Ұлы тұлға - Шоқан
ата
Шоқан Шыңғысұлы Уәлиханов 1835
жылы Құсмұрын бекінісінде атақты аға сұлтан Шыңғыс Уәлиханов
отбасында туып, балалық шағын Сырымбет тауларының баурайында
өткізгені бәрімізге мәлім. Ол жастайынан анасы Ұлжаннан көп
тәлім-тәрбие алып,қаншама шығарманы содан үйреніп, бойына сіңірген.
Сол тәрбие мен өнегенің арқасында ол кейіннен 1874 жылы Омбы кадет
корпусына оқуға түседі, оны аяқтағаннан кейін ол өз шығармашылығын
бастайды. Оның әкесі де халыққа атақты би сұлтандардың бірі болған.
Ш. Уәлиханов публицист, ғалым, шығыстанушы, тарихшы. Ол өзінің
Қашғарияға, Ыстықкөлге аттанған сапарын баяндайды. Шоқан кадет
корпусында оқып жүргенде-ақ, саяхатшылардың өмірі мен ісі туралы
жазылған еңбектерге аса қызығушылықпен қарап, өзіне түртіп алған
болатын. Осы еңбектердің ықпалынан ол саяхатшы болуды, Орта Азияны
аралап, жан-жақты танысуды армандады. Ол өзінің сапарларында қазақ
халқының тарихы мен әдет-ғұрпы , діни ұғымдары жайында көптеген
материалдар жинайды. Сонымен бірге, өзі болған аймақтардың тарихы,
ескі қалалардың орны, шыңтастардағы жазу, белгілерін, көне
ескерткіштер, аңыз-әңгімелер, ертегілер мен өлеңдерді жазып алады.
Осы Шоқан Уәлиханов туралы Г. Н. Потанин : «Кадет корпусының соңғы
курстарында оқып жүрген кезімізде Шоқан өзінің әңгімелерімен иенің
дәптерімді толтырды. Біз қазақтардың сұңқар салып, саят құру салтын
толық жазып алдық.Шоқан сұңқарды қалай баптап күтудің әдісін өте
жақсы білетін. Дауылпаз бен сұңқардың т.б суреттерін салып, ол
менің жазбамды толықтай түсінетін »,- деп жазды. Бұл сөз Шоқан
Уәлиханов атамыздың өнерінің жан-жақты екенін, оған курстастарының
қызығып, ерекше құрметпен қарағанын дәлелдей түседі. Біз осы Шоқан
атамыздың ұрпағымыз. Біз де сол Шоқан атамыз секілді ақылды, сыпайы
болуымыз керек. Біздің оқып жүрген мектебіміздің өзі осы Шоқан
атамыздың атында. Бұл мектеп біздің өміріміздің айнасы,
болашағымыздың кепілі. Осы мектептен біз білім бастауын, қайнарын,
өміріміздің алғашқы қадамын осы мектептен бастадық. Сондықтан да
бұл біз үшін, әрбір осы мектептің оқушылары үшін әрқашанда ыстық
ұясы болып саналады.