«МӘҢГІЛІК ЕЛДІҢ – МӘҢГІЛІК БІЛІМІ»

Дилара Бейімбетқызы Қалдиева

Оңтүстік Қазақстан облысы

Төлеби ауданы Ленгер қаласы

№8 колледж МКҚК

Тақырыбы: «Бәрін білгім келеді»

Мақсаты:

Білімділік: студенттердің зияткерлік қабілеттерін, танымдық қызығушылықтарын, ой – өрісін кеңейту;

Дамытушылық: студенттер ұжымын қалыптастырып, шығармашылық белсенділіктерін арттыру;

Тәрбиелік: студенттерді адамгершілікке, этика және эстетикаға, шеберлікке, дұрыс сөйлеу мәнеріне тәрбиелеу;

Сабақтың түрі: зияткерлік сайыс

Сабақтың әдісі: ойын элементерімен екі топ жарысы

Сабақтың көрнекіліктері: презентациялар, топ атауы жазылған табло, студенттерге эмблемалар, бейне сұрақтың видеороликтері, бағалау парақшасы

Сабақ барысы: 2 бөлімнен тұрады

І бөлім – зияткерлік сайыс

ІІ бөлім – концерттік бағдарлама

І бөлім

(Слайд: Ойынның атауы)

(Фанфар үнімен жүргізушілер шығады)

І жүргізуші: Қайырлы кеш, құрметті 8 колледждіктер және ұстаздар мен шеберлер!

(Слайд: Тақырыпқа сай суреттер мен дәйексөздер)

ІІ жүргізуші: Адамның дамуы мен қалыптасуы жайында көптеген ғалым өз ойларын, пікірлерін білдіріп отырған. Қазақ халқының ұлы ойшыл ақыны Абай Құнанбайұлы «Жақсы болсаң, көпке ортақ бол, елің, халқына пайдаң тисін» деген. Сондықтан да оқу, үйрену, тыңдау, іздену, талаптану әрбір өзін құрметтейтін адамның басты бағыты болуы керек.

«Білім деген – биік шың,

Бақытқа сені жеткізер.

Білім деген – ақылшың,

Қиындықтан өткізер» деген ұранды ұстанатын қонақтарымыз, «Бәрін білгім келеді» атты зияткерлік ойынымзға қош келдіңіздер!

(Слайд: Ойынның атауы)

І жүргізуші: Әр топта бағы жанған дарын бар,

Жүректе от, көздерінде жалын бар.

Білімдерін сайыста бір сынайық,

Құрметпенен оларды қарсы алайық.

(Слайд: Қатысушы топтардың аттары)

ІІ жүргізуші: «Ғаламшар» «Отан» топтарын ду қол шапалақпен қарсы алайық!

І жүргізуші: Әділ қазы, ақ қазыға бір сәлем,

Әділдікке бас иеді күллі әлем.

Жүйрік озар сайыстарда неше бір,

Сарапқа сап, әділдікпен шеше біл!

ІІ жүргізуші: Бүгінгі ойынымыздың қазылар алқасымен таныс болайық....

(Слайд: Кезең атаулары)

І жүргізуші: Енді топтарды ойнымыздың кезеңдерімен таныстырып өтсек.

I кезең: «Сергіту сәті»

II кезең: «Кім тапқыр?»

III кезең: «Бейне сұрақтар»

IV кезең: «Ойлан, тап»

V кезең: «Шешендік өнер».

ІІ жүргізуші:Құрметті қатысушы топтар, ойынның ережелерімен таныс болыңыздар.

1. Сұрақты соңына дейін тыңдағаннан соң ғана жауап беру керек, орнынан айқайламау.

2. Ойлануға 30 секунд беріледі. Топпен келісіп бір-ақ адам жауап беруі керек.

3. Ережені бұзған топтың 1 ұпайы алынып тасталады.

І жүргізуші:

«Жас болсақ та қиындықтан қашпаймыз,

Сұрақтарды бірден шешіп тоқтаймыз»

Деп отырған болсаңыздар, ендеше

Зияткерлік ойынды біз бастаймыз!

ІІ жүргізуші:І кезең: «Сергіту сәті». Бұл кезеңде әрбір топқа жалпы пәндер бойынша 6 сұрақтан қойылды. Дұрыс жауап 1 ұпаймен бағаланады.

«Ғаламшар» тобының сұрақтары

1. Бір жарым килограмның үштен бірі. Ол қанша? 0,5

1. Қазақстан елтаңбасының геральдикалық негізі не болып табылады? (шаңырақ)

2. Қазақ әдебиетіндегі сарандықтың жиынтық образы (Шықбермес Шығайбай)

3. Спорттың қай түрі барлық түрлерінің патшасы саналады. (Жеңіл атлетика)

4. «Әліпби» сөзі қай тілден енген? (Араб тілі)

5. Тарихтыңатасы кім? (Герадот)

«Отан» тобының сұрақтары

1. Бостандық мүсіні қай қалада орналасқан? (Нью-Йорк)

2. «Қазақ» сөзі нені білдіреді? (Ерікті, көшпенді)

3. Бес мая және жеті мая шөпті әкеліп бірге үйді. Сонда неше мая шөп болды? (Біреу)

4. Бірінші Олипиада ойыны қандай құдайдың құрметіне ұйымдастырылған? (Зевс)

5. Қай теорма ертеде «Қалыңдық теоремасы» деп аталды? (Пифагор теоремасы)

6. Қазақстанның астанасы болған қалалар (Орынбор, Қызылорда, Алматы, Астана)

І жүргізуші: II кезең: «Кім тапқыр?»

Бұл кезеңде 4 тапқыр беріледі. Олар: «Гуманитарлық ғылымдар», «Тілдер әлемі», «Жаратылыстану ғылымдары» және «Нақты ғылымдар». Әрбір тақырыптың атауына сай сол пәндер бойынша сұрақтарға жауап беріп, әр дұрыс жауапқа ұяшықта берілген ұпай санын аласыңдар.

Гуманитарлық ғылымдар (тарих, дінтану, құқық)

10 – XVII ғасырдың басында Есім ханға бағынбай жеке хандық құрған қай хан? (Тұрсын хан)

20 – Қазақстан Біріккен Ұлттар Ұйымына қашан мүше болды? (1992ж. 2 наурыз)

30 – Қай жылдан бастап Қазақстан Республикасының Ұлттық валютасы айналымға енгізілді? (1993 жылы)

40 – Қай жылы Қазақстан бірінші Конституциясын қабылдады? (1993 жылы28 қаңтар)

50 – Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің І хатшысы 1964 – 1986 жж аралығында кім болды? (Д.А. Қонаев)

Тілдер әлемі (қазақ,орыс, ағылшын тілдері)

10 – Лондон қаласындағы әйгілі мұнара сағаты қалай аталады? (Бигбен)

20 – Цилиндр тәрізді бас киім киген, камерюнкер әскери атағын алған, Ольга есімді қарындасы бар, Воронцова берген жүзікті өзінің бойтұмары санайтын, астрологиялық болжам бойынша егіздерге жататын, математика пәнін ұнатпаған жазушының тегін, атын және әкесінің атын айтыңдар. (А.С. Пушкин)

30 – Халықтың ауызша шығарып, ауызша таратып жеткізген шығармасын қалай атайды? (Фольклор)

40 – Республика Қарулы Күштерінің жоғары қолбасшысы(Н. Назарбаев)

50 – Жамбыл жылы қай жылы өтті? (1996)

Жаратылстану ғылымдары (химия, биология, география)

10 –Адамда омыртқа саны нешеу? (33-34)

20 –Қай химиялық элементті миллионер деп атайды? (Көміртек)

30 –Ең соңы ашылған материк (Антарктида)

40 –Кіші Мекке деп қай қаланы айтады? (Түркістан)

50 - Қазақстандағы қай қорықта қоқиқаз құсы қорғалады? Қорғалжын қорығы

Нақты ғылымдар әлемінде (математика, физика, информатика)

10 - Өзінің төрт жолдық өлеңімен әйгілі болған парсылық математик (Омар Хайям)

20 – Неміс физигі Артур Корн ойлап тапқан «телефакс» құрылғысы қазір қалай аталады? (Сканер)

30 – Мұнай көлемін көрсететін спецификалық өлшем бірлік (Баррель)

40 – Барлық араб цифрларының көбейтіндісі нешеге тең? (Ноль).
50 - Шахтерлер үшін қауіпті газ? (Метан)

(Слайд: Ойынның атауы)

2-жүргізуші: Осымен бұл кезеңіміз де шегіне жетіп қалыпты. Келесі кезең

III кезең: «Бейне сұрақтар»

І жүргізуші:

Білген сайын келеді біле бергім,

Біле беру емес пе тілегі елдің.

Бүгін осы сайыста жеңіске жет,

Білімді әрі білікті жас жеткіншек.

Ойнымыздың келесі «Бейне сұрақтар» деп аталатын III кезеңін бастаймыз.

2-жүргізуші: Тақтадағы торкөзден әр топ өзі қалаған нөмірді таңдайды.

(2 командаға 3 бейне сұрақтан беріледі). Бұл кезеңде әр дұрыс жауапқа 20 ұпай беріледі. 1 2 3 4 5 6

2. Білім кешенінің қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі...

3. География пәнінің мұғалім:...

4. Ағылшын тілі пәні мұғалімі: ...

5. Математика пәнінің мұғалімі:...

6. Химия және биология пәнінің мұғалімі:...

І жүргізуші:

IV кезең: «Ойлан, тап»

Бұл кезеңнің тапсырмасы: бір заттың пайда болу тарихы, белгілер мен қасиеттері аталып жасырылады. Сендердің міндеттерің – сол затты табу. Дұрыс жауапқа 10 ұпай беріледі.

«Ғаламшар» тобының тапсырмасы

Отаны – Үндістан. Жасы – XV ғасыр. Бұрынғы аты – чатуранга. Прага елінің Вильгелм Стейниц өзінің атын осы ойынмен шығарды. (Шахмат)

«Отан» тобының тапсырмасы

Адамзаттың ежелден ойлап шығарған заты. Бұны алғаш римдіктер ойлап тапқан еді. Қазіргі өлшемімен бірнеше есе қысқа болған. Бұл заттың шығу тарихы Юлий Цезарь мен Рим Папасы VII Гриоргиймен байланысты. (Календарь)

«Ғаламшар» тобының тапсырмасы

Бұл зат – сәулет өнерінде және құрылыста таптырмайтын құралдардың бірі. Тең бұрыштарды сызу үшін бір сызбадан екінші сызбаға ауыстыруда қолданылады. (Циркуль)

«Отан» тобының тапсырмасы

Мартин Бехайм «Жер алмасын» 1492 жылы жасаған. Бұл қазіргі қай зат? (Глобус)

ІІ жүргізуші:

V кезең. «Шешендік өнер»

Кешегі Егемендік пен бірлік – Төле бидің толғауында, Қазыбек бидің қаз дауысында, Әйтеке бидің шешендігінде көрініс тапқан болатын. Біз оларды тарих сабағынан жақсы білеміз. 17 - 18 ғасырларда өмір сүрген би – хандарымыз яғни, Абылай хан, Төле би, Әйтеке би, Қаз дауысты Қазыбек би болса бұл сайысымызда осы бабаларымыздың шешендік сөзін жалоғастыру керек:

Қазыбек би атамыз айтқандай:

« Бір қолың ұрыста болса, екінші қолың арашашы болсын».
Ашу – араз, ақыл – дос, ақылыңа ақыл қос.

Жауға сілтер қаруыңды жақыныңа сілтеме деген...
Атадан жақсы ұл туса,
Елінің туы болады.
Атадан жаман ұл туса
Көшінің ең соңы болады.
Әйтеке би: Асқар тау, сенде бір мін бар –
Асу бермейсің,
Тасқын су, сенде бір мін бар –
Өткел бермейсің,
Билер, сендерде бір мін бар –
Басқаға сөз бермейсің!
Ал енді Төле би бабамыз айтқандай,
- Бір үйдің баласы болма,
Көп үйдің санасы бол.
Бір үйдің атасы болма,
Бір елдің данасы бол.
Халқыңа әділ бол.
Жауыңа қатал бол.
Досыңа адал бол. 

ІІ жүргізуші: Сайысқа қатысушы топтар жұмысын орындағанша Сіздерді қызықты мәліметтермен таныстырайық. Дайын болсаңдар бастаймыз.

1. Қазақстанда 120-ға жуық ұлт өкілдері тұрады.

2. Қазақстан мен Ресей шекарасы әлемдегі ең ұзын құрылықты шекара, оның ұзындығы 7512, 8 км құрайды.

3. Екібастұз ГРЭС-2 түтін шығаратын трубасының биіктігі әлемдегі ең биік болып табылады.

4. 2005-2006 есептік жыл бойынша салмағы 4020 тонна уран өндірген Қазақстан уран өндіруден әлемде 3-орында болса, 2009 жылы 13500 тонна өндірілген уранның салмағы бойынша бірінші орынға шықты.

5. Қазақстан жерінің аумағы бойынша және мұхитқа шықпайтын мемлекеттер арасында 9-орында.

6. Қазақстан - алма мен қызғалдақ отаны.

7. Медеу – әлемдегі ең биік таулы мұз айдыны. Қазіргі таңда Медеу – қысқы спорт түрлеріне арналған ауданы 10,5 мың км² құрайтын әлемдегі ең биік таулы, ең үлкен жасанды мұз айдыны бар кешен. Осы уақыт аралығында Медеуде 170 әлемдік рекорд жаңартылды.

8. Бірінші жасанды жер серігі (Спутник-1) және алғашқы адам (Ю.Гагарин) ғарышқа Қазақстанның Байқоңыр ғарыш айлағынан ұшырылды.

9. Орыстың «деньги» деген сөзі түркілердің «теңге» деген сөзінен алынған, Қазстанның қазіргі валютасының атауы.

10. Көктөбедегі Алматы телемұнарасы – теңіз деңгейінен санағанда әлемдегі ең биік телемұнара.

ІІ жүргізуші: Бірінші болып «Ғаламшар» тобы жауап береді.

І жүргізуші: «Отан» тобының жауабы.

ІІ жүргізуші: Осымен бұл қызықты тәмандасақ,

Ол жайды айтамыз ба жаман болсақ?

Үйрендік білмегенді осы жолы,

Тағы да үйренеміз аман болсақ!

Бүгінгі «Бәрін білгім келеді» зияткерлік ойынның өз мәресіне жеткенін айтқымыз келеді.

Құрметті, ойыншылар, қазылар ойын қорытындысын шығарғанша сіздерді 1-қатардағы орындықтарға өтуді сұраймыз.

ІІ бөлім:

1. Отан туралы жаттаулар

2. Қара сөз оқу

3. Ән:

4. Би:

І жүргізуші:Ойыншыларымыздың өз орнындарына өтуін сұраймыз.

Марапаттау кезеңі

І жүргізуші:Құттықтау және марапаттау кезегі ................................................... беріледі.

ІІ жүргізуші: Бүгінгі «Бәрін білгім келеді» зияткерлік ойынына қатысқан оқушыларды шын жүректен құттықтаймыз!

І - ІІ жүргізуші: Бүгінгі зияткерлік сайысымызбен концерттік бағдарламамыз аяқталды сау саламатта болыңыздар!