Сыныптан тыс шара "Абайла жолдан, жас қыран!"

БҚО, Сырым ауданы, Қоңыр ауылы,
ЖББ А.Жұмағалиев атындағы
Жосалы ОМБК тәлімгері Н.Ихсанова

Сайыстың атауы: Абайла жолдан, Жас қыран!
Мақсаты: Оқушыларды жолда жүру ережесімен таныстыру. Жол қауіпсіздігін есте сақтауға, білуге жол ережесінің белгілерімен жүре білуге үйрету.Оқушыларды көшеде дұрыс жүріп, жол ережесін сақтауға тәрбиелеу.Оқушыларды сақтыққа тәрбиелеу. Өз бетімен жұмыс жасай білуге дағдыландыру.Сөздік қорларын байыту.
Көрнекілігі:Бағдаршам, көшеде жүру ережесіне байланысты баспадан шыққан кестелер. Қиылған жіңішке ұзын тілім қағаздарды еденге жапсырып, үлкен көше, жиекжол, екі көшенің қиылысқан кескіні Жол белгілері. Интерактивті тақта.
Жүргізуші:
Құрметті ұстаздар, оқушылар! Бүгінде қалада да, ауылда да үлкен көшелер және онда жүйткіген автокөліктер көбеюде. Көше кеңейген сайын ерсілі-қарсылы жаяу жүргіншілер мен жүргізушілердің де көбейетіні даусыз. Соңғы жылдары еліміздің қай жерінде болмасын автокөліктердің барлық түрлері еселеп артып келеді. Мұның өзі машина жүргізушілер мен жаяулардың, әсіресе мектеп оқушыларының жол ережесін неғұрлым жете біліп қатаң сақтауын қажет етеді.
Көшенің тәртібін үйде ата-ана ескертсе, көше қиылысында күзет қызметкерлері мен бағдаршам қадағалайды. Ал сендер көше ережесін жақсы біліп, оны орындауға, сақтауға тиіссіндер.
Бүгінгі Абайла жолдан, Жас қыран! атты сайысымызға 4 топ қатысады. Бұл топтар жол ережесіне байланысты білімдерін көрсетіп, жол белгілері мен топтарын анықтап, әртүрлі жағдаяттарды шешіп, өздерінің ептілігі мен жылдамдығын сынға салады.
Олай болса, қатысушы топтарымызды ортаға шақырамыз.
4-сынып оқушылары _______________________________ тобы
3-сынып оқушылары _______________________________ тобы
2-сынып оқушылары _______________________________ тобы
1-сынып оқушылары _______________________________ тобы

Сайысымызды бағалайтын әділқазылар алқасымен таныс болыңыздар:
Мектеп директорының тәрбие ісі жөніндегі орынбасары Нұргүл Нұрланқызы
Өзін-өзі тану пәні мұғалімі Дариға Қыдырғалиқызы
Балабақша әдіскері Айгүл Төлегенқызы
Жүргізуші:
Сайысымыздың кезеңдерімен таныс болыңыздар:
1-кезең Таныстыру
2-кезең "Жол белгілерінің топтарын табу (Әр топ сурет бойынша тиісті жол белгілерінің топтарын табу, анықтама беру керек. Бір минут уақыт беріледі)
3-кезең "Көше ережесін білесің бе?” (Сұрақтарга жауап беру)
4-кезең "Кім жылдам?” (Құрастырғышпен көліктің бір түрін құрастырып жасау. Топтарға үш минут уақыт беріледі. Әр топ бір құрастырғыш алып келеді)
5-кезең Шығармашылық жұмыс. (Жол ережесіне байланысты тірек сөздермен өлең құрастыру)
6-кезең Үздік жүргізуші (Үздік жүргізушілерді анықтау.Велосипедпен арнайы сызылған жолмен уақытқа жүріп өту)
7-кезең "Жұмбақтар шешу” (Топтарға жол ережесіне қатысты қарапайым жағдаяттар көрсетіледі, топ мүшелері шешу жолдарын табады. Жүргізуші жұмбақтар жасырады)
Жүргізуші: Сонымен сайысымызды бастайық.
1-кезең Таныстыру, топтың аты, ұраны.
Әділ қазы алқасының бағасын сұраймыз.
Жүргізуші: 2-кезең "Жол белгілерінің топтарын табу"
Әр топ сурет бойынша тиісті жол белгілерінің топтарын табу, анықтама беру керек. Бір минут уақыт беріледі.
1-топ "Ескерту белгілері"
Өзі қызыл, үшбұрышты ескертуің мен болам, Хабарлайтын бар қауіпті, оң сапарды жолдаған. Маған қарап жүрер болса, жүргізуші, жаяу да, Жолы болып, сәтсіздікте ешқашан да қалмаған.
2-топ "Тыйым салу белгілері"
Мен бәріне әрқашан да тыйым салып тұрамын, Қауіп болса алда тұрған, жібермеймін бір адым. Түсім қызыл, өзім шеңбер сызық болып бітемін, Осы жолы үндемейін, бар ма тағы сұрағың.
3-топ "Ақпараттық-көрсеткіштік белгілер"
Баратын сапардың жақынын, қашығын, Үн-түнсіз жөн сілтеп, көрсетіп тұрамын. Күндіз де, түнде де от болып жанады, Көкпенен боялған төртбұрыш шырағым.
4-топ. Бағыт беретін белгілер
Өзі көк, шеңбердегі бағыт беруші мен болам. Оңға, солға қозғалыстарды мен ескертемін.
Әділ қазы алқасының бағасын сұраймыз.

Жүргізуші: 3-кезең "Көше ережесін білесің бе?"
Сұрақтарга жауап беру
Көшеде жүру ережесін білу бізге не үшін керек?
Жауабы: Әр оқушы көшеде жүру тәртібін өте жақсы білуі керек. Көшеде жүре білу машина астына түсуден, апаттан сақтайды.
Жиекжол дегеніміз не?
Жауабы: Адамдар жаяу жүретін көше жиегіндегі тар жол.
Көшеде жүру тәртібін не басқарады?
Жауабы: Көшеде жүру тәртібін бағдаршам басқарады.
Көше қиылыстарында қай жерлерден өтуге болады?
Жауабы: Көшенің екінші көшемен қиылысқан жерінде немесе Өтетін жер деп жазылған тұста немесе асфальтта көлденеңіне сызылған жалпақ ақ жолақтары бар жерінде және бет алдындағы бағдаршамның жасыл жарығы жанған кезде өтуге болады.
Сен жолдан өтіп бара жатқанда саған біреу айқайласа, не істеу керек?
Сен жолдан өтіп келе жатырсың. Кенет аялдамада тұрған өзіңе керекті автобусты көрдің.Сен не істейсің?
Сен автобустан түстің. Сен көшенің қарсы бетіне өтуің керек. Сен қалай өтесің?
Көшеде кішкентай балалар доп ойнап жүрді. Кенет доптары жолдың бойына домалай жөнелді. Балалардың біреуі допты қуа жөнелді. Сен не істейсің?
Әділ қазы алқасының бағасын сұраймыз.

Жүргізуші: 4-кезең "Кім жылдам ? "
Құрастырғышпен көліктің бір түрін құрастырып жасау. Топтарға үш минут уақыт беріледі.
Әділ қазы алқасының бағасын сұраймыз.

Жүргізуші: 5-кезең Шығармашылық жұмыс.
Жол ережесіне байланысты тірек сөздермен өлең құрастыру
Өлең құрастыру
------------ балалар
------------- тротуар
-------------- ұмытпа
-------------- сақта!
Әділ қазы алқасының бағасын сұраймыз.

Жүргізуші: 6-кезең Үздік жүргізуші
Үздік жүргізушілерді анықтау.Велосипедпен арнайы сызылған жолмен уақытқа жүріп өту.
Әділ қазы алқасының бағасын сұраймыз.

Жүргізуші: 7-кезең "Жұмбақтар шешу"
Топтарға жол ережесіне қатысты қарапайым жағдаяттар көрсетіледі, топ мүшелері шешу жолдарын табады. Жүргізуші жұмбақтар жасырады.
1) Сөйлеуді ол білмейді,
Бірақ"тоқта, жүр" дейді.
( Бағдаршам )
2) Арқаным бар тым ұзын,Ала алмайсың бір үзім.
(Жол)
3) Екі аяқты, бір ізді,Үстіне мені мінгізді.Мінгізгенмен ол менің.Аяғымды жүргізді.
( Велосипед)
4) Үш көзді батырЖолды андып жатыр.
( Бағдаршам)
5) Ала таяқ ұстаған,Жол тәртібін нұсқаған.Өмірінді күзеткен,Ысқырықпен түзеткен.
(Полиция қызметкері)
6) Үзенгісін тептім,Зымырап кеттім.
( Велосипед)
7) Өзі тым күшті, Аяғы тісті.Ілезде тындырар, Қыруар істі.
( Трактор)
8) Төрт аяғы дөңгелек,Адамсыз ол жүрмейді.
( Машина)
9) Көше бойлап аяңдайды,Адам тасып аялайды. (Автобус)
10) Жоқ өзінде бас та, ауызда да, құлақ та,Бақырайған үш көзі бар бірақ та. (Бағдаршам)
11) Бір тұлпар су ішпейді, жем жемейді,Есіркеп ешбір адам жемдемейді.Жүк емес жануарға жүз адам да,Доғасын сымына сүйреп, жол жөндейді. ( Трамвай)
11) Қозғалмасаң құлайды,Сүйемесең сұлайды.Құйымшақты ері бар,Бұл не деген жануар? (Велосипед)
12) Көзін ашып жұмады.
Бағыт сілтеп тұрады. (Бағдаршам)
Әділ қазы алқасының бағасын сұраймыз.
Жүргізуші:
Әділ алқасы қорытынды бағасын шығарып болғанша көрермендермен Дұрыс – бұрыс ойынын ойнайықОйынның шарты, балалар дұрыс жауапқа қолдарын шапалақтайды, бұрыс жауапқа аяқтарын тарсылдатады.
Көшеде өткенде бірінші оңға қараймын; (дұрыс)
Көшенің ортасында доп ойнаймын; (бұрыс)
Жол ережесін сақтаймын.(дұрыс)
Бағдаршамның қызыл көзі жанғанда жүремін; (бұрыс)
Көлік жүретін көшенің ортасымен жүремін; (бұрыс)
Көшеде жүру тәртібін бағдаршам басқарғандықтан әуелі бағдаршамның түстеріне қараймын; (дұрыс)
Мен жолдан өтіп келе жатырғанда аялдамада тұрған өзіме керекті автобусты көріп қарсы жүгірдім; (бұрыс)
Көшеден тек жаяу адамдар өтпелері бойынша жүремін; (дұрыс)
Көшелер мен жолдарда шанамен сырғанап ойнаймын; (бұрыс)

Жүргізуші: Қорытынды сөз кезегі әділ қазы алқасына беріледі.
Жүргізуші: Қай көше, қай қалаға барсаңыз да, Қай акыл өлшеміне салсаңыз да, Жол жүру ережесі — заңды тәртіп, Ол ортақ үлкен-кіші, баршамызға.