"Сіз географияны білесізбе?!"

«Сіз географияны білесіз бе?!»

атты қорытынды кеш

Сайыс  сабағының мақсаты: ойынға қатысушылар арасынан лидерді анықтау,оларды тез ойлауға ,алғырлыққа,тапқырлыққа,ізденуге баулу,география пәніне деген қызы,ушылықтарын арттыру.

География-қоршаған ортаны танып білу” Олай болса, бүгінгі сайыс барысында осы география саласы бойынша оқушыларымыздың ой-өрісін, білімдерін, ақылы мен ептілігін сарапқа салатын боламыз.
Біреу озса сайыста, біреу артта қалады,
Ренжімей тараса, озбағандар жарады.
Озат болу шарты сол-еңбектену,жалықпау,
Озат болу шарты сол-еңбектену жалықпау.
Ендеше ортамызға география пәні бойынша ерінбей еңбектеніп, үнемі ізденіс үстінде жүретін алғыр оқушыларымызды шақырайық:

9 сынып оқушысы Бабаев Шахзод, 9 сынып оқушысы Кәрім Оралбек,

9 сынып оқушысы Туркменов Исройл, 10 ^«А» сынып оқушысы Байжанова Наргиза,

10 ^«Ә» сынып оқушысы Ландирова Нилуфар.

Сайысымызды бағалайтын әділқазылар алқасымен танысыңыздар:

География  пәнінің мұғалімі:О.Ильясова ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Білім деген биік шың Білім деген ақылшың
Бақытқа сені жеткізер. Қиындықтан өткізер,-
деп сайысымыздың шарттарын таныстырып өтсем Сайыс VI кезеңнен  тұрады.I кезең «Бәйге» II кезең«Құрастыру » III кезең  «Тапқырлар» IV кезең "Ғажайып ондық» V кезең “Сәтті сапар” VI "Толысу" VIІ “Көрермендер сайысы“ VIІ кезең"Қорытынды"

Қатысушылар:9 сынып оқушысы Бабаев Шахзод,9 сынып оқушысы Кәрім Оралбек,

9 сынып оқушысы Туркменов Исроил, 10 ^«А» сынып оқушысы Байжанова Наргиза, 10 ^«Ә» сынып оқушысы Ландирова Нилуфар. Білім деген биік шың. Бақытқа сені жеткізер. Білімді деген ақылшың Қиындықтан өткізер , – деп сайысымыздың алғашқы шарты «Бәйге» кезеңін бастаймыз. I кезең «Бәйге» 20 Сұрақ (әр дұрыс жауапқа 1 ұпай) 1.Қазіргі жер шарындағы халық саны ?(6 млд) 2.Қай елдің халық саны 1 млрд 300 млн адам?(Қытай) 3. Үндістер байырғы қай елдің халқы ? ( Американың) 4.Дүние жүзінде кең таралған тіл? (ағылшын) 5.Қой өсірудің негізгі аймағы? (Аустралия) 6.Халқы тек бір ұлттан тұратын мемлекет? (Жапония) 7.Барлық мередиандар түіскен материк ? (Антарктида) 8.Жер бетінің қанша пайызын дүние жүзілік мұхит сулары алып жатыр?(71) 9.Африка неше мұхитпен шектеседі ? (2) 10.Аустралия материгінде ғана мекендейтін жануар? (кенгуру) 11. Дүниежүзілік мұхиттың жалпы ауданы қанша млн км кв?(361млнкм) 12.Еуразия материгін неше мұхит сулары шайып жатыр? (4) 13.Тынық мұхитының Оңтүстік-Шығыс Азияға жақын бөлігінде жазда және күзде пайда болатын жойқын жел атауы ? (тайфун) 14. Толысу мен қайту құбылысы ненің әсерінен болады? ( Айдың тартылыс күшінің әсерінен) 15. Мадагаскар аралы қай мұхитта орналасқан? (Үнді мұхитында) 16. Ұлы географиялық ашылудың басталған кезеңі (ІX – ғасыр) 17. Орталық Азияға бірінші өтіп, оның батыс бөлігі-Қашғарияның табиғат жағдайлары, халқы, тарихы жайында мәлімет жинаған ғалым кім ?(Ш.Уәлиханов) 18. Қай материкте 16 ел ғлыми стансаларын орнатып, оны табиғаттың жан-жақты зерттейді? (Антрактидада) 19.Ауданы аралдарымен қосып есептегенде 30,3млн км;-ты құрайтын материк?(Африка ) 20 Жапония елі қай материкте орналасқан? (Еуразия) 21.Қазақстанның биік таулы өлкелері қай аймақты алып жатыр? (шығысы , және оңтүстік шығысы) 22. Республикамыз солтүстіктен оңтүстікке дейін неше км-ге созылып ждатыр?(1650км) 2 3.Қазақстан жеріндегі ең терең ойысты ата? (Қарақия ойысы132 м.) 24.Астана қаласы қай өзен жағасында орналасқан(Есіл) 25.Қазақстан ТМД-елдері бойынша нешінші орында? ( )

1 кезеңнен  кейін ұпайы аз екі оқушы ойыннан шығады.

II кезең

 «Құрастыру» Бұл кезеңде тақтаға алфавит бойынша 25 әріп беріледі. Сол әріптерден география пәніне байланысты  сөздер құрау.(10 сөз)

а б в г ғ д е ж з и к л м н о ө ұ ү п р с т ш х я

ІІІ кезең. "Ғажайып ондық".Бұл шартта 10 ұяшықта пәнге байланысты сұрақтар жазылған. Ұпайы жоғары оқушы бастайды. Дұрыс жауап 5 ұпай.

1-ұяшық.Орталық Азия мемлекеттерін атаңыз?

Жауабы: Қазақстан, Өзбекстан, Қырғызстан, Түркіменстан, Тәжікстан.

2-ұяшық. Бұл материктің шеткі нүктелері мынадай:

Солтүстік нүктесі – Мэрчисон

Оңтүсттік нүктесі – Марьято

Батыс нүктесі – Принц Уэльс

Шығыс нүктесі – Сент – Чарльз қай материк? ( Солтүстік Америка)

3-ұяшық.Ең жас эра (кайназой)

4-ұяшық.Құлау биіктігі 1054 метрден асатын сарқырама атауы?(Анхель)

5-ұяшық.Оңтүстік Американың ең  үлкен  аралы? (Отты жер аралы, көлемі 47000 км кв;)

6-ұяшық.Ауа қысымын өлшейтін құрал? ( барометр)

7-ұяшық.Ыстық су мен бу атқылап тұратын бұлақ? (гейзер)

8-ұяшық.Үндістер мен негрлердің некелесуінен тараған ұрпақ атауы? ( самбо)

9-ұяшық.Орталық Азия шөлі? (Гоби)

10-ұяшық. Индонезияның ең үлкен аралы? (Калимантан)

ІV кезең «Сәтті сапар»

Атмосфера

10 –Атмосфкера қабаттарын ата? Тропосфера, стратосфера, мезосфера, ионосфера) 20-Атмосфера құрамын ата? (оттегі, азот, көмірқышқыл газдар) 30-Ауа температурасын өлшейтін құрал? (термометр) 40-Әрбір 100 метр биікке көтерілгенде ауа температурасы орта есеппен қанша градус төмендейді?(0,6⁰С-ге) 50- Барометр түрлерін ата? (сынап, анеройд)

Гидросфера

10-Табиғатта су неше күйде болады?(қатты ,сұйық, газ) 20-Гидросфераның құрамына нелер кіреді? 30-Дүние жүзілік мұхиттың жалпы аумағы?(361 млн.км²) 40-Ең терең шұңғыма, тереңдігі? (Мариана 11022м) 50-Мұхит суының басты қасиеттері?(тұздылығы, температурасы)

Литосфера

10-Жердің қатты сыртқы қабаты не деп аталады? (жер қыртысы) 20-Жердің ішкі құрылымын ата? Жер қыртысы, мантия,ядро) 30-Мантия қабатының тереңдігі? (2900) 40-Жер сілкінісі жиі болатын аймақтарды не деп атаймыз?(сейсмикалық) 50- Литосфералық тақтала жылына неше см- ығысып, орын ауыстырады?(2-5)

Жер планетасы

10-Жер күнді неше км-қашықтықта айналып өтеді? (150 млн.км²) 20- Жерді серігі не? (ай) 30- бір жылда қанша уқыт бар? (365 күн,6 сағат) 40- Күннен есептегенде 4-ші планетаны ата?(марс) 50-Жердің күнді айналуға кеткен уақытын не деп атаймыз?(жыл)

 V кезең"Толысу"

Бұл кезеңде  әділ қазы алқалары екіге бөлініп сайысқа қатысушыларға топ жанкүйірлері ретінде сұрақ қойяды.Барлығы 2 сұрақ, дұрыс жауап 10 ұпай.

1 сұрақ.1991 жылы 21 желтоқсанда Қазақстан Республикасында қандай өзгерістер болды? (ТМД ға мүше болды)

2 сұрақ.1992 жылы 2 наурызда қазақ елінде қандай өзгерістер болды?

(БҰҰ ға кірді)

VІ “Көрермендер сайысы“

1.1946 жылы Қазақ КСР Ғылым академиясының алғаш президенті болған қазақ ғалымы? (Қ.И.Сәтбаев)

2.Дүниенің екі бөлігінде орналасқан мемлекет.Жерінің 97 % Азияда,ал 3% Еуропада жатыр.Солтүстігінде Қара теңіз,батысында Эгей теңізі, оңтүстігінде Жерорта теңіз сулары шайып жатыр.Халықаралық туризм өте жақсы дамыған. Бұл қай мемлекет туралы айтылып отыр? (Туркия)

3.Түркі тілдерін дүние жүзңнде ең алғаш зерттеген энциклопедист, ғұлама ғалым. «Диуани лұғат ат-түрік» еңбегінің авторы? (М.Қашқари)

4.Арыс өзенінің Сырдарияға құяр сағасында орналасқан ежелгі қала.Қаланың Тұрарбанд,тарбанд, Фараб деген де атаулары болды?( Отырар) .

5.Орталық Азиядағы өзен Ол кейде көне грек тіліндегі аты бойынша Яксарт деп аталады. (Сырдария)

Мақал –мәтелдердің жалғасын табу. 6.Сулы жер қүрақсыз болмас,
Таулы жер бүлақсыз болмас.
7. Сулы жер — нулы жер, 
Бұлақты жер — тұрақты жер.
8. Сумен ойнама — батарсың, 
Отпен ойнама — жанарсың.
9.Су патшасы — мұрап, 
Түн патшасы — шырақ.
10.Сусыз өмір жоқ, 
Отсыз темір жоқ.

VI кезең."Қорытынды" Сайыс өз мәресіне жеткен соң, әділ қазы алқалары барлық  ұпайларды  есептеп, жеңімпаз оқушыны анықтайды. Осымен біздің бүгінгі «Сіз географияны білесіз бе?!» атты қорытынды кешіміз өз мәресіне жетті . Бүгінгі жеңімпаздарымызды  құттықтаймыз!