Сыныптан тыс шара

Тақырыбы: «Қазақ тілінің қызық әлемі»

Мақсаты:оқушыларды ізденуге дағдыландыру,сөздік қорын молайту,көпшілік алдында көп сөйлеуге өз пікірін жеткізе білуге ынталандыру,ойын барысында оқушылардың ауызша ой-өрісін дамыту,туған тілін сүюге,қадірлеуге,мақтан етуге тәрбиелеу.

Көрнекіліктер:мақал-мәтелдер,тіл туралы нақыл сөздер.

Іс-шараның барысы: Құрметті оқушылар,қадірлі қонақтар!Біздің сайысқа қош келдіңіздер! Бүгінгі «Қазақ тілінің қызық әлемі» атты іс-шарамызды бастауға рұқсат беріңіздер.Алдымызға қойылған мақсат –қазақ тілінің мәртебесін көтеру.Оқушылардың  тіліне,еліне сүйіспеншіліктерін арттыру.

              Сайыстың барысы:  

1. «Жедел жауап»

2.  «Сөз мәйегі мақал»

3. «Полиглот»

4. «Ойлан тап»

5.  «Тарсия»

6.  «Синквейн»

7. «Суретті сөйлет»

8. «Жасырылған тапсырма»

9. «Ұйқасын тап»

        Тіл қай ұлтта,қай елде болса да қастерлі де құдіретті.Ол әрбір адамға ана сүтімен бірге еніп,қалыптасады.Тіл байлығы-әрбір елдің мақтанышы.Ол-атадан балаға мирас болып отыратын баға жетпес мұра. Әр ел өз тілі арқылы әлемді,дүниені,өмірдің  құнды тағылымдарын таниды да,келешек ұрпақтарына жеткізеді.Тіл-халық тарихы,тіл –ұлттық қазына,тіл-біздің намысымыз,арымыз,байлығымыз.

       Біздің Отанымыз –Қазақстан Республикасы.Қазақстан Республикасының Елтаңбасы,Әнұраны,Туы,төл теңгесі бар.Сонымен қатар Қазақстан Республикасының Ата Заңы –Конститутциясында белгіленген өз мемлекеттік тілі бар.Ол-әрине,қазақ тілі.      

Қатысушылар -9-сынып оқушылары. Оқушылар екі топқа бөлінген.Әр топ өзін-өзі таныстырады.

            l -бөлім “Жедел жауап”

      Бұл бөлімде әр топқа  10 сұрақтан қойылады. Әр дұрыс жауапқа 1 ұпай беріледі.

           l топ: 

             1. Қазақстан Республикасының астанасы қай қала? ( Астана)

             2. Қазақ тілінде жалғаудың неше түрі бар? (4)

             3. Бір тәулікте неше сағат бар?(24)

             4.Қазақ әліпбиінде неше әріп бар? (42)

             5.Қазақстанның  ел басшысы кім? (Н.Назарбаев)

             6.Жеңіс күні (9 мамыр)

             7.Тышқаннан қорқатын аң (піл)

             8. Абай Құнанбаев кім? (ақын)

             9.Қазақстан туының түсі қандай? (көгілдір)

            10. Қыстың бірінші айы( қаңтар)

2 топ:

            1.Қазақ тіліне тән неше дыбыс бар? (9)

            2.Қазақстан тарихында неше астана болды? (4)

            3.Көктемнің бірінші айы (наурыз)

            4.Қазақстанның тұңғыш ғарышкері(Тоқтар Әубәкіров)

            5.Бір жылда неше күн бар? (365)

            6.Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі (қазақ тілі)

            7. Бала оқытатын адам (мұғалім)

            8.Қазақстан Республикасының рәміздері (ту,елтаңба,гимн)

            9.Қазақстанның бірінші астанасы (Орынбор)

           10.Абайдың шын аты (Ибраһим)

              2- бөлім  “Сөз мәйегі-мақал”

    Келесі сайысымыз,сөз кезегін аумақты ойды бір ауыз сөйлемге сыйдыратын мақал –мәтелдерге береміз.Мақалдардың  жалғасын табу.

      l топ:

1. Еңбек түбі- қуаныш-Конец- делу венец.

2. Білім-қуат-Знание-сила.

3. Өмір бойы үйрен-Век живи-век учись.

4. Денсаулық-зор байлық-Здоровье-дороже богатства.

     Іl топ:

1. Тазалық бар жерде-денсаулық бар-Чистота-залог здоровья.

2. Досыңды қиналғанда бір сына, қуанғанда бір сына-Друзья познаются в беде.

3. Жүз сомың болғанша, жүз досың болсын-Не имей сто рублей, а имей сто друзей.

4. Жаңа дос жаныңда жүргенде, ескі дос есіңде жүрсін-Старый друг лучше новых двух.

3- бөлім  “Полиглот”

   Ең бай адам-көп тілді меңгерген адам. Көп тіл білген адамды ғылым тілінде “полиглот”дейді.Келесі сайысымыз жұмбақтарды орыс,қазақ,ағылшын тілінде шешу.

              l топ:  

1. Кітап-книга-book

2. Алма-яблоко-apple

3. Отан-родина-homeland

4. Ақпан-февраль-february

5. Әже-бабушка-grandmother

          ll топ:

1. Дәптер-тетрадь-notebook

2. Алмұрт-груша-pear

3. Отбасы-семья-family

4. Мамыр-май-may

5. Ата-дедушка-grandfather

       4- бөлім  “Ойлан тап”

Келесі сайысымыз берілген сөзден сөз құрау.

       «ҚАНАҒАТТАНДЫРЫЛМАҒАНДЫҚТАРЫҢЫЗДАН»

       5-бөлім    «Тарсия»

Бұл сайыста екі топтың әр оқушылары жылдамдықпен тапсырма орындап, сөздердің жалғасын таба отырып, фигура құрайды.

6-бөлім  «Тіл» сөзіне синквейн құрастыру

         Бұл сайыста әр топ «Тіл» сөзіне бес жол өлең құрайды.

1. 1 зат есім

2. 2 сын есім

3. 3 етістік

4. 4 кілт

5. 1 синоним

7-бөлім. «Суретті сөйлет».

Бұл бөлімде оқушылар сурет таңдап алады да, соны өз командасына қимыл арқылы жеткізеді. Ал команда мүшелері сөзді табу керек.

8-бөлім. «Жасырылған тапсырма». Оқушы бір тапсырма таңдайды, ол жерде командаға арналған бір тапсырма. Тапсырма қиындаған сайын, балл саны көбейеді.

50. «Тіл» туралы мақал-мәтел айт.

50.«Отан» туралы мақал-мәтел айт.

40. «Көрікті» өзіне синоним тап.

40.«Мұғалім» сөзіне синоним тап.

30.«Әке» сөзіне сипаттама бер.

30. Анаң туралы айт.

20. Ертең қандай күн? Сұраққа жауап айт.

20.Дәптеріңді алып досыңа бер.

10. «Алма» сөзін септе.

10.«Дос» сөзін септе.

9-бөлім. Ұйқас сөздерді тап.

Осымен біздің сайыс сабағымыз аяқталды. Барлық қатысқан оқушыларға алғыс білдіреміз.

Кітап
Алма
Отан
Ақпан
Әже

Дәптер
Алмұрт
Отбасы
Мамыр
Ата

МҰҒАЛІМ
1 зат есім (существительное)
2 сын есім (прилагательное)
3 етістік (глагол)
4 кілт (ключевое слово)
1 синоним

МҰҒАЛІМ
1 зат есім (существительное)
2 сын есім (прилагательное)
3 етістік (глагол)
4 кілт (ключевое слово)
1 синоним

50.

50.«Отан» туралы мақал-мәтел айт.

40.

40

30

30. Анаң туралы айт.

20.

20.

10.

10