Сабақтың мақсаты
|
Қазақстанда
мемлекеттіліктің қалыптасуының тарихи кезеңдерін
түсіндіру;
мемлекет құрылысындағы
сабақтастықты анықтай отырып, Қазақстан аумағында ұлыс жүйесінің
дамуын зерттеу;
XIII -XV
ғасырлардағы мемлекеттердің геосаяси белсенділігін сипаттау арқылы,
олардың Еуразиядағы тарихи процестердің барысына әсер ету дәрежесін
анықтау
|
Тілдік
мақсаттар
|
Пәндік лексика
мен терминология:
1.
«Яса» заңдар жинағы арқылы
моңғол мемлекетінің идеологиясы, басқару жүйесі, әлеуметтік
құрылымын талдайды (оқылым дағдысы);
2.
Кешіктен
-Шыңғысханның жеке басын қорғайтын жасауыл
3.
Құрылтай – моңғол империясының
жоғары басқару органы
Диалог пен жазуға
пайдалы сөздер тізбегі:
Әскер,
әлеуметтік, саяси жағдай, қосылу, ақсүйек, қарасүйек, заң, әскери
жүйе, біріктіру.
|
Сабақтың
басы
Ортасы
|
Ұйымдастыру
кезеңі.
Ынтымақтастық
атмосферасын құру “Мен...”
тренингі
(әркім өзінің жақсы
жағынан кім екенін айтады. Мысалы: мен-анамын,өйткені 4 ұлым бар;
Мен-ұстазбын, өйткені мені жақсы көретін шәкірттерім бар
т.б.)
1)Тақырып
ашу.
«Ой шақыру»
әдісі
2) Терминдермен
жұмыс. Интерактивті тақтада үш
термин анықтамасымен шығарылады. Оқушылар дәптерлеріне жазып,
мұғаліммен бірге мағынасын талқылайды.
3)Видео роликке анализ
жасау.Шыңғыс хан туралы видео
ролик қосылады. Видеороликті тыңдай отырып, «тарихи диктант»
тапсырмасын орындайды
-
Моңғолия
жерінде..................................тайпалары, этно – саяси
бірлестіктері өмір сүрді
-
1203-1205жж
.................................................... талқандап
татар-моңғол тайпаларының басын біріктірген
-
Шыңғыс хан түркі –
моңғол тілдерінде ............................... деген ұғымды
білдіреді
-
Шыңғыс хан мемлекетті 3
әскери – әкімшілік аймаққа
..........................................................................
бөлді.
4)Мәтінмен
жұмыс. Мәтінді оқи отырып, «Келісемін» «Келіспеймін»
кестесін толтырады. «К-К» әдісі
№
|
Мазмұны
|
Келісемін
|
Келіспеймін
|
1
|
Жошы ұлысы - орыс
тарихнамаларда «Алтын Орда» деп
аталады
|
|
|
2
|
Шыңғыс хан 1186-1241
жылдары өмір сүрді
|
|
|
3
|
1229 жылы Моңғол
ақсүйектерінің құрылтайында Шыңғысханның үшінші ұлы – Төле хан
тағына сайланды.
|
|
|
4
|
Әкесінің тірі кезінде
ақ Шағатай Ұлы Ясаның ең білімді сарапшысы, заңдар мен
әдет-ғұрыптарға қатысты барлық мәселелерді шешуде ең құрметті адам
ретінде танылды
|
|
|
5
|
1260 жылдан
бастап Монғол империясының
бесінші Ұлы ханы – Құбылай хан
|
|
|
Дескриптор
:
5) Шыңғыс хан есімі
бойынша ассоциация . Қысқаша суреттеу
беріледі.
6) «Уақыт сызығы»
негізгі оқиғаларын табу.
1 155/62
ж.
|
Темучиннің, болашақ
Шыңғысханның, туған жылы.
|
1 202-1205
жж
|
Моңғолияның
құрылтайында Шыңғысхан Моңғол мемлекетінің билеушісі болып
тағайындалды, Моңғол мемлекетінің құрылуы.
|
1 206
ж
|
Моңғолдар ойраттарды,
енисей қырғыздарды, ұйғырларды өздеріне
бағындырды
|
1 207
ж
|
монголдардың
таңғұттарға (Си Ся мемлекетіне) қарсы
жорығы.
|
1207-1208
жж.
|
татарларды талқылау,
моңғолдардың наймандар мен меркіттерді
жеңуі.
|
1 211-1215
жж.
|
Шыңғысханның Орталық
Азия, Иран және Закавказьеге жасаған
жорықтары.
|
1 218
ж.
|
Шыңғысхан Пекин қаласы
- астанасымен бірге Солтүстік Қытайды жаулап
алды.
|
1218 - 1221
жж.
|
Моңғол әскерлерінің
Шығыс Түркістан мен Жетісуды басып алуы және «Яса» заңдар жинағын
жариялау.
|
1 223
ж.
|
Шыңғысхан қайтыс
болды.
|
1 227
ж.
|
моңғолдардың билігі
Қытайдағы«Қызыл байлауыштар» атты танымал көтеріліс нәтижесінде
құлауы.
|
1 237-1240
жж
|
Шыңғысханның немересі
Батудың Руське қарсы жасаған жаулаушылық
жорығы.
|
1 239-1242
жж.
|
Моңғолдар Калька
өзенінің маңында орыс-половецтердің әскерін
талқалдады.
|
1368
ж.
|
моңғолдардың Шығыс
Еуропаға жасаған жорықтары, Венгрия
тонау.
|
Тапсырманың дескрипторлары:
- студенттер уақыт
сызыңында барлық негізгі даталарын белгілейді;
- студенттер моңғолдардың
жаулап алу жорықтарының тарихының негізгі оқиғалардың мәнін қысқаша
сипаттайды;
7) Моңғолдардың
әскери жүйесі. Моңғолдардың әскери
жүйесі мына сурет бойынша талқыланады.
|
Шыңғысханның, моңғолдар
шапқыншылығы суреттері
https://www.youtube.com/watch?v=iDF_ObIl3JQ
Қазақстан тарихы туралы
моңғол деректемелері. ауд. Н. Базылхан; ғыл. ред. М. Қ.
Әбусейітова. Р. Б.
Сүлейменов атын.
шығыстану ин-ты: 1-том.: Моңғолдың құпия шежіресі.- Алматы,
Дайк-пресс, 2006.
Бейнеролик http://www.youtube.com/watch?v=WUlGow3n7CY
Сұлтанов Т. Шыңғыс хан
және оның ұрпақтары. – А: Мектеп, 2007.
|