Она давно прошла –
И нет уже тех глаз,
И той улыбки нет.
Что молча выражали
Страданье – тень любви,
И мысли – тень печали...
Но красоту ее
Боровиковский спас.
Так часть души ее
От нас не улетела:

И будет этот взгляд
И эта прелесть тела
К ней равнодушное
Потомство привлекать.
Уча его любить –
Страдать – прощать – молчать...
Яков Полонский

10 а ВЕД:Новелла четвертая Магжан Жумабаев

Махаббат — әлем поэзиясында мәңгілік тақырыптардың бірі болса, қазақ поэзиясында Абай арқылы жаңаша жаңғырды. Ол жырлаған «Айттым сәлем, Қаламқас», «Көзімнің қарасы» сияқты қлеңдері мазаббат сезімдерін асқақ гимнге айналдырып жіберді. Ал табиғатынан лирик М.Жұмабаевтың шығармашылығында да махаббат тақырыбы айрықша орынға ие. Мағжанды өз кезінде ақын ретінде танытқан да осы махаббат жайлы өлеңдері болатын. Бұл турасында кезінде Ж.Аймауытов «Ақын махаббатқа сенеді: жүрегі сезеді, махаббатсыз өмірде мағына бар деп білмейді. «Көңілді ашатын, жалынды басатын, жалғыздыққа, зарыққанда, талыққанда жүрекке ем болатын жалғыз ғана махаббат, адам шын сүйсе, махаббат – жүректі жаралайтын тікенек! Жар сүйсу жүрек жазылады, сүймесе өледі, махаббат – бір тәтті у, дүниенің у-шуы жүрекке махаббаттай күшті әсер бере алмайды», міне ақынның махаббатына көзқарасы. Бірақ махаббатты мәңгі деп ұқпайды. Кейде махаббат тез сөніп қалуға мүмкін деп қарайды» – деп жазған болатын. Бұл жолдарды Жүсіппек Мағжанның

«Махаббат – ьір тікенек,

Жүрекке барып қадалар.

Бақытсыз ғой бұл жүрек,

Тамшылап одан қан ағар.

Тез жазылмақ бүл жара,

Бал тілімен сүйсы жар.

Сүймесе жүрек, дариға,

Өлер жүрек, қансырар.

Махаббат – бір тәтті у,

Ішер жүрек, болар мас.

Дүниедегі у мен шу,

Мас жүректі оятпас» (сонда, 144-бет)

Деген шумақтарын оқып отырып жазған сияқты. Содан соң «Суйген анық» атты өлеңіндегі сезімнің, яғни махаббаттың да өзгеретіндігін жырлаған.

«Алдағаным жоқ,

Арбағаным жоқ,

Сен сөзіме, сұлу қыз!

Тап сол сағат Сүйгенім хақ,

Куә мынау көп жұлдыз!» —

деген жолдарды меңзеп отырғандай.

Махаббат – деп жырлаған ақын үшін махаббаттан қүшті нәрсе жоқ. Өмірлегі ең қымбат, ең асыл – махаббат. Ол оны тақ пен тәжге де, дүниенің бар байлығына да айырбастамайды. Өйткені Шын ғашық болудан артық бақыт жоқ. Сүйгенімен ләззатты шақты бірге көру – адам ғұмырының жұлдызды шағы, өміріне нәр беретін, әр беретін бақытты шағы. Сондықтан да ақын:

«Сүй, жан сәулем, тағы да сүй, тағы да!

Жылы, тәтті у тарады қаныма.

Бұл ләзаттың бір минутын бермеймін

Патша тағы, бүкіл дүние малына», —

Деп жырлайды. Сезімді бұлайша асқақтата жырлау бұрын-соңды қазақ поэзиясында кездесе бермейтін. Мағжан Абайдың «Айтты сәлем, Қаламқас» «саған құрбан мал мен бас»деген ойларды ары қарай дамыта, тереңдете алып кетіп, махаббаттың сиқырлы сезімінің құдірет күшін жан дүниесімен жайып салады. Абай: «махаббатсыз дүние бос, хайуанға оны қосыңдар» десе, Мағжан махаббатсыз көп күндерден адамның ең асыл сезімі патшалық құрған бір күнді артық санайды. Өйткені адам – сезіммен адам. Сүйіспеншілік сезімдерінсіз адамдардан адамдық істер күтуге болмайды. Махаббат – адам өмірінің мәні. Ақын тағы бірде ғашығыңды:

«Жалындап күйіп,

Бір ғана сүйіп,

Өлсең де болмай ма?» —

Деп, сауал тастай жырлайды. Өйткені адамды адам қып тұрған – махаббат. Ақынды ақын қылатын да – махаббат. Гүл болмаса, бұлбұлдың сайрамайтындығы сияқты, ғашық болмаған ақын да жырлай алмайды. Шын сүйген ақын ғана шабыттанып, шын жырлай біледі. Сондықтан да ақын тағы бірде өзін гүлден гүлді қуалап ұшатын қөбелекке теңейді («Жас сұлуға»).

Сүйіспеншілік – Мағжан поэзиясының өзегі, қаны, жаны, бүлкілдеп соғып тұрған жүрегі. Оның «Сүй, жан сәулем», «Төгілген шашы», «Күміс нұрлы ай», «Шолпан», «N-ға», «Сүйгенім анық», «Хор сипатты қарындас», «Жас сұлуға», «Сәуле», «Гүлсім ханымға», «3-ға», «Жұлдызды – жүзік, айды – алқа қып берейін», т.б. өлеңдерінде адам жанының сүйгеніне деген не бір тылсым сырлары әсем өрнек тапқан. Осы өлеңдердің қай-қайсысы болса да өзінше бір әлем; бір бірін қайталамайды.Шетінен самалдай соғып, жібектей желпіп, жүректі тербетіп, ғажап бір күйге бөлейді.

8бВ е д у щ и й. Новелла пятая:Александр Блок и Любовь Менделеева. 
Ее мы посвящаем великому поэту, имя которого золотыми буквами вписано в историю русской поэзии. Значение творчества Александра Блока невозможно переоценить. Он — слава и гордость русской нации. Его поэтическая звезда сияет высоко над сегодняшним днем, а свет поэзии льется мерно, величаво и гордо. 
Первый сборник стихов был написан в течение 1901 — 1902 годов. Назывался он «Стихи о Прекрасной Даме». Эта книга поразила всех чистотой и искренностью. 

Чтец

Ты в поля отошла без возврата! 
Да святится Имя Твое! 
Снова красные копья заката 
Протянули ко мне острие. 
Лишь к Твоей золотой свирели 
В черный день устами прильну, 
Если все мольбы отзвенели, 
Утомленный, в поле усну! 
Ты пройдешь в золотой порфире 
Уж не мне глаза разомкнуть, 
Дай вздохнуть в этом сонном мире, 
Целовать излученный путь. 

В е д у щ и й. Стихи Блока наполнены лучезарными эпитетами в честь Прекрасной Дамы: Лучезарное виденье, Таинственная Дева, Невеста, Величавая Вечная Жена, Святая Царевна, Голубая Царица земли, Звезда, Купина, Мировая Душа, Вечная Женственность. Кто же вдохновил Блока на создание этого цикла? «Стихи о Прекрасной Даме» посвящены Любови Дмитриевне Менделеевой, жене Блока. Их более 800. Они составили три первых цикла: «До света», «Стихи о прекрасной Даме», «Распутья», которые принесли автору славу первого поэта России. 

Чтецы (читает стихотворение Александра Блока «Незнакомка») 

По вечерам над ресторанами 
Горячий воздух дик и глух, 
И правит окриками пьяными 
Весенний и тлетворный дух. 
Вдали, над пылью переулочной, 
Над скукой загородных дач, 
Чуть золотится крендель булочной, 
И раздается детский плач. 
Над озером скрипят уключины, 
И раздается женский визг, 
А в небе, ко всему приученный, 
Бессмысленно кривится диск. 

И каждый вечер, в час назначенный 
(Иль это только снится мне?) 
Девичий стан, шелками схваченный, 
В туманном движется окне. 
И медленно пройдя меж пьяными, 
Всегда без спутников, одна, 
Дыша духами и туманами, 
Она садится у окна. 
И веют древними поверьями 
Ее упругие шелка, 

И шляпа с траурными перьями, 
И в кольцах узкая рука. 

И странной близостью закованный, 
Смотрю за темную вуаль, 
И вижу берег очарованный 
И очарованную даль. 
И перья страуса склоненные 
В моем качаются мозгу, 
И очи синие бездонные 
Цветут на дальнем берегу. 
В моей душе лежит сокровище, 
И ключ поручен только мне! 
Ты право, пьяное чудовище! 
Я знаю: истина в вине 

9аВЕД:Новелла шестая: Сакен Сейфулин иГульбахрам

Когда Сакена арестовали, Гульбахрам было всего 28 лет. Всеми покинутая, отвергнутая, Гульбахрам вынуждена была искать приют у своих родственников. По дороге к ним умер маленький сын Аян. В горе, смятении она даже не запомнила остановку — место погребения. Могила Аяна будет найдена только через десять лет после ее смерти. Очнувшись от шока, она снова обрела силы к сопротивлению, к борьбе. Обивала пороги НКВД, узнавая о судьбе Сакена, Познакомилась она и с прелестями АЛЖИРа (Акмолинский лагерь жен изменников родины). Но ничто не могло ее унизить. Она знала, что должна выжить и быть достойной своего любимого. Когда Сакена посмертно реабилитировали, Гульбахрам приехала на празднование его юбилея в Караганду, привезла всем подарки и ходила на все собрания. Глаза ее сияли радостью от того, что дело Сакена признано, но в душе не заживала рана: она умерла вместе с&