Бөлім:

«Еңбегі адал жас өрен»

Педагогтің аты-жөні:

Ахметова Роза

Күні: 25.11.2024

Сынып сағаты

Сыныбы: 6 А

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

«Суды, тамақты, энергияны үнемді тұтыну»

«Көшедегі қауіпті нысандардан қалай аулақ болуға болады?»

Сабақтың мақсаты:

Оқушыларға үнемдеу мен ысырап жайлы мағлұмат бере отырып, олардын шығу жолдарын түсіндіріп, күнделікті өмірде пайдалана білуге тәрбиелеу Көшедегі қауіпті нысандардан қалай аулақ болуға үйрету.

Күтілетін нәтиже

үнемдеу мен ысырап жайлы мағлұмат алады, олардын шығу жолдарын түсініп, күнделікті өмірде пайдалана білуге үйренеді. Көшедегі қауіпті нысандар, олардан аулақ болу жолдарын біледі.

Сабақ

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басыҚызығушылықты ояту

7 мин.

Ұйымдастыру кезеңі:ҚР мемлекеттік Әнұранын орындау (Ұ) “Шаттық шеңбері” әдісі арқылы оқушылардың бір-біріне жақсы тілек айту арқылы жағымды ахуал қалыптастыру.

«Шаттық шеңбері” әдісі арқылы оқушылар бір-біріне жақсы тілек айту арқылы көңіл күйлерін көтереді

ҚБ: қол соғу

Дыбыс ұлғайт қыш колонка

Жаңа сабаққа кіріспе

(Ұ) «Миға шабуыл» әдісі арқылы өткен тақырыппен жаңа сабақты байланыстыру мақсатында ой қозғау сұрақтарын ұжымдық талқылау.

  «Үнем» сөзін үлкендер жағы көбірек айтатыны рас. Жастар бұл сөздің түп-төркінінде қандай мағына жатқанын білсе де «үнемдеуге» бара бермейтіні шындық. Бұрындары үйдің үлкендері «Судың да сұрауы бар», «Тарта жесең тай қалар, қоя жесең қой қалар, қоймай жесең не қалар?» деп үнемдеуге бас–тайтын мағыналы сөздерді көп айтатын. Сұрақ: «Судың да сұрауы бар», «Тарта жесең тай қалар, қоя жесең қой қалар, қоймай жесең не қалар?-деген мәтелдің мағынасын айтыңдар «Үнемдеу» сөзін қалай түсінесіңдер? «Ысырап» деген не?

Сабақтың тақырыбы мен мақсатын хабарлау

Оқушылар сұрақтарға жауап береді және өзара ұжымдық талқылау жасайды .

Қалыптас тырушы бағалау: «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен ынталанды ру.

Сабақтың ортасы

Мағынаны ашу.

26 мин.

Отбасындағы берекенің , яғни қажетті заттардың болуы отбасы кірісіне ғана емес, шаруашылықты үнемді жүргізуіне байланысты. Есіңе түсір, мамаң немесе әжең көршілердің жалақысы аз, ал отбасылары үлкен, бірақ жақсы киінеді және жыл сайын Алматыға немесе Түркияға демалуға барады деп айтқанын қанша рет естідің. Мүмкін мәселе көршілердің ақшаны үнемдей білуінде шығар? Үй шаруасын үнемді жүргізудің құпиясы қандай? Мәселен қолда бар азық түлікке,киім мен басқа заттарға,электр қуатына, суға, газға құнтты жұмсауда.

Ақпараттық шолу. Суды үнемдеу жайында

Қазақстан әлемдегі басқа елдерге қарағанда суды көп қолданатынын ескерсек, өмір нәрі ресурстарын ысыраптау тоқтамаса, болашақта су тапшылығына ұшырауымыз әбден мүмкін.

Қазақстан республикасының экономикалық дамуы негiзiнен, территориялық — өнеркәсiптiк кешендерде, облыстар және жеке қалаларда болсын, көпшiлiгiнде елдiң су қорларымен қамтамасыздығына тәуелдi болады. Қазақстанның жер бетіндегі су қоры орташа сулылықта 100,5  құрайды, оның 56,5  республиканың аумағында қалыптасады. Қалған 44,0  су көршілес мемлекеттерден түседi: Қытайдан — 18,9, Өзбекстаннан — 14,6,  Қырғызстаннан — 3,0  Ресейден — 7,5. Қазақстан сумен қамтамасыздандыруда ТМД елдердiң арасында соңғы орынды алады. Біздің қорымыздағы бар суымызды жерге жайып жіберетін болсақ, бар болғаны 42 мм болады екен. Мамандардың есебіне сүйенсек, бір адам тәулігіне 500 литрге дейін су жұмсайды екен. Нанғысыз, бірақ, дәлелді. Сонда 500 мыңнан астам тұрғыны бар облысымызда тәулігіне қанша текше метр су жұмсалатынын пайымдап көріңіз.

Электр энергиясын үнемдеудің тиімді тәсілдері:

1. Күнделікті үйде өз есептеу құралы арқылы кей электр құралдары көп электр энергиясын жұмсайды, соны талдау жасап, ол тауардан бас тарту керек.

2. Егер үйде ескі электр желілері болса, тез арада ауыстыру керек, бұл электр энергиясын үнемдеуге бірден-бір көмегін тигізеді.

3. Жарықтану деңгейін туралап отыратын құралдармен жабдықтау.

4. Ғимараттан шыққанда жарықты өшіру керек. Біз ойлаймыз 20-30 минут қосулы болса еш нәрсе болмайды деп, оған жол бермеуіміз керек.

5. Құралдарды ток көзіне еш уақытта қалдыруға болмайды.

6. Жаңа техника алған кезде оның қуаты мен энергияны тиімді пайдалану класына қарау керек, бұл отбасы бюджетіне әсері болуы әбден мүмкін.

Әр күні электр қуатын үнемдеудің ең болмаса бір тәсілін пайдаланып көрсеңіз Сіз үнемді сезінетін болсасыз

Байқап қарасаң, үнемдеу сараңдық емес. Отбасындағы үнемділік бұл тауарға кететін ақшаны жақсылап есептеу, қойылған мақсатқа сәйкес жұмсау. Егер үнемдеуге кеңірек қарасақ, ақша мен азық-түлікті ғана емес, жалпы барлық ресурстарды , мысалы уақытты, денсаулықты үнемдеуге болады екен.

Қызықты экономикалық есеп тер

1. Топқа

Педагогикалық кеңеске 40 қатал мұғалім жиналып, 5 сыныптың бір оқушысына кезек- кезек ұрса бастады. Әрбір мұғалім оған 12 минут ұрысты. Мұғалімдердің барлығы қанша минут ұрысты? Қалай ойлайсың, мұғалімдер тұрғысынан, педагогикалық кеңеске кеткен уақыт пайдалы , пайдасыз, ұнамсыз жұмсалды ма?

Шешімі 40*12=480 мин пайдасыз

2-топқа\

Бірде Қайраттың анасы үйге ренжіп келіп, «Біз электр энергиясын көп жұмсаймыз. Сондықтан, шығынымыз өсіп жатыр. Не істейміз?»,- деді. Әкем:«үнемдейміз. Бөлмеден шығарда жарықты сөндіріп жүруден бастаймыз. Ал саған

Қайрат арнайы өтініш: теледидарды қызықты және пайдалы бағдарламалар болғанкезде ғана көр. Оны көрші бөлмеде ұйықтап жатқанда қосып қоюдың қажетіжоқ!»,- деді. Бір айдан соң, кезекті төлем жасалғанда, Қайраттың анасы электр

нергиясының көрсеткіші азайғанын хабарлады. Егер үнемдегенге дейінкөрсеткіш 3 мың теңгені құраса, жарыққа осы ақшаның 

45 %-ы, теледидарға 30 %-ы кетсе, Қайраттың отбасы электр энергиясына қанша төлегенін есепте. үнемдеудің арқасында отбасы жарыққа шығынын 20%-ға азайтты, ал теледидарға бұрынғы шығынның жартысы кетті. Отбасы қанша ақша үнемдеді?

3-топқа Отбасыдағы әр ер адам суды ағызып қойып қырынғанда  49 литр су жұмсайды, ал суды ағызбай, стақанға су құйып  қырынса 18 литр су жұмсайды. Отбасында 2 ер адам болса,  суды ағызбай қырынғанда олар күніне неше литр су үнемдейді ?

Шешімі:49*2= 98литр су 2 ер адам суды ағызып қойып қырынғанда ,18*2= 26литр су 2 ер адам суды ағызбай қырынғанда, 98-26=72литр су 2 ер адам суды ағызбай қырынғанда үнемдейтін су мөлшері.

Қауіпсіздік сабағы

1. Суреттегі не зат?

2. Оны не үшін пайдаланады?

3. Электр тоғының бағандары қауіпті ме?

4. Қандай жағдайда қауіпті болады?

5. Олардан қалай сақтанамыз?

ҚБ:мадақтау

пікір білдіру

ҚБ: «Екі жұлдыз, бір тілек»

Тақырып тық кесте, суреттер,

Сабақтың соңы Ой толғаныс.

Рефлексия

7 мин.

«Еркін микрафон» әдісі. Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, рефлексиясын тыңдайды.

Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсаты, тақырыбы бойынша өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды.

ҚБ: сабаққа белсенді қатысқан оқушыны мадақтау арқылы