Сыныптан тыс жұмыс "Тарихи таным" интеллектуалды ойыны 9- сынып

Сабақтың тақырыбы: «Тарихи таным » интелектуалды ойын.

Сабақтың мақсаты: Білімділік: Республикасы туралы оқушылардың алған білімін жинақтап,танымдылықтарын арттыру.

Дамытушылық: Оқушылардың ойлау,сөйлеу дағдысын дамыту.Өз ойын мәдениетті түрде жан-жақты жеткізе білуге қалыптастыру, ауызекі сөйлеуді дамыту.

Тәрбиелік: Оқушыларды еңбексүйгіштікке,отаншылдыққа, туған жеріне оның тарихи тағдырына деген құрмет сезімін қалыптастыру.

Көрнекілігі: Плакаттар,үлестірмелі кағаздар.

Сабақтың түрі:Дәстүрлі емес, сабақтан тыс шара.

Барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларымыздың ойлау және танымдық қабілеттерін байқау мақсатымен «Тарихи таным » атты интелектуалдық ойынымызды бастаймыз.

Ойынға қатыстырушыларды қол соғып , ортаға шақырайық.

Қош келдініздер, өз орындарынызға жайғасыныздар, сәттілік тілейміз!

Биігім-сол!

Аңсап- самғап шығатын,

Шындау керек.

Оның рас шын атын!

Тәуелсіздік- адамзаттың бақыты,

Оның,сенің,асыл-арман,мұратың!

Ойының кезеңдері:

I – кезең. «Бәйге»( топбасшылар сайысы.)

II - кезең. «Тарихи тұлғалармен таныс болайық».

III- кезең. Полиглот.( Кім көп тіл біледі).

IV- кезең. Тарихи бас қатырма.

V- кезең. Көкпар.

I – кезең. «Бәйге»( топбасшылар сайысы.)

I – топтың сұрағы:

1. Қазақстан Республикасының халқының саны қанша?( 15 млн 641 мы ң 4 90 адам).

2. Қазақстан Республикасының бұрынғы астаналарын ата?( Орынбор, Қызылорда ,Алматы).

3. Алматы қаласы дүниежүзіне несімен танымал?(Апортпен,Медеу мұзайдынымен).

4. Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігі туралы Заң қашан қабылданды( 1991ж 16 желтоқсан).

5. Қазақстан қай жылы БҰҰ-на мүше болды?( 1992ж)

6. Хан Тәңірі шыңын кім ашқан?(П.П.Семенов Тянь-Шаньский).

7. Қазақстанның тұңғыш географ –ғалымы кім?( Ш.Уалиханов).

8.Қазақстан Республикасының елтаңбасының авторлары кім?(Ж.Мәлібеков, Ш.Уалиханов).

8. Қазақстан қай жылы Ұлттық валютасын айналымға шығарды? (1993ж 15қараша).

9. Тәуелсіздік монументінің авторы кім?( Шот-Аман Уалиханов).

10. Елбасымыз Н.Ә.Назарбаев Қазақстанды қай жылдан басқарып келеді?( 1989 ж).

11. Мына мақалды аяқта «Отан оттан да ... »

I I– топтың сұрағы:

1. Қазақстанның Тұңғыш Президенті қай жылы сайланды?( 1991 ж 1 желтоқсан

2. Астана қаласындағы « Бәйтеректің» биіктігі қанша?( 97 метр)

3. « Бәсекеге қабілетті 50 елдің қатарына кіру» туралы Елбасының Қазақстан халқына жолдауы қай жылы жарияланды ?( 2006 ж).

4. Қазір дүниежүзінде қанша қазақ бар?( 12 млн).

5. Дала зонасының топырағы қандай?( қара және қызыл)

6. Қазақ хандығының негізін қалағандар?( Керей,Жәнібек)

7. Астана қаласының бұрынғы атаулары?( Ақмола ,Целиноград).

8. Қазақстан күміс ,қорғасын шығарудан нешінші орында?(2)

9.Мына мақалды аяқта «Өз елім –өлең ... »

10.Медеу мұз айдынында жылда не өтеді?( «Азия дауысы» фестивалы )

11.Астана қаласы қай жылдан бастап Қазақстан Республикасының астанасы?( 998ж шілде)

12.Қазақстанда тұратын қазақтар саны қанша? (8 млн 129

мың 700 адам)

Тәуелсіздік- байлығым да, бағым да

Тәу ет оған, тәңіріңдей табын да

Көркейт оны, жерұйыққа айналдыр

Күшің кернеп, шабыт қысқан шағында.

II - кезең. «Тарихи тұлғалармен таныс болайық».

Кезеңде 2 топқа сұрақ қойылады,әр сұрақ 1 ұпаймен бағаланады.Сұрақ қойылғаннан кейін ойлануға 1 минут беріледі.

I – топтың сұрағы:

1. Ол гуманист ,шешен, ақын, композитор,аудармашы,лирик,жазба әдебиетінің негізін салушы.Ол кім?

2. Инженер-металлург,экономика ғылымының докторы, комсомол-партия ұйымдарында еңбек еткен Қазақстан КП Орталық Комитетінің хатшысы.Ол кім? ( Н.Ә.Назарбаев) .

3. 200-дей жауынгерлік ұшу сапарын жасап, оннан астам фашист ұшақтарын, бірнеше жүз дұшпанды жойған ұшқыш Марқа өңірінде бір мектепке аты берілген, қазір көзі тірі батыр ағаларымыздың бірі. Ол кім?( Т.Бигелдинов ).

4. Ол (1894-1943жж) өмір сүрді. Партия және мемлекет қайраткері,1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалысына, Орта Азия мен Кеңес өкіметін орнатуға қатысушылардың бірі.(Т.Рысқұлов).

I I– топтың сұрағы:

1. Қарағандыда туған, Армавир жоғарғы әскери авиациялық училищесін бітірген, аса бағалы ұшақты аман алып қалғаны үшін Кеңес Одағының батыры?(Т.Әубәкіров ).

2. Өзі ақын-жырау, философ, желмаясына мініп жерұйық іздеп дүниені шарлаған, бірақ жолы болмаған,сонда дақоғамға бір өзгеріс кіргізуді аңсап өткен,Ол кім?(Асан Қайғы ).

3. Арғы атасы қанішердеп аталған,өзі қолбасшы,қазақтардың басын біріктірген Қабанбай батырға жолдас,Бұқар жырау жырларын арнаған.Ол кім?(Абылай хан ).

4. Ол (1890-1941 жж) өмір сүрді. Аса көрнекті саяси, қоғам және мемлекет қайраткері, публицист,журналист, гуманист, демократ.XX ғасыр басындағы еліміздің тәуелсіздігі мен бостандығы жолындағы күрескерлердің өкілі.Ол кім?( М.Шоқай )

Тәуелсіздік- елдігім мен ерлігім

Соған сүйін, сүйсіне алсаң, сен бүгін?

Мақтан соған, баладай

Соған арнап жер жаһанның тер гүлін.

III- кезең. Полиглот.( Кім көп тіл біледі).

I – топтың сұрағы:

1. Республика басшысын кім деп атайды? Елбасы-Президент-the President-der Vonsitzende-der Prasident.

2. Әр адамның несі бар? (Отан-Родина –Montherland-die Heimat.)

3. Қазақстан Республикасының негізгі заңы не?( Конституция-Constiteson-die Verfassuno)

4. Одақ құрамындағы мемлекеттер 1990 жылдан бастап не алды? (Тәуелсіздік –Суверенитет-Sawerenity)

5. 2 метр, ені 1метр,көгілдір түсті,ортасында күн сәулесі шашыраған, астында қалықтап ұшқан қыран суреті белгіленген,ол не? ( Ту-Флаг- blug-die zahne)

I I– топтың сұрағы:

1. Салтанатты жиындарда жанды дауыспен айтылатын не?( Әнұран-Гимн-coard of arms-das humnus).

2. Көгілдір түсті,шаңырақ бейнеленген оны айнала сәулесіндей уықтар шашылып, оны қанатты пырақтар көмкерген,ло не?( Елтаңба –Герб-enthem der Wappen).

3. Қазақстан Республикасында Астана қаласының орны қандай?( Астана-Столица- ...) .

4. Заң шығаратын мемлекеттік орган не деп аталады?( Парламент -Парламент -...).

5. Заңдарды кімдер жүзеге асырады?( Үкімет-Правительство-...).

IV- кезең. Тарихи бас қатырма.

Шарты: Екі топқа бірдей сұрақ. « Әріптерді тез ,дұрыс қойсандар( әріптердің орындары ауысқан) тамаша сөйлем шығады ». ( Тәтуезклсдігіңі туар олжы-бедлімі).

Жауабы: «Тәуелсіздікдіктің тура жолы -білімде » екенін ұмытпайық ,достар!

Тәуелсіздік- азаттығың мәңгілік,

Соны жырла ,соны шырқа, ән қылып,

Соны ғана әспеттеуге арналсын

Барша дәстүр, барша өнер, барша ғұрып.

Ол тұрғанда тағымдасың, тұлғасың

Соонан алсаң ,сарқылмайды жыр басың

Тәуелсіздік қазағымның қуаты

Жасай бер, туым шалқып ,тұрғасын.

V- кезең. Көкпар.

Шарты: Берілген қала аттарының қазіргі кезеңін көрсет.

I – топ;

Аты	Жауабы
Яссы	Түркістан
Фараб	Отырар
Перовск	Қызылорда
Гурьев	Атырау
Целиноград	Ақмола
Сейхун	Сырдария
Талхиз	Талгар

II– топ;

Аты	Жауабы
Исфиджаб	Сайрам
Әулиеата	Тараз
Ақмешіт	Қызылорда
Верный	Алматы
Шевченко	Ақтау
Жейхун	Амудария
Сергиополь	Аякөз

Сөзді әділ қазылар алқасына берейік:

Тыңдағандарыңызға рахмет,қатысушыларды жеңісімен құттықтап өмірде сәттілік тілейміз.Осымен ойынымыз аяқталды.