Сыныптан тыс жұмыс "Ең білгір топ"

Тақырыбы:Ең білгір топ
Мақсаты:- Білімділік: оқушылардың өткен тақырыптар бойынша алған білімдерін пысықтап, ой-өрісін, білім деңгейін кеңейту.Дамытушылық: түрлі әдіс-тәсілдер арқылы оқушылардың тіл байлығын, ойлау қабілетін, қазақ тілінде еркін сөйлеу шеберлігін жетілдіру.Тәрбиелік: оқушылардың мемлекеттік тілге деген қызығушылығын арттыру, Отанын, туған жерін, елін сүюге, сыйлауға тәрбиелеу,өзін-өзі ұстау мәдениетін қалыптастыру.
Сабақтың түрі: сайыс сабағыҚатысушылар: 8-сынып оқушыларыКөрнекілігі: слайд Ең білгір топ,қажетті материалдарСабақтың әдісі: сұрақ - жауап,баяндау,жинақтауӨту барысы:І. Ұйымдастыру кезеңі:ІІ. Топтармен таныстыру- Қайырлы күн, құрметті ұстаздар,көрермендер,сайысқа қатысушылар!Өздеріңізге белгілі қазір біздің мектебімізде қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің онкүндігі жүріп жатыр. Міне, бүгін осы онкүндікке байланысты қазақ тілі мен әдебиеті пәнінен Ең білгір топ атты сыныптан тыс жұмыс өткелі отыр.Құрметті ұстаздар,оқушылар! Бүгінгі күні 8 Б сынып оқушыларының арасында өтіп отырған Ең білгір топ деген тақырыптағы сайыс-жарысына қош келдіңіздер!
Әр адамның азаматтық қасиеті мен мәдениеті өз халқын,өз атамекенін қалай сүюінен, өз ана тілін қалай білуімен өлшенбек.Ананың ақ сүтіне уызынан жарыған адам қашан да отаншыл, ұлтжанды болмақ.Әркімнің өз тіліне деген құрметі өз анасына,өз ұлтына, өз Отанына деген құрмет деп білу керек.

Әрқашан да білім көптік етпеген,
Талапсыз жан мұратына жетпеген.
Сәлем бердік ұландарға талапкер,
Дос көңілден,адал,аппақ ниетпен, -
деп ортаға бүгінгі сайысқа қатысатын сайыскерлермен таныс болайық !(Сынып оқушыларынан жарысқа түсетін үш топпен таныстырамыз. )
1.Әділқазылар алқасымен таныстыру.
Осы сайысты бағалайтын қазылар алқасымен таныс болыңыздар:

Өз тілінде сөйлеп өсті сан ұрпақ,
Алар бақыт тәрбиесі ұлағат. Білімділік – өз жұлдызың көктегі, Озып шығу – әрбір жастың арманы – ақ,- деп, сайыскерлерімізге сәттілік тілей отырып, бүгінгі сайыстың шарттарымен таныстырып өтейін.
2.Сайыстың шарттары:
1.Әр топтың өзін таныстыруы
2. Ойлы болсаң,озып көр
3. Жаңылдырсаң да жаңылмаймын
4. Кімнің ойы жүйрік?
5. Топ басшыларының сайысы.

1.Топты таныстыру .
3 топ өздерінің топтарымен және ұранымен таныстырады.
2. Ойлы болсаң,озып көр
Әр топқа 4 жұмбақтан қойылады.Шарты-жұмбақтың шешімін тауып,шешіміне мақал-мәтел құрастыру.

1. Ол келсе,орман шулайды,
Толқып теңіз тулайды.
Қуса,өзін қуады,
Ешкім оны қумайды. (жел)
Жел болмаса, шөптің басы қимылдамайды.

7.Отпен шығып,
Күлмен кіріп,
Көрген емес
Белін бүгіп. (көсеу)
Көсеу ұзын болса,қол күймейді.

2.Қыста киімін тастайды,
Көктемде киіне бастайды. (ағаш)
Адам көркі – шүберек,
Ағаш көркі – жапырақ .
8.Бетін адам ашады,
Білім нұрын шашады. (кітап)
Кітап – білім бұлағы.

3. Тілден ұшып,
Құлаққа қонады. (сөз)
Аталы сөзге арсыз таласады.
9.Күндіз төбеңе шығады,
Түнде төбеңе шығады. (бөрік)
Бөріктінің намысы бір.

4. Сылдыр сұйық су емес,
Ішсең сусын қанады.
Ақ болса да қар емес,
Шешуін кім табады? (сүт)
Ананың сүті – бал,баланың тілі – бал.
10.Аузымен сурет салады,
Демімен ағаш жарады. (аяз)
Аяз әліңді біл,
Құмырсқа жолыңды біл.

5.Қыста ғана болады.
Ұстасаң қолың тоңады. (қар)
Қалауын тапсаң қар жанар.
11.Аяғы жоқ жүреді,
Сылқ-сылқ күледі . (бұлақ)
Бұлақ көрсең көзін аш.

6.Дүниеде бір қарбыз бар солмайтұғын,
Жаз шіріп,қыста үсіп тоңбайтұғын.
Жаһанның жерін,суын,жәндіктерін,
Іші кең бәрін салса толмайтұғын.(жер)
Туған жердей жер болмас,
Туған елдей ел болмас.

12.Жаурағанды күлдірер,
Өз еркіне жіберсең,
Дүниені бүлдірер.(от)
Сумен ойнама-батарсың,
Отпен ойнама-жанарсың.



3.Жаңылдырсаң да, -жаңылмаймын .
Барлық топ мүшелеріне ортақ сұрақ қойылады. Әр топқа 3 сұрақтан қойылады.Топ мүшелері жылдамдықпен әрі тапқырлықпен жауап берулері керек.
1-топ
Сөз құрамында дыбыс көп бола ма, буын көп бола ма? (дыбыс)
Алфавиттегі сегізінші әріптен басталатын өзендер аты. (Жайық,Жем т. б)
Қар жана ма?(Қалауын тапса қар жанар.)
2-топ
1.Бота мен қозы ұқсас екен дейді.Олар қалай ұқсас болады? (бо-та,қо-зы)
2.Ерінде еріндік бар ма?(жоқ). Езуде езулік нешеу? (1)
3.Қандай кілт аспанда болады?(Кісінің кілті аспанда болады.)
3-топ

1.Шалға қарағанда балада не көп? (буын саны ба-ла)
2. Алфавиттегі бірінші әріп пен ең соңғы әріптің алдындағы әріптердің тіркесінен қандай сөз жасалады? (аю)
3..Сиырдың сүті қай жерінде?(Сиырдың сүті тілінде.)

4. Кімнің ойы жүйрік?
Шарты- Менің ойымша,... деген қыстырма сөзді пайдалану арқылы Мәңгілік ел ұғымын қалай түсінемін? деген сұраққа жауап береді.Уақыты-2 минут.

5.Топ басшыларының сайысы.
Әр топ басшысы әр алуан түстегі ашықхатты таңдайды.Қандай түсті таңдаса ,сол ашықхаттағы сұрақтарға жауап береді.
1. ( ақ )
1. Кешегі өткен ер Әбіш өлеңінің авторы кім? (Абай)
2.Ахмет Йассауидің шығармасын ата(Даналық кітабы)
3.Жай сөйлем құрылымына қарай қаншаға бөлінеді? (7)
4.Жеті күн (апта)
5.Тәуелсіздік күні (16 желтоқсан)
6.Үш би (Төле,Қазыбек,Әйтеке)
7.Қазақтың тұңғыш ғарышкері ( Т.Әубәкіров )

2. (күлгін)
1.Түркістан өлеңінің авторы кім? (М.Жұмабаев)
2. Батыр Баян поэмасындағы хан (Абылай)
3. Сөйлемнің айтылу мақсатына қарай түрлері(хабарлы,сұраулы,лепті,бұйрықты)
4.Жүз жыл (ғасыр)
5. Тіл мерекесі күні(22 қыркүйек)6.Төрт түлік (Ойсылқара,Шопан ата, Қамбар ата, Зеңгі баба )
7.Қазақтың тұңғыш ғалымы (Ш.Уәлиханов)

3.(жасыл)
1.Мұнар күнөлеңінің авторы кім?(Махамбет)
2. Қорқыт ата кітабы қанша жырдан тұрады? (12 жыр)

3.Құрмалас сөйлемнің түрлері(сабақтас,салалас,аралас)
4.12 ай(1 жыл)
5.Дүниежүзілік Ана тілі күні(21 ақпан)
6.Үш бәйтерек (Сәкен,Ілияс,Бейімбет)
7.Қазақ даласында тұңғыш мектеп ашқан ұстаз (Ы.Алтынсарин)

Жеңімпаздарды марапаттау.