Сталиндік идеологияның Қазақстандағы қоғамдық-саяси өмірге әсері

Мұғалімнің аты-жөні:

Айғалиев Ербол

Пән/Сынып: 9 «Г», «Д»

Қазақстан тарихы , 9 сынып

Күні

20.09.2024 ж.

Тарау немесе бөлім атауы:

Қазақстан Ұлы Отан соғысынан кейінгі жылдарда (1946-1953 жылдар)

Сабақтың тақырыбы:

Сталиндік идеологияның Қазақстандағы қоғамдық-саяси өмірге әсері

Зерттеу сұрағы: Неліктен тарихшы Ермұхан Бекмаханов 25 жылға бас бостандығынан айырылды?

Оқу мақсаты:

9.2.3.1 Ермұхан Бекмахановтың Қазақстан тарихы ғылымына қосқан үлесін бағалау

Сабақтың мақсаты

• Е.Бекмахановтың Қазақстан тарихы ғылымына қосқан үлесіне бағалайды;

• Қоғамдық - саяси өмірдің ерекшеліктерін анықтайды.

Құндылықтарды дарыту

Сабақ соңы (Отаншылдық, Еңбекқорлық және кәсіби біліктілік , жауапкершілік )

Уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

10 минут

Ұйымдастыру шаралары (сәлемдесу, сынып оқушыларын түгелдеу, оқу құралдарына және көңіл-күйлеріне назар аудару

Үй тапсырмасын сұрау.
«Сұрақ бізден, жауап сізден» әдісі арқылы «Қазақстандағы әскери - кешен» тақырыбын сұрақтар қойылады.
1.Қазақ КСР-нде сынақ алаңын құруға шешім қабылдаған уақыт? (1947 жылы, 21 тамыз)
2. «Семей-21» деген жасырын атпен ұүрылған әскери-өнеркәсіп кешенге қанша шаршы км жер бөлінді? (18 мың)

3. Алғашқы сынақ Семейде қай жылы жүргізілді? (1949 жылы, 29 тамыз)
4 Елімізде ядролық сынақ қай жылдары жүргізілді? (1949-1989ж)

5.1949-1989жылдар аралығында қуаты әртүрлі қанша жарылыс жасалды? (456)
6. 1943-1963 жылдары ашық жер бетінде немесе әуе кеңістігінде қанша жарылыс жүргізілді? (116)

7. Қай жылы Байқоңыр ғарыш айлағы ашылды? (1957 жылы)
8. «Адамға табын, Жер енді» поэмасының авторы кім? (О. Сүлейменов)

9 . Қазақ ғарышкерлерін ата? (Тоқтар Әубәкіров, Талғат Мұсабаев, Айдын Айымбетов)

10. Президент Н. Ә. Назарбаев қай жылы Семей полигонын жабу туралы жарлыққа қол қойды? (1991 жылы, 29 тамыз)

Жаңа тақырыпқа өту. «Ой қозғау» әдісі.
Озбырлықпен қанды қылыш тағынған,
Сескенбестен империя тағынан.
Улы бұлтын серпіп тастап ерлікпен,
Айрылмасқа ұлттық рух танымнан.
Құрбан болған ұлт азаттық жолында,
Сыр ағылттың Кенесары ханымнан!

Лұқпан Сисекенұлы

Бастапқы ынталандырушы материал:

- Бұл өлең жолдары кімге арналған деп ойлайсыңдар?

- Осы өлеңнің бүгінгі сабағымызға қатысы бар ма?

Не меңгергенін білу үшін

Сұрақтарға жауап береді

Оқушылар өлеңді оқып бүгінгі сабақ тақырыбын болжайды

ҚБ: плюс, минус, керемет

мадақтау

Презентация № 1бет

Жалпы білім беретін мекептің 9-сыныбына арналған оқулық

Презентация № 2бет

17 минут

4 минут

7 минут

Бейнематериал көрсету

Мәтінмен жұмыс.Тізбектеп айту стратегиясы

1.Соғыстан кейінгі жылдардағы тоталитарлық жүйенің күшеюі.

2.Аты аңызға айналған – Е. Бекмаханов

3.1940-1950 жылдардағы кеңестік қудалаудың зардаптары

Жеке жұмыс. 1-тапсырма. Ақпараттың ақиқат немесе жалған екенін анықта.

2-тапсырма. Тест тапсырмасы.

1. ... «Қазақ КСР Ғылым академиясының Тіл және әдебиет институтының жұмысындағы өрескел саяси қателер туралы" қаулысы жарияланған соң, ұлтшылдықты айыптау кеңінен қанат жайды

А\1945 жылы В\ 1946 жылы С\ 1947 жылы Д\1949 жылы

2. Е Бекмахановтың ресми түрде саяси айыпталуының басы болған мақала

А\ «Қазақстан тарихы мәселелері» В\ «Қазақ КСР –і тарихы « С\ «Қазақстан тарихы мәселелерін маркстік-лениндік тұрғыдан баяндайық» Д/18 ғасырдың рухани мұрасын баяндайық

3.Көзқарасы ғылымға жат деп танылған ірі археолог ғалым

А\ Қ Сатбаев В\ Қ Жұмалиев С\ Ю Домбровский Д\ Ә Марғұлан

4. Қазақстанды тастап кетуге мәжбүр болған Қазақ КСР Ғылым академиясының тұңғыш президенті

А\Н Нұрмақов В\ Қ Сатбаев С\ С Бардин Д\ Ә Марғұлан

5. 1940 және 1950 жылдардың басында әділетсіз саяси айыптауға ұшыраған «Өмір мектебі» шығармасының авторы

А\ С Мұқанов В\ І Жансүгіров С\ Ғ Мұстафин Д\ М Әуезов

6. Отанынан тыс жерде баспана іздеуге мәжбүр болған қазақтың ұлы жазушысы

А\ Б Майлин В\ С Торайғыров С\ Ғ Мұстафин Д\ М Әуезов

7. ..... жылдардан бастап жазалау әдістері біраз өзгерді: бұл кезде партия қатарынан шығарып,қызметтен қуу орын алды.

А\1940 В\ 1946 С\ 1950 Д\1951
8. Ермұхан Бекмаханов қай жылдары өмір сүрді?
А\1910-1956 жж. В\ 1915-1966жж. С\ 1917-1968 жж. Д\1920-1970жж.
9. Е.Бекмахановтың тұрқыннан босап шығуына тікелей жәрдем еткен орыс тарихшысы
а/А.Панкратова В/А.П.Кучкин С/И.М.Дружинин Д/Б.Д.Греков
10.1951-1953 жылдары аралығында қуғын-сүргінге ұшырағандардың арасынан артығын тап
а/Қажым Жұмалиев В/Ахмет Жұбанов С/Бекжан Сүлейменов Д/Мұхаметжан Тынышбайұлы

Бейнематериалл көру

Дескриптор:

- Соғыстан кейінгі жылдардағы тоталитарлық жүйенің күшеюін сипаттайды;

-Е. Бекмахановтың өмірбаяны мен Қазақстан тарихы ғылымына қосқан үлесін сипаттайды;

-Соғыстан кейінгі жылдардағы кеңестік қудалаудың зардаптарын анықтайды.

Дескриптор: Берілген 1/2/3/4/5 –ақпараттың ақиқат немесе жалған екенін анықтайды

Қ/б:

Топтар бірін-бірі бағалайды

Қ/б

Өзін-өзі бағалау

5 балл

10 балл

Презентация № 3 бет

Презентация № 3 бет

Презентация № 4 бет

Презентация № 5 бет

4 минут

2 минут

Сабақты қорытындылау

1_______________________________________________________________________________________________________

2.______________________________________________________________________________________________________

3.__________________________________________________

Қорытынды ________________________________________________________________________________________________________

Дәрігерлер де Ермұханның жағдайының мүшкіл екенін түсініп, өмірінің соңғы күндері ең жақын адамдарынан басқа ешкімді палатаға кіргізбеген. Алайда дәрігерлер Ермұханның әйелі Халима Адамбекқызының өтінішімен 1966 жылы мамыр айының алғашқы күндерінің бірінде Бауыржан Момышұлына палатаға кіруге рұқсат еткен. Жағдайын сұрап келген Бауыржан Момышұлына Ермұхан: "Бауке, ер адам үшін 50 жас деген түк емес қой. Армандарым мен жоспарларымда орындай алмай кетіп барамын. Кешіріңіз мені" депті. Кейінірек Бауыржан Момышұлы өз естелігінде: "Ол менен өзінің тарих бойынша жазып үлгермеген ғылыми еңбектері үшін шынайы кешірім сұрады" деп жазады.

Зерттеу сұрағы: Неліктен тарихшы Е.Бекмаханов 25 жылға

бас бостандығынан айырылды?

«Рефлексия.

Сабақты «ҚҚҚ» әдісі арқылы қорытындылауда оқушы кері байланыс беру арқылы не үшін тақырып қызықты, құнды, қиын болғандығын жазбаша түрде жеткізеді. Жазылым дағдысы қалыптасады.

Тақырыпты меңгергенін анықтау

Дескриптор:

- Е.Бекмахановтың Қазақ тарихы ғылымына қосқан үлесіне 3 дәлел келтіре отырып баға беріңіз

Мадақтау

Презентация № 7 бет

Презентация № 7 бет

стикер

1 минут

Үй тапсырма: Зерттеу. Е.Бекмаханов жайлы «Аманат» көркем фильмін көру

Презентация № 8 бет

1. Монография

2

көзқарасы ғылымға жат деп танылған Өз Отанына халқына жат адам

2.Ұлтшыл

4

Еңбекпен түзеу лагерлері,еңбек қоныстары және мерзім өтеу орындарының басты басқармасы

3.Буржуазия

5

Отан қорғауды, ұлттық мәдениет пен дәстүрді мойындамайтын, патриотизмнен бас тартуды уағыздайтын көзқарас

4. Гулаг лагері

3

елдегі капиталдың едәуір бөлігін иемденген әлеуметтік топ

5.Космополитизм

1

белгілі бір тақырыпты жан-жақты зерттейтін ғылыми еңбек