Бөлім:

9.2С 1 (I), 2 (II) және 13 (III) топ элементтері және олардың қосылыстары

Педагогтің аты-жөні:

Д.М.Ергешова

Күні:

08.12.2025

Сыныбы:

9 Б,В

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы:

2 (ІІ)-топ металдары және олардың қосылыстары.

№8 зертханалық тәжірибе «Кальцийдің сумен және қышқыл ерітіндісімен әрекеттесуі»

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

(Негіздеме: Мемлекет басшысы Қ.Тоқаевтың Ұлттық құрылтайдың ІІ,ІІІ, ІV отырыстарында берген тапсырмасы, ҚР Оқу-ағарту министрлігінің №123 бұйрығы)

9.2.1.3-1 (І)ші және 2 (ІІ)-топ металдарының жалпы қасиеттерін салыстыру және реакция теңдеулерін құрастыру

9.2.1.4-кальций оксиді мен гидроксидінің негіздік қасиеттерін түсіндіру және қолданылуын сипаттау

БІРЛІК ЖӘНЕ ЫНТЫМАҚ АЙЫ

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту.

7 минут

(Ұ). Ұйымдастыру кезеңі:

1. Оқушылармен амандасу, түгендеу.

2. Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыруда шаттық шеңбері жүзеге асырылады.

3. Оқушыларды топтарға біріктіру.

І Сілтілік жер металдары

ІІ Кальций қосылыстары

«Шам» әдісі арқылы үй тапсырмасын еске түсіру

Ребус пайдалана отырып жаңа сабақтың тақырыбын ашамыз

Мұғалім оқушыларға сабақтың тақырыбы, мақсатымен таныстырады.

Оқушылармен сәлемдесу және түгендеу

1.Сілтілі металдардың периодтық жүйедегі орны?

2. Сілтілі металдар қандай металдар?

3. Сілтілі металдардың ең көп қолданы-латын өкілі?

4. Не үшін натрийді керосиннің астында сақтайды?

5. Натрийдің физикалық қасиеттері

6. Натрийнің табиғи қосылыстарын атаңыз.

Ребус – ең қызықты, әрі оңай жасырылатын бас қатырғыш. 

Берілген суреттер арқылы сілтілік жер металдары сөзі шығады.

Оқушылардың оқуға деген қызығушылығын арттыру мақсатында мүмкіндігінше оларға таңдау еркіндігі беріледі.

Қалыптастырушы бағалау: Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен ынталандыру.

Химия

9-сынып

М.Б.Усманова, Қ.Н.Сақариянова

Алматы-2019ж

Жаңа сабаққа кіріспе

7 минут

Сабақтың ортасы

Мағынаны ашу.

20 минут

Сілтілік жер металдары туралы бейнеролик қойылады.

Химиялық қасиеттері.

Жәй заттармен

Са + Н₂ = СаН₂ 

кальций гидриді

Са + Сl₂ = СаСl₂ 

кальций хлориді

2Са + О₂ = 2СаО 

кальций оксиді

6Са + 2N₂= Са₃N₂  

кальций нитриді

Ca + 2С =СаС₂ 

кальций карбиді

Күрделі заттармен

Ca + 2НОН = Са(ОН)₂+Н₂↑

Ca + 2HCl=СаСl₂ + Н₂↑

Физикалық қасиеттері.

Кальций ақ түсті, жеңіл (р=1,55 г/см³), сілтілік металдардан қаттырақ зат, керосиннің астында сақталады.

Балқу температурасы 842°С; қайнау температурасы 1495°С;

тығыздығы 1,55 г/см2

Топтық жұмыс

Ж еке жұмыс

Адал азамат және біртұтас тәрбие

Басқа адамдардың даралығын ескере білу және өзгенің идеялары мен пікірлерін дұрыс қабылдау

Жұптық жұмыс

Сәйкестендіру” әдісі

Адал азамат және біртұтас тәрбие

Өзара сыйластық пен ынтымақтастықты көрсете отырып, өз көзқарастарын

білдіре алу

“Kahoot” платформасы

Бүгінгі күнде кездесетін жаңа сөздерді дәптерлеріне жазып алады.

Интерактивті онлайн периодтық жүйесі арқылы сілтілік жер металдары туралы түсінік қалыптасады.

2-топ элементтеріне жалпы сипаттама берілген ақпараттық материал беру.

Осы негізде жұппен жұмыс жасалады.

1. Кальций (Са) нің жәй заттармен әрекеттесуін көрсетіңіз.

2. Кальций (Са)нің күрделі заттармен әрекеттесуін көрсетіңіз.

3. Са нің электрондық формуласын жазыңыз.

4. Са нің қосылысы CaSO₄*2H₂O ның атауы және қолдануы

5 . Мына өзгерістерді жүзеге асыруға болатын реакцияларды жазыңыз.

6. Массасы 19,7г барий карбонатын Ва(СО)₂ алу үшін барий гидроксиді ерітіндісінен қанша көлем (қ.ж) көміртегі (IV) оксидін өткізу керек?

Оқушылар «Колба» әдісі топ басшысы бағалалайды. Жалпы сипаттамалық нұсқа беріледі. Оқушы қорытынды жасайды.

№ 8 зертханалық тәжірибе "Кальцийдің сумен және қышқыл ерітіндісімен әрекеттесуі"

А) Сынауыққа ¼ бөлігіндей дистилленген суды құйып оғанкальциді салыңыз. Сынауыққа 2-3 тамшы фенолфталеин тамызып бақылау жүргізіңіз. Реакция теңдеуін молекулярлы және ионды түрде құрастыру, тотығу тотықсыздану үдерістерін бөлу.

«Word Wall» программасы арқылы кальцийның қосылыстарын сәйкестендіреді.

1.ІІ топ негізгі топшасындағы элементтері

2. Кальцийның молекулалық массасы қанша?

3. Фосфориттің формуласы

4. Кальцийдың жәй заттармен әрекеттесуі

5. СаСО3 қандай зат?

6. Кальцийдің табиғи қосылысы доломиттің формуласын көрсетіңіз.

Қалыптастырушы бағалау: Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен ынталандыру.

Қалыптастырушы бағалау: Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Керемет!» деген мадақтау сөзімен ынталандыру.

Сілтілі металдарың п.ж дегі орнын түсіндіреді - 1б

Дискриптор:

Кальцийдің физикалық қасиетін айтады – 1б

Кальйийдің химиялық қасиетін айтады – 1б

Кальцийдің қасиеттерін айтады – 1б

Реакция теңдеулерін құрастырады – 2б

Есеп шығарады - 2б

Дискриптор:

Тәжірибе жүргізеді: суды айыратын аппараттың екі түтігінде екі түрлі газ пайда болатынын байқайды-2б.

Қалыптастырушы бағалау: Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Тамаша!» деген мадақтау сөзімен ынталандыру.

11-слайд

https://www.fishersci.com/us/en/periodic-table.html

12-Слайд

ДК экраны

9-сынып оқулығы.

Жұмыс дәптерлері.

https://wordwall.net/ru/resource/64696679

https://create.kahoot.it/details/45eb05f2-01e4-44bf-898c-dc02760a487d

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Рефлексия

4мин

113-бет 2-тапсырма

116-бет 3-жаттығу

«Padlet» платформасы арқылы оқушылар және сабаққа қатысқан мұғалімдер кері байланыс береді.

Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, рефлексиясын тыңдайды.

О қушылар бүгінгі сабақтың мақсаты, тақырыбы бойынша өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды.

Мұғалім оқушыларды «Колба» әдісі арқылы 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.

https://padlet.com/ergeshovadildora/padlet-lxf9n9eo5kh4cm7v