Кіріспе бөлім
10
мин.
|
Ұйымдастыру
кезеңі
1.Психологиялық дайындық.
Қуанамын мен де,
Қуанасың сен де,
Қуанайық достарым,
Арайлап атқан күнге.
2. Оқушылар назарын сабаққа
аудару. Топқа бөлу.
Мұғалім: СУ
ТАСҚЫНЫ - бұл қардың еруі, жауын-шашын, суды
желмен айдаған және кептелу кезінде өзендердегі, көлдер мен
теңіздердегі су деңгейінің көтерілуі нәтижесінде жерді айтарлықтай
су басу. Өзендер арнасына суды желмен айдау арқылы болған су
тасқыны ерекше түрге жатады. Су тасқыны көпірлер, жолдар,
ғимараттар, құрылымдардың қирауына, елеулі материалдық шығынға, ал
судың көп жиналуы (4 м/с астам) және су үлкен биіктікке көтерілсе
(2 м көп) адамдар мен жануарлардың опат болуына әкеліп
соқтырады. Қираудың негізгі себептері ғимараттар мен
құрылымдарға су массасының, жоғары жылдамдықта жүзіп жүрген
мұздардың, әртүрлі сынықтар мен жүзіп жүрген заттардың, т.б
гидравликалық соққысы болуы мүмкін. Су тасқыны кенеттен пайда болып
және бірнеше сағаттан 2-3 аптаға дейін созылуы
мүмкін.
Слайд
көрсетіледі.
|
Интерактивті тақта,
презентация, оқулық.
Су
тасқыны туралы бейнеролигі
https://youtu.be/BSugq5pe90A?si=DX4_m_V53OGNUtQt
|
Негізгі бөлім
25 мин.
|
Су
тасқынына қалай дайындалу керек
Егер де
Сіздің аумағыңыз су тасқынынан жиі зардап шексе, су басу мүмкін
жерлердің шекарасын, сондай-ақ тұрғылықты жеріңізге жақын тұрған
дөңестеу сирек су басатын жерлерді, оған баратын ең қысқа
жолды зерделеп, еске сақтаңыз.
Отбасы
мүшелерін ұйымдасқан және жекелей көшіру кезінде әрекет ету,
сонымен қатар кенеттен және буырқанып келе жатқан су тасқыны
кезіндегі ережелерімен таныстырыңыз. Қайықтар, салдарды және оларды
жасау үшін құрылыс матеиалдарын сақтау орындарын еске сақтаңыз.
Көшіру кезінде алып шығатын құжаттар, мүлік және дәрі-дәрмектердің
тізімін алдын-ала жасап қойыңыз. Арнайы чемодан немесе рюкзакқа
құндылықтарды, қажетті жылы затарды, азық-түлік қорын, су және
дәрі-дәрмекті салыңыз.
Слайд көрсетіледі.
Су тасқыны кезінде қалай
әрекет ету керек
Су тасқыны қаупі және көшіру
туралы дабылды алғаннан кейін күттірместен, белгіленген тәртіп
бойынша өзімен бірге қажетті заттар мен бұзылмайтын азық-түліктің
екі күндік қорын алып апаттық су басуы ықтимал қауіпті аумақтан
белгіленген қауіпсіз аумаққа немесе дөңестеу жерлерге барыңыз
(шығыңыз). Көшіру пунктіне жеткеннен кейін
тіркеліңіз.
Үйден кетер алдында электр
қуаты мен газды сөндіріңіз, отын жағу пештеріндегі отты өшіріңіз,
ғимараттың сыртындағы барлық қалқитын заттарды бекітіп қойыңыз
немесе қосымша жайларға орналастырыңыз. Егер де уақытыңыз болса
үйдегі құнды заттарды шатырға немесе жоғарғы қабаттарға
орналастырыңыз. Есіктер мен терезелерді жауып, қажет болса және
уақыт жеткілікті болса бірінші қабаттың терезелері мен есіктерін
сыртынан тақтайлармен жабыңыз. Оған қоса, үнемі апат туралы дабылды
беріңіз: күндіз – жақсы көрінетін шүберекті ағашқа байлап іліп
немесе бұлғау, ал түнде жарықтық дабылмен және дауыс беру
қажет.
Су тасқынынан кейін қалай
әрекет ету керек
Ғимаратқа
кірер алдында қандай-да болмаса бір заттың құлау немесе қопарылу
қаупі бар ма жоқ па тексеріңіз. Жайды желдетіңіз (жиналып қалған
газдан тазарту үшін). Жайларды толық желдетпейінше және газбен
қамту жүйесінің жарамдығын тексермейінше электрді қоспаңыз, ашық
отты пайдаланбаңыз және сіріңкені жақпаңыз. Электр өткізгіштердің,
газбен қамту, су және канализация құбырларының жұмысқа жарамдылығын
тексеріңіз. Олардың мамандардың көмегімен тексеріп жарамдылығына
көз жеткізгенбейінше қолданбаңыз. Жайларды кептіру үшін есіктер мен
терезелерді ашыңыз, едендегі және қабырғалардағы кірді жуып,
подвалдардағы суды шығарыңыз. Сумен тікелей жанасқан тамақ
өнімдерін пайдаланбаңыз. Құдықтарды тазартуды ұйымдастырып ондағы
лас суды шығарыңыз.
Слайд көрсетіледі.
Шығармашылық
жұмыс
1-топ Су туралы мақал-мәтел
жазу.
2-топ. Су туралы тыйым сөздер
жазу.
3-топ. Су туралы жұмбақ
жаз
1-топ. Судың пайдасы
туралы әңгіме жазу
2-топ Судың зияны туралы әңгіме
жазу
3-топ Суды қалай қорғауға болатыны туралы
әңгіме жазу.
|
Су тасқыны кезіндегі
әс-әрекеттер туралы бейнеролигі
https://youtu.be/ajH0wu26TDg?si=uwtuLwVq2UJFms1l
Су тасқыны кезіндегі
әс-әрекеттер туралы бейнеролигі
https://youtu.be/vI_gL9epwOY?si=E8P5l0gtpcxRtSJc
|