған ортадағы заттардың пішініне ұқсас
геометриялық фигураларды анықтайды
• «Оң жақ-сол жақ», «жоғары-төмен», «ортасында»
терминдерін қолданады

Ойлау дағдыларының
деңгейі

Білу және түсіну
Қолдану

Орындау уақыты

15 минут

Тапсырма
1. Жазық фигуралардың астын ирек сызықпен, кеңістік денелерінің астын түзу
сызықпен сыз.

2. Берілген заттардың пішіні қандай? Оларға ұқсас фигуралардың суретін сал.

___________________________________

23

___________________________________

_______________________________________
2. Суреттерге мұқият қара.

1) Қораптың үстінде тұрған допты бейнелейтін суреттің нөмірін жаз.
2) Қораптардың ортасында тұрған допты бейнелейтін суреттің нөмірін жаз.
3) Қораптың сол жағында тұрған допты бейнелейтін суреттің нөмірін жаз.
Бағалау критерийі

Тапсырма
№

Жазық фигураларды
және кеңістік денелерін
ажыратады.
Қоршаған
ортадағы
заттардың
пішініне
ұқсас
геометриялық
фигураларды
анықтайды.

1

«Оң жақ- сол жақ»,
«жоғары - төмен»,
«ортасында»
терминдерін қолданады.
Барлығы

2

3

Дескриптор
Білім алушы
жазық фигураларды көрсетеді;
кеңістік денелерін көрсетеді;
дөңгелекті анықтайды және
суретін салады;
үшбұрышты анықтайды және
суретін салады;
шаршыны анықтайды және суретін
салады;
«жоғары - төмен» қатынасында
орналасқан затты анықтайды;
«ортасында» орналасқан затты
анықтайды;
«оңға - солға» қатынасында
орналасқан затты анықтайды.

Балл
1
1
1
1
1
1
1
1
8
24

«Оң жақ- сол жақ», «жоғары
- төмен», «ортасында»
терминдерін қолданады

Қоршаған ортадағы
заттардың пішініне ұқсас
геометриялық фигураларды
анықтайды

Жазық фигураларды және
кеңістік денелерін
ажыратады

Бағалау критерийі

3

2

1

Тапсырма
№

Заттардың бір- біріне
қатысты орнын анықтауда
қиналады

Қоршаған ортадағы
заттардың пішініне ұқсас
фигураларды анықтауда
қиналады

Жазық фигуралар мен
кеңістік денелерін
ажыратуда қиналады

Төмен

Заттардың бір- біріне
қатысты орнын анықтауда
(оң жақ – сол жақ / жоғары
– төмен / ортасында)
қателіктер жібереді

Қоршаған ортадағы
заттардың пішініне ұқсас
фигураларды (дөңгелек /
үшбұрыш / шаршы)
анықтауда қателеседі

Жазық фигураларды/
кеңістік денелерін
анықтауда қателіктер
жібереді

Орта

Оқу жетістіктерінің деңгейі

Білім алушының аты-жөні: ______________________________________________________________

Заттардың бір- біріне
қатысты орнын дұрыс
анықтайды

Қоршаған ортадағы
заттардың пішініне ұқсас
фигураларды дұрыс
анықтайды

25

Жазық фигураларды және
кеңістік денелерін дұрыс
анықтайды

Жоғары

«Нысандардың орналасуы және бағыты» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты
ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика

4-тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың спецификациясы
1. Тоқсандық жиынтық бағалаудың мақсаты
Тоқсандық жиынтық бағалау білім беру мазмұнын жаңарту аясындағы оқу
бағдарламасының мазмұнына сәйкес білім алушылардың оқу мақсаттарына жеткендігін
тексеруге және тоқсан барысында меңгерген білім, білік және дағдыларын анықтауға
бағытталған.
Спецификация 1-сыныпта «Математика» пәні бойынша тоқсандық жиынтық
бағалаудың мазмұны мен өткізу рәсімін сипаттайды.
2. Тоқсандық жиынтық бағалаудың мазмұнын анықтайтын құжаттар
«Математика» пәні бойынша (орта білім беру мазмұнын жаңарту аясындағы)
бастауыш мектепке арналған оқу бағдарламасы (1 - 4-сыныптар).
1. 4-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
3.1 Ұзақтығы - 40 минут
Балл саны - 12
3.2 Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсандық жиынтық бағалауда әр түрлі тапсырмалар: көп жауапты таңдауы бар
сұрақтар, қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады.
Берілген нұсқа қысқа және толық жауапты сұрақтарды қамтитын 5 тапсырмадан
тұрады.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға білім алушы есептелген мәні, сөздер немесе
қысқа сөйлемдер түрінде жауап береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушыдан максималды балл жинау
үшін тапсырманың шешімін табудың әр қадамын анық көрсетуі талап етіледі. Білім
алушының математикалық тәсілдерді таңдай алу және қолдана алу қабілеті бағаланады.
Тапсырма бірнеше құрылымдық бөліктерден/сұрақтардан тұруы мүмкін.

26

3

2

1

№

3.1 Геометриялық
фигуралар және олардың
жіктелуі.

4С бөлім –
Нысандар дың
орналасуы және
бағыты

1.3.1.2 Жазық фигураларды
(үшбұрыш, дөңгелек, шаршы,
тіктөртбұрыш) және кеңістік
фигураларды (куб, шар, цилиндр,
конус, пирамида, тікбұрышты
параллепипед) тану және
қоршаған ортадағы заттармен
сәйкестендіру

1.1.3.3 Шамалар мәндерін (см,
дм/ кг/ л/ сағ) салыстыру және
амалдар орындау

1.5.1.4 Санды бірнеше бірлікке
арттыру, кеміту, айырмалық
салыстыруға берілген есептерді
талдау және шығару; кері
есептер құрастыру және шығару.

5.1 Есептер және
математикалық модель.

1.3 Шамалар және
олардың өлшем
бірліктері.

1.1.3.6. 1тг, 2тг, 5тг, 10 тг, 20
теңгелік монеталармен түрліше
төлем жасау

Оқу мақсаттары

1.3 Шамалар және
олардың өлшем
бірліктері.

Бөлімше

4В бөлім – Жиын
және логика
элементтері

4А бөлім Күнделікті өмірдегі
есептеулер

Бөлім

Білім алушы көп таңдауы
бар жабық түрдегі
тапсырманы орындайды
және дұрыс жауапты
табады

Білім алушы қысқа
жауапты қажет ететін
ашық түрдегі 2
тапсырманы орындайды

Білім алушы ашық түрдегі
толық жауапты қажет
ететін тапсырманы
орындайды

Білім алушы ашық түрдегі
қысқа жауапты қажет
ететін тапсырманы
орындайды

Тапсыманың
сипаттамасы

1

2

1

1

Тапсырма
саны

2

5

4

1

27

Балл
саны

4. Тапсырма үлгілері және балл қою кестесі
«Математика» пәнінен 4-тоқсанға арналған
жиынтық бағалаудың тапсырмалары
1.

Қарындаш 16 теңге тұрады. Қарындашқа
төлеу үшін сатушыға қандай
монеталарды беруге болады? Төмендегі монеталарды қолдан.

Жауабы: ________________________________________
[1]

2. Есепті шығар.
Театрға 7 ұл және олардан 4-еуі кем қыз келді. Театрға неше қыз келді?

[4]
3. Салыстыр. >, < , = таңбаларының тиістісін қой.

[3]
4. Амалдарды орында.
70 кг – 60 кг =

1 дм – 8 см =
[2]

5. Cуреттегі заттардың
Сәйкестендір.

пішіні

қандай

геометриялық

фигураларға

ұқсайды?

[2]
28

Балл қою кестесі
№

1

2

Жауап
10+5+1
10+ 2+2+2
10+1+1+1+1+1+1
5+5+5+1
5+5+2+2+1+1
2+2+2+2+2+2+2+2
Ұлдар - 7
Қыздар -?, 4-уі кем.
7-4
7 - 4=3 (қ.)
Жауабы: Театрға 3 қыз келді / 3 қыз
келді / 3 қыз.
=

>
<
10 кг
4
2 см
Бөшкенің пішінін цилиндрмен
сәйкестендіреді.
5
Үйдің пішінін кубпен
сәйкестендіреді.
Барлығы
3

Балл
1

1
1
1

Қосымша ақпарат
16 теңгені жинауға қатысты
басқа да дұрыс тәсілдер
қабылданады.

Білім алушы есептің сызбасын
сызуы да мүмкін.
Амал таңбасын дұрыс таңдап,
өрнек жазады.
Өрнектің мәнін дұрыс
есептейді.

1
1
1
1
1
1
1
1
12

5. Тоқсан бойынша жиынтық бағалауды өткізу ережелері
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау кезінде кабинетіңіздегі көмек ретінде қолдануға
мүмкін болатын кез келген көрнекі құралдарды (диаграммалар, кестелер, постерлер,
плакаттар немесе карталарды) жауып қойған дұрыс.
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау басталмас бұрын алғашқы бетінде жазылған нұсқау
оқылып, білім алушыларға жұмыстың орындалу ұзақтығы хабарланады. Білім алушыларға
жұмыс барысында бір-бірімен сөйлесулеріне болмайтындығы ескертіледі. Нұсқаулықпен
таныстырып болғаннан кейін білім алушыларға тоқсан бойынша жиынтық бағалау
басталғанға дейін түсінбеген сұрақтарын қоюға болатындығы туралы айтылады.
Білім алушылардың жұмысты өздігінен орындап жатқандығына, жұмысты орындау
барысында көмек беретін қосымша ресурстарды, мысалы: сөздіктер немесе калькуляторлар
(спецификацияда рұқсат берілген жағдайлардан басқа уақытта) пайдалануларына
мүмкіндіктерінің жоқ екендігіне көз жеткізіледі. Олардың жұмыс уақытында бір-біріне
көмектесулеріне, көшіріп алуларына және сөйлесулеріне болмайтындығы ескертіледі.
Білім алушыларға дұрыс емес жауапты өшіргішпен өшірудің орнына, қарындашпен
сызып қою ұсынылады.
Жұмыс барысында нұсқаулыққа немесе жұмыстың ұзақтығына қатысты білім
алушылар тарапынан қойылған сұрақтарға жауап беруге болады. Жекелеген білім алушыларға
көмек беруге негізделген кез келген ақпаратты оқуға, айтуға, өзгертіп айтуға немесе көрсетуге
тыйым салынады.
29

Тоқсандық жиынтық бағалаудың аяқталуына 5 минут уақыт қалғандығын үнемі
хабарлап отыру қажет.
Тоқсандық жиынтық бағалау аяқталғаннан кейін білім алушылардан жұмыстарын
тоқтатып, қалам/қарындаштарын партаның үстіне қоюларын өтіну керек.
6. Модерация және балл қою
Барлық мұғалімдер балл қою кестесінің бірдей нұсқасын қолданады. Модерация
үдерісінде бірыңғай балл қою кестесінен ауытқушылықты болдырмау үшін жұмыс үлгілерін
балл қою кестесіне сәйкес тексеру қажет.

30