«Жамбыл облысы әкімдігінің білім басқармасы Тараз қаласының білім бөлімінің №40 Гимназия» коммуналдық мемлекеттік мекемесі

Асайенова А.Е
Әдістемелік ұсыным
«Шешендік өнер»
(2- сынып)
«Жамбыл облысы әкімдігінің білім басқармасы Тараз қаласының білім бөлімінің №40 Гимназия» коммуналдық мемлекеттік мекемесі
А.Е. Асайенова
ШЕШЕНДІК ӨНЕР
Әдістемелік ұсыным
(2- сынып)
Тараз қаласы
2024
№40 гимназия» коммуналдық мемлекеттік мекемесінің сраптамалық комиссия шешімімен ұсынылады.
Пікір жазғандар:
Мүрсәлім Г.О. Абай облысы, Семей қаласы, Alikhan Bokeikhan University ББМ, филология кафедрасының аға оқытушысы, PhD доктор
Цеховская А.Н., «№40 гимназия»КММ бастауыш сынып мұғалімі, педагог-шебер
Бейсенбаева К.К., «40 гимназия»КММ бастауыш сынып мұғалімі, педагог-сарапшы
Асайенова А.Е
Шешендік өнер: әдістемелік ұсынымы. Жалпы білім беретін мектептің бастауыш 2- сыныптарына арналған бағдарлама жинағы. /Асайенова А.Е – Тараз, 2024. – 44 бет
Бұл әдістемелік ұсыным бастауыш сынып пәнінің мұғалімдеріне арналған және оқушылардың сөйлеу мәдениетін, сөз өнерін дамытуға бағытталған. Әдістемелік ұсыным шешендік өнердің негіздерін үйретіп, оқушылардың қоғамдық сөйлеу дағдыларын жетілдіруге ықпал етеді. Әдістемелік ұсыным бастауыш сынып пәні мұғалімдеріне арналған.
МАЗМҰНЫ
1.Түсінік хат ------------------------------------------------------------------------------3-4
1.1 Кіріспе, өзектілігі ----------------------------------------------------------------------5
1.2 Мақсаты, міндеті-----------------------------------------------------------------------6
1.3 Күтілетін нәтиже --------------------------------------------------------------------7
1.3 Оқу процесін ұйымдастыру формалары------------------------------------------7
1.4 Пәнді меңгеру деңгейінің талаптары------------------------------------------8
2. Күнтізбелік жоспарлар
2.1 Мазмұны --------------------------------------------------------------------------------9-11
2.2 Сабақ жоспарлары -------------------------------------------------------------------12
2.3 Қысқа мерзімді жоспар-------------------------------------------------------------13-43
2.4 Қорытынды -----------------------------------------------------------------------------44
3. Пайдаланылған әдебиеттер --------------------------------------------------------45
ТҮСІНІК ХАТ
«Шешендік өнер» әдістемелік ұсыным бағдарламасы жалпы білім беретін мектептердің бастауыш сыныптарына арналып жасалынған. Әдістемелік нұсқаулық ҚР «Білім туралы» Заңының, ҚР «Білім» бағдарламасының, Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартының талаптарын ескере отырып жасалды.
Бұл әдістемелік ұсыным 2- сынып оқушыларына арналған және оларды сөйлеу мәдениетін, шешендік өнердің негізгі қағидаларын үйретуге бағытталған. Әдістемелік ұсынымның мақсаты - оқушыларды өз ойын сенімді, нақты және әсерлі жеткізуге үйрету болып табылады. Қазіргі қоғамда сөйлеу дағдыларының маңызы зор, сол себепті шешендік өнер дағдыларын игеру оқушылардың әлеуметтік және тұлғалық дамуына көп әсер етеді. Шешендік өнер — бұл белгілі бір тақырыпта немесе мәселеде сенімді және әсерлі сөйлей білу өнері. Әдістемелік нұсқаулық барысында оқушылар шешендік сөздердің техникасын, тілдің нақты, дауыс ырғағын және әсерлі қолданылуын үйреніп шығады. Оларға тыңдаушыны қалай тарту керектігі және сөздің күші мен әсерін қалай пайдалану керек екеніні туралы түсіндіреді. Сондай-ақ, оқушылар пікірталастар, рөлдік ойындар және топтық жұмыстар арқылы сөйлеу дағдыларын жетілдіріп арттырады.
Әдістемелік ұсыным әрбір оқушының жас ерекшеліктерін ескеріп, әртүрлі оқыту әдіс-тәсілдерін қолданады. Бұл сабақтар оқушыларға жеке және қоғамдық жағдайларда өз пікірін еркін білдіруге, өз сөзінде логикалық және дәлелді болуға үйретеді деген сенім бар.
Қазақ ауыз әдебиетінің ерекше бір жанры – шешендік өнер. Оқушыларды «Шешендік өнерге» баулудың маңызы бар. Қазақ халқы шешендік өнерді аса құрметпен бағалағандықтан, бастауыш сынып оқушыларын ата-баба ізімен шебер сөйлеу, олардың үлгі-өнегесін бойларына дарыту, тілдерін дамыта түсу – басты мақсат болып табылады. Бағдарламаның көздеген мақсатының бірі – тілдің рухы. Халқымыздың даналығының үлгісі шешендік сөздер – ғасырлар бойы халық сынынан ерекшеленіп өткен құнды мұра, асыл қазына екені айдан анық. «Ел боламын десең, бесігіңді түзе» дейді ұлы жазушы Мұхтар Әуезов. Ал бесіктен басталатын тәрбиенің бірден-бірі – қазақ ауыз әдебиеті екенін білеміз. Шешендік сөздердің алғашқы үлгілерін халық ауыз әдебиеті туындыларынан, аңыз әңгімелерден, ертегі, өлең – жыр, дастандардан ұшыратамыз. Осы сөз өнерінің кең қанат жайып, орнығып дамуында тапқырлық пен шешендіктің тамаша нұсқаулары – айтыстар мен мақал-мәтелдер, жыраулар толғаулардың орны ерекше. Сабақтарда шешендік өнердің негізгі принциптері, сөйлеген сөздің құрылымы, сөзді қолдану шеберлігі, дауыс интонациясы, риторикалық әдістер мен техникалар кеңінен қарастырылып отыр. Оқушыларға сөз сөйлеу кезінде сенімділік, жауапкершілік пен мәдениеттілік сияқты маңызды қасиеттерді дамыту ұсынылады.
Қорытындысында, «Шешендік өнер»әдістемелік ұсыным оқушыларды тек ауызекі сөйлеу дағдыларын жетілдіруге ғана емес, сонымен бірге олардың жеке тұлғалық өсуіне, ой-өрісінің кеңеюіне, шығармашылық қабілеттерін ашуға септігін тигізеді деген ойдамын. Қазіргі әлемде сөйлеу мәдениеті мен шешендік өнердің маңызы өте зор. Әр адамның сөйлеу дағдылары оның әлеуметтік қарым-қатынасына, адамдармен өзара әрекеттесуіне және өзін-өзі танытуына тікелей әсер етеді.
3
Осы орайда, төменде келтірілген тақырыптар оқушыларды шешендік өнердің негізгі принциптерімен таныстыру, сөйлеу шеберлігін дамыту және өз ойларын нақты әрі сенімді жеткізу дағдыларын қалыптастыру үшін маңызды болып табылады.
1. Қиын сұрақтарға жауап беру – шешендік өнердің маңызды дағдыларының бірі. Бұл тақырыпта оқушылар қарсы пікірлер мен сұрақтарға логикалық, дәл және сенімді түрде жауап беруді үйренеді. Бұл олардың ойлау қабілеттерін арттырып, әлеуметтік жағдайларда тиімді сөйлесуін қамтамасыз етеді.
2.Қысқа баяндамалар жасау — өз пікірін нақты, түсінікті әрі қысқа түрде жеткізу қабілетін дамыту. Оқушылар сөзді ұтымды қолдана отырып, негізгі ойды дұрыс түсіндіріп, тыңдаушының назарын ұстап тұра білуге дағдыланады
3. Шешендік шеберлік — бұл адамға өзінің сөзін дұрыс, айқын және әсерлі жеткізу дағдыларын игеруге мүмкіндік береді. Бұл тақырып оқушыларды сөйлеу барысында өзіне деген сенімділікті дамытуға, эмоцияны бақылауға, тыңдаушыларды тартуға үйретеді.
4. Тыңдаушыны тарту. Шешендік өнерде тек сөйлеу ғана емес, тыңдаушыны тыңдай білу де маңызды. Тыңдаушыны тарту — бұл шешеннің маңызды қасиеті. Оқушылар тыңдаушының назарын қалай аудару керектігін, онымен өзара байланыс орнатуды, дұрыс сөйлесуді және сұрақтарға жауап беруді үйренеді.
5. Шешендік өнердің қолданылуы. Шешендік өнер тек үлкен аудитория алдында ғана емес, күнделікті өмірде де қажет. Бұл тақырыпта оқушылар шешендік өнердің күнделікті өмірде, кәсіби және қоғамдық өмірде қалай қолданылатынын түсінеді. Олар әртүрлі жағдайларда сөз қолдануды үйренеді.
6.Шешендік ойлау – бұл шешеннің ойлау процесі, оның ойларын жүйелеп, дәлелдермен қуаттап, тыңдаушыға әсер етуі. Оқушылар бұл тақырып арқылы өз ойларын логикалық, жүйелі түрде жеткізу әдістерін меңгереді.
7.Мазмұнды әңгіме айту — бұл шешендік өнердің маңызды аспектісі. Оқушылар өз ойларын түсінікті, әсерлі әрі қызықты түрде жеткізу дағдыларын игереді. Әңгіме айтудың техникасы мен тәсілдері әр адамның сөйлеу мәдениетін қалыптастыруда маңызды рөл атқарады.
8. Эмоциялық сөйлеу — тыңдаушының сезіміне әсер ете отырып, оның көңіл-күйін өзгерту тәсілі. Оқушылар бұл тақырыпта өз сөздерінің эмоционалды күшін түсініп, адамдарды әсерлі сөйлеу арқылы ынталандыруды үйренеді.
9. Өзін-өзі бағалау — сөйлеушінің өз сөзін сараптап, оны бағалауы, өзінің кемшіліктері мен күшті жақтарын анықтауы. Оқушылар бұл дағды арқылы өздерінің сөйлеу қабілеттерін жақсартып, шешендік өнерде жетістіктерге жету жолдарын түсінеді.
10. Құттықтау сөздері — бұл мерекелерде немесе ерекше күндерде айтылатын сөздер, олар адамдардың көңілін көтеріп, жақсы тілектер мен оң эмоциялар тудырады. Оқушылар құттықтау сөздерін айту барысында тілек білдіру, адамға құрмет көрсету дағдыларын игереді.
Бұл тақырыптар шешендік өнерді меңгеру арқылы оқушылардың сөйлеу мәдениетін қалыптастыруға, өзін-өзі дұрыс бағалауға және тыңдаушыларға өз ойларын дұрыс жеткізе білуге көмектеседі. Оқушылар осы дағдыларды меңгере отырып, өмірде сенімді, әсерлі және кәсіби түрде сөйлей алады деген ойдамын. Сол себепті осы тақырыптарға қысқа мерзімді жоспар жасадым.
4
КІРІСПЕ
Шешендік өнер дегеніміз не? Бұл – өз ойымызды, пікірімізді, тілегімізді адамдарға дұрыс, әсерлі және түсінікті түрде жеткізу өнері.
Әрқайсымыздың әртүрлі ойларымыз, пікірлеріміз, сезімдеріміз болады. Бірақ сол ойларды басқаларға қалай айтуымыз, оларды қалай түсіндіруіміз өте маңызды. Шешендік өнер осы қабілетті дамытады. Ол бізге қалай сөйлеп, тыңдай білу керектігін үйретеді.
Шешен болу үшін не қажет?
1. Өзіңе сенімді болу. Сенімді сөйлеу – бұл ең басты қасиет. Егер сен өз сөзіңе сенсең, онда тыңдаушы да сені сенімді тыңдайды.
2. Тілдің құдіретін түсіну. Әр сөздің өз мағынасы мен күші бар. Шешендік өнер сөзді жақсы таңдап, орнымен қолдануды үйретеді.
3. Құлақпен тыңдау. Тыңдаушыны түсіну және оның қызығушылығын сақтау да шешен болудың маңызды бөлігі.
Шешендік өнердің пайдасы қандай?
- Біз өз ойымызды нақты әрі сенімді жеткізе аламыз.
- Өзімізді және айтқан сөздерімізді жақсы түсіндіреміз.
- Әңгімелесу кезінде жақсы қарым-қатынас орнатамыз.
Біз шешендік өнердің алғашқы қадамдарын үйренеміз. Ол үшін біз сөйлеу мен тыңдаудың қарапайым әдістерін, сөздерді дұрыс таңдауды, сөзді әсерлі жеткізуді бастаймыз. Алдағы сабақтарда біз осы өнерді игеріп, сөзіміздің күшін түсінетін боламыз.
Келесі сабақтарда осы дағдыларды жетілдіріп, топ алдында сөйлеу, өз ойымызды жеткізу, сұрақтарға жауап беру сияқты практикалық жаттығулар жасайтын боламыз.
Осылайша, шешендік өнер бізге өз пікірімізді ашық әрі сенімді түрде білдіруге мүмкіндік береді!
ӨЗЕКТІЛІГІ
Шешендік өнер пәні арқылы оқушылар қоршаған ортаны таниды, ұлттық мәдениетті, моральды, дүниетанымды сезіне бастайды, сөйлеуге дағдыландыруда оқушының өзіндік ерекшелігі айқындала түсетіні айдан анық. Бұған қоса тілді оқып - үйрену барысында оқушылар алғашқы тілдік мағлұматтарды меңгереді, олардың ақыл - ойы, сөйлеу дағдылары жетіледі деген ойдамын. Мемлекеттік тілге құрмет қалыптастыру. Баламен жеке дара жұмыстар жүргізілу барысында оның жан-жақты дамуына, қоғамға бейімделуіне жағдай туғызу. Сынып ұжымында әр түрлі деңгейдегі оқушылардың өздерін емін еркін ұстауға бейімдеу. Балада болашаққа деген басқаша көзқарас қалыптастыру болады.
Оқушыларға шешендік өнер туралы мағлұматтарын тереңдетіп, оның жан – жақты тарихи екенін таныту. Танымдық ой – өрісін кеңейту сөздік қорларын молайту, өзіндік пікір айта білу қабілеттерін дамыту мақсатын көздей отырып, «Шешендік өнер» курсы әдебиеттік оқу пәніне негіздей отырып, көрген – білгенді көкейге тоқып, көп үйреніп ізденудің арқасында шебер сөйлеуге жаттығады деп ойлаймын.
МАҚСАТЫ
Шешендік өнер - бұл адамдардың өз ойын нақты әрі әсерлі жеткізе білу
шеберлігі болып табылады. Бастауыш сынып оқушыларын шешендік өнерге баулу олардың сөз мәдениетін, коммуникативтік дағдыларын дамытуға, өз ойларын ашық
5
әрі сенімді түрде жеткізуге көмектеседі деген ойдамын. Осы әдістемелік нұсқаулық 2 сынып оқушыларына арналған «Шешендік өнер» курсының тиімді өтуі үшін қажетті материалдар мен әдістерді қамтиды.
Оқушының шығармашылық қабілеті мен тілін, ой ұшқырлығын дамытуға мүмкіндік беру, сөзді тұтас, сөйлемді түсінікті, мәтінді мәнерлеп оқуға үйрету, көркем сөйлеу тілін дамыту. Оқушылардың жеке басын қалыптастыра отырып, әдеби мұраларға деген талғамын тәрбиелеу. Рухани дүниесін кеңейту, ақыл-ойы мен ұлттық сана-сезімін дамытуға ықпал ету, кітап оқуға деген ынтасын қалыптастыру.
Әр оқушыны патриоттық сезімге баули отырып, тілдің рухы құдіретті ұғым екендігін және салт-санамыз, дәстүріміз, ұлттық дүниетанымымыз туралы түсініктерін кеңейту.
МІНДЕТТЕРІ
1.Оқушылардың өз ойларын анық, дұрыс, әрі нақты жеткізу дағдыларын дамыту. 2. Сөйлеу дағдыларын дамыту – оқушыларды анық, түсінікті және мәнерлі сөйлеуге үйрету.
3. Сөздік қорды байыту – оқушылардың сөздік қорын кеңейту арқылы ойларын еркін жеткізу қабілетін арттыру.
4. Қорқынышты жеңу – көпшілік алдында сөйлеуге деген сенімділікті қалыптастыру, қорқынышты жеңуге көмектесу.
5.Қарым –қатынас мәдениетін үйрету - әңгімелесу кезінде сыпайылық сақтау, өз ойын дұрыс жеткізу және өзгені тыңдай білу дағдыларын дамыту.
6.Эмоциялық мәнерлілікті арттыру – дауыс ырғағы, қимыл-қозғалыс, ым-шараны дұрыс қолдануға үйрету.
7.Ойлау қабілетін дамыту – шешендік өнер арқылы логикалық, сыни және шығармашылық ойлауды жетілдіру.
8. Тыңдаушыны тарту – әсерлі сөйлеу тәсілдерін меңгерту, көркем сөздер мен мақал-мәтелдерді орынды қолдануға үйрету.
9. Коммуникативтік дағдыларды жетілдіру, тыңдай білу және пікірталас жүргізуге үйрету.
10. Өзін-өзі бағалау дағдыларын дамыту – оқушы өз сөзін саралап, дұрыс сөйлеу жолдарын жетілдіру үшін өзін-өзі бақылауға үйрету.
11. Топтық жұмысқа бейімдеу – пікір алмасу, диалог құру, өз көзқарасын дәлелдей білу дағыдыларын қалыптастыру.
Бұл міндеттер шешендік өнердің негізгі аспектілерін меңгеруге, оқушылардың сөздік қорын кеңейтуге және олардың өз пікірін сенімді жеткізу қабілеттерін дамытуға бағытталып,сенімді тұлға болып қалыптасуына ықпал етеді.
КҮТІЛЕТІН НӘТИЖЕ
1. Сөйлеу дағдыларын дамыту: Оқушылар өз ойларын нақты, түсінікті және сенімді түрде жеткізе білуге дағдыланады.
2. Қоғамдық ортада еркін сөйлеу: Оқушылар топ алдында сөз сөйлеу кезінде қорықпай, өзін сенімді ұстауды үйренеді.
3. Коммуникативтік қабілеттердің дамуы: Оқушылар тыңдау және пікір білдіру дағдыларын жетілдіреді, әртүрлі ситуацияларда дұрыс сөйлеуге машықтанады.
4. Шешендік өнердің негіздерін меңгеру: Оқушылар шешендік сөздердің құрылымын, олардың эмоционалды әсерін түсініп, шешен болудың негізгі қағидаларын меңгереді.
6
5. Топтық және жеке жұмыс дағдылары: Оқушылар жеке және топта жұмыс істей отырып, пікір алмасуды, талқылауды және дәлелді пікір білдіруді үйренеді.
6.Өзін-өзі бағалау және рефлексия: Оқушылар өз сөйлеу дағдыларын бағалауға және жетілдіруге қажетті әдістерді меңгереді.
ОҚУ ПРОЦЕСІН ҰЙЫМДАСТЫРУ ФОРМАЛАРЫ
Бұл оқушылардың білім алуын қамтамасыз ететін ұйымдастырушылық әдістер мен тәсілдер. Олар сабақтың құрылымы мен мазмұнын тиімді меңгеруге, оқушының шығармашылық және когнитивті қабілеттерін дамытуға мүмкіндік береді. Оқу процесін ұйымдастырудың негізгі формалары мыналар:
1. Сабақ – бұл білім алушылардың бір тақырып бойынша жүйелі түрде білім алуына арналған негізгі оқу формасы. Сабақтың ішінде жаңа материалды түсіндіру, тапсырмалар орындау, пікір алмасу және білімді тексеру жүзеге асырылады. Сабақ түрлі әдіс-тәсілдермен өтеді: лекция, практикалық жұмыс, зертханалық жұмыс, жобалау және т.б.
2. Топтық жұмыс: Оқушылар топқа бөлініп, бірлесіп жұмыс істейді. Бұл форма ынтымақтастықты арттырып, коммуникация дағдыларын дамытады. Топтық жұмыс барысында оқушылар бір-бірінен үйренеді, түрлі идеялармен бөліседі, мәселелерді бірігіп шешеді.
3. Дәріс – мұғалімнің оқушыларға жаңа теориялық материалды түсіндіріп беруі. Бұл форма көбінесе жоғары сыныптарда қолданылады, бірақ бастауыш сыныптарда да кейбір ақпаратты жүйелі түрде ұсыну үшін қолданылуы мүмкін.
4. Практикалық сабақ: Оқушылар теориялық білімді тәжірибе жүзінде қолданады. Практикалық сабақтар негізінен ғылымдар мен математика пәндерінде жүргізіледі, мұнда тәжірибелер, есептер, тапсырмалар орындалады.
5. Зертханалық жұмыс: Оқушылар ғылыми тәжірибелер жүргізу арқылы білім алады. Бұл форма нақты нәтижелер алу үшін жүргізіледі, және оқушылардың өз бетінше зерттеу жүргізу қабілетін дамытады.
6. Жобалық жұмыс – оқушыларға белгілі бір тақырып бойынша зерттеу жүргізіп, оның нәтижесін көрсетуге мүмкіндік береді. Оқушылар топта жұмыс істей отырып, жаңа ақпараттарды жинап, оны жүйелеп, нақты шешімдер ұсынады.
7. Сауалнама және тестілеу: Бұл әдістер оқушылардың білім деңгейін тексеруге және олардың пәнге деген қызығушылығын анықтауға көмектеседі. Тест немесе сауалнама арқылы алынған мәліметтер бойынша оқушылардың қандай тақырыптарды меңгергені анықталады.
8. Ойын әдісі:Ойындар оқу процесінің тиімділігін арттырып, оқушыларды қызықтырады. Ойын арқылы оқушылар өз білімін қолдануға, дұрыс шешім қабылдауға және шығармашылықты дамытуға үйренеді.
9. Шығармашылық жұмыс: Оқушылар өздігінен шығармашылық тапсырмаларды орындап, өз ойларын, идеяларын білдіреді. Бұл форма білім алушылардың өз-өзін көрсетуіне және шығармашылық қабілеттерін дамытуға мүмкіндік береді.
10. Танымдық экскурсиялар:
Оқушыларға нақты білім алу үшін мұражайларға, ғылыми орталықтарға, тарихи орындарға саяхат ұйымдастырылады. Бұл форма теориялық білім мен тәжірибені
ұштастыруға көмектеседі.
7
Оқу процесін ұйымдастырудың әртүрлі формалары оқушылардың қызығушылығын арттырып, білім беру процесінің тиімділігін қамтамасыз етеді. Оқушының белсенді қатысуы мен шығармашылық қабілеттерінің дамуы әртүрлі оқу формалары арқылы жүзеге асырылады.
ПӘНДІ МЕҢГЕРУ ДЕҢГЕЙІНІҢ ТАЛАПТАРЫ
Оқушылардың белгілі бір пән бойынша білім деңгейін бағалауға арналған талаптар. Олар оқушылардың пәнді қаншалықты жақсы меңгергенін, алған білімін іс-тәжірибеде қолдана алу қабілетін және тұлғалық дамуын анықтайды. Пәнді меңгеру деңгейінің талаптары әдетте үш негізгі деңгейге бөлінеді:
1. Бастапқы деңгей. Бастапқы деңдейде оқушы пәннің негізгі ұғымдары мен терминдерін танып, оларды қарапайым жағдайларды қолдана алады. Оқушының білім деңгейі жеткіліксіз, бірақ негізгі түсініктер мен дағдыларды қалыптастыруға бағытталған.
Талаптар:
-
Пән бойынша негізгі ұғымдар мен терминдер туралы қарапайым түсінік.
-
Алғашқы дағдылар мен қарапайым тапсырмаларды орындау мүмкіндігі.
-
Жаңа ақпаратты түсіну және оқу материалына қызығушылық таныту.
-
Мазмұнды қысқаша түрде баяндау немесе сұрақтарға жауап беру.
2. Орташа деңгей. Орташа деңгейде оқушы өз білімін әртүрлі тапсырмаларды қолдана алады. Бұл деңгейде оқушы теориялық білімді практикада пайдалану қабілетіне ие болып, нақты жағдайларда қолданады.
Талаптар:
-
Пән бойынша негізгі түсініктер мен теорияларды түсіну және қолдана білу.
-
Қарапайым және орташа қиындықтағы тапсырмаларды орындау.
-
Әртүрлі жағдайда алған білімді қолдану қабілеті.
-
Дәлелдер келтіріп, аргументтерді ұсыну дағдыларының дамуы.
-
Мазмұнды түсіндергенде немесе жауап бергенде орташа тереңдікте ойлану.
3. Жоғары деңгей. Жоғары деңгейде оқушы пән бойынша терең білімге ие болып, күрделі тапсырмаларды шешуге қабілетті. Бұл деңгейде оқушы алған білімдерін шығармашылық тұрғыда пайдаланып, күрделі мәселелерді шешуде жаңа тәсілдерді қолдана алады.
Талаптар:
-
Пән бойынша терең әрі жан-жақты түсінік пен білімнің болуы.
-
Қиын тапсырмаларды шешуде шығармашылық ойлау дағдыларын пайдалану.
-
Жаңа мәселелерді шешу үшін пән бойынша алған білімдерін шығарммашылық түрде қолдану.
-
Теорияны тәжірибемен байланысытырып, өз пікірін дәлелдермен негіздеу.
-
Күрделі пікірталастарда белсенді қатысу және өз көзқарасын сенімді түрде қорғау.
Қосымша талаптар: Пәнді меңгеру деңгейіне қосымша ретінде, оқушының өзіндік жұмысқа қабілеттілігі, уақытты дұрыс ұйымдастыруы және рефлексия жасау қабілеті де бағаланады. Оқушының өз білімін талдай алуы, жеке пікір
8
қалыптастыруы және алған білімін өз өмірінде қолдана білуі жоғары деңгейдің көрсеткіші болып табылады.
-
Оқушының өздігінен жұмыс істей алу қабілеті.
-
Күрделі мәселелерді шешуде шығармашылық тәсілдер қолдану.
-
Өз нәтижелерін бағалай білу және өз білімін жетілдіруге талпыну.
БАҒДАРЛАМА МАЗМҰНЫ
1-бөлім. Бұл тақырыптардың барлығы да шешендік өнерді дамыту, сөзбен әсер ету және сөйлеу мәдениетіне қатысты болғандықтан, ортақ бөлім ретінде «Шешендік өнердің негіздері»деп алдым.Бұл бөлімде оқушыларға шешендік өнердің басты қағидалары, сөздің күшін түсіну, қысқа әрі нақты сөйлеу дағдыларын қалыптастыру, құрмет көрсету мен құттықтау сөздерін қолдану әдістері жөнінде білім беріледі.
1. Шешендік өнерге кіріспе
- Шешендік өнердің маңызы мен тарихы.
- Шешендіктің қоғамдағы рөлі мен әсері.
2. Сөздің күші
- Сөздің маңызы және оның адам өміріндегі орны.
- Сөзбен әсер ету, ойды айқындап жеткізу.
3. Шешендік өнердің басты қағидалары
- Шешен болу үшін қажетті қасиеттер.
- Сенімді сөйлеу және тыңдаушыға әсер ету әдістері.
4. Қысқа сөйлеу дағдылары
- Нақты, қысқа, бірақ мазмұнды сөйлеудің тиімді әдістері.
- Пікірді жинақтап айту, негізгі ойды айқындау.
5. Құрмет көрсету және этика
- Әңгімелесу барысында құрмет көрсету.
- Тыңдаушының көзқарасына көңіл бөлу.
6. Құттықтау сөздері
- Құттықтау сөздерін айту әдістері.
- Әлеуметтік жағдайларда құттықтау мәдениеті.
7. Сөздің әсері
- Сөз арқылы адамдарға әсер ету.
- Психологиялық ықпал ету тәсілдері.
8. Сөздің әсері
2-бөлім.Бұл тақырыптардың барлығы да сөйлеу мәдениеті мен сөйлеуші тұлғаның шеберлігін дамытуға қатысты. Осылайша, бөлім ретінде «Шешендік өнер мен сөйлеу мәдениеті» деп алдым. Бұл бөлімде оқушыларға шешендік өнердің түрлі аспектілері, сөзбен әсер ету, сөзді дұрыс қолдану және топ алдында сөйлеу дағдыларын меңгерту мақсатында сабақ жүргізуге болады.
1. Шешендік өнердің негіздері
- Шешендік өнердің маңызы мен ерекшеліктері.
- Шешендердің ұлы сөздері мен олардың қоғамдағы рөлі.
2. Сөйлеу мәдениеті және оның принциптері
- Әңгімелесу мәдениеті мен қарым-қатынас.
- Сөзді дұрыс қолдану және сөйлеу этикасы.
9
3. Сөзбен әсер ету
- Сөз арқылы эмоциялық және логикалық әсер ету.
4. Топ алдында сөйлеу дағдыларын дамыту
- Топ алдында сөйлеу үрдісі мен психологиясы.
- Сенімді сөйлеу және тыңдаушыны тарту стратегиялары.
3-бөлім. Бұл тақырыптардың барлығы да шешендік өнердің түрлі аспектілерін қамтиды, атап айтқанда сөйлеу дағдыларын дамыту, тыңдаушыны тарту, эмоциялық сөйлеу, мазмұнды әңгіме айту және шешендік ойлау сияқты маңызды қасиеттерді дамытуды көздейді. Сондықтан осы тақырыптар үшін ортақ бөлім ретінде «Шешендік өнердің шеберлігі және сөйлеу дағдыларын дамыту» деп алдым.
1. Шешендік өнердің негіздері
- Шешендік өнердің маңызы және оның қоғамдағы рөлі.
- Шешеннің негізгі қасиеттері мен шеберлік талаптары.
2. Шешендік ойлау және мазмұнды әңгіме айту
- Шешендік ойлаудың негіздері: нақты, логикалық және жүйелі ойлау.
- Мазмұнды әңгіме айту дағдыларын дамыту: ойды жинақтап, қысқа әрі түсінікті жеткізу.
3. Қиын сұрақтарға жауап беру дағдылары
- Қиын сұрақтар мен пікірлерге дұрыс әрі сенімді жауап беру.
- Әртүрлі жағдайларда тез әрі дұрыс шешім қабылдау.
4. Тыңдаушыны тарту және эмоциялық сөйлеу
- Тыңдаушының назарын аудару, оның қызығушылығын сақтау.
- Эмоциялық сөйлеу техникасы: тыңдаушының көңіл-күйін ояту және әсер ету.
5. Шешендік шеберлік
- Шешен болу үшін қажетті қасиеттер мен шеберлік деңгейлері.
- Сөзді тиімді және әсерлі қолдану.
6. Шешендік өнердің қолданылуы
Бұл бөлімнің мақсаты – оқушыларды шешендік өнерге қызықтырып, олардың сөйлеу мәдениетін, сөздік қорын, өз ойларын айқын және сенімді жеткізу дағдыларын дамыту.
4-бөлім.Бұл тақырыптар шешендік өнерді дамытуға, сөйлеу шеберлігін жетілдіруге, топтық жұмыс барысында қарым-қатынас жасауға, қарсы пікірлермен тиімді жұмыс істеуге және жалпы шешен болу жолдарын меңгеруге бағытталған. Осы тақырыптар үшін ортақ бөлім ретінде «Сөйлеу шеберлігін жетілдіру»деп алдым.
1. Шешен болу жолдары
- Шешендік өнердің негіздері мен маңызды қасиеттері.
- Шешендік шеберлікке жету жолдары мен оны жетілдіру әдістері.
2. Сенімді сөйлеу
- Сенімді сөйлеу тәсілдері мен техникасы.
- Өз пікірін сенімді әрі айқын түрде жеткізу.
3. Шешендік өнерді жетілдіру
- Шешендік дағдыларын дамыту әдістері.
- Шешендіктің кәсіби өмірде және күнделікті тұрмыста рөлі.
4. Топтық жұмыс және шешендік өнер
- Топтық жұмыс барысында шешендік дағдыларды қолдану.
10
- Топта қарым-қатынас орнату, пікір алмасу.
5. Қарсы пікірлермен жұмыс
- Қарсы пікірлерге сенімді, сыпайы және логикалық жауап беру.
- Пікірталас пен даулы жағдайларда шешен болу.
6. Рефлексия
- Өз сөйлеу әрекеттерін бағалау және анализ жасау.
- Шешендік өнердің тиімділігін арттыру үшін рефлексиялық ойлау.
7. Шешендік сөздерді жазу
- Шешендік сөздердің құрылымы және жазылу тәсілдері.
8. Қорытынды сабақ
11
«Шешендік өнер» тақырыптық жоспары
2-сынып
|
№ |
Тақырыбы |
Мазмұны |
Сағат саны |
|
Шешендік өнердің негіздері |
|||
|
1 |
Шешендік өнерге кіріспе |
Шешендік өнердің маңызы мен ерекшеліктері |
1 |
|
2 |
Сөздің күші |
Неліктен шешендер сенімді сөйлейді? |
1 |
|
3 |
Шешендік өнердің басты қағидалары |
Әдепті сөйлеу ережелері |
1 |
|
4 |
Сөздің түрлері |
Сөйлеу мәнерлері және олардың маңызы |
1 |
|
5 |
Қысқа сөйлеу дағдылары |
Сөзді нақты әрі қысқа айту |
1 |
|
6 |
Құрмет көрсету |
Мерекелік сөздер айту |
1 |
|
7 |
Құттықтау сөздері |
Мерекелік сөздер айту |
1 |
|
8 |
Сөздің әсері |
Сөздің тыңдаушыға әсері |
1 |
|
Шешендік өнер мен сөйлеу мәдениеті |
|||
|
9 |
Пікір білдіру |
Өз пікіріңді қорғау тәсілдері |
1 |
|
10 |
Әңгімелесу мәдениеті |
Басқалармен дұрыс қарым-қатынас жасау |
1 |
|
11 |
Шешендердің ұлы сөздері |
Таныс шешендердің айтқан сөздері |
1 |
|
12 |
Сөзбен әсер ету |
Оқушыларға сөздің күшін сездіру |
1 |
|
13 |
Топ алдында сөйлеу |
Өзіңді ұстау мәдениеті |
1 |
|
14 |
Тақырып бойынша пікірталас |
Оқушылар арасында пікірталас ұйымдастыру |
1 |
|
15 |
Өз ойыңды қорғау |
Аргументтерді дәлелдеу |
1 |
|
16 |
Рөлдік ойындар |
Сөз арқылы түрлі жағдайларды талқылау |
1 |
|
Шешендік өнердің шеберлігі және сөйлеу дағдыларын дамыту |
|||
|
17 |
Қиын сұрақтарға жауап беру |
Жауапты сенімді түрде беру |
1 |
|
18 |
Қысқаша баяндамалар |
Кішкентай баяндамаларды қалай дайындауға болады |
1 |
|
19 |
Шешендік шеберлік |
Өз сөзіңді сенімді айту |
1 |
|
20 |
Тыңдаушыны тарту |
Сөйлеу кезінде тыңдаушының назарын аудару |
1 |
|
21 |
Шешендік өнердің қолданылуы |
Күнделікті өмірде шешен болу |
1 |
|
22 |
Шешендік ойлау |
Өз пікірін жинақтап айту |
1 |
|
23 |
Мазмұнды әңгіме айту |
Қызықты әңгімелер мен оқиғалар арқылы сөйлеу |
1 |
|
24 |
Эмоциялық сөйлеу |
Сөздер арқылы эмоцияны жеткізу |
1 |
|
25 |
Өзін-өзі бағалау |
Әр сабақтан кейін өз жетістіктерін бағалау |
1 |
|
26 |
Құттықтау сөздері |
Мерекелік және арнау сөздері |
1 |
|
Сөйлеу шеберлігін жетілдіру |
|||
|
27 |
Сенімді сөйлеу |
Қорықпай сөз айту |
1 |
|
28 |
Шешендік өнерді жетілдіру |
Курсты аяқтап, алған білімді талқылау |
1 |
|
29 |
Рефлексия |
Сабақ соңында оқушылардың пікірлерін тыңдау |
1 |
|
30 |
Топтық жұмыс |
Шешендік өнер бойынша топтық тапсырмалар орындау |
1 |
|
31 |
Қарсы пікірлермен жұмыс |
Өз пікіріңді қорғау кезінде қарсы пікірлерді тыңдау |
1 |
|
32 |
Шешен болу жолдары |
Көшбасшылық және шешендік |
1 |
|
33 |
Шешендік сөздерді жазу |
Жазбаша шешендік сөздер дайындау |
1 |
|
34 |
Қорытынды сабақ |
Шешендік өнерді меңгерген білімдерін қолдану |
1 |
12
|
Білім беру ұйымының атауы |
«№40 гимназия» |
|||||
|
Пәні: |
Шешендік өнер |
|||||
|
Бөлім: |
Шешендік өнердің шеберлігі және сөйлеу дағдыларын дамыту |
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: 2 «А» |
Қатысқандар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Қиын сұрақтарға жауап беру |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары |
Мәтіннің мазмұны бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру Мұғалім көмегімен мәтіндегі негізгі ойды анықтау Сөйлеу барысында сипаттау, салыстыру, талқылау дағдыларын қолдану Сөздер мен сөйлемдерді байланыстыру үшін қажетті қосымша құралдарды дұрыс қолдану |
|||||
|
Сабақтың мақсаты: |
- Оқушыларға қиын сұрақтарға сенімді және логикалық жауап беру дағдыларын үйрету. - Оқушылардың ойлау қабілетін дамыту, оларды өз пікірін дұрыс жеткізуге, қарсы пікірлерге сыпайы жауап беруге үйрету. |
|||||
|
Құндылықтар және оның мақсаты: |
Сабақ құндылығы: ЖАСАМПАЗДЫҚ ЖӘНЕ ЖАҢАШЫЛДЫҚ Апта дәйексөзі: Жасампаздық – бәрімізге өнеге |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақ-тың кезеңі/ уақыты |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурс-тар |
||
|
Сабақ тың басы 5 минут Өткенді пысықтау 5 минут Сабақ тың ортасы 20 минут Сергіту сәті 2 минут Сабақты қорыту 6 минут Кері байланыс 5 минут |
Психологиялық ахуалды жақсарту
Өткенді пысықтау Оқушылар өздері дайындаған рөлдік ойындарын айтады. «Сұрақ-жауап» әдісі арқылы жаңа сабақтың тақырыбын ашу. - Қиын сұрақтарға жауап беру деген не? - Қиын сұрақтарға жауап беру кезінде не нәрселерге назар аудару керек? - Қиын сұрақтарға жауап беру үшін бірнеше негізгі қағидаларды таныстыру: 1. Тақырыпқа байланысты жауап беру. 2. Қысқа әрі нақты жауап беру. 3. Қарсы пікірге сабырмен жауап беру. 4. Ойлану үшін уақыт сұрау. Практикалық тапсырма - Оқушыларға бірнеше «қиын сұрақтар» жазылған карточкалар беріледі (мысалы, «Сенің сүйікті түсің неге жасыл?» немесе «Неліктен біз көктемде табиғатты қорғау керекпіз?»). - Әр оқушы кезектесіп бір сұрақ таңдап, оған сенімді түрде жауап береді. - Оқушыларға жауап беру барысында логикалық тұрғыдан ойлануға, қысқа және нақты сөйлеуге көңіл аударылады.
Топтық жұмыс: - Оқушылар екі топқа бөлініп, әр топқа түрлі сұрақтар беріледі. Әр топ қиын сұраққа қалай жауап беру керектігін талқылайды. - Топтар бір-біріне сұрақтар қойып, жауап береді. - Топтар өзара пікірлермен бөлісіп, ең жақсы жауапты таңдайды. Жеке жұмыс: Өлеңнің соңғы шумағын көшіріп жаз.Ұйқас сөздердің астын сыз. Мойымадым бірақ та, Жаттықтым мен бір апта Үйренген жан жалықпай, Жүзеді екен балықтай. Сабақты қорытындылау: - Сабақ барысында алынған білімдерді қорытындылау. - Оқушыларға сұрақ қою: -«Қиын сұраққа жауап беру қиын болды ма?» -«Қандай әдіс тиімді болды?» - Қиын сұрақтарға жауап беру дағдыларының маңыздылығын тағы да атап өту. Үй тапсырмасы. - Оқушыларға «Қиын сұрақтарға жауап беру» тақырыбында әрқайсысына 2 сұрақ жазып келуді тапсыру. - Сұрақтарға өздеріне жауап жазу, сондай-ақ, сыныптастарынан сұрақ қойып, жауап алу.
|
Жақсы тілектер айтады Өткенді пысықтап, қайталайды Оқушылар сұрақтарға жауап береді Негізгі қадидаларымен танысады Практикалық тапсырманы орындайды Сергіту сәтін орындайды Топтық жұмыс Жеке жұмыс Өлеңді көшіріп жазады Сабақты қорытындылай ды Сұрақтарға жауап береді Үй тапсырмасын алады Кері байланыс береді |
Мақтап, мадақтап отыру ҚБ: «Смарт сағат» әдісі
ҚБ: «Смарт сағат» әдісі
ҚБ: «Смарт сағат» әдісі
ҚБ: «Смарт сағат» әдісі
Дескрип тор: Өлеңнің соңғы шумағын көшіріп жазады-1б Ұйқас сөздердің астын сызады-1б ҚБ: «Смарт сағат» әдісі
«Тік Ток» әдісі |
Суреттер Карточкалар Суреттер Жұмыс дәптері Кері байланыс парағы |
||
|
Білім беру ұйымының атауы |
«№40 гимназия» |
|||||
|
Пәні: |
Шешендік өнер |
|||||
|
Бөлім: |
Шешендік өнердің шеберлігі және сөйлеу дағдыларын дамыту |
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: 2 «А» |
Қатысқандар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Қиын сұрақтарға жауап беру |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары |
Мәтіннің мазмұны бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру Мұғалім көмегімен мәтіндегі негізгі ойды анықтау Сөйлеу барысында сипаттау, салыстыру, талқылау дағдыларын қолдану Сөздер мен сөйлемдерді байланыстыру үшін қажетті қосымша құралдарды дұрыс қолдану |
|||||
|
Сабақтың мақсаты: |
- Оқушыларға қиын сұрақтарға сенімді және логикалық жауап беру дағдыларын үйрету. - Оқушылардың ойлау қабілетін дамыту, оларды өз пікірін дұрыс жеткізуге, қарсы пікірлерге сыпайы жауап беруге үйрету. |
|||||
|
Құндылықтар және оның мақсаты: |
Сабақ құндылығы: ЖАСАМПАЗДЫҚ ЖӘНЕ ЖАҢАШЫЛДЫҚ Апта дәйексөзі: Жасампаздық – бәрімізге өнеге |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақ-тың кезеңі/ уақыты |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурс-тар |
||
|
Сабақ тың басы 5 минут Өткенді пысықтау 5 минут Сабақ тың ортасы 20 минут Сергіту сәті 2 минут Сабақты қорыту 6 минут Кері байланыс 5 минут |
Психологиялық ахуалды жақсарту
Өткенді пысықтау Оқушылар өздері дайындаған рөлдік ойындарын айтады. «Сұрақ-жауап» әдісі арқылы жаңа сабақтың тақырыбын ашу. - Қиын сұрақтарға жауап беру деген не? - Қиын сұрақтарға жауап беру кезінде не нәрселерге назар аудару керек? - Қиын сұрақтарға жауап беру үшін бірнеше негізгі қағидаларды таныстыру: 1. Тақырыпқа байланысты жауап беру. 2. Қысқа әрі нақты жауап беру. 3. Қарсы пікірге сабырмен жауап беру. 4. Ойлану үшін уақыт сұрау. Практикалық тапсырма - Оқушыларға бірнеше «қиын сұрақтар» жазылған карточкалар беріледі (мысалы, «Сенің сүйікті түсің неге жасыл?» немесе «Неліктен біз көктемде табиғатты қорғау керекпіз?»). - Әр оқушы кезектесіп бір сұрақ таңдап, оған сенімді түрде жауап береді. - Оқушыларға жауап беру барысында логикалық тұрғыдан ойлануға, қысқа және нақты сөйлеуге көңіл аударылады.
Топтық жұмыс: - Оқушылар екі топқа бөлініп, әр топқа түрлі сұрақтар беріледі. Әр топ қиын сұраққа қалай жауап беру керектігін талқылайды. - Топтар бір-біріне сұрақтар қойып, жауап береді. - Топтар өзара пікірлермен бөлісіп, ең жақсы жауапты таңдайды. Жеке жұмыс: Өлеңнің соңғы шумағын көшіріп жаз.Ұйқас сөздердің астын сыз. Мойымадым бірақ та, Жаттықтым мен бір апта Үйренген жан жалықпай, Жүзеді екен балықтай. Сабақты қорытындылау: - Сабақ барысында алынған білімдерді қорытындылау. - Оқушыларға сұрақ қою: -«Қиын сұраққа жауап беру қиын болды ма?» -«Қандай әдіс тиімді болды?» - Қиын сұрақтарға жауап беру дағдыларының маңыздылығын тағы да атап өту. Үй тапсырмасы. - Оқушыларға «Қиын сұрақтарға жауап беру» тақырыбында әрқайсысына 2 сұрақ жазып келуді тапсыру. - Сұрақтарға өздеріне жауап жазу, сондай-ақ, сыныптастарынан сұрақ қойып, жауап алу.
|
Жақсы тілектер айтады Өткенді пысықтап, қайталайды Оқушылар сұрақтарға жауап береді Негізгі қадидаларымен танысады Практикалық тапсырманы орындайды Сергіту сәтін орындайды Топтық жұмыс Жеке жұмыс Өлеңді көшіріп жазады Сабақты қорытындылай ды Сұрақтарға жауап береді Үй тапсырмасын алады Кері байланыс береді |
Мақтап, мадақтап отыру ҚБ: «Смарт сағат» әдісі
ҚБ: «Смарт сағат» әдісі
ҚБ: «Смарт сағат» әдісі
ҚБ: «Смарт сағат» әдісі
Дескрип тор: Өлеңнің соңғы шумағын көшіріп жазады-1б Ұйқас сөздердің астын сызады-1б ҚБ: «Смарт сағат» әдісі
«Тік Ток» әдісі |
Суреттер Карточкалар Суреттер Жұмыс дәптері Кері байланыс парағы |
||
Қысқа мерзімді жоспар
|
Білім беру ұйымының атауы |
«№40 гимназия» |
|||||
|
Пәні: |
Шешендік өнер |
|||||
|
Бөлім: |
Шешендік өнердің шеберлігі және сөйлеу дағдыларын дамыту |
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: 2 «А» |
Қатысқандар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Қысқаша баяндамалар |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары |
Тыңдалған немесе оқылған мәтіннің мазмұнын қысқаша баяндау Берілген тақырып бойынша өз ойын айту және қысқа мәтін құрастыру Мәтіндегі негізгі ойды анықтап, оны түсінікті түрде жеткізу Сөздер мен сөйлемдерді логикалық байланыстырып, мағыналы баяндау |
|||||
|
Сабақтың мақсаты: |
1. Оқушыларға қысқа баяндаманың құрылымы мен ерекшеліктерін түсіндіру. 2. Қысқа баяндамалар құрастыруды үйрету. 3. Оқушылардың сөйлеу дағдыларын дамыту, ойларын дұрыс, жүйелі әрі қысқа жеткізуге дағдыландыру. |
|||||
|
Құндылықтар және оның мақсаты: |
Сабақ құндылығы: ЖАСАМПАЗДЫҚ ЖӘНЕ ЖАҢАШЫЛДЫҚ Апта дәйексөзі: Жасампаздық – бәрімізге өнеге |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақ-тың кезеңі/ уақыты |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурс-тар |
||
|
Сабақ тың басы 5 минут Өткенді пысықтау 5 минут Сабақ тың ортасы 20 минут Сергіту сәті 2 минут Сабақты қорыту 6 минут Кері байланыс 5 минут |
Ұйымдастырукезеңі: 1.Сәлемдесу. 2.Оқушыларды түгендеу. Психологиялық ахуал -Біздің дене мүшелеріміз қалай сөйлейді? Басымыз қалай сөйлейді ? (ия,ия,жоқ.жоқ) Иығымыз қалай сөйлейді ? (білмеймін ,білмеймін) Ал, қолымыз қалай сөйлейді? (сәлем ,сәлем ,сау бол, сау бол) Бас бармағымыз қалай сөйлейді? (жақсы ,жарайсың, ойлан ) Аяқтарымыз қалай сөйлейді? (топ,топ,топ) Өткенді пысықтау - Оқушыларға «Қиын сұрақтарға жауап беру» тақырыбында әрқайсысына 2 сұрақ жазып келгендерін оқиды. - Сұрақтарға өздеріне жауап жазу, сондай-ақ, сыныптастарынан сұрақ қойып, жауап алу. Сабақтың тақырыбы мен мақсатын хабарлау. Жаңа тақырыпты түсіндіру. Қысқа баяндаманың анықтамасы мен құрылымы: 1.Қысқа баяндама дегеніміз – нақты бір тақырып бойынша қысқаша, жинақы және түсінікті түрде пікір білдіру. - Қысқа баяндаманың құрылымы: - Кіріспе: Тақырыптың қысқаша таныстырылуы. - Негізгі бөлім: Тақырып бойынша негізгі ойлар мен ақпараттар. - Қорытынды: Түйін, қорытынды сөздер немесе ұсыныстар. 2. Қысқа баяндаманың негізгі ерекшеліктері: - Қысқа баяндама нақты әрі түсінікті болуы керек. - Артық сөздерден аулақ болу қажет. - Қысқа баяндаманың мақсаты – тыңдаушыға қажетті мәліметті қысқа уақыт ішінде жеткізу. ІІІ. Оқушылармен жұмыс 1. Топтық жұмыс: Оқушылар 3 топқа бөлініп, әр топқа әртүрлі тақырыптар беріледі (мысалы: табиғат, мектеп өмірі, жазғы демалыс). Оқушыларға 5 минут уақыт беріледі, олар өз тақырыбы бойынша қысқа баяндаманы әзірлейді. 2. Топтардың баяндамаларын тыңдау: Әр топ өз баяндамасын сыныпқа ұсынады. Оқушылардың баяндамаларын тыңдай отырып, әрқайсысына кеңес немесе пікір айтуды ұйымдастыру. Сергіту сәті
Жұптық жұмыс : «Ойлан ,тап» әдісі Өлеңді мәнерлеп оқиды . Мәтіннің құрылысына байланысты тіркестерді ретімен жаз.
Сабақты қорытындылау. 1. Қысқа баяндаманы қалай жасау керектігі туралы пікірлер мен кеңестерді жинақтап, сабақты қорытындылау. 2. Оқушылардың баяндамаларына баға беру, жақсы тұстарын атап өту. Үй тапсырмасы. 1. Оқушыларға өздері таңдаған тақырыпқа қысқа баяндама жазу тапсырмасы беріледі. Баяндама 5-7 сөйлемнен тұруы тиіс. 2. Баяндама тақырыбы: "Менің сүйікті жануарыма арнау" немесе "Менің таңдауымдағы хобби" тақырыптарынан таңдай алады. Бағалау. - Сабақ барысында оқушылардың белсенділіктерін бағалау. - Баяндамалардың қысқалығы мен түсініктілігін ескере отырып, әрбір оқушыға кері байланыс беру. Кері байланыс:
|
Оқушылар бірге қимыл жасап айтады Өткенді пысықтап, қайталайды Оқушылар сұрақтарға жауап береді Негізгі қадидаларымен танысады Практикалық тапсырманы орындайды Оқушылар топқа бөлініп тапсырманы орындайды. Топтық жұмыс Сергіту сәтін орындайды Жұптық жұмыс Сабақты қорытындылай ды Сұрақтарға жауап береді Үй тапсырмасын алады Кері байланыс береді |
Мақтап, мадақтап отыру ҚБ: «Асық» әдісі
Дескрип тор: Дайындаған сұрақтарына-1б ҚБ: «Асық» әдісі
ҚБ: «Асық» әдісі
Дескрип тор: Белгілі бір тақырып бойынша қысқаша баяндама жасайды-1б ҚБ: «Асық» әдісі
Дескрип тор:Мәтін нің құрылысына байланысты тіркестерді ретімен жазады-1б ҚБ: «Асық» әдісі
«Көңіл-күй аралдары» әдісі |
Психологиялық ахуал орнату Карточкалар Суреттер Жұмыс дәптері Карточкалар Кері байланыс парағы |
||
Қысқа мерзімді жоспар
|
Білім беру ұйымының атауы |
«№40 гимназия» |
|||||
|
Пәні: |
Шешендік өнер |
|||||
|
Бөлім: |
Шешендік өнердің шеберлігі және сөйлеу дағдыларын дамыту |
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: 2 «А» |
Қатысқандар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Шешендік шеберлік |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары |
Тыңдалған мәтіннің негізгі ойын анықтау және оны түсінікті жеткізу Берілген тақырып бойынша әңгіме құрастырып, ойын жүйелі жеткізу Сөйлеу барысында көркем сөздерді қолданып, өз ойын әсерлі баяндау Сөздерді дұрыс байланыстырып, қарапайым сөйлемдер құрастыру |
|||||
|
Сабақтың мақсаты: |
1. Оқушыларға шешендік шеберліктің негіздері мен әдіс-тәсілдерін түсіндіру. 2. Шешендік сөздерді тиімді қолдану, сөйлеу дағдыларын дамыту. 3. Оқушылардың өз ойларын сенімді, әсерлі және дәл жеткізу дағдыларын қалыптастыру. |
|||||
|
Құндылықтар және оның мақсаты: |
Сабақ құндылығы: ЖАСАМПАЗДЫҚ ЖӘНЕ ЖАҢАШЫЛДЫҚ Апта дәйексөзі: Жасампаздық – бәрімізге өнеге |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақ-тың кезеңі/ уақыты |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурс-тар |
||
|
Сабақ тың басы 5 минут Өткенді пысықтау 5 минут Сабақ тың ортасы 20 минут Сергіту сәті 2 минут Сабақты қорыту 6 минут Кері байланыс 5 минут |
Ұйымдастырукезеңі:
Өткенді пысықтау 1. Оқушыларға өздері таңдаған тақырыпқа қысқа баяндама жазу тапсырмасы беріледі. Баяндама 5-7 сөйлемнен тұруы тиіс. 2. Баяндама тақырыбы: "Менің сүйікті жануарыма арнау" немесе "Менің таңдауымдағы хобби" тақырыптарынан таңдай алады. Сабақтың тақырыбы мен мақсатын хабарлау. Жаңа тақырыпты түсіндіру. 1. Шешендік шеберлік дегеніміз не? - Шешендік шеберлік – бұл өз ойыңды сенімді түрде, түсінікті әрі дәл жеткізу, тыңдаушыларға әсер ету өнері. - Шешендік шеберлікке қажетті қасиеттер: сөйлеу мәдениеті, эмоцияны бақылау, тыңдаушыға әсер ету. 2. Шешендік шеберліктің қағидалары: - Нақты сөйлеу: Сөздер сенімді және түсінікті болуы керек. - Сенімділік: Сөйлегенде өз пікіріңе сену, бірақ басқалардың пікірін де тыңдай білу. - Эмоционалды әсер: Тыңдаушының көңіл-күйіне әсер етіп, эмоциялық байланыс орнату. - Сөйлеу техникасы: Дауыс ырғағы, ым-ишаралар, дұрыс тыныс алу – шешеннің сөзінің әсерлі болуына көмектеседі. 3. Шешендік шеберлікті дамытуға арналған әдістер: - Тыңдаушыны тарту: Сөйлеуші тыңдаушының назарын сақтау үшін сұрақтар қою, қызықты деректер келтіру. - Өз пікіріңді дәлелдеу: Логикалық тұжырымдар мен мысалдар келтіре отырып, сөзді дәлелдеу. - Қысқаша сөйлеу: Артық сөздерден аулақ болу, негізгі ойды қысқа әрі нақты жеткізу. Оқушылармен жұмыс Оқушылар 3 топқа бөлініп, әр топқа шешендік шеберліктің түрлі аспектілері бойынша тапсырмалар беріледі. Тапсырмаларда олар өз ойларын қысқа әрі сенімді түрде айтуы керек. Топтық жұмыс: - 1 топ: Тыңдаушының назарын қалай тартуға болады? - 2 топ: Сенімді сөйлеген кезде қандай әдіс-тәсілдерді қолдануға болады? - 3 топ: Эмоциялық әсер арқылы қалай тыңдаушыны өз сөзіңе тартуға болады? 2. Рөлдік ойын: Оқушылар шешендік шеберлікті қолдану арқылы 1-2 минуттық баяндамалар жасайды. Оларды тыңдап, әр топ өз пікірін білдіреді, жақсы тұстарын атап өтеді. Сергіту сәті
Жұптық жұмыс : «Ойлан ,тап» әдісі Мағынасына қарай өтірік өлеңнің ұйқасын тап.
Сабақты қорытындылау. 1. Қысқаша шешендік шеберліктің қағидалары мен әдістерін талқылау. 2. Оқушылардың баяндамалары бойынша кері байланыс беру. 3. Сабақтың негізгі тұжырымдарын қорытындылау. Үй тапсырмасы 1. Оқушыларға «Шешендік шеберлікті қолдану мысалдары» тақырыбы бойынша қысқаша эссе жазу тапсырмасы беріледі. Эсседе шешендік шеберліктің ерекшеліктері мен оның өмірде қолданылуы туралы жазу керек. Бағалау. - Сабақ барысында оқушылардың белсенділігін бағалау. - Рөлдік ойындар мен топтық жұмыстарда шешендік шеберлік дағдыларын пайдалану арқылы бағалау. - Сабақтың соңында оқушылардың пікірлері мен жұмыс нәтижелеріне баға беру. Кері байланыс:
|
Оқушылар бірге қимыл жасап айтады Өткенді пысықтап, қайталайды Оқушылар өздері дайындаған баяндамаларын оқиды Оқушылар сұрақтарға жауап береді Негізгі қадидаларымен танысады Практикалық тапсырманы орындайды Оқушылар топқа бөлініп тапсырманы орындайды. Топтық жұмыс Рөлдік ойын Сергіту сәтін орындайды Жұптық жұмыс Ұйқасын тауып жазады Сабақты қорытындылай ды Сұрақтарға жауап береді Үй тапсырмасын алады Кері байланыс береді |
Мақтап, мадақтап отыру ҚБ: «Алма теру» әдісі
Дескрип тор: баяндамаға-1б ҚБ: «Алма теру» әдісі
Дескрип тор: Сұрақтарға жауап береді-1б ҚБ: «Алма теру» әдісі
Дескрип тор: Топтағы тапсырмаға-1б ҚБ: «Алма теру» Әдісі
Дескрип тор:Рөлдік ойынға -1б ҚБ: «Алма теру» әдісі
Дескрип тор:өлеңнің ұйқасын тауып жазады-1б ҚБ: «Алма теру» әдісі
«СМС» әдісі |
Психологиялық ахуал орнату Карточкалар Суреттер Жұмыс дәптері Карточкалар Кері байланыс парағы |
||
-
Қысқа мерзімді жоспар
|
Білім беру ұйымының атауы |
«№40 гимназия» |
|||||
|
Пәні: |
Шешендік өнер |
|||||
|
Бөлім: |
Шешендік өнердің шеберлігі және сөйлеу дағдыларын дамыту |
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: 2 «А» |
Қатысқандар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Тыңдаушыны тарту |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары |
Тыңдаушының назарын аудару үшін мәнерлі сөйлеу дағдыларын қолдану Өз ойын нақты, түсінікті және қызықты етіп жеткізу Сөйлеу барысында дауыс ырғағын, қарқындылығын өзгерту арқылы әсерлі сөйлеу Сөздер мен сөйлемдерді логикалық байланыстырып, мағыналы мәтін құрастыру |
|||||
|
Сабақтың мақсаты: |
1. Оқушыларға тыңдаушының назарын қалай аударуға болатынын түсіндіру. 2. Тыңдаушыны тарту үшін дұрыс сөйлеу тәсілдерін үйрету. 3. Оқушылардың сөйлеу дағдыларын дамытып, өз ойларын қызықты әрі әсерлі түрде жеткізуге дағдыландыру. |
|||||
|
Құндылықтар және оның мақсаты: |
Сабақ құндылығы: ЖАСАМПАЗДЫҚ ЖӘНЕ ЖАҢАШЫЛДЫҚ Апта дәйексөзі: Жасампаздық – бәрімізге өнеге |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақ-тың кезеңі/ уақыты |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурс-тар |
||
|
Сабақ тың басы 5 минут Өткенді пысықтау 5 минут Сабақ тың ортасы 20 минут Сергіту сәті 2 минут Сабақты қорыту 6 минут Кері байланыс 5 минут |
Ұйымдастырукезеңі:
Өткенді пысықтау Оқушыларға «Шешендік шеберлікті қолдану мысалдары» тақырыбы бойынша қысқаша эссе жазу тапсырмасы беріледі. Эсседе шешендік шеберліктің ерекшеліктері мен оның өмірде қолданылуы туралы жазу керек. Сабақтың тақырыбы мен мақсатын хабарлау. Жаңа тақырыпты түсіндіру. Тыңыздаушыны тарту дегеніміз не? Тыңдаушыны тарту — бұл сөз сөйлеушінің өзінің айтқан сөздерімен тыңдаушылардың назарын аудару және оларды қызықтыру әдісі. 2. Тыңыздаушыны тартудың әдістері: - Сұрақтар қою: Тыңдаушыға сұрақтар қойып, оның назарын сөзге аудару. Мысалы, «Сіздер қалай ойлайсыздар?» деген сұрақтар. - Қызықты ақпарат беру: Тыңдаушыларды қызықтыратын ақпараттармен бөлісу. Мысалы, қызықты деректер немесе оқиғалар айту. - Көзбен байланыс орнату: Тыңдаушылармен көзбен байланыс орнату арқылы сенімділік пен қызығушылық тудыру. - Қарапайым тілмен сөйлеу: Сөздерің қарапайым әрі түсінікті болғаны дұрыс, бұл тыңдаушылардың назарын тартады. 3. Мысалдармен түсіндіру: - Мұғалім қызықты бір дерек немесе қысқаша әңгіме айтып, оқушыларға тыңдаушының назарын қалай аударатынын көрсетеді. Оқушылармен жұмыс 1. Топтық жұмыс: Оқушылар топтарға бөлініп, әр топқа тыңдаушының назарын тарту үшін бірқатар әдістер бойынша тапсырма беріледі. Әр топ өздерінің әдісін пайдаланып, қысқаша әңгіме немесе сұрақ қою арқылы тыңдаушының назарын қалай аударуға болатынын көрсетеді. 2. Рөлдік ойын: Оқушылар тыңдаушыны тарту әдістерін қолдана отырып, 1-2 минуттық баяндама жасайды. Олар өз ойларын айта отырып, тыңдаушының назарын аударуға тырысады. Сергіту сәті
Жұптық жұмыс : Сурет бойынша әңгіме құра.Сұрақтарға жауап бер
Жеке жұмыс: Торкөздердің ішіндегі әріптерден сөз құрастыр да, келесі торкөзге орналастыр.
Шаңғы Қайық Бәйге Жарыс Сабақты қорытындылау. 1. Сабақтың негізгі тұжырымдарын қорыту: тыңдаушының назарын қалай аудару керектігін тағы да бір рет қайталау. 2. Оқушылардың рөлдік ойындарына баға беру. 3. Тыңдаушыны тарту әдістерін үйренудің маңыздылығын түсіндіру. Үй тапсырмасы 1. Оқушыларға «Тыңдаушыны қалай тартуға болады?» тақырыбы бойынша шағын әңгіме жазу тапсырмасы беріледі. 2. Жазған әңгімесінде тыңдаушыны тартудың кемінде екі әдісін көрсету керек. Бағалау. - Сабақ барысында оқушылардың белсенділігін бағалау. - Топтық жұмыстар мен рөлдік ойындарда тыңдаушыны тарту әдістерін қолдану дағдыларын бағалау. Кері байланыс:
|
Оқушылар бірге қимыл жасап айтады Өткенді пысықтап, қайталайды Оқушылар сұрақтарға жауап береді Негізгі қадидаларымен танысады Практикалық тапсырманы орындайды Оқушылар топқа бөлініп тапсырманы орындайды. Топтық жұмыс Рөлдік ойын Сергіту сәтін орындайды Жұптық жұмыс Сурет бойынша әңгіме құрастырады Жеке жұмыс Сұрақтарға жауап береді Торкөздегі әріптерден сқз құрастырады Сабақты қорытындылай ды Үй тапсырмасын алады Кері байланыс береді |
Мақтап, мадақтап отыру ҚБ: «Ми» әдісі
Дескрип тор: Эссе-1б ҚБ: «Ми» әдісі
Дескриптор: Сқрақтарға жауап-1б ҚБ: «Ми» Әдісі
Дескрип тор: Топтық жұмыс-1 ҚБ: «Ми» Әдісі
Дескрип Тор: Рөлдік ойын-1б ҚБ: «Ми» әдісі
Дескриптор: Сурет бойынша әңгіме құра-1б ҚБ: «Ми» әдісі
Дескриптор: Әріптерден сөз құра-1б «Білім заряды» әдісі |
Психологиялық ахуал орнату Карточкалар Суреттер
Жұмыс дәптері Карточкалар
Таратпа парақтар
Таратпа парақтар
Кері байланыс парағы |
||
Қысқа мерзімді жоспар
|
Білім беру ұйымының атауы |
«№40 гимназия» |
|||||
|
Пәні: |
Шешендік өнер |
|||||
|
Бөлім: |
Шешендік өнердің шеберлігі және сөйлеу дағдыларын дамыту |
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: 2 «А» |
Қатысқандар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Шешендік өнердің қолданылуы |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары |
Тыңдалған мәтіннің негізгі ойын анықтау және оны түсінікті жеткізу Берілген тақырып бойынша әңгіме құрастырып, өз ойын жүйелі баяндау Сөйлеу барысында көркем сөздерді қолданып, мәнерлі сөйлеу дағдыларын дамыту Сөздерді дұрыс байланыстырып, шешендік сөздерді қолдану арқылы қысқа мәтін құрастыру |
|||||
|
Сабақтың мақсаты: |
1. Шешендік өнердің қолданылуын түсіндіру және оның өмірдегі маңыздылығын көрсету. 2. Оқушылардың шешендік өнерге қызығушылығын арттыру, сөз сөйлеу дағдыларын дамыту. 3. Оқушыларға сөздің күшін, мәдениетті сөйлеуді, және тыңдаушыға дұрыс әсер ету әдістерін үйрету. |
|||||
|
Құндылықтар және оның мақсаты: |
Сабақ құндылығы: ЖАСАМПАЗДЫҚ ЖӘНЕ ЖАҢАШЫЛДЫҚ Апта дәйексөзі: Жасампаздық – бәрімізге өнеге |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақ-тың кезеңі/ уақыты |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурс-тар |
||
|
Сабақ тың басы 5 минут Өткенді пысықтау 5 минут Сабақ тың ортасы 20 минут Сергіту сәті 2 минут Сабақты қорыту 6 минут Кері байланыс 5 минут |
Ұйымдастырукезеңі:
Өткенді пысықтау 1. Оқушыларға «Тыңдаушыны қалай тартуға болады?» тақырыбы бойынша шағын әңгіме жазу тапсырмасы беріледі. 2. Жазған әңгімесінде тыңдаушыны тартудың кемінде екі әдісін көрсету керек. Сабақтың тақырыбы мен мақсатын хабарлау. Жаңа тақырыпты түсіндіру. 1. Шешендік өнердің маңызы мен қолданылуы: - Шешендік өнер — адамның сөз сөйлеу мәдениеті мен әсерлілігі. Ол адамның өз ойын тыңдаушыларға түсінікті әрі қызықты түрде жеткізуге мүмкіндік береді. - Шешендік өнерді мектепте, қоғамдық орындарда, мемлекеттік істерде, тіпті тұрмыстық өмірде де қолдануға болады. Мысалы: - Мектепте сөз сөйлеу кезінде; - Жарыстарда немесе пікірталастарда; - Қоғамдық орындарда адамдармен сөйлескенде; - Отбасылық мерекелерде құттықтау сөздері айту. 2. Шешендік өнердің қолданылатын жерлері: - Мектепте: Мысалы, сынып жетекшілері немесе оқушылар мектепте өтетін мерекелерде шешендік өнерді қолдана отырып, сөз сөйлейді. - Жарыстар мен пікірталастарда: Бұл жерлерде шешендер өз ойларын дәлелді әрі әсерлі түрде айта білуі керек. - Отбасылық мерекелерде: Құттықтау сөздері, тілектер — шешендік өнердің қолданылу саласы болып табылады. - Қоғамдық шараларда: Мысалы, мектепте өткен концертте, қоғамдастық жиындарында сөйлеу. Оқушылармен жұмыс 1. Топтық жұмыс: Оқушылар 3 топқа бөлінеді. Әр топқа бір жағдай беріледі (мысалы, сыныпта сөз сөйлеу, мерекелік құттықтау сөзін айту, қоғамдық шарада пікірталасқа қатысу). Топтар өз жағдайларына сәйкес шешендік өнерді қолданудың әдістерін көрсетеді. Тапсырма: - Топтар бір-біріне өз ойларын әсерлі әрі дұрыс жеткізу үшін шешендік өнердің әдістерін пайдаланып, қысқаша сөз сөйлейді. 2. Рөлдік ойын: Оқушыларға «Мектепте өткен мерекеде сөз сөйлеу» тақырыбы бойынша рөлдік ойын беріледі. Олар шешендік өнерді пайдаланып, өз ойларын көрермендерге әсерлі түрде жеткізуге тырысады. Мысалы, балалар мерекеге шақыруды, құттықтауларды әсерлі түрде айту үшін түрлі әдістерді қолданады. Сергіту сәті
Жұптық жұмыс : Суретке қарап әңгіме құрап көр
Сабақты қорытындылау. 1. Оқушылардың жұмысын бағалау. 2. Шешендік өнердің өмірдегі маңыздылығы мен қолданылуы туралы қорытынды жасау. 3. Сабақта қандай әдістер мен тәсілдер қолданылғанын қорыту. Үйге тапсырма 1. Оқушыларға шешендік өнер тақырыбына шағын әңгіме жазу тапсырмасы беріледі. 2. Әңгімеде шешендік өнердің қолданылуы мен оның маңыздылығы туралы ойларын білдіруі керек. Бағалау. - Сабақ барысында оқушылардың белсенділігі мен шешендік өнерді қолдану дағдылары бағаланады. - Топтық жұмыс пен рөлдік ойындарға қатысу да бағаланады. Кері байланыс:
|
Оқушылар бірге қимыл жасап айтады Өткенді пысықтап, қайталайды Оқушылар сұрақтарға жауап береді Негізгі қадидаларымен танысады Практикалық тапсырманы орындайды Оқушылар топқа бөлініп тапсырманы орындайды. Топтық жұмыс Рөлдік ойындар Сергіту сәтін орындайды Жұптық жұмыс Сабақты қорытындылай ды Сұрақтарға жауап береді Үй тапсырмасын алады Бағалау Кері байланыс береді |
Мақтап, мадақтап отыру ҚБ: «Өзін-өзі бағалау» әдісі
Дескрип тор: Дайындаған сұрақтарына-1б ҚБ: «Өзін-өзі бағалау» әдісі
ҚБ: «Өзін-өзі бағалау» әдісі
Дескрип тор: Отбасылық мерекелерге құттықтау сөздер-1б ҚБ: «Өзін-өзі бағалау» әдісі
Дескрип тор:Рөлдік ойындар-1б ҚБ: «Өзін-өзі бағалау» әдісі
«Әуе шарлар» әдісі |
Психологиялық ахуал орнату Карточкалар
Суреттер Жұмыс дәптері Карточкалар
Таратпа парақ
Кері байланыс парағы |
||
Қысқа мерзімді жоспар
|
Білім беру ұйымының атауы |
«№40 гимназия» |
|||||
|
Пәні: |
Шешендік өнер |
|||||
|
Бөлім: |
Шешендік өнердің шеберлігі және сөйлеу дағдыларын дамыту |
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: 2 «А» |
Қатысқандар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Шешендік ойлау |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары |
Тыңдалған материал бойынша түсінгенін анықтау және сұрақтарға жауап беру Ойды анық жеткізіп, байланыстырып сөйлеу Сөздерді дұрыс байланыстырып, қарапайым сөйлемдер құрастыру |
|||||
|
Сабақтың мақсаты: |
- Оқушылар шешендік ойлаудың мәні мен маңыздылығын түсінеді. - Оқушылар шешендік ойлау арқылы өз ойларын жинақы әрі нақты жеткізуге дағдыланады. - Оқушылар сөйлеу мәдениеті мен сөздің күші туралы түсінік алады. |
|||||
|
Құндылықтар және оның мақсаты: |
Сабақ құндылығы: ЖАСАМПАЗДЫҚ ЖӘНЕ ЖАҢАШЫЛДЫҚ Апта дәйексөзі: Жасампаздық – бәрімізге өнеге |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақ-тың кезеңі/ уақыты |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурс-тар |
||
|
Сабақ тың басы 5 минут Өткенді пысықтау 5 минут Сабақ тың ортасы 20 минут Сергіту сәті 2 минут Сабақты қорыту 6 минут Кері байланыс 5 минут |
Ұйымдастырукезеңі: 1. Оқушылармен сәлемдесу, сабаққа даярлығын тексеру. 2. Сабақтың тақырыбын және мақсатымен таныстыру.
3. Оқушыларға шешендік ойлау туралы сұрақтар қою: - «Шешендік ойлау дегеніміз не?» - «Шешендік ойлаудың өмірдегі рөлі қандай?» Өткенді пысықтау Оқушыларға шешендік өнер тақырыбына шағын әңгіме жазу тапсырмасы беріледі. 2. Әңгімеде шешендік өнердің қолданылуы мен оның маңыздылығы туралы ойларын білдіруі керек. Жаңа тақырыпты түсіндіру. Шешендік ойлау — бұл өз ойларын тыңдаушыларға жүйелі, нақты, сенімді түрде жеткізе алу қабілеті. Ол адамның сөзін дәлелдеп, қарсы пікірлермен жұмыс істей білуіне мүмкіндік береді. - Шешендік ойлау адамның ішкі ойларымен байланысқан, логика мен дәлелдер арқылы сөйлеуді дамытуға ықпал етеді. 2. Шешендік ойлаудың ерекшеліктері: - Жүйелілік: Ойлар логикалық ретпен беріледі, сөйлеу айқын әрі түсінікті болады. - Дәлелдер: Өз пікіріңді дәлелдермен қолдай білу, нақты фактілер келтіру. - Түсініктілік: Ойдың қарапайым әрі түсінікті болуы, сөздердің орнықты әрі әсерлі болуы. 3. Шешендік ойлау дағдыларын дамыту жолдары: - Сұрақ қою: Өз пікіріңді қолдау үшін сұрақтар қою немесе тыңдаушының пікіріне жауап беру. - Дәлелдер келтіру: Ойды дәлелдеу үшін фактілер мен нақты мысалдар келтіру. - Қарсы пікірмен жұмыс: Қарсы пікірлерді түсініп, оларды өзінің дұрыс пікірімен салыстыра отырып жауап беру. Оқушылармен жұмыс 1. Топтық жұмыс: Оқушылар 3 топқа бөлінеді. Әр топқа шешендік ойлауды дамытуға арналған тапсырма беріледі: - 1 топқа: Ойды жүйелі түрде жеткізу үшін қысқаша әңгіме құрастыру тапсырмасы беріледі. - 2 топқа: Жағдайды нақты дәлелдермен түсіндіру тапсырмасы беріледі. - 3 топқа: Қарсы пікірді қабылдап, оған жауап беріп, өз пікірін қорғау тапсырмасы беріледі. Топтар әр тапсырманы орындап, өз ойларын ортаға салады. 2. Рөлдік ойын: Оқушылар «Қалай болар еді?» деген сұрақ бойынша пікірталас жүргізеді. Мысалы: - «Егер мектепте көбірек ойын алаңы болса, балалардың денсаулығы жақсырақ болар ма еді?» Оқушылар пікірлерін дәлелдермен қолдап, шешендік ойлау арқылы өз ойларын қорғауы керек. Сергіту сәті
Жеке жұмыс : «Оқы, жина, талда» әдісі Өлеңді оқы. Сабақты қорытындылау. 1. Сабақтың негізгі тұжырымдарын қорытындылау. - Шешендік ойлау — бұл өз ойыңды жинақы, логикалық түрде және дәлелдермен қорғай отырып жеткізу дағдысы. 2. Оқушылардың тапсырмаларға қатысуын бағалау. 3. Шешендік ойлау дағдыларын өмірде қолданудың маңыздылығын түсіндіру. Үй тапсырмасы 1. Оқушыларға «Шешендік ойлау» тақырыбына шағын әңгіме жазу тапсырмасы беріледі. Әңгімеде өз ойларын дәлелдермен жүйелеп жеткізу керек. Бағалау. - Сабақ барысында оқушылардың белсенділігі мен шешендік ойлау дағдыларын қолдануы бағаланады. - Топтық жұмыстар мен рөлдік ойындарға қатысу да бағаланады. Кері байланыс:
|
Оқушылар бірге қимыл жасап айтады Өткенді пысықтап, қайталайды Оқушылар сұрақтарға жауап береді Негізгі қадидаларымен танысады Практикалық тапсырманы орындайды Оқушылар топқа бөлініп тапсырманы орындайды. Топтық жұмыс Рөлдік ойындар Сергіту сәтін орындайды Жеке жұмыс Сабақты қорытындылай ды Сұрақтарға жауап береді Үй тапсырмасын алады Кері байланыс береді |
Мақтап, мадақтап отыру ҚБ: «Баскетбол» әдісі Дескрип тор: Дайындаған сұрақтарына-1б ҚБ: «Баскетбол» әдісі Дескрип тор: сұрақтарға жауап-1б ҚБ: «Баскетбол» әдісі Дескрип тор: Әңгіме құрастыру-1б ҚБ: «Баскетбол» әдісі Дескрип тор:Нақты дәлелдеме лер-1б ҚБ: «Баскетбол» әдісі Дескрип тор: Өз пікірін қорғау-1б ҚБ: «Баскетбол» әдісі Дескриптор: Пікірталас-1б «Бас, қол, жүрек» әдісі |
Психологиялық ахуал орнату
Карточкалар
Суреттер Жұмыс дәптері
Карточкалар
Кері байланыс парағы |
||
Қысқа мерзімді жоспар
|
Білім беру ұйымының атауы |
«№40 гимназия» |
|||||
|
Пәні: |
Шешендік өнер |
|||||
|
Бөлім: |
Шешендік өнердің шеберлігі және сөйлеу дағдыларын дамыту |
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: 2 «А» |
Қатысқандар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Мазмұнды әңгіме айту |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары |
Тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсініп, негізгі ойын анықтау Берілген тақырып бойынша өз ойын жүйелі жеткізу Сөйлеу барысында сипаттау, салыстыру, талқылау дағдыларын қолдану Сөздерді дұрыс байланыстырып, қарапайым сөйлемдер құрастыру |
|||||
|
Сабақтың мақсаты: |
-О қушылар мазмұнды әңгіме айту үшін оқиғаны дұрыс ретпен сипаттай алады. - Оқушылар әңгіме құрастыру барысында өз ойларын анық әрі қызықты етіп жеткізеді. - Оқушылардың шығармашылық қабілеттері дамиды. |
|||||
|
Құндылықтар және оның мақсаты: |
Сабақ құндылығы: ЖАСАМПАЗДЫҚ ЖӘНЕ ЖАҢАШЫЛДЫҚ Апта дәйексөзі: Жасампаздық – бәрімізге өнеге |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақ-тың кезеңі/ уақыты |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурс-тар |
||
|
Сабақ тың басы 5 минут Өткенді пысықтау 5 минут Сабақ тың ортасы 20 минут Сергіту сәті 2 минут Сабақты қорыту 6 минут Кері байланыс 5 минут |
Ұйымдастырукезеңі: Оқушылармен сәлемдесу, сабаққа дайындығын тексеру •Психологиялық ахуал: “Жылы лебіз” әдісі (оқушылар бір-біріне жақсы сөздер айтады) Өткенді пысықтау. - «Сіздер қызықты әңгіме айту үшін не істеу керек деп ойлайсыздар?» - «Мазмұнды әңгіме дегеніміз не?» Қызығушылықты ояту • Мұғалім жұмбақ немесе қысқа қызықты оқиғаны айтып береді. • Оқушылар бұл оқиғаның не туралы екенін болжайды. • “Бұл оқиға қалай аяқталуы мүмкін?” сұрағы қойылады. Жаңа тақырыпты түсіндіру. 1. Мазмұнды әңгіме айту дегеніміз не? - Мазмұнды әңгіме айту — оқиға немесе жағдайды толық әрі түсінікті түрде баяндау. Мұндай әңгімелерде оқиға нақты, анық баяндалады, кейіпкерлердің іс-әрекеттері айқын көрсетіледі. 2. Мазмұнды әңгіме айту ережелері: - Әңгіме құрылымы: Мазмұнды әңгіме үш бөліктен тұрады: кіріспе, негізгі бөлім, қорытынды. - Кіріспе: Оқиға басталатын жерді, жағдайды анықтау. - Негізгі бөлім: Оқиғаның ең қызықты, негізгі бөлігі. - Қорытынды: Оқиғаның нәтижесі немесе түйіні. - Түсінікті тілмен сөйлеу: Оқушылар әр сөзді түсінікті және нақты айту керек. Оқиғаға эмоциялық қатынас: Әңгімелесу кезінде оқиғалардың эмоционалды аспектілерін көрсету. 3. Мысалдармен түсіндіру: - Мұғалім қысқаша бір әңгіме айтып, оның кіріспе, негізгі бөлім және қорытындысын көрсетеді. Мысалы, бір жануардың немесе адамның жайлы әңгімесін айтып, оқушыларға құрылымын көрсетеді. Оқушылармен жұмыс 1. Топтық жұмыс: Оқушылар екі топқа бөлінеді. Әр топқа бір тақырып беріледі, олар сол тақырып бойынша мазмұнды әңгіме құрастырады. - Тақырыптар: «Менің жазғы демалысым», «Менің сүйікті ойыншығым», «Қысқы серуен». Топтар осы тақырыптарға қатысты әңгіме құрастырып, оны топ ішінде талқылайды. Әр топ өзінің әңгімесін сыныпқа тыңдату үшін дайын болады. 2. Шығармашылық жұмыс: Оқушылар жеке-жеке отырып, бүгінгі сабақта үйренгендерін пайдаланып, өздері бір шағын әңгіме құрастырады. Әңгіме құрастыру барысында оқушыларға: - Оқиға қай жерде өтеді? - Негізгі кейіпкерлер кімдер? - Оқиға не туралы? - Оқиғаның соңында қандай қорытынды жасалады? Осы сұрақтарға жауап беру арқылы оқушылар өз әңгімелерін құрастырады. Сергіту сәті
Жеке жұмыс : «Құрастыр» әдісі Ойланып, үлгіге сәйкес ереже құрастыр. Сабақты қорытындылау. 1. Сабақтың негізгі тұжырымдарын қорытындылау. - Мазмұнды әңгіме айту үшін оқиға логикалық тұрғыдан жүйелі баяндалуы керек. Әр бөлігі өз орнында болуы қажет. - Оқушылардың әңгімелері мен сөздік қорын дамыту үшін үнемі тәжірибе жасап отыру қажет. 2. Оқушылардың жұмысын бағалау. 3. Сабаққа қатысты ой-пікірлерін тыңдау. Үйге тапсырма: 1. Оқушыларға «Менің сүйікті жануарам» тақырыбына шағын әңгіме жазу тапсырмасы беріледі. 2. Әңгімеде жануарды сипаттау, оның әрекеттері мен мінез-құлқына қатысты оқиғаларды көрсету керек. Бағалау. -Сабақ барысында оқушылардың белсенділігі мен шығармашылық қабілеттері бағаланады. - Топтық жұмыс пен жеке жұмыстағы шығармашылық көзқарастар бағаланады Кері байланыс:
|
Оқушылар бір-біріне жақсы сөздер айтады Оқушылар сұрақтарға жауап береді Өткенді пысықтап, қайталайды Оқушылар сұрақтарға жауап береді Негізгі қадидаларымен танысады Практикалық тапсырманы орындайды Оқушылар топқа бөлініп тапсырманы орындайды. Топтық жұмыс Шығармашылық жұмыс Сұрақтарға жауап береді Сергіту сәтін орындайды Жеке жұмыс Сабақты қорытындылай ды Сұрақтарға жауап береді Үй тапсырмасын алады Кері байланыс береді |
Мақтап, мадақтап отыру ҚБ: «Асық» әдісі
Дескрип тор: Сұрақтарға-1б ҚБ: «Асық» әдісі
ҚБ: «Асық» әдісі
Дескрип тор: Менің жазғы демалысым-1б ҚБ: «Асық» әдісі
Дескрип тор:Қысқы серуен-1б ҚБ: «Асық» әдісі
ҚБ: «Асық» әдіс
Дескриптор: Ережеге-1б «Парашют» әдісі |
Психологиялық ахуал орнату Карточкалар Суреттер Жұмыс дәптері Карточкалар Кері байланыс парағы |
||
Қысқа мерзімді жоспар
|
Білім беру ұйымының атауы |
«№40 гимназия» |
|||||
|
Пәні: |
Шешендік өнер |
|||||
|
Бөлім: |
Шешендік өнердің шеберлігі және сөйлеу дағдыларын дамыту |
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: 2 «А» |
Қатысқандар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Эмоциялық сөйлеу |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары |
Тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсініп, негізгі ойын анықтау Берілген тақырып бойынша өз ойын жүйелі жеткізу Сөйлеу барысында сипаттау, салыстыру, талқылау дағдыларын қолдану Сөздерді дұрыс байланыстырып, қарапайым сөйлемдер құрастыру |
|||||
|
Сабақтың мақсаты: |
- Эмоциялық сөйлеу дегеніміз не екенін түсінеді. - Эмоцияны сөзбен жеткізу тәсілдерімен танысады. - Эмоциялық сөйлеуді күнделікті өмірде қолдануға дағдыланады. |
|||||
|
Құндылықтар және оның мақсаты: |
Сабақ құндылығы: ЖАСАМПАЗДЫҚ ЖӘНЕ ЖАҢАШЫЛДЫҚ Апта дәйексөзі: Жасампаздық – бәрімізге өнеге |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақ-тың кезеңі/ уақыты |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурс-тар |
||
|
Сабақ тың басы 5 минут Өткенді пысықтау 5 минут Сабақ тың ортасы 20 минут Сергіту сәті 2 минут Сабақты қорыту 6 минут Кері байланыс 5 минут |
Ұйымдастырукезеңі: Оқушылармен сәлемдесу, сабаққа дайындығын тексеру •Психологиялық ахуал: “Жылы лебіз” әдісі (оқушылар бір-біріне жақсы сөздер айтады) Өткенді пысықтау. Оқушыларға «Менің сүйікті жануарам» тақырыбына шағын әңгіме жазу тапсырмасы беріледі. 2. Әңгімеде жануарды сипаттау, оның әрекеттері мен мінез-құлқына қатысты оқиғаларды көрсету керек. 3. Оқушыларға сұрақ қою: - «Сіздер эмоция дегенді қалай түсінесіздер?» - «Эмоциялық сөйлеу деп нені айтамыз?» Жаңа тақырыпты түсіндіру. 1. Эмоциялық сөйлеу дегеніміз не? - Эмоциялық сөйлеу — бұл адам өз ойларын тыңдаушыға сезіммен, эмоциямен жеткізу. Ол сөздерді дұрыс таңдай отырып, сөйлеу кезінде өз эмоцияларын басқара білуге мүмкіндік береді. Эмоциялық сөйлеу тыңдаушыға әсер етіп, оның назарын өзіне аударуға көмектеседі. 2. Эмоциялық сөйлеудің ерекшеліктері: - Әсерлі сөздер: Эмоцияны сөзбен жеткізу үшін әсерлі сөздер қолданылады. Мысалы, қуаныш, реніш, таңғалу, ашу т.б. эмоциялар. - Тонның өзгеруі: Сөйлеу кезінде дауыс ырғағын, интонациясын өзгерту арқылы эмоцияны жеткізу. - Бет-әлпет пен дене қимылдары: Эмоциялық сөйлеуде тұлға денесі мен бет әлпеті маңызды рөл атқарады. Мысалы, қуану кезінде бет әлпеті жарқырап, ашулану кезінде қырқысып сөйлеу болуы мүмкін. 3. Эмоциялық сөйлеудің маңызы: - Эмоцияларды дұрыс пайдалану адамдармен қарым-қатынас кезінде өте маңызды. Эмоциялық сөйлеу тыңдаушыны ынталандырып, оның назарын аударады, әңгімеге деген қызығушылығын арттырады. 4. Мысалдармен түсіндіру: - Мұғалім оқушыларға түрлі эмоциялармен сөйлеп, әрқайсысының қалай әсер ететінін көрсетеді. Мысалы: - Қуаныш: «Мен бүгін жеңіске жеткенімді естідім!» - Ашу: «Бұл қандай әділетсіздік!» - Таңғалу: «Бұл қалай мүмкін болды?!» Оқушылармен жұмыс 1. Топтық жұмыс: Оқушыларды 3 топқа бөліп, әр топқа түрлі эмоциялар жазылған карточкалар беріледі. Әр топ бір эмоцияны таңдап, оның негізінде қысқаша әңгіме немесе сөйлем құрастыруы керек. Мысалы, қуанышты немесе ренжулі адам туралы сөйлемдер айту. Әр топ өз эмоциясын сөйлеу арқылы көрсетіп, басқа топтар сол эмоцияны дұрыс түсінуі қажет. 2. Рөлдік ойын: Оқушыларға өздерін әртүрлі эмоциямен сөйлейтін кейіпкерлер ретінде ұсыну. Олар эмоцияны қалай көрсетуге болатындығын көрсетіп, топ алдында сөйлеу қажет. Мысалы: - Қуаныш: «Мен жаңа мектепке бардым, өзімді керемет сезіндім!» - Реніш: «Мен тапсырманы аяқтаған жоқпын, мұғалім ренжіп қалды...» - Ашулану: «Бұл әділсіз, менің ісімді ешкім түсінбеді!» Сергіту сәті
Жұптық жұмыс : ЕҚБ Өзің білетін мақал-мәтелдеріңді айт және олардың мағынасын түсіндір.
Жеке жұмыс: «Кім тапқыр?» ойыны. Тірек сөздермен мақал-мәтел құрастырып, екі сандыққа бөліп сал. ДОС ТЕҢГЕ АҚЫЛ КЕН ЕҢБЕК БЕРЕКЕ Ашу-дұшпан, ақыл-дос. Жүз теңгең болғанша, жүз досың болсын Еңбек түбі береке Сабақты қорытындылау. 1. Сабақтың негізгі тұжырымдарын қорытындылау: - Эмоциялық сөйлеу — бұл тыңдаушыларға өз эмоцияларын сезінуге мүмкіндік беру, сөйлеуде эмоцияларды басқару маңызды. - Әрбір эмоцияның өз орны мен маңызы бар, оны дұрыс пайдалану керек. 2. Оқушылардың тапсырмаларға қатысуын бағалау. 3. Сабаққа қатысты ой-пікірлерін тыңдау. Үйге тапсырма: Оқушыларға «Қуаныш, реніш, таңғалу, ашу» эмоцияларына байланысты әңгіме жазу тапсырмасы беріледі. Әңгімеде әр эмоцияның қалай көрініс тапқанын және оның әсерін сипаттау қажет. Бағалау. - Сабақ барысында оқушылардың эмоциялық сөйлеу дағдылары, белсенділігі мен шығармашылық қабілеттері бағаланады. - Топтық жұмыс, рөлдік ойындар мен шығармашылық тапсырмалар арқылы оқушылардың жұмысы бағаланады. Кері байланыс:
|
Оқушылар бірге қимыл жасап айтады Өткенді пысықтап, қайталайды Оқушылар сұрақтарға жауап береді Негізгі қадидаларымен танысады Практикалық тапсырманы орындайды Оқушылар топқа бөлініп тапсырманы орындайды. Топтық жұмыс Рөлдік ойындар Сұрақтарға жауап береді «Көңілді күн» Сергіту сәтін орындайды Жұптық жұмыс Мақал-мәтелдің мағынасын түсіндіреді Үй тапсырмасын алады Жеке жұмыс Тірек сөздермен мақал-мәтел құрастырады Сабақты қорытындылай ды Үйге тапсырма алады Кері байланыс береді |
Мақтап, мадақтап отыру ҚБ: «Ою» әдісі Дескрип тор: Сұрақтарға жауап-1б ҚБ: «Ою» әдісі ҚБ: «Ою» әдісі Дескрип тор: Әңгіме құрастыра-ды-1б ҚБ: «Ою» әдісі Дескрип тор: Қысқаша әңгіме-1б- ҚБ: «Ою» әдісі Дескрип тор:Сөйлем құрастырады-1б- ҚБ: «Ою» әдісі Дескрип тор: Рөлдік ойынға-1б ҚБ: «Ою» әдісі Дескрип тор: Мақал-мәтелдерді түсіндірген-ге-1б ҚБ: «Ою» әдісі Дескрип тор: Тірек сөздермен мақал-мәтел құрастырғанға -1б ҚБ: «Ою» әдісі «Тазалық» әдісі |
Психологиялық ахуал орнату
Карточкалар
Суреттер Жұмыс дәптері
Карточкалар
Кері байланыс парағы |
||
Қысқа мерзімді жоспар
|
Білім беру ұйымының атауы |
«№40 гимназия» |
|||||
|
Пәні: |
Шешендік өнер |
|||||
|
Бөлім: |
Шешендік өнердің шеберлігі және сөйлеу дағдыларын дамыту |
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: 2 «А» |
Қатысқандар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Өзін-өзі бағалау |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары |
Тыңдалған мәтіннің негізгі ойын анықтау және оны түсінікті жеткізу Берілген тақырып бойынша өз ойын жүйелі баяндау Өз ойын сенімді, анық және шешендікпен жеткізу Сөздерді дұрыс байланыстырып, мағыналы сөйлемдер құрастыру |
|||||
|
Сабақтың мақсаты: |
- Оқушылар өзін-өзі бағалау әдісін меңгереді. - Оқушылар өз іс-әрекеттерін, сөздерін дұрыс бағалауды үйренеді. - Оқушылар өз жұмысына деген адалдық пен жауапкершілікті қалыптастырады. |
|||||
|
Құндылықтар және оның мақсаты: |
Сабақ құндылығы: ЖАСАМПАЗДЫҚ ЖӘНЕ ЖАҢАШЫЛДЫҚ Апта дәйексөзі: Жасампаздық – бәрімізге өнеге |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақ-тың кезеңі/ уақыты |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурс-тар |
||
|
Сабақ тың басы 5 минут Өткенді пысықтау 5 минут Сабақ тың ортасы 20 минут Сергіту сәті 2 минут Сабақты қорыту 6 минут Кері байланыс 5 минут |
Ұйымдастырукезеңі:
Өткенді пысықтау. Оқушыларға «Қуаныш, реніш, таңғалу, ашу» эмоцияларына байланысты әңгіме жазу тапсырмасы беріледі. Әңгімеде әр эмоцияның қалай көрініс тапқанын және оның әсерін сипаттау қажет. Сабақтың тақырыбы мен мақсатын хабарлау. Оқушыларға сұрақ қою: - «Сіздер өздеріңізді бағалаған кезде нені ескересіздер?» - «Өзіңді бағалаудың маңызы қандай?» - «Өзіңізді бағалау кезінде қандай критерийлерді пайдаланасыз?» Жаңа тақырыпты түсіндіру. 1. Өзін-өзі бағалау дегеніміз не? - Өзін-өзі бағалау — бұл адамның өз іс-әрекетін, сөзін, мінез-құлқын дұрыс және әділ түрде бағалау қабілеті. Өзін-өзі бағалау арқылы адам өз әрекеттеріне және шешімдеріне жауапкершілік алады. 2. Өзін-өзі бағалаудың маңызы: - Өзінің жетістіктерін көру және қателіктерді түзету. - Өз іс-әрекеттері мен нәтижелеріне жауапкершілік арту. - Дұрыс шешімдер қабылдауға үйрену. - Өзін-өзі дамыту және жетілдіру үшін қажетті қадамдарды жасау. 3. Өзін-өзі бағалаудың әдістері: Шығармашылық жұмыстарды бағалау: Оқушылар өз шығармашылығын, жазған әңгімесін немесе шешендік өнерін бағалау. - Сұрақтар мен жауаптар: Сабақ барысында оқушылар өздеріне сұрақтар қойып, дұрыс жауаптар беруге тырысуы керек. - Жетістіктер мен қателіктерді талдау: Әр оқушы өзінің жетістіктері мен қателіктерін анықтап, оларды қалай түзету керектігін ойластырады. 4. Мысалмен түсіндіру: Мұғалім оқушыларға өмірден мысал келтіріп, өзін-өзі бағалаудың маңыздылығын түсіндіреді. Мысалы, «Сіз бір тапсырманы орындап жатқанда, оны қаншалықты дұрыс орындағаныңызды қалай білесіз?» деген сұрақты талқылайды. Оқушылармен жұмыс 1. Топтық жұмыс: Оқушыларды 2 топқа бөліп, әр топқа әртүрлі тапсырмалар беріледі. Мысалы: - Бір топқа «Өзіңді бағалау критерийлерін жазу» тапсырмасы беріледі. Олар әр түрлі критерийлерді атап, оларды қалай қолдануға болатынын талқылайды. - Екінші топқа «Өзін-өзі бағалаудың маңызы» туралы қысқаша әңгіме құрастыру тапсырылады. Топтар жұмыс істеп болған соң, әр топ өз жұмыстарын сыныпқа таныстырады. Нейро жаттығу «Екі қолыммен жұмыс жасаймын» әдісі
Жеке жұмыс: 2. Өзін-өзі бағалау анкета жасау: Оқушыларға өзін-өзі бағалауға арналған сұрақтар мен анкеталар беріледі. Олар өздерінің ойларын және іс-әрекеттерін бағалап, сабақтың соңында өздері қандай жетістіктерге жеткенін анықтайды. - «Мен бүгін не үйрендім?» - «Менің жасаған ісім дұрыс болды ма?» - «Мен не қателестім?» - «Келесі сабақта мен не жақсарта аламын?» Сабақты қорытындылау. 1. Сабақтың негізгі тұжырымдарын қорытындылау: - Өзін-өзі бағалау — бұл жеке тұлғаның жетістіктері мен кемшіліктерін айқын көріп, оларды жетілдіруге мүмкіндік беретін өте маңызды дағды. Әр оқушы өзінің іс-әрекетіне жауапкершілікпен қарап, өзін-өзі дамытуы керек. 2. Оқушылардың жұмысын бағалау. 3. Оқушылардан сабаққа қатысты ой-пікірлерін сұрау. Үй тапсырмасы: 1. Оқушыларға «Менің соңғы жетістігім» тақырыбына өз жұмыстары туралы эссе жазу тапсырмасы беріледі. Оқушылар өз жетістіктерін бағалап, оларды қалай жақсарта алатындарын жазады. Бағалау: Сабақ барысында оқушылардың өзін-өзі бағалау қабілеті, топтық жұмысқа қатысуы, шығармашылық жұмыстары бағаланады. Кері байланыс:
|
Оқушылар бірге қимыл жасап айтады Өткенді пысықтап, қайталайды Оқушылар сұрақтарға жауап береді Негізгі қадидаларымен танысады Практикалық тапсырманы орындайды Оқушылар топқа бөлініп тапсырманы орындайды. Топтық жұмыс Сергіту сәтін орындайды Жеке жұмыс Сұрақтарға жауап береді Сабақты қорытындылай ды Үй тапсырмасын алады Кері байланыс береді |
Мақтап, мадақтап отыру ҚБ: «Киіз үй» әдісі Дескрип тор: Сұрақтарға жауап береді-1б ҚБ: «Киіз үй» әдісі ҚБ: «Киіз үй» әдісі Дескрип тор: Өзіңді бағалау критерийле-рін жазғанға-1б ҚБ: «Киіз үй» әдісі Дескрип тор:Өзін-өзі бағалаудың маңызы-1б ҚБ: «Киіз үй» әдісі Дескрип тор: Өзін-өзі бағалау анкетаға-1б ҚБ: «Киіз үй» әдісі «WhatsApp» әдісі |
Психологиялық ахуал орнату
Карточкалар
Суреттер
Жұмыс дәптері
Карточкалар
Кері байланыс парағы |
||
Қысқа мерзімді жоспар
|
Білім беру ұйымының атауы |
«№40 гимназия» |
|||||
|
Пәні: |
Шешендік өнер |
|||||
|
Бөлім: |
Шешендік өнердің шеберлігі және сөйлеу дағдыларын дамыту |
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: 2 «А» |
Қатысқандар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Құттықтау сөздері |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары |
Тыңдалған мәтіннің негізгі ойын анықтау және түсінікті жеткізу Берілген тақырып бойынша өз ойын жүйелі баяндау Сөйлеу барысында көркем және мәнерлі сөздерді қолдану Сөздерді дұрыс байланыстырып, мағыналы сөйлемдер құрастыру |
|||||
|
Сабақтың мақсаты: |
- Құттықтау сөздерінің құрылымы мен маңызын түсінеді. - Оқушылар әртүрлі жағдайлар мен мерекелер үшін құттықтау сөздерін дұрыс құра алады. - Оқушылар құттықтау сөздерін сөздік қорын пайдаланып, сөйлеу мәдениетіне сай жеткізе алады. |
|||||
|
Құндылықтар және оның мақсаты: |
Сабақ құндылығы: ЖАСАМПАЗДЫҚ ЖӘНЕ ЖАҢАШЫЛДЫҚ Апта дәйексөзі: Жасампаздық – бәрімізге өнеге |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақ-тың кезеңі/ уақыты |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурс-тар |
||
|
Сабақ тың басы 5 минут Өткенді пысықтау 5 минут Сабақ тың ортасы 20 минут Сергіту сәті 2 минут Сабақты қорыту 6 минут Кері байланыс 5 минут |
Ұйымдастырукезеңі:
Өткенді пысықтау Оқушыларға «Менің соңғы жетістігім» тақырыбына өз жұмыстары туралы эссе жазу тапсырмасы беріледі. Оқушылар өз жетістіктерін бағалап, оларды қалай жақсарта алатындарын жазады. Қызығушылықты ояту •Мұғалім оқушыларға сұрақ қояды: «Құттықтау дегеніміз не? Оны қашан айтамыз?» •Қысқа құттықтау сөз оқылып, оқушылар оның ерекшеліктерін талдайды. •«Қандай құттықтау сөздерді білесіңдер?» ойыны (оқушылар білетін құттықтау сөздерін айтады). Сабақтың тақырыбы мен мақсатын хабарлау. Жаңа тақырыпты түсіндіру. 1. Құттықтау сөздері дегеніміз не? Құттықтау сөздері — бұл адамға қуаныш, мереке, жетістік жағдайларында айтылатын жақсы тілектер мен ізгі сөздер. Бұл сөздер әдетте мереке, туған күн, үйлену тойы, жаңа жыл сияқты жағдайларда қолданылады. 2. Құттықтау сөздерінің маңызы: Құттықтау сөздері адамның қуанышына ортақтасуды білдіреді, ол адамдар арасында қарым-қатынасты нығайтуға ықпал етеді. Құттықтау сөздер тек тілектер ғана емес, сонымен қатар адамның көңіл-күйін көтеруге көмектесетін әсерлі сөздер. 3. Құттықтау сөздерінің құрылымы: - Кіріспе бөлімі: Құттықтау сөзінің басталуы, мысалы: «Құрметті...», «Қадірменді...», «Ардақты...». - Негізгі бөлім: Оқиғаның мәні мен маңызы, мысалы: «Бүгінгі күн өте ерекше...», «Сізді бүгінгі қуанышпен құттықтаймыз...». - Қорытынды бөлім: Ақ тілектер мен құттықтаулар, мысалы: «Әрдайым қуанышта болыңыз!», «Жетістіктеріңіз мол болсын!». 4. Құттықтау сөздеріне мысалдар: - Туған күн: «Құрметті, достар! Бүгінгі ерекше күнде сіздерді туған күніңізбен құттықтаймын! Сізге зор денсаулық, ұзақ ғұмыр, бақытты өмір тілеймін!» - Жаңа жыл: «Қадірменді ұстаздар мен оқушылар! Баршаңызды жаңа жыл мерекесімен құттықтаймын! Жаңа жыл сіздерге тек жақсылық, қуаныш, табыс әкелсін!» - Үйлену тойы: «Құрметті жастар! Үйлену тойларыңыз құтты болсын! Бірге бақытты, көңілді өмір сүріңіздер, әрдайым қолдау көрсетіп, бір-бірлеріңізді сүйіп өтіңіздер!» Оқушылармен жұмыс 1. Рөлдік ойын: Оқушыларды екі топқа бөліп, әр топқа әртүрлі жағдай беріледі (мысалы, туған күн, жаңа жыл,). Әр топ өз жағдайына сәйкес құттықтау сөзін айтады. Оқушылар өздерінің сөздерін айтып, дұрыс эмоциялар мен интонацияны қолдануға тырысады. Мысал: - Бірінші топ — жаңа жылға арналған құттықтау сөзін айтады. - Екінші топ — туған күнге арналған құттықтау сөзін айтады. 2. Шығармашылық жұмыс: Оқушыларға «Құттықтау сөздерін» тақырыбында қысқаша шығармашылық тапсырма беріледі. Оқушылар өздеріне ұнаған мереке немесе қуанышты жағдайға байланысты құттықтау сөздерін жазып, сыныптастарымен бөліседі. Сергіту сәті
Жұптық жұмыс : •Оқушылар бір-біріне жылы лебіз білдіреді, құттықтау сөз айтады Жеке жұмыс: «Құттықтау ойыны» (әр оқушыға бір жағдай беріледі, сол бойынша құттықтау сөз айту керек). •«Құттықтау сөз құра» (оқушыларға дайын сөз тіркестері беріледі, олардан құттықтау құрайды). Сабақты қорытындылау. Сабақтың негізгі тұжырымдарын қорытындылау: - Құттықтау сөздері — адамның қуанышына ортақтасу, тілектер мен ізгі сөздер білдірудің маңызды тәсілі. - Құттықтау сөздерінің құрылымын, эмоцияны дұрыс пайдалану, сөзді анық және әсерлі айту маңызды. 2. Оқушылардың жұмыстарын бағалау. 3. Оқушылардың сабаққа қатысты ой-пікірлерін тыңдау. V. Үй тапсырмасы: Оқушыларға «Құттықтау сөздерін жазу» тапсырмасы беріледі. Олар белгілі бір мереке немесе қуанышты жағдайға байланысты өз құттықтау сөздерін жазып, ертеңгі сабақта бөліседі. Бағалау: Сабақ барысында оқушылардың құттықтау сөздеріне қатысты шығармашылық тапсырмалары бағаланады. Оқушылардың сөйлеу мәдениеті, сөздің мәнерлілігі және эмоцияның дұрыс қолданылуы бағаланады. Кері байланыс:
|
Оқушылар бірге қимыл жасап айтады Өткенді пысықтап, қайталайды Оқушылар сұрақтарға жауап береді Негізгі қадидаларымен танысады Практикалық тапсырманы орындайды Оқушылар топқа бөлініп, тапсырманы орындайды. Рөлдік ойын Шығармашылық тапсырма Сергіту сәтін орындайды Жұптық жұмыс Жеке жұмыс Сабақты қорытындылай ды Сұрақтарға жауап береді Үй тапсырмасын алады Кері байланыс береді |
Мақтап, мадақтап отыру ҚБ: «Теңге» әдісі Дескрип тор: «Менің жетістігім» тақырыбына эссе-1б ҚБ: «Теңге» әдісі ҚБ: «Теңге» әдісі Дескрип тор: Жаңа жылға арналған құттықтауға-1б ҚБ: «Теңге» әдісі Дескрип тор: туған күнге арналған құттықтауға-1б ҚБ: «Теңге» әдісі Дескрип тор:Құттықтау сөздер жазу-1б ҚБ: «Теңге» әдісі Дескрип тор:Құттықтау сөз айтуға-1б ҚБ: «Теңге» әдісі Дескрип тор:Сөз тіркестері нен құттықтау сөздер құрау-1б ҚБ: «Теңге» әдісі «Тир» әдісі |
Психологиялық ахуал орнату
Карточкалар
Суреттер
Жұмыс дәптері
Карточкалар
Кері байланыс парағы |
||
ҚОРЫТЫНДЫ
«Шешендік өнер» курсы – оқушылардың тіл байлығын, сөйлеу мәдениетін, өз ойын анық әрі жүйелі жеткізе білу қабілетін дамытуға бағытталған маңызды пәндердің бірі. Курсты оқыту барысында бастауыш сынып оқушылары сөйлеу мәдениетінің негіздерімен танысып, көпшілік алдында еркін сөйлеуге, сұрақтарға сенімді жауап беруге, тыңдаушыны қызықтыра білуге дағдыланады.
Курс барысында оқушылар:
-
Шешендік сөздің құрылымын меңгереді;
-
Құттықтау, алғыс айту, пікір білдіру, баяндама жасау секілді әртүрлі сөйлеу түрлерін үйренеді;
-
Қазақтың би-шешендерінің даналық сөздерімен танысады;
-
Өз ойларын еркін, анық жеткізуді тәжірибе жүзінде орындайды;
-
Топпен және жұппен жұмыс істей отырып, серіктестік қарым-қатынас орнатады;
Қорытындылай келе, бұл курс оқушылардың сөйлеу қабілетін дамытып қана қоймай, олардың тұлғалық дамуына, өзін-өзі бағалауына, көршілік алдында еркін сөйлеуіне жол ашты. Болашақта осы бағытттағы жұмыстарды жалғастыру - оқушылардың коммуникативтік, шығармашылық және сыни ойлау дағдыларын тереңдетуге үлкен септігін тигізеді.
44
Мұғалім пайдаланатын әдебиеттер тізімі
1. Ахметова, М. (2017). Шешендік өнер негіздері. Алматы: «Білім» баспасы.
2. Құнанбайұлы, А. (2003). Қара сөздер. Алматы: «Жазушы» баспасы.
3. Қазақ тілі мен әдебиеті пәні бойынша оқу бағдарламасы. (2021). Алматы: Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі.
4. Жұбанов, А. (2010). Шешендік өнер: теория және практика. Астана: «Фолиант» баспасы.
5. Қазақ шешендері және шешендік өнер. (2012). ҚазҰУ хабаршысы, №4.
6. Левин, Л. В. (2004). Риторика: теориясы мен практикасы. Мәскеу: Высшая школа.
7. Плахов, А. И. (2002). Шешендік өнер және оның түрлері. Санкт-Петербург: «Наука» баспасы.
8. Балақаев, М. (2011). Қазақ тілінің сөз мәдениеті. Алматы: «Қазақ университеті».
9. Смирнов, В. (2009). Сөйлеу мәдениеті және риторика. Мәскеу: «Просвещение».
10. Өмірбаев, Т. (2015). Қазақ риторикасы: тарихы мен теориясы. Алматы: «Алматы кітап».
45
жүктеу мүмкіндігіне ие боласыз
Бұл материал сайт қолданушысы жариялаған. Материалдың ішінде жазылған барлық ақпаратқа жауапкершілікті жариялаған қолданушы жауап береді. Ұстаз тілегі тек ақпаратты таратуға қолдау көрсетеді. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзған болса немесе басқа да себептермен сайттан өшіру керек деп ойласаңыз осында жазыңыз
"Шешендік өнер" әдістемелік ұсыным
"Шешендік өнер" әдістемелік ұсыным
«Жамбыл облысы әкімдігінің білім басқармасы Тараз қаласының білім бөлімінің №40 Гимназия» коммуналдық мемлекеттік мекемесі

Асайенова А.Е
Әдістемелік ұсыным
«Шешендік өнер»
(2- сынып)
«Жамбыл облысы әкімдігінің білім басқармасы Тараз қаласының білім бөлімінің №40 Гимназия» коммуналдық мемлекеттік мекемесі
А.Е. Асайенова
ШЕШЕНДІК ӨНЕР
Әдістемелік ұсыным
(2- сынып)
Тараз қаласы
2024
№40 гимназия» коммуналдық мемлекеттік мекемесінің сраптамалық комиссия шешімімен ұсынылады.
Пікір жазғандар:
Мүрсәлім Г.О. Абай облысы, Семей қаласы, Alikhan Bokeikhan University ББМ, филология кафедрасының аға оқытушысы, PhD доктор
Цеховская А.Н., «№40 гимназия»КММ бастауыш сынып мұғалімі, педагог-шебер
Бейсенбаева К.К., «40 гимназия»КММ бастауыш сынып мұғалімі, педагог-сарапшы
Асайенова А.Е
Шешендік өнер: әдістемелік ұсынымы. Жалпы білім беретін мектептің бастауыш 2- сыныптарына арналған бағдарлама жинағы. /Асайенова А.Е – Тараз, 2024. – 44 бет
Бұл әдістемелік ұсыным бастауыш сынып пәнінің мұғалімдеріне арналған және оқушылардың сөйлеу мәдениетін, сөз өнерін дамытуға бағытталған. Әдістемелік ұсыным шешендік өнердің негіздерін үйретіп, оқушылардың қоғамдық сөйлеу дағдыларын жетілдіруге ықпал етеді. Әдістемелік ұсыным бастауыш сынып пәні мұғалімдеріне арналған.
МАЗМҰНЫ
1.Түсінік хат ------------------------------------------------------------------------------3-4
1.1 Кіріспе, өзектілігі ----------------------------------------------------------------------5
1.2 Мақсаты, міндеті-----------------------------------------------------------------------6
1.3 Күтілетін нәтиже --------------------------------------------------------------------7
1.3 Оқу процесін ұйымдастыру формалары------------------------------------------7
1.4 Пәнді меңгеру деңгейінің талаптары------------------------------------------8
2. Күнтізбелік жоспарлар
2.1 Мазмұны --------------------------------------------------------------------------------9-11
2.2 Сабақ жоспарлары -------------------------------------------------------------------12
2.3 Қысқа мерзімді жоспар-------------------------------------------------------------13-43
2.4 Қорытынды -----------------------------------------------------------------------------44
3. Пайдаланылған әдебиеттер --------------------------------------------------------45
ТҮСІНІК ХАТ
«Шешендік өнер» әдістемелік ұсыным бағдарламасы жалпы білім беретін мектептердің бастауыш сыныптарына арналып жасалынған. Әдістемелік нұсқаулық ҚР «Білім туралы» Заңының, ҚР «Білім» бағдарламасының, Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартының талаптарын ескере отырып жасалды.
Бұл әдістемелік ұсыным 2- сынып оқушыларына арналған және оларды сөйлеу мәдениетін, шешендік өнердің негізгі қағидаларын үйретуге бағытталған. Әдістемелік ұсынымның мақсаты - оқушыларды өз ойын сенімді, нақты және әсерлі жеткізуге үйрету болып табылады. Қазіргі қоғамда сөйлеу дағдыларының маңызы зор, сол себепті шешендік өнер дағдыларын игеру оқушылардың әлеуметтік және тұлғалық дамуына көп әсер етеді. Шешендік өнер — бұл белгілі бір тақырыпта немесе мәселеде сенімді және әсерлі сөйлей білу өнері. Әдістемелік нұсқаулық барысында оқушылар шешендік сөздердің техникасын, тілдің нақты, дауыс ырғағын және әсерлі қолданылуын үйреніп шығады. Оларға тыңдаушыны қалай тарту керектігі және сөздің күші мен әсерін қалай пайдалану керек екеніні туралы түсіндіреді. Сондай-ақ, оқушылар пікірталастар, рөлдік ойындар және топтық жұмыстар арқылы сөйлеу дағдыларын жетілдіріп арттырады.
Әдістемелік ұсыным әрбір оқушының жас ерекшеліктерін ескеріп, әртүрлі оқыту әдіс-тәсілдерін қолданады. Бұл сабақтар оқушыларға жеке және қоғамдық жағдайларда өз пікірін еркін білдіруге, өз сөзінде логикалық және дәлелді болуға үйретеді деген сенім бар.
Қазақ ауыз әдебиетінің ерекше бір жанры – шешендік өнер. Оқушыларды «Шешендік өнерге» баулудың маңызы бар. Қазақ халқы шешендік өнерді аса құрметпен бағалағандықтан, бастауыш сынып оқушыларын ата-баба ізімен шебер сөйлеу, олардың үлгі-өнегесін бойларына дарыту, тілдерін дамыта түсу – басты мақсат болып табылады. Бағдарламаның көздеген мақсатының бірі – тілдің рухы. Халқымыздың даналығының үлгісі шешендік сөздер – ғасырлар бойы халық сынынан ерекшеленіп өткен құнды мұра, асыл қазына екені айдан анық. «Ел боламын десең, бесігіңді түзе» дейді ұлы жазушы Мұхтар Әуезов. Ал бесіктен басталатын тәрбиенің бірден-бірі – қазақ ауыз әдебиеті екенін білеміз. Шешендік сөздердің алғашқы үлгілерін халық ауыз әдебиеті туындыларынан, аңыз әңгімелерден, ертегі, өлең – жыр, дастандардан ұшыратамыз. Осы сөз өнерінің кең қанат жайып, орнығып дамуында тапқырлық пен шешендіктің тамаша нұсқаулары – айтыстар мен мақал-мәтелдер, жыраулар толғаулардың орны ерекше. Сабақтарда шешендік өнердің негізгі принциптері, сөйлеген сөздің құрылымы, сөзді қолдану шеберлігі, дауыс интонациясы, риторикалық әдістер мен техникалар кеңінен қарастырылып отыр. Оқушыларға сөз сөйлеу кезінде сенімділік, жауапкершілік пен мәдениеттілік сияқты маңызды қасиеттерді дамыту ұсынылады.
Қорытындысында, «Шешендік өнер»әдістемелік ұсыным оқушыларды тек ауызекі сөйлеу дағдыларын жетілдіруге ғана емес, сонымен бірге олардың жеке тұлғалық өсуіне, ой-өрісінің кеңеюіне, шығармашылық қабілеттерін ашуға септігін тигізеді деген ойдамын. Қазіргі әлемде сөйлеу мәдениеті мен шешендік өнердің маңызы өте зор. Әр адамның сөйлеу дағдылары оның әлеуметтік қарым-қатынасына, адамдармен өзара әрекеттесуіне және өзін-өзі танытуына тікелей әсер етеді.
3
Осы орайда, төменде келтірілген тақырыптар оқушыларды шешендік өнердің негізгі принциптерімен таныстыру, сөйлеу шеберлігін дамыту және өз ойларын нақты әрі сенімді жеткізу дағдыларын қалыптастыру үшін маңызды болып табылады.
1. Қиын сұрақтарға жауап беру – шешендік өнердің маңызды дағдыларының бірі. Бұл тақырыпта оқушылар қарсы пікірлер мен сұрақтарға логикалық, дәл және сенімді түрде жауап беруді үйренеді. Бұл олардың ойлау қабілеттерін арттырып, әлеуметтік жағдайларда тиімді сөйлесуін қамтамасыз етеді.
2.Қысқа баяндамалар жасау — өз пікірін нақты, түсінікті әрі қысқа түрде жеткізу қабілетін дамыту. Оқушылар сөзді ұтымды қолдана отырып, негізгі ойды дұрыс түсіндіріп, тыңдаушының назарын ұстап тұра білуге дағдыланады
3. Шешендік шеберлік — бұл адамға өзінің сөзін дұрыс, айқын және әсерлі жеткізу дағдыларын игеруге мүмкіндік береді. Бұл тақырып оқушыларды сөйлеу барысында өзіне деген сенімділікті дамытуға, эмоцияны бақылауға, тыңдаушыларды тартуға үйретеді.
4. Тыңдаушыны тарту. Шешендік өнерде тек сөйлеу ғана емес, тыңдаушыны тыңдай білу де маңызды. Тыңдаушыны тарту — бұл шешеннің маңызды қасиеті. Оқушылар тыңдаушының назарын қалай аудару керектігін, онымен өзара байланыс орнатуды, дұрыс сөйлесуді және сұрақтарға жауап беруді үйренеді.
5. Шешендік өнердің қолданылуы. Шешендік өнер тек үлкен аудитория алдында ғана емес, күнделікті өмірде де қажет. Бұл тақырыпта оқушылар шешендік өнердің күнделікті өмірде, кәсіби және қоғамдық өмірде қалай қолданылатынын түсінеді. Олар әртүрлі жағдайларда сөз қолдануды үйренеді.
6.Шешендік ойлау – бұл шешеннің ойлау процесі, оның ойларын жүйелеп, дәлелдермен қуаттап, тыңдаушыға әсер етуі. Оқушылар бұл тақырып арқылы өз ойларын логикалық, жүйелі түрде жеткізу әдістерін меңгереді.
7.Мазмұнды әңгіме айту — бұл шешендік өнердің маңызды аспектісі. Оқушылар өз ойларын түсінікті, әсерлі әрі қызықты түрде жеткізу дағдыларын игереді. Әңгіме айтудың техникасы мен тәсілдері әр адамның сөйлеу мәдениетін қалыптастыруда маңызды рөл атқарады.
8. Эмоциялық сөйлеу — тыңдаушының сезіміне әсер ете отырып, оның көңіл-күйін өзгерту тәсілі. Оқушылар бұл тақырыпта өз сөздерінің эмоционалды күшін түсініп, адамдарды әсерлі сөйлеу арқылы ынталандыруды үйренеді.
9. Өзін-өзі бағалау — сөйлеушінің өз сөзін сараптап, оны бағалауы, өзінің кемшіліктері мен күшті жақтарын анықтауы. Оқушылар бұл дағды арқылы өздерінің сөйлеу қабілеттерін жақсартып, шешендік өнерде жетістіктерге жету жолдарын түсінеді.
10. Құттықтау сөздері — бұл мерекелерде немесе ерекше күндерде айтылатын сөздер, олар адамдардың көңілін көтеріп, жақсы тілектер мен оң эмоциялар тудырады. Оқушылар құттықтау сөздерін айту барысында тілек білдіру, адамға құрмет көрсету дағдыларын игереді.
Бұл тақырыптар шешендік өнерді меңгеру арқылы оқушылардың сөйлеу мәдениетін қалыптастыруға, өзін-өзі дұрыс бағалауға және тыңдаушыларға өз ойларын дұрыс жеткізе білуге көмектеседі. Оқушылар осы дағдыларды меңгере отырып, өмірде сенімді, әсерлі және кәсіби түрде сөйлей алады деген ойдамын. Сол себепті осы тақырыптарға қысқа мерзімді жоспар жасадым.
4
КІРІСПЕ
Шешендік өнер дегеніміз не? Бұл – өз ойымызды, пікірімізді, тілегімізді адамдарға дұрыс, әсерлі және түсінікті түрде жеткізу өнері.
Әрқайсымыздың әртүрлі ойларымыз, пікірлеріміз, сезімдеріміз болады. Бірақ сол ойларды басқаларға қалай айтуымыз, оларды қалай түсіндіруіміз өте маңызды. Шешендік өнер осы қабілетті дамытады. Ол бізге қалай сөйлеп, тыңдай білу керектігін үйретеді.
Шешен болу үшін не қажет?
1. Өзіңе сенімді болу. Сенімді сөйлеу – бұл ең басты қасиет. Егер сен өз сөзіңе сенсең, онда тыңдаушы да сені сенімді тыңдайды.
2. Тілдің құдіретін түсіну. Әр сөздің өз мағынасы мен күші бар. Шешендік өнер сөзді жақсы таңдап, орнымен қолдануды үйретеді.
3. Құлақпен тыңдау. Тыңдаушыны түсіну және оның қызығушылығын сақтау да шешен болудың маңызды бөлігі.
Шешендік өнердің пайдасы қандай?
- Біз өз ойымызды нақты әрі сенімді жеткізе аламыз.
- Өзімізді және айтқан сөздерімізді жақсы түсіндіреміз.
- Әңгімелесу кезінде жақсы қарым-қатынас орнатамыз.
Біз шешендік өнердің алғашқы қадамдарын үйренеміз. Ол үшін біз сөйлеу мен тыңдаудың қарапайым әдістерін, сөздерді дұрыс таңдауды, сөзді әсерлі жеткізуді бастаймыз. Алдағы сабақтарда біз осы өнерді игеріп, сөзіміздің күшін түсінетін боламыз.
Келесі сабақтарда осы дағдыларды жетілдіріп, топ алдында сөйлеу, өз ойымызды жеткізу, сұрақтарға жауап беру сияқты практикалық жаттығулар жасайтын боламыз.
Осылайша, шешендік өнер бізге өз пікірімізді ашық әрі сенімді түрде білдіруге мүмкіндік береді!
ӨЗЕКТІЛІГІ
Шешендік өнер пәні арқылы оқушылар қоршаған ортаны таниды, ұлттық мәдениетті, моральды, дүниетанымды сезіне бастайды, сөйлеуге дағдыландыруда оқушының өзіндік ерекшелігі айқындала түсетіні айдан анық. Бұған қоса тілді оқып - үйрену барысында оқушылар алғашқы тілдік мағлұматтарды меңгереді, олардың ақыл - ойы, сөйлеу дағдылары жетіледі деген ойдамын. Мемлекеттік тілге құрмет қалыптастыру. Баламен жеке дара жұмыстар жүргізілу барысында оның жан-жақты дамуына, қоғамға бейімделуіне жағдай туғызу. Сынып ұжымында әр түрлі деңгейдегі оқушылардың өздерін емін еркін ұстауға бейімдеу. Балада болашаққа деген басқаша көзқарас қалыптастыру болады.
Оқушыларға шешендік өнер туралы мағлұматтарын тереңдетіп, оның жан – жақты тарихи екенін таныту. Танымдық ой – өрісін кеңейту сөздік қорларын молайту, өзіндік пікір айта білу қабілеттерін дамыту мақсатын көздей отырып, «Шешендік өнер» курсы әдебиеттік оқу пәніне негіздей отырып, көрген – білгенді көкейге тоқып, көп үйреніп ізденудің арқасында шебер сөйлеуге жаттығады деп ойлаймын.
МАҚСАТЫ
Шешендік өнер - бұл адамдардың өз ойын нақты әрі әсерлі жеткізе білу
шеберлігі болып табылады. Бастауыш сынып оқушыларын шешендік өнерге баулу олардың сөз мәдениетін, коммуникативтік дағдыларын дамытуға, өз ойларын ашық
5
әрі сенімді түрде жеткізуге көмектеседі деген ойдамын. Осы әдістемелік нұсқаулық 2 сынып оқушыларына арналған «Шешендік өнер» курсының тиімді өтуі үшін қажетті материалдар мен әдістерді қамтиды.
Оқушының шығармашылық қабілеті мен тілін, ой ұшқырлығын дамытуға мүмкіндік беру, сөзді тұтас, сөйлемді түсінікті, мәтінді мәнерлеп оқуға үйрету, көркем сөйлеу тілін дамыту. Оқушылардың жеке басын қалыптастыра отырып, әдеби мұраларға деген талғамын тәрбиелеу. Рухани дүниесін кеңейту, ақыл-ойы мен ұлттық сана-сезімін дамытуға ықпал ету, кітап оқуға деген ынтасын қалыптастыру.
Әр оқушыны патриоттық сезімге баули отырып, тілдің рухы құдіретті ұғым екендігін және салт-санамыз, дәстүріміз, ұлттық дүниетанымымыз туралы түсініктерін кеңейту.
МІНДЕТТЕРІ
1.Оқушылардың өз ойларын анық, дұрыс, әрі нақты жеткізу дағдыларын дамыту. 2. Сөйлеу дағдыларын дамыту – оқушыларды анық, түсінікті және мәнерлі сөйлеуге үйрету.
3. Сөздік қорды байыту – оқушылардың сөздік қорын кеңейту арқылы ойларын еркін жеткізу қабілетін арттыру.
4. Қорқынышты жеңу – көпшілік алдында сөйлеуге деген сенімділікті қалыптастыру, қорқынышты жеңуге көмектесу.
5.Қарым –қатынас мәдениетін үйрету - әңгімелесу кезінде сыпайылық сақтау, өз ойын дұрыс жеткізу және өзгені тыңдай білу дағдыларын дамыту.
6.Эмоциялық мәнерлілікті арттыру – дауыс ырғағы, қимыл-қозғалыс, ым-шараны дұрыс қолдануға үйрету.
7.Ойлау қабілетін дамыту – шешендік өнер арқылы логикалық, сыни және шығармашылық ойлауды жетілдіру.
8. Тыңдаушыны тарту – әсерлі сөйлеу тәсілдерін меңгерту, көркем сөздер мен мақал-мәтелдерді орынды қолдануға үйрету.
9. Коммуникативтік дағдыларды жетілдіру, тыңдай білу және пікірталас жүргізуге үйрету.
10. Өзін-өзі бағалау дағдыларын дамыту – оқушы өз сөзін саралап, дұрыс сөйлеу жолдарын жетілдіру үшін өзін-өзі бақылауға үйрету.
11. Топтық жұмысқа бейімдеу – пікір алмасу, диалог құру, өз көзқарасын дәлелдей білу дағыдыларын қалыптастыру.
Бұл міндеттер шешендік өнердің негізгі аспектілерін меңгеруге, оқушылардың сөздік қорын кеңейтуге және олардың өз пікірін сенімді жеткізу қабілеттерін дамытуға бағытталып,сенімді тұлға болып қалыптасуына ықпал етеді.
КҮТІЛЕТІН НӘТИЖЕ
1. Сөйлеу дағдыларын дамыту: Оқушылар өз ойларын нақты, түсінікті және сенімді түрде жеткізе білуге дағдыланады.
2. Қоғамдық ортада еркін сөйлеу: Оқушылар топ алдында сөз сөйлеу кезінде қорықпай, өзін сенімді ұстауды үйренеді.
3. Коммуникативтік қабілеттердің дамуы: Оқушылар тыңдау және пікір білдіру дағдыларын жетілдіреді, әртүрлі ситуацияларда дұрыс сөйлеуге машықтанады.
4. Шешендік өнердің негіздерін меңгеру: Оқушылар шешендік сөздердің құрылымын, олардың эмоционалды әсерін түсініп, шешен болудың негізгі қағидаларын меңгереді.
6
5. Топтық және жеке жұмыс дағдылары: Оқушылар жеке және топта жұмыс істей отырып, пікір алмасуды, талқылауды және дәлелді пікір білдіруді үйренеді.
6.Өзін-өзі бағалау және рефлексия: Оқушылар өз сөйлеу дағдыларын бағалауға және жетілдіруге қажетті әдістерді меңгереді.
ОҚУ ПРОЦЕСІН ҰЙЫМДАСТЫРУ ФОРМАЛАРЫ
Бұл оқушылардың білім алуын қамтамасыз ететін ұйымдастырушылық әдістер мен тәсілдер. Олар сабақтың құрылымы мен мазмұнын тиімді меңгеруге, оқушының шығармашылық және когнитивті қабілеттерін дамытуға мүмкіндік береді. Оқу процесін ұйымдастырудың негізгі формалары мыналар:
1. Сабақ – бұл білім алушылардың бір тақырып бойынша жүйелі түрде білім алуына арналған негізгі оқу формасы. Сабақтың ішінде жаңа материалды түсіндіру, тапсырмалар орындау, пікір алмасу және білімді тексеру жүзеге асырылады. Сабақ түрлі әдіс-тәсілдермен өтеді: лекция, практикалық жұмыс, зертханалық жұмыс, жобалау және т.б.
2. Топтық жұмыс: Оқушылар топқа бөлініп, бірлесіп жұмыс істейді. Бұл форма ынтымақтастықты арттырып, коммуникация дағдыларын дамытады. Топтық жұмыс барысында оқушылар бір-бірінен үйренеді, түрлі идеялармен бөліседі, мәселелерді бірігіп шешеді.
3. Дәріс – мұғалімнің оқушыларға жаңа теориялық материалды түсіндіріп беруі. Бұл форма көбінесе жоғары сыныптарда қолданылады, бірақ бастауыш сыныптарда да кейбір ақпаратты жүйелі түрде ұсыну үшін қолданылуы мүмкін.
4. Практикалық сабақ: Оқушылар теориялық білімді тәжірибе жүзінде қолданады. Практикалық сабақтар негізінен ғылымдар мен математика пәндерінде жүргізіледі, мұнда тәжірибелер, есептер, тапсырмалар орындалады.
5. Зертханалық жұмыс: Оқушылар ғылыми тәжірибелер жүргізу арқылы білім алады. Бұл форма нақты нәтижелер алу үшін жүргізіледі, және оқушылардың өз бетінше зерттеу жүргізу қабілетін дамытады.
6. Жобалық жұмыс – оқушыларға белгілі бір тақырып бойынша зерттеу жүргізіп, оның нәтижесін көрсетуге мүмкіндік береді. Оқушылар топта жұмыс істей отырып, жаңа ақпараттарды жинап, оны жүйелеп, нақты шешімдер ұсынады.
7. Сауалнама және тестілеу: Бұл әдістер оқушылардың білім деңгейін тексеруге және олардың пәнге деген қызығушылығын анықтауға көмектеседі. Тест немесе сауалнама арқылы алынған мәліметтер бойынша оқушылардың қандай тақырыптарды меңгергені анықталады.
8. Ойын әдісі:Ойындар оқу процесінің тиімділігін арттырып, оқушыларды қызықтырады. Ойын арқылы оқушылар өз білімін қолдануға, дұрыс шешім қабылдауға және шығармашылықты дамытуға үйренеді.
9. Шығармашылық жұмыс: Оқушылар өздігінен шығармашылық тапсырмаларды орындап, өз ойларын, идеяларын білдіреді. Бұл форма білім алушылардың өз-өзін көрсетуіне және шығармашылық қабілеттерін дамытуға мүмкіндік береді.
10. Танымдық экскурсиялар:
Оқушыларға нақты білім алу үшін мұражайларға, ғылыми орталықтарға, тарихи орындарға саяхат ұйымдастырылады. Бұл форма теориялық білім мен тәжірибені
ұштастыруға көмектеседі.
7
Оқу процесін ұйымдастырудың әртүрлі формалары оқушылардың қызығушылығын арттырып, білім беру процесінің тиімділігін қамтамасыз етеді. Оқушының белсенді қатысуы мен шығармашылық қабілеттерінің дамуы әртүрлі оқу формалары арқылы жүзеге асырылады.
ПӘНДІ МЕҢГЕРУ ДЕҢГЕЙІНІҢ ТАЛАПТАРЫ
Оқушылардың белгілі бір пән бойынша білім деңгейін бағалауға арналған талаптар. Олар оқушылардың пәнді қаншалықты жақсы меңгергенін, алған білімін іс-тәжірибеде қолдана алу қабілетін және тұлғалық дамуын анықтайды. Пәнді меңгеру деңгейінің талаптары әдетте үш негізгі деңгейге бөлінеді:
1. Бастапқы деңгей. Бастапқы деңдейде оқушы пәннің негізгі ұғымдары мен терминдерін танып, оларды қарапайым жағдайларды қолдана алады. Оқушының білім деңгейі жеткіліксіз, бірақ негізгі түсініктер мен дағдыларды қалыптастыруға бағытталған.
Талаптар:
-
Пән бойынша негізгі ұғымдар мен терминдер туралы қарапайым түсінік.
-
Алғашқы дағдылар мен қарапайым тапсырмаларды орындау мүмкіндігі.
-
Жаңа ақпаратты түсіну және оқу материалына қызығушылық таныту.
-
Мазмұнды қысқаша түрде баяндау немесе сұрақтарға жауап беру.
2. Орташа деңгей. Орташа деңгейде оқушы өз білімін әртүрлі тапсырмаларды қолдана алады. Бұл деңгейде оқушы теориялық білімді практикада пайдалану қабілетіне ие болып, нақты жағдайларда қолданады.
Талаптар:
-
Пән бойынша негізгі түсініктер мен теорияларды түсіну және қолдана білу.
-
Қарапайым және орташа қиындықтағы тапсырмаларды орындау.
-
Әртүрлі жағдайда алған білімді қолдану қабілеті.
-
Дәлелдер келтіріп, аргументтерді ұсыну дағдыларының дамуы.
-
Мазмұнды түсіндергенде немесе жауап бергенде орташа тереңдікте ойлану.
3. Жоғары деңгей. Жоғары деңгейде оқушы пән бойынша терең білімге ие болып, күрделі тапсырмаларды шешуге қабілетті. Бұл деңгейде оқушы алған білімдерін шығармашылық тұрғыда пайдаланып, күрделі мәселелерді шешуде жаңа тәсілдерді қолдана алады.
Талаптар:
-
Пән бойынша терең әрі жан-жақты түсінік пен білімнің болуы.
-
Қиын тапсырмаларды шешуде шығармашылық ойлау дағдыларын пайдалану.
-
Жаңа мәселелерді шешу үшін пән бойынша алған білімдерін шығарммашылық түрде қолдану.
-
Теорияны тәжірибемен байланысытырып, өз пікірін дәлелдермен негіздеу.
-
Күрделі пікірталастарда белсенді қатысу және өз көзқарасын сенімді түрде қорғау.
Қосымша талаптар: Пәнді меңгеру деңгейіне қосымша ретінде, оқушының өзіндік жұмысқа қабілеттілігі, уақытты дұрыс ұйымдастыруы және рефлексия жасау қабілеті де бағаланады. Оқушының өз білімін талдай алуы, жеке пікір
8
қалыптастыруы және алған білімін өз өмірінде қолдана білуі жоғары деңгейдің көрсеткіші болып табылады.
-
Оқушының өздігінен жұмыс істей алу қабілеті.
-
Күрделі мәселелерді шешуде шығармашылық тәсілдер қолдану.
-
Өз нәтижелерін бағалай білу және өз білімін жетілдіруге талпыну.
БАҒДАРЛАМА МАЗМҰНЫ
1-бөлім. Бұл тақырыптардың барлығы да шешендік өнерді дамыту, сөзбен әсер ету және сөйлеу мәдениетіне қатысты болғандықтан, ортақ бөлім ретінде «Шешендік өнердің негіздері»деп алдым.Бұл бөлімде оқушыларға шешендік өнердің басты қағидалары, сөздің күшін түсіну, қысқа әрі нақты сөйлеу дағдыларын қалыптастыру, құрмет көрсету мен құттықтау сөздерін қолдану әдістері жөнінде білім беріледі.
1. Шешендік өнерге кіріспе
- Шешендік өнердің маңызы мен тарихы.
- Шешендіктің қоғамдағы рөлі мен әсері.
2. Сөздің күші
- Сөздің маңызы және оның адам өміріндегі орны.
- Сөзбен әсер ету, ойды айқындап жеткізу.
3. Шешендік өнердің басты қағидалары
- Шешен болу үшін қажетті қасиеттер.
- Сенімді сөйлеу және тыңдаушыға әсер ету әдістері.
4. Қысқа сөйлеу дағдылары
- Нақты, қысқа, бірақ мазмұнды сөйлеудің тиімді әдістері.
- Пікірді жинақтап айту, негізгі ойды айқындау.
5. Құрмет көрсету және этика
- Әңгімелесу барысында құрмет көрсету.
- Тыңдаушының көзқарасына көңіл бөлу.
6. Құттықтау сөздері
- Құттықтау сөздерін айту әдістері.
- Әлеуметтік жағдайларда құттықтау мәдениеті.
7. Сөздің әсері
- Сөз арқылы адамдарға әсер ету.
- Психологиялық ықпал ету тәсілдері.
8. Сөздің әсері
2-бөлім.Бұл тақырыптардың барлығы да сөйлеу мәдениеті мен сөйлеуші тұлғаның шеберлігін дамытуға қатысты. Осылайша, бөлім ретінде «Шешендік өнер мен сөйлеу мәдениеті» деп алдым. Бұл бөлімде оқушыларға шешендік өнердің түрлі аспектілері, сөзбен әсер ету, сөзді дұрыс қолдану және топ алдында сөйлеу дағдыларын меңгерту мақсатында сабақ жүргізуге болады.
1. Шешендік өнердің негіздері
- Шешендік өнердің маңызы мен ерекшеліктері.
- Шешендердің ұлы сөздері мен олардың қоғамдағы рөлі.
2. Сөйлеу мәдениеті және оның принциптері
- Әңгімелесу мәдениеті мен қарым-қатынас.
- Сөзді дұрыс қолдану және сөйлеу этикасы.
9
3. Сөзбен әсер ету
- Сөз арқылы эмоциялық және логикалық әсер ету.
4. Топ алдында сөйлеу дағдыларын дамыту
- Топ алдында сөйлеу үрдісі мен психологиясы.
- Сенімді сөйлеу және тыңдаушыны тарту стратегиялары.
3-бөлім. Бұл тақырыптардың барлығы да шешендік өнердің түрлі аспектілерін қамтиды, атап айтқанда сөйлеу дағдыларын дамыту, тыңдаушыны тарту, эмоциялық сөйлеу, мазмұнды әңгіме айту және шешендік ойлау сияқты маңызды қасиеттерді дамытуды көздейді. Сондықтан осы тақырыптар үшін ортақ бөлім ретінде «Шешендік өнердің шеберлігі және сөйлеу дағдыларын дамыту» деп алдым.
1. Шешендік өнердің негіздері
- Шешендік өнердің маңызы және оның қоғамдағы рөлі.
- Шешеннің негізгі қасиеттері мен шеберлік талаптары.
2. Шешендік ойлау және мазмұнды әңгіме айту
- Шешендік ойлаудың негіздері: нақты, логикалық және жүйелі ойлау.
- Мазмұнды әңгіме айту дағдыларын дамыту: ойды жинақтап, қысқа әрі түсінікті жеткізу.
3. Қиын сұрақтарға жауап беру дағдылары
- Қиын сұрақтар мен пікірлерге дұрыс әрі сенімді жауап беру.
- Әртүрлі жағдайларда тез әрі дұрыс шешім қабылдау.
4. Тыңдаушыны тарту және эмоциялық сөйлеу
- Тыңдаушының назарын аудару, оның қызығушылығын сақтау.
- Эмоциялық сөйлеу техникасы: тыңдаушының көңіл-күйін ояту және әсер ету.
5. Шешендік шеберлік
- Шешен болу үшін қажетті қасиеттер мен шеберлік деңгейлері.
- Сөзді тиімді және әсерлі қолдану.
6. Шешендік өнердің қолданылуы
Бұл бөлімнің мақсаты – оқушыларды шешендік өнерге қызықтырып, олардың сөйлеу мәдениетін, сөздік қорын, өз ойларын айқын және сенімді жеткізу дағдыларын дамыту.
4-бөлім.Бұл тақырыптар шешендік өнерді дамытуға, сөйлеу шеберлігін жетілдіруге, топтық жұмыс барысында қарым-қатынас жасауға, қарсы пікірлермен тиімді жұмыс істеуге және жалпы шешен болу жолдарын меңгеруге бағытталған. Осы тақырыптар үшін ортақ бөлім ретінде «Сөйлеу шеберлігін жетілдіру»деп алдым.
1. Шешен болу жолдары
- Шешендік өнердің негіздері мен маңызды қасиеттері.
- Шешендік шеберлікке жету жолдары мен оны жетілдіру әдістері.
2. Сенімді сөйлеу
- Сенімді сөйлеу тәсілдері мен техникасы.
- Өз пікірін сенімді әрі айқын түрде жеткізу.
3. Шешендік өнерді жетілдіру
- Шешендік дағдыларын дамыту әдістері.
- Шешендіктің кәсіби өмірде және күнделікті тұрмыста рөлі.
4. Топтық жұмыс және шешендік өнер
- Топтық жұмыс барысында шешендік дағдыларды қолдану.
10
- Топта қарым-қатынас орнату, пікір алмасу.
5. Қарсы пікірлермен жұмыс
- Қарсы пікірлерге сенімді, сыпайы және логикалық жауап беру.
- Пікірталас пен даулы жағдайларда шешен болу.
6. Рефлексия
- Өз сөйлеу әрекеттерін бағалау және анализ жасау.
- Шешендік өнердің тиімділігін арттыру үшін рефлексиялық ойлау.
7. Шешендік сөздерді жазу
- Шешендік сөздердің құрылымы және жазылу тәсілдері.
8. Қорытынды сабақ
11
«Шешендік өнер» тақырыптық жоспары
2-сынып
|
№ |
Тақырыбы |
Мазмұны |
Сағат саны |
|
Шешендік өнердің негіздері |
|||
|
1 |
Шешендік өнерге кіріспе |
Шешендік өнердің маңызы мен ерекшеліктері |
1 |
|
2 |
Сөздің күші |
Неліктен шешендер сенімді сөйлейді? |
1 |
|
3 |
Шешендік өнердің басты қағидалары |
Әдепті сөйлеу ережелері |
1 |
|
4 |
Сөздің түрлері |
Сөйлеу мәнерлері және олардың маңызы |
1 |
|
5 |
Қысқа сөйлеу дағдылары |
Сөзді нақты әрі қысқа айту |
1 |
|
6 |
Құрмет көрсету |
Мерекелік сөздер айту |
1 |
|
7 |
Құттықтау сөздері |
Мерекелік сөздер айту |
1 |
|
8 |
Сөздің әсері |
Сөздің тыңдаушыға әсері |
1 |
|
Шешендік өнер мен сөйлеу мәдениеті |
|||
|
9 |
Пікір білдіру |
Өз пікіріңді қорғау тәсілдері |
1 |
|
10 |
Әңгімелесу мәдениеті |
Басқалармен дұрыс қарым-қатынас жасау |
1 |
|
11 |
Шешендердің ұлы сөздері |
Таныс шешендердің айтқан сөздері |
1 |
|
12 |
Сөзбен әсер ету |
Оқушыларға сөздің күшін сездіру |
1 |
|
13 |
Топ алдында сөйлеу |
Өзіңді ұстау мәдениеті |
1 |
|
14 |
Тақырып бойынша пікірталас |
Оқушылар арасында пікірталас ұйымдастыру |
1 |
|
15 |
Өз ойыңды қорғау |
Аргументтерді дәлелдеу |
1 |
|
16 |
Рөлдік ойындар |
Сөз арқылы түрлі жағдайларды талқылау |
1 |
|
Шешендік өнердің шеберлігі және сөйлеу дағдыларын дамыту |
|||
|
17 |
Қиын сұрақтарға жауап беру |
Жауапты сенімді түрде беру |
1 |
|
18 |
Қысқаша баяндамалар |
Кішкентай баяндамаларды қалай дайындауға болады |
1 |
|
19 |
Шешендік шеберлік |
Өз сөзіңді сенімді айту |
1 |
|
20 |
Тыңдаушыны тарту |
Сөйлеу кезінде тыңдаушының назарын аудару |
1 |
|
21 |
Шешендік өнердің қолданылуы |
Күнделікті өмірде шешен болу |
1 |
|
22 |
Шешендік ойлау |
Өз пікірін жинақтап айту |
1 |
|
23 |
Мазмұнды әңгіме айту |
Қызықты әңгімелер мен оқиғалар арқылы сөйлеу |
1 |
|
24 |
Эмоциялық сөйлеу |
Сөздер арқылы эмоцияны жеткізу |
1 |
|
25 |
Өзін-өзі бағалау |
Әр сабақтан кейін өз жетістіктерін бағалау |
1 |
|
26 |
Құттықтау сөздері |
Мерекелік және арнау сөздері |
1 |
|
Сөйлеу шеберлігін жетілдіру |
|||
|
27 |
Сенімді сөйлеу |
Қорықпай сөз айту |
1 |
|
28 |
Шешендік өнерді жетілдіру |
Курсты аяқтап, алған білімді талқылау |
1 |
|
29 |
Рефлексия |
Сабақ соңында оқушылардың пікірлерін тыңдау |
1 |
|
30 |
Топтық жұмыс |
Шешендік өнер бойынша топтық тапсырмалар орындау |
1 |
|
31 |
Қарсы пікірлермен жұмыс |
Өз пікіріңді қорғау кезінде қарсы пікірлерді тыңдау |
1 |
|
32 |
Шешен болу жолдары |
Көшбасшылық және шешендік |
1 |
|
33 |
Шешендік сөздерді жазу |
Жазбаша шешендік сөздер дайындау |
1 |
|
34 |
Қорытынды сабақ |
Шешендік өнерді меңгерген білімдерін қолдану |
1 |
12
|
Білім беру ұйымының атауы |
«№40 гимназия» |
|||||
|
Пәні: |
Шешендік өнер |
|||||
|
Бөлім: |
Шешендік өнердің шеберлігі және сөйлеу дағдыларын дамыту |
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: 2 «А» |
Қатысқандар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Қиын сұрақтарға жауап беру |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары |
Мәтіннің мазмұны бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру Мұғалім көмегімен мәтіндегі негізгі ойды анықтау Сөйлеу барысында сипаттау, салыстыру, талқылау дағдыларын қолдану Сөздер мен сөйлемдерді байланыстыру үшін қажетті қосымша құралдарды дұрыс қолдану |
|||||
|
Сабақтың мақсаты: |
- Оқушыларға қиын сұрақтарға сенімді және логикалық жауап беру дағдыларын үйрету. - Оқушылардың ойлау қабілетін дамыту, оларды өз пікірін дұрыс жеткізуге, қарсы пікірлерге сыпайы жауап беруге үйрету. |
|||||
|
Құндылықтар және оның мақсаты: |
Сабақ құндылығы: ЖАСАМПАЗДЫҚ ЖӘНЕ ЖАҢАШЫЛДЫҚ Апта дәйексөзі: Жасампаздық – бәрімізге өнеге |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақ-тың кезеңі/ уақыты |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурс-тар |
||
|
Сабақ тың басы 5 минут Өткенді пысықтау 5 минут Сабақ тың ортасы 20 минут Сергіту сәті 2 минут Сабақты қорыту 6 минут Кері байланыс 5 минут |
Психологиялық ахуалды жақсарту
Өткенді пысықтау Оқушылар өздері дайындаған рөлдік ойындарын айтады. «Сұрақ-жауап» әдісі арқылы жаңа сабақтың тақырыбын ашу. - Қиын сұрақтарға жауап беру деген не? - Қиын сұрақтарға жауап беру кезінде не нәрселерге назар аудару керек? - Қиын сұрақтарға жауап беру үшін бірнеше негізгі қағидаларды таныстыру: 1. Тақырыпқа байланысты жауап беру. 2. Қысқа әрі нақты жауап беру. 3. Қарсы пікірге сабырмен жауап беру. 4. Ойлану үшін уақыт сұрау. Практикалық тапсырма - Оқушыларға бірнеше «қиын сұрақтар» жазылған карточкалар беріледі (мысалы, «Сенің сүйікті түсің неге жасыл?» немесе «Неліктен біз көктемде табиғатты қорғау керекпіз?»). - Әр оқушы кезектесіп бір сұрақ таңдап, оған сенімді түрде жауап береді. - Оқушыларға жауап беру барысында логикалық тұрғыдан ойлануға, қысқа және нақты сөйлеуге көңіл аударылады.
Топтық жұмыс: - Оқушылар екі топқа бөлініп, әр топқа түрлі сұрақтар беріледі. Әр топ қиын сұраққа қалай жауап беру керектігін талқылайды. - Топтар бір-біріне сұрақтар қойып, жауап береді. - Топтар өзара пікірлермен бөлісіп, ең жақсы жауапты таңдайды. Жеке жұмыс: Өлеңнің соңғы шумағын көшіріп жаз.Ұйқас сөздердің астын сыз. Мойымадым бірақ та, Жаттықтым мен бір апта Үйренген жан жалықпай, Жүзеді екен балықтай. Сабақты қорытындылау: - Сабақ барысында алынған білімдерді қорытындылау. - Оқушыларға сұрақ қою: -«Қиын сұраққа жауап беру қиын болды ма?» -«Қандай әдіс тиімді болды?» - Қиын сұрақтарға жауап беру дағдыларының маңыздылығын тағы да атап өту. Үй тапсырмасы. - Оқушыларға «Қиын сұрақтарға жауап беру» тақырыбында әрқайсысына 2 сұрақ жазып келуді тапсыру. - Сұрақтарға өздеріне жауап жазу, сондай-ақ, сыныптастарынан сұрақ қойып, жауап алу.
|
Жақсы тілектер айтады Өткенді пысықтап, қайталайды Оқушылар сұрақтарға жауап береді Негізгі қадидаларымен танысады Практикалық тапсырманы орындайды Сергіту сәтін орындайды Топтық жұмыс Жеке жұмыс Өлеңді көшіріп жазады Сабақты қорытындылай ды Сұрақтарға жауап береді Үй тапсырмасын алады Кері байланыс береді |
Мақтап, мадақтап отыру ҚБ: «Смарт сағат» әдісі
ҚБ: «Смарт сағат» әдісі
ҚБ: «Смарт сағат» әдісі
ҚБ: «Смарт сағат» әдісі
Дескрип тор: Өлеңнің соңғы шумағын көшіріп жазады-1б Ұйқас сөздердің астын сызады-1б ҚБ: «Смарт сағат» әдісі
«Тік Ток» әдісі |
Суреттер Карточкалар Суреттер Жұмыс дәптері Кері байланыс парағы |
||
|
Білім беру ұйымының атауы |
«№40 гимназия» |
|||||
|
Пәні: |
Шешендік өнер |
|||||
|
Бөлім: |
Шешендік өнердің шеберлігі және сөйлеу дағдыларын дамыту |
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: 2 «А» |
Қатысқандар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Қиын сұрақтарға жауап беру |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары |
Мәтіннің мазмұны бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру Мұғалім көмегімен мәтіндегі негізгі ойды анықтау Сөйлеу барысында сипаттау, салыстыру, талқылау дағдыларын қолдану Сөздер мен сөйлемдерді байланыстыру үшін қажетті қосымша құралдарды дұрыс қолдану |
|||||
|
Сабақтың мақсаты: |
- Оқушыларға қиын сұрақтарға сенімді және логикалық жауап беру дағдыларын үйрету. - Оқушылардың ойлау қабілетін дамыту, оларды өз пікірін дұрыс жеткізуге, қарсы пікірлерге сыпайы жауап беруге үйрету. |
|||||
|
Құндылықтар және оның мақсаты: |
Сабақ құндылығы: ЖАСАМПАЗДЫҚ ЖӘНЕ ЖАҢАШЫЛДЫҚ Апта дәйексөзі: Жасампаздық – бәрімізге өнеге |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақ-тың кезеңі/ уақыты |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурс-тар |
||
|
Сабақ тың басы 5 минут Өткенді пысықтау 5 минут Сабақ тың ортасы 20 минут Сергіту сәті 2 минут Сабақты қорыту 6 минут Кері байланыс 5 минут |
Психологиялық ахуалды жақсарту
Өткенді пысықтау Оқушылар өздері дайындаған рөлдік ойындарын айтады. «Сұрақ-жауап» әдісі арқылы жаңа сабақтың тақырыбын ашу. - Қиын сұрақтарға жауап беру деген не? - Қиын сұрақтарға жауап беру кезінде не нәрселерге назар аудару керек? - Қиын сұрақтарға жауап беру үшін бірнеше негізгі қағидаларды таныстыру: 1. Тақырыпқа байланысты жауап беру. 2. Қысқа әрі нақты жауап беру. 3. Қарсы пікірге сабырмен жауап беру. 4. Ойлану үшін уақыт сұрау. Практикалық тапсырма - Оқушыларға бірнеше «қиын сұрақтар» жазылған карточкалар беріледі (мысалы, «Сенің сүйікті түсің неге жасыл?» немесе «Неліктен біз көктемде табиғатты қорғау керекпіз?»). - Әр оқушы кезектесіп бір сұрақ таңдап, оған сенімді түрде жауап береді. - Оқушыларға жауап беру барысында логикалық тұрғыдан ойлануға, қысқа және нақты сөйлеуге көңіл аударылады.
Топтық жұмыс: - Оқушылар екі топқа бөлініп, әр топқа түрлі сұрақтар беріледі. Әр топ қиын сұраққа қалай жауап беру керектігін талқылайды. - Топтар бір-біріне сұрақтар қойып, жауап береді. - Топтар өзара пікірлермен бөлісіп, ең жақсы жауапты таңдайды. Жеке жұмыс: Өлеңнің соңғы шумағын көшіріп жаз.Ұйқас сөздердің астын сыз. Мойымадым бірақ та, Жаттықтым мен бір апта Үйренген жан жалықпай, Жүзеді екен балықтай. Сабақты қорытындылау: - Сабақ барысында алынған білімдерді қорытындылау. - Оқушыларға сұрақ қою: -«Қиын сұраққа жауап беру қиын болды ма?» -«Қандай әдіс тиімді болды?» - Қиын сұрақтарға жауап беру дағдыларының маңыздылығын тағы да атап өту. Үй тапсырмасы. - Оқушыларға «Қиын сұрақтарға жауап беру» тақырыбында әрқайсысына 2 сұрақ жазып келуді тапсыру. - Сұрақтарға өздеріне жауап жазу, сондай-ақ, сыныптастарынан сұрақ қойып, жауап алу.
|
Жақсы тілектер айтады Өткенді пысықтап, қайталайды Оқушылар сұрақтарға жауап береді Негізгі қадидаларымен танысады Практикалық тапсырманы орындайды Сергіту сәтін орындайды Топтық жұмыс Жеке жұмыс Өлеңді көшіріп жазады Сабақты қорытындылай ды Сұрақтарға жауап береді Үй тапсырмасын алады Кері байланыс береді |
Мақтап, мадақтап отыру ҚБ: «Смарт сағат» әдісі
ҚБ: «Смарт сағат» әдісі
ҚБ: «Смарт сағат» әдісі
ҚБ: «Смарт сағат» әдісі
Дескрип тор: Өлеңнің соңғы шумағын көшіріп жазады-1б Ұйқас сөздердің астын сызады-1б ҚБ: «Смарт сағат» әдісі
«Тік Ток» әдісі |
Суреттер Карточкалар Суреттер Жұмыс дәптері Кері байланыс парағы |
||
Қысқа мерзімді жоспар
|
Білім беру ұйымының атауы |
«№40 гимназия» |
|||||
|
Пәні: |
Шешендік өнер |
|||||
|
Бөлім: |
Шешендік өнердің шеберлігі және сөйлеу дағдыларын дамыту |
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: 2 «А» |
Қатысқандар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Қысқаша баяндамалар |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары |
Тыңдалған немесе оқылған мәтіннің мазмұнын қысқаша баяндау Берілген тақырып бойынша өз ойын айту және қысқа мәтін құрастыру Мәтіндегі негізгі ойды анықтап, оны түсінікті түрде жеткізу Сөздер мен сөйлемдерді логикалық байланыстырып, мағыналы баяндау |
|||||
|
Сабақтың мақсаты: |
1. Оқушыларға қысқа баяндаманың құрылымы мен ерекшеліктерін түсіндіру. 2. Қысқа баяндамалар құрастыруды үйрету. 3. Оқушылардың сөйлеу дағдыларын дамыту, ойларын дұрыс, жүйелі әрі қысқа жеткізуге дағдыландыру. |
|||||
|
Құндылықтар және оның мақсаты: |
Сабақ құндылығы: ЖАСАМПАЗДЫҚ ЖӘНЕ ЖАҢАШЫЛДЫҚ Апта дәйексөзі: Жасампаздық – бәрімізге өнеге |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақ-тың кезеңі/ уақыты |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурс-тар |
||
|
Сабақ тың басы 5 минут Өткенді пысықтау 5 минут Сабақ тың ортасы 20 минут Сергіту сәті 2 минут Сабақты қорыту 6 минут Кері байланыс 5 минут |
Ұйымдастырукезеңі: 1.Сәлемдесу. 2.Оқушыларды түгендеу. Психологиялық ахуал -Біздің дене мүшелеріміз қалай сөйлейді? Басымыз қалай сөйлейді ? (ия,ия,жоқ.жоқ) Иығымыз қалай сөйлейді ? (білмеймін ,білмеймін) Ал, қолымыз қалай сөйлейді? (сәлем ,сәлем ,сау бол, сау бол) Бас бармағымыз қалай сөйлейді? (жақсы ,жарайсың, ойлан ) Аяқтарымыз қалай сөйлейді? (топ,топ,топ) Өткенді пысықтау - Оқушыларға «Қиын сұрақтарға жауап беру» тақырыбында әрқайсысына 2 сұрақ жазып келгендерін оқиды. - Сұрақтарға өздеріне жауап жазу, сондай-ақ, сыныптастарынан сұрақ қойып, жауап алу. Сабақтың тақырыбы мен мақсатын хабарлау. Жаңа тақырыпты түсіндіру. Қысқа баяндаманың анықтамасы мен құрылымы: 1.Қысқа баяндама дегеніміз – нақты бір тақырып бойынша қысқаша, жинақы және түсінікті түрде пікір білдіру. - Қысқа баяндаманың құрылымы: - Кіріспе: Тақырыптың қысқаша таныстырылуы. - Негізгі бөлім: Тақырып бойынша негізгі ойлар мен ақпараттар. - Қорытынды: Түйін, қорытынды сөздер немесе ұсыныстар. 2. Қысқа баяндаманың негізгі ерекшеліктері: - Қысқа баяндама нақты әрі түсінікті болуы керек. - Артық сөздерден аулақ болу қажет. - Қысқа баяндаманың мақсаты – тыңдаушыға қажетті мәліметті қысқа уақыт ішінде жеткізу. ІІІ. Оқушылармен жұмыс 1. Топтық жұмыс: Оқушылар 3 топқа бөлініп, әр топқа әртүрлі тақырыптар беріледі (мысалы: табиғат, мектеп өмірі, жазғы демалыс). Оқушыларға 5 минут уақыт беріледі, олар өз тақырыбы бойынша қысқа баяндаманы әзірлейді. 2. Топтардың баяндамаларын тыңдау: Әр топ өз баяндамасын сыныпқа ұсынады. Оқушылардың баяндамаларын тыңдай отырып, әрқайсысына кеңес немесе пікір айтуды ұйымдастыру. Сергіту сәті
Жұптық жұмыс : «Ойлан ,тап» әдісі Өлеңді мәнерлеп оқиды . Мәтіннің құрылысына байланысты тіркестерді ретімен жаз.
Сабақты қорытындылау. 1. Қысқа баяндаманы қалай жасау керектігі туралы пікірлер мен кеңестерді жинақтап, сабақты қорытындылау. 2. Оқушылардың баяндамаларына баға беру, жақсы тұстарын атап өту. Үй тапсырмасы. 1. Оқушыларға өздері таңдаған тақырыпқа қысқа баяндама жазу тапсырмасы беріледі. Баяндама 5-7 сөйлемнен тұруы тиіс. 2. Баяндама тақырыбы: "Менің сүйікті жануарыма арнау" немесе "Менің таңдауымдағы хобби" тақырыптарынан таңдай алады. Бағалау. - Сабақ барысында оқушылардың белсенділіктерін бағалау. - Баяндамалардың қысқалығы мен түсініктілігін ескере отырып, әрбір оқушыға кері байланыс беру. Кері байланыс:
|
Оқушылар бірге қимыл жасап айтады Өткенді пысықтап, қайталайды Оқушылар сұрақтарға жауап береді Негізгі қадидаларымен танысады Практикалық тапсырманы орындайды Оқушылар топқа бөлініп тапсырманы орындайды. Топтық жұмыс Сергіту сәтін орындайды Жұптық жұмыс Сабақты қорытындылай ды Сұрақтарға жауап береді Үй тапсырмасын алады Кері байланыс береді |
Мақтап, мадақтап отыру ҚБ: «Асық» әдісі
Дескрип тор: Дайындаған сұрақтарына-1б ҚБ: «Асық» әдісі
ҚБ: «Асық» әдісі
Дескрип тор: Белгілі бір тақырып бойынша қысқаша баяндама жасайды-1б ҚБ: «Асық» әдісі
Дескрип тор:Мәтін нің құрылысына байланысты тіркестерді ретімен жазады-1б ҚБ: «Асық» әдісі
«Көңіл-күй аралдары» әдісі |
Психологиялық ахуал орнату Карточкалар Суреттер Жұмыс дәптері Карточкалар Кері байланыс парағы |
||
Қысқа мерзімді жоспар
|
Білім беру ұйымының атауы |
«№40 гимназия» |
|||||
|
Пәні: |
Шешендік өнер |
|||||
|
Бөлім: |
Шешендік өнердің шеберлігі және сөйлеу дағдыларын дамыту |
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: 2 «А» |
Қатысқандар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Шешендік шеберлік |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары |
Тыңдалған мәтіннің негізгі ойын анықтау және оны түсінікті жеткізу Берілген тақырып бойынша әңгіме құрастырып, ойын жүйелі жеткізу Сөйлеу барысында көркем сөздерді қолданып, өз ойын әсерлі баяндау Сөздерді дұрыс байланыстырып, қарапайым сөйлемдер құрастыру |
|||||
|
Сабақтың мақсаты: |
1. Оқушыларға шешендік шеберліктің негіздері мен әдіс-тәсілдерін түсіндіру. 2. Шешендік сөздерді тиімді қолдану, сөйлеу дағдыларын дамыту. 3. Оқушылардың өз ойларын сенімді, әсерлі және дәл жеткізу дағдыларын қалыптастыру. |
|||||
|
Құндылықтар және оның мақсаты: |
Сабақ құндылығы: ЖАСАМПАЗДЫҚ ЖӘНЕ ЖАҢАШЫЛДЫҚ Апта дәйексөзі: Жасампаздық – бәрімізге өнеге |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақ-тың кезеңі/ уақыты |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурс-тар |
||
|
Сабақ тың басы 5 минут Өткенді пысықтау 5 минут Сабақ тың ортасы 20 минут Сергіту сәті 2 минут Сабақты қорыту 6 минут Кері байланыс 5 минут |
Ұйымдастырукезеңі:
Өткенді пысықтау 1. Оқушыларға өздері таңдаған тақырыпқа қысқа баяндама жазу тапсырмасы беріледі. Баяндама 5-7 сөйлемнен тұруы тиіс. 2. Баяндама тақырыбы: "Менің сүйікті жануарыма арнау" немесе "Менің таңдауымдағы хобби" тақырыптарынан таңдай алады. Сабақтың тақырыбы мен мақсатын хабарлау. Жаңа тақырыпты түсіндіру. 1. Шешендік шеберлік дегеніміз не? - Шешендік шеберлік – бұл өз ойыңды сенімді түрде, түсінікті әрі дәл жеткізу, тыңдаушыларға әсер ету өнері. - Шешендік шеберлікке қажетті қасиеттер: сөйлеу мәдениеті, эмоцияны бақылау, тыңдаушыға әсер ету. 2. Шешендік шеберліктің қағидалары: - Нақты сөйлеу: Сөздер сенімді және түсінікті болуы керек. - Сенімділік: Сөйлегенде өз пікіріңе сену, бірақ басқалардың пікірін де тыңдай білу. - Эмоционалды әсер: Тыңдаушының көңіл-күйіне әсер етіп, эмоциялық байланыс орнату. - Сөйлеу техникасы: Дауыс ырғағы, ым-ишаралар, дұрыс тыныс алу – шешеннің сөзінің әсерлі болуына көмектеседі. 3. Шешендік шеберлікті дамытуға арналған әдістер: - Тыңдаушыны тарту: Сөйлеуші тыңдаушының назарын сақтау үшін сұрақтар қою, қызықты деректер келтіру. - Өз пікіріңді дәлелдеу: Логикалық тұжырымдар мен мысалдар келтіре отырып, сөзді дәлелдеу. - Қысқаша сөйлеу: Артық сөздерден аулақ болу, негізгі ойды қысқа әрі нақты жеткізу. Оқушылармен жұмыс Оқушылар 3 топқа бөлініп, әр топқа шешендік шеберліктің түрлі аспектілері бойынша тапсырмалар беріледі. Тапсырмаларда олар өз ойларын қысқа әрі сенімді түрде айтуы керек. Топтық жұмыс: - 1 топ: Тыңдаушының назарын қалай тартуға болады? - 2 топ: Сенімді сөйлеген кезде қандай әдіс-тәсілдерді қолдануға болады? - 3 топ: Эмоциялық әсер арқылы қалай тыңдаушыны өз сөзіңе тартуға болады? 2. Рөлдік ойын: Оқушылар шешендік шеберлікті қолдану арқылы 1-2 минуттық баяндамалар жасайды. Оларды тыңдап, әр топ өз пікірін білдіреді, жақсы тұстарын атап өтеді. Сергіту сәті
Жұптық жұмыс : «Ойлан ,тап» әдісі Мағынасына қарай өтірік өлеңнің ұйқасын тап.
Сабақты қорытындылау. 1. Қысқаша шешендік шеберліктің қағидалары мен әдістерін талқылау. 2. Оқушылардың баяндамалары бойынша кері байланыс беру. 3. Сабақтың негізгі тұжырымдарын қорытындылау. Үй тапсырмасы 1. Оқушыларға «Шешендік шеберлікті қолдану мысалдары» тақырыбы бойынша қысқаша эссе жазу тапсырмасы беріледі. Эсседе шешендік шеберліктің ерекшеліктері мен оның өмірде қолданылуы туралы жазу керек. Бағалау. - Сабақ барысында оқушылардың белсенділігін бағалау. - Рөлдік ойындар мен топтық жұмыстарда шешендік шеберлік дағдыларын пайдалану арқылы бағалау. - Сабақтың соңында оқушылардың пікірлері мен жұмыс нәтижелеріне баға беру. Кері байланыс:
|
Оқушылар бірге қимыл жасап айтады Өткенді пысықтап, қайталайды Оқушылар өздері дайындаған баяндамаларын оқиды Оқушылар сұрақтарға жауап береді Негізгі қадидаларымен танысады Практикалық тапсырманы орындайды Оқушылар топқа бөлініп тапсырманы орындайды. Топтық жұмыс Рөлдік ойын Сергіту сәтін орындайды Жұптық жұмыс Ұйқасын тауып жазады Сабақты қорытындылай ды Сұрақтарға жауап береді Үй тапсырмасын алады Кері байланыс береді |
Мақтап, мадақтап отыру ҚБ: «Алма теру» әдісі
Дескрип тор: баяндамаға-1б ҚБ: «Алма теру» әдісі
Дескрип тор: Сұрақтарға жауап береді-1б ҚБ: «Алма теру» әдісі
Дескрип тор: Топтағы тапсырмаға-1б ҚБ: «Алма теру» Әдісі
Дескрип тор:Рөлдік ойынға -1б ҚБ: «Алма теру» әдісі
Дескрип тор:өлеңнің ұйқасын тауып жазады-1б ҚБ: «Алма теру» әдісі
«СМС» әдісі |
Психологиялық ахуал орнату Карточкалар Суреттер Жұмыс дәптері Карточкалар Кері байланыс парағы |
||
-
Қысқа мерзімді жоспар
|
Білім беру ұйымының атауы |
«№40 гимназия» |
|||||
|
Пәні: |
Шешендік өнер |
|||||
|
Бөлім: |
Шешендік өнердің шеберлігі және сөйлеу дағдыларын дамыту |
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: 2 «А» |
Қатысқандар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Тыңдаушыны тарту |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары |
Тыңдаушының назарын аудару үшін мәнерлі сөйлеу дағдыларын қолдану Өз ойын нақты, түсінікті және қызықты етіп жеткізу Сөйлеу барысында дауыс ырғағын, қарқындылығын өзгерту арқылы әсерлі сөйлеу Сөздер мен сөйлемдерді логикалық байланыстырып, мағыналы мәтін құрастыру |
|||||
|
Сабақтың мақсаты: |
1. Оқушыларға тыңдаушының назарын қалай аударуға болатынын түсіндіру. 2. Тыңдаушыны тарту үшін дұрыс сөйлеу тәсілдерін үйрету. 3. Оқушылардың сөйлеу дағдыларын дамытып, өз ойларын қызықты әрі әсерлі түрде жеткізуге дағдыландыру. |
|||||
|
Құндылықтар және оның мақсаты: |
Сабақ құндылығы: ЖАСАМПАЗДЫҚ ЖӘНЕ ЖАҢАШЫЛДЫҚ Апта дәйексөзі: Жасампаздық – бәрімізге өнеге |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақ-тың кезеңі/ уақыты |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурс-тар |
||
|
Сабақ тың басы 5 минут Өткенді пысықтау 5 минут Сабақ тың ортасы 20 минут Сергіту сәті 2 минут Сабақты қорыту 6 минут Кері байланыс 5 минут |
Ұйымдастырукезеңі:
Өткенді пысықтау Оқушыларға «Шешендік шеберлікті қолдану мысалдары» тақырыбы бойынша қысқаша эссе жазу тапсырмасы беріледі. Эсседе шешендік шеберліктің ерекшеліктері мен оның өмірде қолданылуы туралы жазу керек. Сабақтың тақырыбы мен мақсатын хабарлау. Жаңа тақырыпты түсіндіру. Тыңыздаушыны тарту дегеніміз не? Тыңдаушыны тарту — бұл сөз сөйлеушінің өзінің айтқан сөздерімен тыңдаушылардың назарын аудару және оларды қызықтыру әдісі. 2. Тыңыздаушыны тартудың әдістері: - Сұрақтар қою: Тыңдаушыға сұрақтар қойып, оның назарын сөзге аудару. Мысалы, «Сіздер қалай ойлайсыздар?» деген сұрақтар. - Қызықты ақпарат беру: Тыңдаушыларды қызықтыратын ақпараттармен бөлісу. Мысалы, қызықты деректер немесе оқиғалар айту. - Көзбен байланыс орнату: Тыңдаушылармен көзбен байланыс орнату арқылы сенімділік пен қызығушылық тудыру. - Қарапайым тілмен сөйлеу: Сөздерің қарапайым әрі түсінікті болғаны дұрыс, бұл тыңдаушылардың назарын тартады. 3. Мысалдармен түсіндіру: - Мұғалім қызықты бір дерек немесе қысқаша әңгіме айтып, оқушыларға тыңдаушының назарын қалай аударатынын көрсетеді. Оқушылармен жұмыс 1. Топтық жұмыс: Оқушылар топтарға бөлініп, әр топқа тыңдаушының назарын тарту үшін бірқатар әдістер бойынша тапсырма беріледі. Әр топ өздерінің әдісін пайдаланып, қысқаша әңгіме немесе сұрақ қою арқылы тыңдаушының назарын қалай аударуға болатынын көрсетеді. 2. Рөлдік ойын: Оқушылар тыңдаушыны тарту әдістерін қолдана отырып, 1-2 минуттық баяндама жасайды. Олар өз ойларын айта отырып, тыңдаушының назарын аударуға тырысады. Сергіту сәті
Жұптық жұмыс : Сурет бойынша әңгіме құра.Сұрақтарға жауап бер
Жеке жұмыс: Торкөздердің ішіндегі әріптерден сөз құрастыр да, келесі торкөзге орналастыр.
Шаңғы Қайық Бәйге Жарыс Сабақты қорытындылау. 1. Сабақтың негізгі тұжырымдарын қорыту: тыңдаушының назарын қалай аудару керектігін тағы да бір рет қайталау. 2. Оқушылардың рөлдік ойындарына баға беру. 3. Тыңдаушыны тарту әдістерін үйренудің маңыздылығын түсіндіру. Үй тапсырмасы 1. Оқушыларға «Тыңдаушыны қалай тартуға болады?» тақырыбы бойынша шағын әңгіме жазу тапсырмасы беріледі. 2. Жазған әңгімесінде тыңдаушыны тартудың кемінде екі әдісін көрсету керек. Бағалау. - Сабақ барысында оқушылардың белсенділігін бағалау. - Топтық жұмыстар мен рөлдік ойындарда тыңдаушыны тарту әдістерін қолдану дағдыларын бағалау. Кері байланыс:
|
Оқушылар бірге қимыл жасап айтады Өткенді пысықтап, қайталайды Оқушылар сұрақтарға жауап береді Негізгі қадидаларымен танысады Практикалық тапсырманы орындайды Оқушылар топқа бөлініп тапсырманы орындайды. Топтық жұмыс Рөлдік ойын Сергіту сәтін орындайды Жұптық жұмыс Сурет бойынша әңгіме құрастырады Жеке жұмыс Сұрақтарға жауап береді Торкөздегі әріптерден сқз құрастырады Сабақты қорытындылай ды Үй тапсырмасын алады Кері байланыс береді |
Мақтап, мадақтап отыру ҚБ: «Ми» әдісі
Дескрип тор: Эссе-1б ҚБ: «Ми» әдісі
Дескриптор: Сқрақтарға жауап-1б ҚБ: «Ми» Әдісі
Дескрип тор: Топтық жұмыс-1 ҚБ: «Ми» Әдісі
Дескрип Тор: Рөлдік ойын-1б ҚБ: «Ми» әдісі
Дескриптор: Сурет бойынша әңгіме құра-1б ҚБ: «Ми» әдісі
Дескриптор: Әріптерден сөз құра-1б «Білім заряды» әдісі |
Психологиялық ахуал орнату Карточкалар Суреттер
Жұмыс дәптері Карточкалар
Таратпа парақтар
Таратпа парақтар
Кері байланыс парағы |
||
Қысқа мерзімді жоспар
|
Білім беру ұйымының атауы |
«№40 гимназия» |
|||||
|
Пәні: |
Шешендік өнер |
|||||
|
Бөлім: |
Шешендік өнердің шеберлігі және сөйлеу дағдыларын дамыту |
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: 2 «А» |
Қатысқандар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Шешендік өнердің қолданылуы |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары |
Тыңдалған мәтіннің негізгі ойын анықтау және оны түсінікті жеткізу Берілген тақырып бойынша әңгіме құрастырып, өз ойын жүйелі баяндау Сөйлеу барысында көркем сөздерді қолданып, мәнерлі сөйлеу дағдыларын дамыту Сөздерді дұрыс байланыстырып, шешендік сөздерді қолдану арқылы қысқа мәтін құрастыру |
|||||
|
Сабақтың мақсаты: |
1. Шешендік өнердің қолданылуын түсіндіру және оның өмірдегі маңыздылығын көрсету. 2. Оқушылардың шешендік өнерге қызығушылығын арттыру, сөз сөйлеу дағдыларын дамыту. 3. Оқушыларға сөздің күшін, мәдениетті сөйлеуді, және тыңдаушыға дұрыс әсер ету әдістерін үйрету. |
|||||
|
Құндылықтар және оның мақсаты: |
Сабақ құндылығы: ЖАСАМПАЗДЫҚ ЖӘНЕ ЖАҢАШЫЛДЫҚ Апта дәйексөзі: Жасампаздық – бәрімізге өнеге |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақ-тың кезеңі/ уақыты |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурс-тар |
||
|
Сабақ тың басы 5 минут Өткенді пысықтау 5 минут Сабақ тың ортасы 20 минут Сергіту сәті 2 минут Сабақты қорыту 6 минут Кері байланыс 5 минут |
Ұйымдастырукезеңі:
Өткенді пысықтау 1. Оқушыларға «Тыңдаушыны қалай тартуға болады?» тақырыбы бойынша шағын әңгіме жазу тапсырмасы беріледі. 2. Жазған әңгімесінде тыңдаушыны тартудың кемінде екі әдісін көрсету керек. Сабақтың тақырыбы мен мақсатын хабарлау. Жаңа тақырыпты түсіндіру. 1. Шешендік өнердің маңызы мен қолданылуы: - Шешендік өнер — адамның сөз сөйлеу мәдениеті мен әсерлілігі. Ол адамның өз ойын тыңдаушыларға түсінікті әрі қызықты түрде жеткізуге мүмкіндік береді. - Шешендік өнерді мектепте, қоғамдық орындарда, мемлекеттік істерде, тіпті тұрмыстық өмірде де қолдануға болады. Мысалы: - Мектепте сөз сөйлеу кезінде; - Жарыстарда немесе пікірталастарда; - Қоғамдық орындарда адамдармен сөйлескенде; - Отбасылық мерекелерде құттықтау сөздері айту. 2. Шешендік өнердің қолданылатын жерлері: - Мектепте: Мысалы, сынып жетекшілері немесе оқушылар мектепте өтетін мерекелерде шешендік өнерді қолдана отырып, сөз сөйлейді. - Жарыстар мен пікірталастарда: Бұл жерлерде шешендер өз ойларын дәлелді әрі әсерлі түрде айта білуі керек. - Отбасылық мерекелерде: Құттықтау сөздері, тілектер — шешендік өнердің қолданылу саласы болып табылады. - Қоғамдық шараларда: Мысалы, мектепте өткен концертте, қоғамдастық жиындарында сөйлеу. Оқушылармен жұмыс 1. Топтық жұмыс: Оқушылар 3 топқа бөлінеді. Әр топқа бір жағдай беріледі (мысалы, сыныпта сөз сөйлеу, мерекелік құттықтау сөзін айту, қоғамдық шарада пікірталасқа қатысу). Топтар өз жағдайларына сәйкес шешендік өнерді қолданудың әдістерін көрсетеді. Тапсырма: - Топтар бір-біріне өз ойларын әсерлі әрі дұрыс жеткізу үшін шешендік өнердің әдістерін пайдаланып, қысқаша сөз сөйлейді. 2. Рөлдік ойын: Оқушыларға «Мектепте өткен мерекеде сөз сөйлеу» тақырыбы бойынша рөлдік ойын беріледі. Олар шешендік өнерді пайдаланып, өз ойларын көрермендерге әсерлі түрде жеткізуге тырысады. Мысалы, балалар мерекеге шақыруды, құттықтауларды әсерлі түрде айту үшін түрлі әдістерді қолданады. Сергіту сәті
Жұптық жұмыс : Суретке қарап әңгіме құрап көр
Сабақты қорытындылау. 1. Оқушылардың жұмысын бағалау. 2. Шешендік өнердің өмірдегі маңыздылығы мен қолданылуы туралы қорытынды жасау. 3. Сабақта қандай әдістер мен тәсілдер қолданылғанын қорыту. Үйге тапсырма 1. Оқушыларға шешендік өнер тақырыбына шағын әңгіме жазу тапсырмасы беріледі. 2. Әңгімеде шешендік өнердің қолданылуы мен оның маңыздылығы туралы ойларын білдіруі керек. Бағалау. - Сабақ барысында оқушылардың белсенділігі мен шешендік өнерді қолдану дағдылары бағаланады. - Топтық жұмыс пен рөлдік ойындарға қатысу да бағаланады. Кері байланыс:
|
Оқушылар бірге қимыл жасап айтады Өткенді пысықтап, қайталайды Оқушылар сұрақтарға жауап береді Негізгі қадидаларымен танысады Практикалық тапсырманы орындайды Оқушылар топқа бөлініп тапсырманы орындайды. Топтық жұмыс Рөлдік ойындар Сергіту сәтін орындайды Жұптық жұмыс Сабақты қорытындылай ды Сұрақтарға жауап береді Үй тапсырмасын алады Бағалау Кері байланыс береді |
Мақтап, мадақтап отыру ҚБ: «Өзін-өзі бағалау» әдісі
Дескрип тор: Дайындаған сұрақтарына-1б ҚБ: «Өзін-өзі бағалау» әдісі
ҚБ: «Өзін-өзі бағалау» әдісі
Дескрип тор: Отбасылық мерекелерге құттықтау сөздер-1б ҚБ: «Өзін-өзі бағалау» әдісі
Дескрип тор:Рөлдік ойындар-1б ҚБ: «Өзін-өзі бағалау» әдісі
«Әуе шарлар» әдісі |
Психологиялық ахуал орнату Карточкалар
Суреттер Жұмыс дәптері Карточкалар
Таратпа парақ
Кері байланыс парағы |
||
Қысқа мерзімді жоспар
|
Білім беру ұйымының атауы |
«№40 гимназия» |
|||||
|
Пәні: |
Шешендік өнер |
|||||
|
Бөлім: |
Шешендік өнердің шеберлігі және сөйлеу дағдыларын дамыту |
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: 2 «А» |
Қатысқандар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Шешендік ойлау |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары |
Тыңдалған материал бойынша түсінгенін анықтау және сұрақтарға жауап беру Ойды анық жеткізіп, байланыстырып сөйлеу Сөздерді дұрыс байланыстырып, қарапайым сөйлемдер құрастыру |
|||||
|
Сабақтың мақсаты: |
- Оқушылар шешендік ойлаудың мәні мен маңыздылығын түсінеді. - Оқушылар шешендік ойлау арқылы өз ойларын жинақы әрі нақты жеткізуге дағдыланады. - Оқушылар сөйлеу мәдениеті мен сөздің күші туралы түсінік алады. |
|||||
|
Құндылықтар және оның мақсаты: |
Сабақ құндылығы: ЖАСАМПАЗДЫҚ ЖӘНЕ ЖАҢАШЫЛДЫҚ Апта дәйексөзі: Жасампаздық – бәрімізге өнеге |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақ-тың кезеңі/ уақыты |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурс-тар |
||
|
Сабақ тың басы 5 минут Өткенді пысықтау 5 минут Сабақ тың ортасы 20 минут Сергіту сәті 2 минут Сабақты қорыту 6 минут Кері байланыс 5 минут |
Ұйымдастырукезеңі: 1. Оқушылармен сәлемдесу, сабаққа даярлығын тексеру. 2. Сабақтың тақырыбын және мақсатымен таныстыру.
3. Оқушыларға шешендік ойлау туралы сұрақтар қою: - «Шешендік ойлау дегеніміз не?» - «Шешендік ойлаудың өмірдегі рөлі қандай?» Өткенді пысықтау Оқушыларға шешендік өнер тақырыбына шағын әңгіме жазу тапсырмасы беріледі. 2. Әңгімеде шешендік өнердің қолданылуы мен оның маңыздылығы туралы ойларын білдіруі керек. Жаңа тақырыпты түсіндіру. Шешендік ойлау — бұл өз ойларын тыңдаушыларға жүйелі, нақты, сенімді түрде жеткізе алу қабілеті. Ол адамның сөзін дәлелдеп, қарсы пікірлермен жұмыс істей білуіне мүмкіндік береді. - Шешендік ойлау адамның ішкі ойларымен байланысқан, логика мен дәлелдер арқылы сөйлеуді дамытуға ықпал етеді. 2. Шешендік ойлаудың ерекшеліктері: - Жүйелілік: Ойлар логикалық ретпен беріледі, сөйлеу айқын әрі түсінікті болады. - Дәлелдер: Өз пікіріңді дәлелдермен қолдай білу, нақты фактілер келтіру. - Түсініктілік: Ойдың қарапайым әрі түсінікті болуы, сөздердің орнықты әрі әсерлі болуы. 3. Шешендік ойлау дағдыларын дамыту жолдары: - Сұрақ қою: Өз пікіріңді қолдау үшін сұрақтар қою немесе тыңдаушының пікіріне жауап беру. - Дәлелдер келтіру: Ойды дәлелдеу үшін фактілер мен нақты мысалдар келтіру. - Қарсы пікірмен жұмыс: Қарсы пікірлерді түсініп, оларды өзінің дұрыс пікірімен салыстыра отырып жауап беру. Оқушылармен жұмыс 1. Топтық жұмыс: Оқушылар 3 топқа бөлінеді. Әр топқа шешендік ойлауды дамытуға арналған тапсырма беріледі: - 1 топқа: Ойды жүйелі түрде жеткізу үшін қысқаша әңгіме құрастыру тапсырмасы беріледі. - 2 топқа: Жағдайды нақты дәлелдермен түсіндіру тапсырмасы беріледі. - 3 топқа: Қарсы пікірді қабылдап, оған жауап беріп, өз пікірін қорғау тапсырмасы беріледі. Топтар әр тапсырманы орындап, өз ойларын ортаға салады. 2. Рөлдік ойын: Оқушылар «Қалай болар еді?» деген сұрақ бойынша пікірталас жүргізеді. Мысалы: - «Егер мектепте көбірек ойын алаңы болса, балалардың денсаулығы жақсырақ болар ма еді?» Оқушылар пікірлерін дәлелдермен қолдап, шешендік ойлау арқылы өз ойларын қорғауы керек. Сергіту сәті
Жеке жұмыс : «Оқы, жина, талда» әдісі Өлеңді оқы. Сабақты қорытындылау. 1. Сабақтың негізгі тұжырымдарын қорытындылау. - Шешендік ойлау — бұл өз ойыңды жинақы, логикалық түрде және дәлелдермен қорғай отырып жеткізу дағдысы. 2. Оқушылардың тапсырмаларға қатысуын бағалау. 3. Шешендік ойлау дағдыларын өмірде қолданудың маңыздылығын түсіндіру. Үй тапсырмасы 1. Оқушыларға «Шешендік ойлау» тақырыбына шағын әңгіме жазу тапсырмасы беріледі. Әңгімеде өз ойларын дәлелдермен жүйелеп жеткізу керек. Бағалау. - Сабақ барысында оқушылардың белсенділігі мен шешендік ойлау дағдыларын қолдануы бағаланады. - Топтық жұмыстар мен рөлдік ойындарға қатысу да бағаланады. Кері байланыс:
|
Оқушылар бірге қимыл жасап айтады Өткенді пысықтап, қайталайды Оқушылар сұрақтарға жауап береді Негізгі қадидаларымен танысады Практикалық тапсырманы орындайды Оқушылар топқа бөлініп тапсырманы орындайды. Топтық жұмыс Рөлдік ойындар Сергіту сәтін орындайды Жеке жұмыс Сабақты қорытындылай ды Сұрақтарға жауап береді Үй тапсырмасын алады Кері байланыс береді |
Мақтап, мадақтап отыру ҚБ: «Баскетбол» әдісі Дескрип тор: Дайындаған сұрақтарына-1б ҚБ: «Баскетбол» әдісі Дескрип тор: сұрақтарға жауап-1б ҚБ: «Баскетбол» әдісі Дескрип тор: Әңгіме құрастыру-1б ҚБ: «Баскетбол» әдісі Дескрип тор:Нақты дәлелдеме лер-1б ҚБ: «Баскетбол» әдісі Дескрип тор: Өз пікірін қорғау-1б ҚБ: «Баскетбол» әдісі Дескриптор: Пікірталас-1б «Бас, қол, жүрек» әдісі |
Психологиялық ахуал орнату
Карточкалар
Суреттер Жұмыс дәптері
Карточкалар
Кері байланыс парағы |
||
Қысқа мерзімді жоспар
|
Білім беру ұйымының атауы |
«№40 гимназия» |
|||||
|
Пәні: |
Шешендік өнер |
|||||
|
Бөлім: |
Шешендік өнердің шеберлігі және сөйлеу дағдыларын дамыту |
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: 2 «А» |
Қатысқандар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Мазмұнды әңгіме айту |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары |
Тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсініп, негізгі ойын анықтау Берілген тақырып бойынша өз ойын жүйелі жеткізу Сөйлеу барысында сипаттау, салыстыру, талқылау дағдыларын қолдану Сөздерді дұрыс байланыстырып, қарапайым сөйлемдер құрастыру |
|||||
|
Сабақтың мақсаты: |
-О қушылар мазмұнды әңгіме айту үшін оқиғаны дұрыс ретпен сипаттай алады. - Оқушылар әңгіме құрастыру барысында өз ойларын анық әрі қызықты етіп жеткізеді. - Оқушылардың шығармашылық қабілеттері дамиды. |
|||||
|
Құндылықтар және оның мақсаты: |
Сабақ құндылығы: ЖАСАМПАЗДЫҚ ЖӘНЕ ЖАҢАШЫЛДЫҚ Апта дәйексөзі: Жасампаздық – бәрімізге өнеге |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақ-тың кезеңі/ уақыты |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурс-тар |
||
|
Сабақ тың басы 5 минут Өткенді пысықтау 5 минут Сабақ тың ортасы 20 минут Сергіту сәті 2 минут Сабақты қорыту 6 минут Кері байланыс 5 минут |
Ұйымдастырукезеңі: Оқушылармен сәлемдесу, сабаққа дайындығын тексеру •Психологиялық ахуал: “Жылы лебіз” әдісі (оқушылар бір-біріне жақсы сөздер айтады) Өткенді пысықтау. - «Сіздер қызықты әңгіме айту үшін не істеу керек деп ойлайсыздар?» - «Мазмұнды әңгіме дегеніміз не?» Қызығушылықты ояту • Мұғалім жұмбақ немесе қысқа қызықты оқиғаны айтып береді. • Оқушылар бұл оқиғаның не туралы екенін болжайды. • “Бұл оқиға қалай аяқталуы мүмкін?” сұрағы қойылады. Жаңа тақырыпты түсіндіру. 1. Мазмұнды әңгіме айту дегеніміз не? - Мазмұнды әңгіме айту — оқиға немесе жағдайды толық әрі түсінікті түрде баяндау. Мұндай әңгімелерде оқиға нақты, анық баяндалады, кейіпкерлердің іс-әрекеттері айқын көрсетіледі. 2. Мазмұнды әңгіме айту ережелері: - Әңгіме құрылымы: Мазмұнды әңгіме үш бөліктен тұрады: кіріспе, негізгі бөлім, қорытынды. - Кіріспе: Оқиға басталатын жерді, жағдайды анықтау. - Негізгі бөлім: Оқиғаның ең қызықты, негізгі бөлігі. - Қорытынды: Оқиғаның нәтижесі немесе түйіні. - Түсінікті тілмен сөйлеу: Оқушылар әр сөзді түсінікті және нақты айту керек. Оқиғаға эмоциялық қатынас: Әңгімелесу кезінде оқиғалардың эмоционалды аспектілерін көрсету. 3. Мысалдармен түсіндіру: - Мұғалім қысқаша бір әңгіме айтып, оның кіріспе, негізгі бөлім және қорытындысын көрсетеді. Мысалы, бір жануардың немесе адамның жайлы әңгімесін айтып, оқушыларға құрылымын көрсетеді. Оқушылармен жұмыс 1. Топтық жұмыс: Оқушылар екі топқа бөлінеді. Әр топқа бір тақырып беріледі, олар сол тақырып бойынша мазмұнды әңгіме құрастырады. - Тақырыптар: «Менің жазғы демалысым», «Менің сүйікті ойыншығым», «Қысқы серуен». Топтар осы тақырыптарға қатысты әңгіме құрастырып, оны топ ішінде талқылайды. Әр топ өзінің әңгімесін сыныпқа тыңдату үшін дайын болады. 2. Шығармашылық жұмыс: Оқушылар жеке-жеке отырып, бүгінгі сабақта үйренгендерін пайдаланып, өздері бір шағын әңгіме құрастырады. Әңгіме құрастыру барысында оқушыларға: - Оқиға қай жерде өтеді? - Негізгі кейіпкерлер кімдер? - Оқиға не туралы? - Оқиғаның соңында қандай қорытынды жасалады? Осы сұрақтарға жауап беру арқылы оқушылар өз әңгімелерін құрастырады. Сергіту сәті
Жеке жұмыс : «Құрастыр» әдісі Ойланып, үлгіге сәйкес ереже құрастыр. Сабақты қорытындылау. 1. Сабақтың негізгі тұжырымдарын қорытындылау. - Мазмұнды әңгіме айту үшін оқиға логикалық тұрғыдан жүйелі баяндалуы керек. Әр бөлігі өз орнында болуы қажет. - Оқушылардың әңгімелері мен сөздік қорын дамыту үшін үнемі тәжірибе жасап отыру қажет. 2. Оқушылардың жұмысын бағалау. 3. Сабаққа қатысты ой-пікірлерін тыңдау. Үйге тапсырма: 1. Оқушыларға «Менің сүйікті жануарам» тақырыбына шағын әңгіме жазу тапсырмасы беріледі. 2. Әңгімеде жануарды сипаттау, оның әрекеттері мен мінез-құлқына қатысты оқиғаларды көрсету керек. Бағалау. -Сабақ барысында оқушылардың белсенділігі мен шығармашылық қабілеттері бағаланады. - Топтық жұмыс пен жеке жұмыстағы шығармашылық көзқарастар бағаланады Кері байланыс:
|
Оқушылар бір-біріне жақсы сөздер айтады Оқушылар сұрақтарға жауап береді Өткенді пысықтап, қайталайды Оқушылар сұрақтарға жауап береді Негізгі қадидаларымен танысады Практикалық тапсырманы орындайды Оқушылар топқа бөлініп тапсырманы орындайды. Топтық жұмыс Шығармашылық жұмыс Сұрақтарға жауап береді Сергіту сәтін орындайды Жеке жұмыс Сабақты қорытындылай ды Сұрақтарға жауап береді Үй тапсырмасын алады Кері байланыс береді |
Мақтап, мадақтап отыру ҚБ: «Асық» әдісі
Дескрип тор: Сұрақтарға-1б ҚБ: «Асық» әдісі
ҚБ: «Асық» әдісі
Дескрип тор: Менің жазғы демалысым-1б ҚБ: «Асық» әдісі
Дескрип тор:Қысқы серуен-1б ҚБ: «Асық» әдісі
ҚБ: «Асық» әдіс
Дескриптор: Ережеге-1б «Парашют» әдісі |
Психологиялық ахуал орнату Карточкалар Суреттер Жұмыс дәптері Карточкалар Кері байланыс парағы |
||
Қысқа мерзімді жоспар
|
Білім беру ұйымының атауы |
«№40 гимназия» |
|||||
|
Пәні: |
Шешендік өнер |
|||||
|
Бөлім: |
Шешендік өнердің шеберлігі және сөйлеу дағдыларын дамыту |
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: 2 «А» |
Қатысқандар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Эмоциялық сөйлеу |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары |
Тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсініп, негізгі ойын анықтау Берілген тақырып бойынша өз ойын жүйелі жеткізу Сөйлеу барысында сипаттау, салыстыру, талқылау дағдыларын қолдану Сөздерді дұрыс байланыстырып, қарапайым сөйлемдер құрастыру |
|||||
|
Сабақтың мақсаты: |
- Эмоциялық сөйлеу дегеніміз не екенін түсінеді. - Эмоцияны сөзбен жеткізу тәсілдерімен танысады. - Эмоциялық сөйлеуді күнделікті өмірде қолдануға дағдыланады. |
|||||
|
Құндылықтар және оның мақсаты: |
Сабақ құндылығы: ЖАСАМПАЗДЫҚ ЖӘНЕ ЖАҢАШЫЛДЫҚ Апта дәйексөзі: Жасампаздық – бәрімізге өнеге |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақ-тың кезеңі/ уақыты |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурс-тар |
||
|
Сабақ тың басы 5 минут Өткенді пысықтау 5 минут Сабақ тың ортасы 20 минут Сергіту сәті 2 минут Сабақты қорыту 6 минут Кері байланыс 5 минут |
Ұйымдастырукезеңі: Оқушылармен сәлемдесу, сабаққа дайындығын тексеру •Психологиялық ахуал: “Жылы лебіз” әдісі (оқушылар бір-біріне жақсы сөздер айтады) Өткенді пысықтау. Оқушыларға «Менің сүйікті жануарам» тақырыбына шағын әңгіме жазу тапсырмасы беріледі. 2. Әңгімеде жануарды сипаттау, оның әрекеттері мен мінез-құлқына қатысты оқиғаларды көрсету керек. 3. Оқушыларға сұрақ қою: - «Сіздер эмоция дегенді қалай түсінесіздер?» - «Эмоциялық сөйлеу деп нені айтамыз?» Жаңа тақырыпты түсіндіру. 1. Эмоциялық сөйлеу дегеніміз не? - Эмоциялық сөйлеу — бұл адам өз ойларын тыңдаушыға сезіммен, эмоциямен жеткізу. Ол сөздерді дұрыс таңдай отырып, сөйлеу кезінде өз эмоцияларын басқара білуге мүмкіндік береді. Эмоциялық сөйлеу тыңдаушыға әсер етіп, оның назарын өзіне аударуға көмектеседі. 2. Эмоциялық сөйлеудің ерекшеліктері: - Әсерлі сөздер: Эмоцияны сөзбен жеткізу үшін әсерлі сөздер қолданылады. Мысалы, қуаныш, реніш, таңғалу, ашу т.б. эмоциялар. - Тонның өзгеруі: Сөйлеу кезінде дауыс ырғағын, интонациясын өзгерту арқылы эмоцияны жеткізу. - Бет-әлпет пен дене қимылдары: Эмоциялық сөйлеуде тұлға денесі мен бет әлпеті маңызды рөл атқарады. Мысалы, қуану кезінде бет әлпеті жарқырап, ашулану кезінде қырқысып сөйлеу болуы мүмкін. 3. Эмоциялық сөйлеудің маңызы: - Эмоцияларды дұрыс пайдалану адамдармен қарым-қатынас кезінде өте маңызды. Эмоциялық сөйлеу тыңдаушыны ынталандырып, оның назарын аударады, әңгімеге деген қызығушылығын арттырады. 4. Мысалдармен түсіндіру: - Мұғалім оқушыларға түрлі эмоциялармен сөйлеп, әрқайсысының қалай әсер ететінін көрсетеді. Мысалы: - Қуаныш: «Мен бүгін жеңіске жеткенімді естідім!» - Ашу: «Бұл қандай әділетсіздік!» - Таңғалу: «Бұл қалай мүмкін болды?!» Оқушылармен жұмыс 1. Топтық жұмыс: Оқушыларды 3 топқа бөліп, әр топқа түрлі эмоциялар жазылған карточкалар беріледі. Әр топ бір эмоцияны таңдап, оның негізінде қысқаша әңгіме немесе сөйлем құрастыруы керек. Мысалы, қуанышты немесе ренжулі адам туралы сөйлемдер айту. Әр топ өз эмоциясын сөйлеу арқылы көрсетіп, басқа топтар сол эмоцияны дұрыс түсінуі қажет. 2. Рөлдік ойын: Оқушыларға өздерін әртүрлі эмоциямен сөйлейтін кейіпкерлер ретінде ұсыну. Олар эмоцияны қалай көрсетуге болатындығын көрсетіп, топ алдында сөйлеу қажет. Мысалы: - Қуаныш: «Мен жаңа мектепке бардым, өзімді керемет сезіндім!» - Реніш: «Мен тапсырманы аяқтаған жоқпын, мұғалім ренжіп қалды...» - Ашулану: «Бұл әділсіз, менің ісімді ешкім түсінбеді!» Сергіту сәті
Жұптық жұмыс : ЕҚБ Өзің білетін мақал-мәтелдеріңді айт және олардың мағынасын түсіндір.
Жеке жұмыс: «Кім тапқыр?» ойыны. Тірек сөздермен мақал-мәтел құрастырып, екі сандыққа бөліп сал. ДОС ТЕҢГЕ АҚЫЛ КЕН ЕҢБЕК БЕРЕКЕ Ашу-дұшпан, ақыл-дос. Жүз теңгең болғанша, жүз досың болсын Еңбек түбі береке Сабақты қорытындылау. 1. Сабақтың негізгі тұжырымдарын қорытындылау: - Эмоциялық сөйлеу — бұл тыңдаушыларға өз эмоцияларын сезінуге мүмкіндік беру, сөйлеуде эмоцияларды басқару маңызды. - Әрбір эмоцияның өз орны мен маңызы бар, оны дұрыс пайдалану керек. 2. Оқушылардың тапсырмаларға қатысуын бағалау. 3. Сабаққа қатысты ой-пікірлерін тыңдау. Үйге тапсырма: Оқушыларға «Қуаныш, реніш, таңғалу, ашу» эмоцияларына байланысты әңгіме жазу тапсырмасы беріледі. Әңгімеде әр эмоцияның қалай көрініс тапқанын және оның әсерін сипаттау қажет. Бағалау. - Сабақ барысында оқушылардың эмоциялық сөйлеу дағдылары, белсенділігі мен шығармашылық қабілеттері бағаланады. - Топтық жұмыс, рөлдік ойындар мен шығармашылық тапсырмалар арқылы оқушылардың жұмысы бағаланады. Кері байланыс:
|
Оқушылар бірге қимыл жасап айтады Өткенді пысықтап, қайталайды Оқушылар сұрақтарға жауап береді Негізгі қадидаларымен танысады Практикалық тапсырманы орындайды Оқушылар топқа бөлініп тапсырманы орындайды. Топтық жұмыс Рөлдік ойындар Сұрақтарға жауап береді «Көңілді күн» Сергіту сәтін орындайды Жұптық жұмыс Мақал-мәтелдің мағынасын түсіндіреді Үй тапсырмасын алады Жеке жұмыс Тірек сөздермен мақал-мәтел құрастырады Сабақты қорытындылай ды Үйге тапсырма алады Кері байланыс береді |
Мақтап, мадақтап отыру ҚБ: «Ою» әдісі Дескрип тор: Сұрақтарға жауап-1б ҚБ: «Ою» әдісі ҚБ: «Ою» әдісі Дескрип тор: Әңгіме құрастыра-ды-1б ҚБ: «Ою» әдісі Дескрип тор: Қысқаша әңгіме-1б- ҚБ: «Ою» әдісі Дескрип тор:Сөйлем құрастырады-1б- ҚБ: «Ою» әдісі Дескрип тор: Рөлдік ойынға-1б ҚБ: «Ою» әдісі Дескрип тор: Мақал-мәтелдерді түсіндірген-ге-1б ҚБ: «Ою» әдісі Дескрип тор: Тірек сөздермен мақал-мәтел құрастырғанға -1б ҚБ: «Ою» әдісі «Тазалық» әдісі |
Психологиялық ахуал орнату
Карточкалар
Суреттер Жұмыс дәптері
Карточкалар
Кері байланыс парағы |
||
Қысқа мерзімді жоспар
|
Білім беру ұйымының атауы |
«№40 гимназия» |
|||||
|
Пәні: |
Шешендік өнер |
|||||
|
Бөлім: |
Шешендік өнердің шеберлігі және сөйлеу дағдыларын дамыту |
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: 2 «А» |
Қатысқандар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Өзін-өзі бағалау |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары |
Тыңдалған мәтіннің негізгі ойын анықтау және оны түсінікті жеткізу Берілген тақырып бойынша өз ойын жүйелі баяндау Өз ойын сенімді, анық және шешендікпен жеткізу Сөздерді дұрыс байланыстырып, мағыналы сөйлемдер құрастыру |
|||||
|
Сабақтың мақсаты: |
- Оқушылар өзін-өзі бағалау әдісін меңгереді. - Оқушылар өз іс-әрекеттерін, сөздерін дұрыс бағалауды үйренеді. - Оқушылар өз жұмысына деген адалдық пен жауапкершілікті қалыптастырады. |
|||||
|
Құндылықтар және оның мақсаты: |
Сабақ құндылығы: ЖАСАМПАЗДЫҚ ЖӘНЕ ЖАҢАШЫЛДЫҚ Апта дәйексөзі: Жасампаздық – бәрімізге өнеге |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақ-тың кезеңі/ уақыты |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурс-тар |
||
|
Сабақ тың басы 5 минут Өткенді пысықтау 5 минут Сабақ тың ортасы 20 минут Сергіту сәті 2 минут Сабақты қорыту 6 минут Кері байланыс 5 минут |
Ұйымдастырукезеңі:
Өткенді пысықтау. Оқушыларға «Қуаныш, реніш, таңғалу, ашу» эмоцияларына байланысты әңгіме жазу тапсырмасы беріледі. Әңгімеде әр эмоцияның қалай көрініс тапқанын және оның әсерін сипаттау қажет. Сабақтың тақырыбы мен мақсатын хабарлау. Оқушыларға сұрақ қою: - «Сіздер өздеріңізді бағалаған кезде нені ескересіздер?» - «Өзіңді бағалаудың маңызы қандай?» - «Өзіңізді бағалау кезінде қандай критерийлерді пайдаланасыз?» Жаңа тақырыпты түсіндіру. 1. Өзін-өзі бағалау дегеніміз не? - Өзін-өзі бағалау — бұл адамның өз іс-әрекетін, сөзін, мінез-құлқын дұрыс және әділ түрде бағалау қабілеті. Өзін-өзі бағалау арқылы адам өз әрекеттеріне және шешімдеріне жауапкершілік алады. 2. Өзін-өзі бағалаудың маңызы: - Өзінің жетістіктерін көру және қателіктерді түзету. - Өз іс-әрекеттері мен нәтижелеріне жауапкершілік арту. - Дұрыс шешімдер қабылдауға үйрену. - Өзін-өзі дамыту және жетілдіру үшін қажетті қадамдарды жасау. 3. Өзін-өзі бағалаудың әдістері: Шығармашылық жұмыстарды бағалау: Оқушылар өз шығармашылығын, жазған әңгімесін немесе шешендік өнерін бағалау. - Сұрақтар мен жауаптар: Сабақ барысында оқушылар өздеріне сұрақтар қойып, дұрыс жауаптар беруге тырысуы керек. - Жетістіктер мен қателіктерді талдау: Әр оқушы өзінің жетістіктері мен қателіктерін анықтап, оларды қалай түзету керектігін ойластырады. 4. Мысалмен түсіндіру: Мұғалім оқушыларға өмірден мысал келтіріп, өзін-өзі бағалаудың маңыздылығын түсіндіреді. Мысалы, «Сіз бір тапсырманы орындап жатқанда, оны қаншалықты дұрыс орындағаныңызды қалай білесіз?» деген сұрақты талқылайды. Оқушылармен жұмыс 1. Топтық жұмыс: Оқушыларды 2 топқа бөліп, әр топқа әртүрлі тапсырмалар беріледі. Мысалы: - Бір топқа «Өзіңді бағалау критерийлерін жазу» тапсырмасы беріледі. Олар әр түрлі критерийлерді атап, оларды қалай қолдануға болатынын талқылайды. - Екінші топқа «Өзін-өзі бағалаудың маңызы» туралы қысқаша әңгіме құрастыру тапсырылады. Топтар жұмыс істеп болған соң, әр топ өз жұмыстарын сыныпқа таныстырады. Нейро жаттығу «Екі қолыммен жұмыс жасаймын» әдісі
Жеке жұмыс: 2. Өзін-өзі бағалау анкета жасау: Оқушыларға өзін-өзі бағалауға арналған сұрақтар мен анкеталар беріледі. Олар өздерінің ойларын және іс-әрекеттерін бағалап, сабақтың соңында өздері қандай жетістіктерге жеткенін анықтайды. - «Мен бүгін не үйрендім?» - «Менің жасаған ісім дұрыс болды ма?» - «Мен не қателестім?» - «Келесі сабақта мен не жақсарта аламын?» Сабақты қорытындылау. 1. Сабақтың негізгі тұжырымдарын қорытындылау: - Өзін-өзі бағалау — бұл жеке тұлғаның жетістіктері мен кемшіліктерін айқын көріп, оларды жетілдіруге мүмкіндік беретін өте маңызды дағды. Әр оқушы өзінің іс-әрекетіне жауапкершілікпен қарап, өзін-өзі дамытуы керек. 2. Оқушылардың жұмысын бағалау. 3. Оқушылардан сабаққа қатысты ой-пікірлерін сұрау. Үй тапсырмасы: 1. Оқушыларға «Менің соңғы жетістігім» тақырыбына өз жұмыстары туралы эссе жазу тапсырмасы беріледі. Оқушылар өз жетістіктерін бағалап, оларды қалай жақсарта алатындарын жазады. Бағалау: Сабақ барысында оқушылардың өзін-өзі бағалау қабілеті, топтық жұмысқа қатысуы, шығармашылық жұмыстары бағаланады. Кері байланыс:
|
Оқушылар бірге қимыл жасап айтады Өткенді пысықтап, қайталайды Оқушылар сұрақтарға жауап береді Негізгі қадидаларымен танысады Практикалық тапсырманы орындайды Оқушылар топқа бөлініп тапсырманы орындайды. Топтық жұмыс Сергіту сәтін орындайды Жеке жұмыс Сұрақтарға жауап береді Сабақты қорытындылай ды Үй тапсырмасын алады Кері байланыс береді |
Мақтап, мадақтап отыру ҚБ: «Киіз үй» әдісі Дескрип тор: Сұрақтарға жауап береді-1б ҚБ: «Киіз үй» әдісі ҚБ: «Киіз үй» әдісі Дескрип тор: Өзіңді бағалау критерийле-рін жазғанға-1б ҚБ: «Киіз үй» әдісі Дескрип тор:Өзін-өзі бағалаудың маңызы-1б ҚБ: «Киіз үй» әдісі Дескрип тор: Өзін-өзі бағалау анкетаға-1б ҚБ: «Киіз үй» әдісі «WhatsApp» әдісі |
Психологиялық ахуал орнату
Карточкалар
Суреттер
Жұмыс дәптері
Карточкалар
Кері байланыс парағы |
||
Қысқа мерзімді жоспар
|
Білім беру ұйымының атауы |
«№40 гимназия» |
|||||
|
Пәні: |
Шешендік өнер |
|||||
|
Бөлім: |
Шешендік өнердің шеберлігі және сөйлеу дағдыларын дамыту |
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: 2 «А» |
Қатысқандар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Құттықтау сөздері |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары |
Тыңдалған мәтіннің негізгі ойын анықтау және түсінікті жеткізу Берілген тақырып бойынша өз ойын жүйелі баяндау Сөйлеу барысында көркем және мәнерлі сөздерді қолдану Сөздерді дұрыс байланыстырып, мағыналы сөйлемдер құрастыру |
|||||
|
Сабақтың мақсаты: |
- Құттықтау сөздерінің құрылымы мен маңызын түсінеді. - Оқушылар әртүрлі жағдайлар мен мерекелер үшін құттықтау сөздерін дұрыс құра алады. - Оқушылар құттықтау сөздерін сөздік қорын пайдаланып, сөйлеу мәдениетіне сай жеткізе алады. |
|||||
|
Құндылықтар және оның мақсаты: |
Сабақ құндылығы: ЖАСАМПАЗДЫҚ ЖӘНЕ ЖАҢАШЫЛДЫҚ Апта дәйексөзі: Жасампаздық – бәрімізге өнеге |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақ-тың кезеңі/ уақыты |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурс-тар |
||
|
Сабақ тың басы 5 минут Өткенді пысықтау 5 минут Сабақ тың ортасы 20 минут Сергіту сәті 2 минут Сабақты қорыту 6 минут Кері байланыс 5 минут |
Ұйымдастырукезеңі:
Өткенді пысықтау Оқушыларға «Менің соңғы жетістігім» тақырыбына өз жұмыстары туралы эссе жазу тапсырмасы беріледі. Оқушылар өз жетістіктерін бағалап, оларды қалай жақсарта алатындарын жазады. Қызығушылықты ояту •Мұғалім оқушыларға сұрақ қояды: «Құттықтау дегеніміз не? Оны қашан айтамыз?» •Қысқа құттықтау сөз оқылып, оқушылар оның ерекшеліктерін талдайды. •«Қандай құттықтау сөздерді білесіңдер?» ойыны (оқушылар білетін құттықтау сөздерін айтады). Сабақтың тақырыбы мен мақсатын хабарлау. Жаңа тақырыпты түсіндіру. 1. Құттықтау сөздері дегеніміз не? Құттықтау сөздері — бұл адамға қуаныш, мереке, жетістік жағдайларында айтылатын жақсы тілектер мен ізгі сөздер. Бұл сөздер әдетте мереке, туған күн, үйлену тойы, жаңа жыл сияқты жағдайларда қолданылады. 2. Құттықтау сөздерінің маңызы: Құттықтау сөздері адамның қуанышына ортақтасуды білдіреді, ол адамдар арасында қарым-қатынасты нығайтуға ықпал етеді. Құттықтау сөздер тек тілектер ғана емес, сонымен қатар адамның көңіл-күйін көтеруге көмектесетін әсерлі сөздер. 3. Құттықтау сөздерінің құрылымы: - Кіріспе бөлімі: Құттықтау сөзінің басталуы, мысалы: «Құрметті...», «Қадірменді...», «Ардақты...». - Негізгі бөлім: Оқиғаның мәні мен маңызы, мысалы: «Бүгінгі күн өте ерекше...», «Сізді бүгінгі қуанышпен құттықтаймыз...». - Қорытынды бөлім: Ақ тілектер мен құттықтаулар, мысалы: «Әрдайым қуанышта болыңыз!», «Жетістіктеріңіз мол болсын!». 4. Құттықтау сөздеріне мысалдар: - Туған күн: «Құрметті, достар! Бүгінгі ерекше күнде сіздерді туған күніңізбен құттықтаймын! Сізге зор денсаулық, ұзақ ғұмыр, бақытты өмір тілеймін!» - Жаңа жыл: «Қадірменді ұстаздар мен оқушылар! Баршаңызды жаңа жыл мерекесімен құттықтаймын! Жаңа жыл сіздерге тек жақсылық, қуаныш, табыс әкелсін!» - Үйлену тойы: «Құрметті жастар! Үйлену тойларыңыз құтты болсын! Бірге бақытты, көңілді өмір сүріңіздер, әрдайым қолдау көрсетіп, бір-бірлеріңізді сүйіп өтіңіздер!» Оқушылармен жұмыс 1. Рөлдік ойын: Оқушыларды екі топқа бөліп, әр топқа әртүрлі жағдай беріледі (мысалы, туған күн, жаңа жыл,). Әр топ өз жағдайына сәйкес құттықтау сөзін айтады. Оқушылар өздерінің сөздерін айтып, дұрыс эмоциялар мен интонацияны қолдануға тырысады. Мысал: - Бірінші топ — жаңа жылға арналған құттықтау сөзін айтады. - Екінші топ — туған күнге арналған құттықтау сөзін айтады. 2. Шығармашылық жұмыс: Оқушыларға «Құттықтау сөздерін» тақырыбында қысқаша шығармашылық тапсырма беріледі. Оқушылар өздеріне ұнаған мереке немесе қуанышты жағдайға байланысты құттықтау сөздерін жазып, сыныптастарымен бөліседі. Сергіту сәті
Жұптық жұмыс : •Оқушылар бір-біріне жылы лебіз білдіреді, құттықтау сөз айтады Жеке жұмыс: «Құттықтау ойыны» (әр оқушыға бір жағдай беріледі, сол бойынша құттықтау сөз айту керек). •«Құттықтау сөз құра» (оқушыларға дайын сөз тіркестері беріледі, олардан құттықтау құрайды). Сабақты қорытындылау. Сабақтың негізгі тұжырымдарын қорытындылау: - Құттықтау сөздері — адамның қуанышына ортақтасу, тілектер мен ізгі сөздер білдірудің маңызды тәсілі. - Құттықтау сөздерінің құрылымын, эмоцияны дұрыс пайдалану, сөзді анық және әсерлі айту маңызды. 2. Оқушылардың жұмыстарын бағалау. 3. Оқушылардың сабаққа қатысты ой-пікірлерін тыңдау. V. Үй тапсырмасы: Оқушыларға «Құттықтау сөздерін жазу» тапсырмасы беріледі. Олар белгілі бір мереке немесе қуанышты жағдайға байланысты өз құттықтау сөздерін жазып, ертеңгі сабақта бөліседі. Бағалау: Сабақ барысында оқушылардың құттықтау сөздеріне қатысты шығармашылық тапсырмалары бағаланады. Оқушылардың сөйлеу мәдениеті, сөздің мәнерлілігі және эмоцияның дұрыс қолданылуы бағаланады. Кері байланыс:
|
Оқушылар бірге қимыл жасап айтады Өткенді пысықтап, қайталайды Оқушылар сұрақтарға жауап береді Негізгі қадидаларымен танысады Практикалық тапсырманы орындайды Оқушылар топқа бөлініп, тапсырманы орындайды. Рөлдік ойын Шығармашылық тапсырма Сергіту сәтін орындайды Жұптық жұмыс Жеке жұмыс Сабақты қорытындылай ды Сұрақтарға жауап береді Үй тапсырмасын алады Кері байланыс береді |
Мақтап, мадақтап отыру ҚБ: «Теңге» әдісі Дескрип тор: «Менің жетістігім» тақырыбына эссе-1б ҚБ: «Теңге» әдісі ҚБ: «Теңге» әдісі Дескрип тор: Жаңа жылға арналған құттықтауға-1б ҚБ: «Теңге» әдісі Дескрип тор: туған күнге арналған құттықтауға-1б ҚБ: «Теңге» әдісі Дескрип тор:Құттықтау сөздер жазу-1б ҚБ: «Теңге» әдісі Дескрип тор:Құттықтау сөз айтуға-1б ҚБ: «Теңге» әдісі Дескрип тор:Сөз тіркестері нен құттықтау сөздер құрау-1б ҚБ: «Теңге» әдісі «Тир» әдісі |
Психологиялық ахуал орнату
Карточкалар
Суреттер
Жұмыс дәптері
Карточкалар
Кері байланыс парағы |
||
ҚОРЫТЫНДЫ
«Шешендік өнер» курсы – оқушылардың тіл байлығын, сөйлеу мәдениетін, өз ойын анық әрі жүйелі жеткізе білу қабілетін дамытуға бағытталған маңызды пәндердің бірі. Курсты оқыту барысында бастауыш сынып оқушылары сөйлеу мәдениетінің негіздерімен танысып, көпшілік алдында еркін сөйлеуге, сұрақтарға сенімді жауап беруге, тыңдаушыны қызықтыра білуге дағдыланады.
Курс барысында оқушылар:
-
Шешендік сөздің құрылымын меңгереді;
-
Құттықтау, алғыс айту, пікір білдіру, баяндама жасау секілді әртүрлі сөйлеу түрлерін үйренеді;
-
Қазақтың би-шешендерінің даналық сөздерімен танысады;
-
Өз ойларын еркін, анық жеткізуді тәжірибе жүзінде орындайды;
-
Топпен және жұппен жұмыс істей отырып, серіктестік қарым-қатынас орнатады;
Қорытындылай келе, бұл курс оқушылардың сөйлеу қабілетін дамытып қана қоймай, олардың тұлғалық дамуына, өзін-өзі бағалауына, көршілік алдында еркін сөйлеуіне жол ашты. Болашақта осы бағытттағы жұмыстарды жалғастыру - оқушылардың коммуникативтік, шығармашылық және сыни ойлау дағдыларын тереңдетуге үлкен септігін тигізеді.
44
Мұғалім пайдаланатын әдебиеттер тізімі
1. Ахметова, М. (2017). Шешендік өнер негіздері. Алматы: «Білім» баспасы.
2. Құнанбайұлы, А. (2003). Қара сөздер. Алматы: «Жазушы» баспасы.
3. Қазақ тілі мен әдебиеті пәні бойынша оқу бағдарламасы. (2021). Алматы: Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі.
4. Жұбанов, А. (2010). Шешендік өнер: теория және практика. Астана: «Фолиант» баспасы.
5. Қазақ шешендері және шешендік өнер. (2012). ҚазҰУ хабаршысы, №4.
6. Левин, Л. В. (2004). Риторика: теориясы мен практикасы. Мәскеу: Высшая школа.
7. Плахов, А. И. (2002). Шешендік өнер және оның түрлері. Санкт-Петербург: «Наука» баспасы.
8. Балақаев, М. (2011). Қазақ тілінің сөз мәдениеті. Алматы: «Қазақ университеті».
9. Смирнов, В. (2009). Сөйлеу мәдениеті және риторика. Мәскеу: «Просвещение».
10. Өмірбаев, Т. (2015). Қазақ риторикасы: тарихы мен теориясы. Алматы: «Алматы кітап».
45
шағым қалдыра аласыз


















































