Ұзақ мерзімді жоспардың бөлімі: .

Сызбаны орындаудағы негізгі ережелері

Пәні: Графика және жобалау

Мұғалімнің аты жөні: А.А.Исаева

Күні:02.12.2024ж

Сынбы: 10 «А»

Сабақтың тақырыбы:

3.5. Сызба қаріптері

Оқу мақсаты:

10.1.3.5Негізгі жазулар мен өлшемдерді қою, сызба қаріптері, сызық түрлері, масштабтар туралы білімдерін көрсете отырып, графикалық кескін орындау

Сабақ максаты:

 Сызба қаріптерінің түрлері мен қолдану ерекшеліктерін түсінеді

 Қаріптерді сызу технологиясын меңгереді

 Дәлдік, ұқыптылық және шығармашылық қабілеттерін дамиды

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарлаған кезендері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

10 мин

ІАмандасу

Психологиялық ахуал қалыптастыру: «Менің көңіл күйім»

II. Үй тапсырмасын тексеру

Бұрынғы сабақта өтілген тақырыпты қайталау:

Сызба элементтері мен стандарттар.

Негізгі сызық түрлері.

Сабаққа зейіндерін аударады

Үй тапсырмасы бойынша сұрақтарға жауап береді

Мадақтау

Қажетті құрал-жабдықтар:

Сызғыш, қарындаш (HB), өшіргіш.

Жұмыс дәптері немесе сызба қағазы.

ГОСТ стандарттарының көшірмелері.

Сабақтың ортасы

30 мин

Сабақтың ортасы

35 мин

ІІІ.Тақырыпқа шолу.

Қаріп деп әріптердің, цифрлардың және сызбаларда қолданылатын белгілердің жиынын айтады. Ғылымда, техникада, сәулет өнерінде неше түрлі қаріптер қолданылады. Сызбаларды салу, оларды іс жүзінде қолдану тәжірбиелерін жалпылаудың нәтижесінде сызбалардағы өлшемдердің шамасын көрсету жане жазуларды орындау үшін қалыптасқан арнаулы сызба қаріптері тағайындалған. Қаріптің өлшемі (h) деп бас әріптердің миллиметрмен есептелген биіктігіне тең шаманы айтады. Бас әріптің биіктігі (h) жазу жолына перпендикуляр бағытта өлшенеді. Сызба қаріптерінің тағайындалған өлшемдері: 2,5;3.5; 5; 7; 70; 14; 20; 28; 40. Қаріп сызығының жуандығы d әріпімен белгіленеді. Сызба қаріптері екі түрі де тік жане көлбеу жазылады. Көлбеу қаріптерді жазу жолына 75*-қа тең бұрыш жасап көлбейді. Қаріп сызығының жуандығы А типінде d=1/14h-ке тең, ал Б типінде d=1/10h-ке тең. Кіші әріптердің биіктігі с деп белгіленеді, А типінде c=10/14d-ге , ал Б типінде c=7/10d-ге тең болады. Сызбаларда көбіне Б типі қаріптер қолданылады. Әріптердің ені g белгіленеді де қаріптің өлшеміне байлаысты анықталады.

-Г,З,С әріптері үшін g=5d –ға тең;

- А,Д,М,Х,Ц,Ы,Ю әріптері үшін g=7d –ға тең;

- Ж,Ф,Ш,Щ, Ь әріптері үшін g=8d–ға тең;

- Қалған әріптер үшін –ға тең болады.

Кіші әріптердің ені q деп белгіленіп ,төмендегідей анықталады:

- з,с әріптері үшін q=4d –ға тең;

- м,ь,ы,ю әріптері үшін q=6d –ға тең;

- ж,т,ф,ш,щ әріптері үшін q=7d –ға тең;

- қалған кіші әріптер үшін q=5d–ға тең болады.

Әріптердің арақашықтығы (а) қаріп сызығының жуандығынан екі есе үлкен етіп алынады а=2d –ға тең.

Жазу жолдарының қадамы b=17d-ға тең.

Сөздердің арақашықтығы e=6d-ға тең.

Сызба қаріптерін жазуды жеңілдету үшін көмекші тор (сетка) пайдаланады.

IV. Практикалық жұмыс

1-Тапсырма:

1. Қаріптің екі түрін жазу:

   • Тік қаріп (биіктігі 10 мм).

   • Көлбеу қаріп (биіктігі 7 мм).

Қадамдары:

• Жұмыс дәптерінде торкөз сызықтарды сызу.

• Әріптерді жазу және олардың қалыңдығы мен пропорцияларын сақтау.

2-тапсырма: Өз атыңызды қаріптермен жазу

Мақсаты: Жеке жазу стилін дамыту.

Нұсқаулық:

1. Өз атыңызды және тегіңізді тік және көлбеу қаріппен жазыңыз.

2. Қаріп биіктігі — 15 мм.

3. Симметрияны және әріптердің пропорцияларын сақтаңыз.

Оқушыларға сызба қаріптерінің түрлерін, олардың қолдану ережелерімен танысады.

Сызба қаріптерін сызу дағдыларын дамыту, сауатты және дәл сызу дағдыларын қалыптастыра алады.

-

Дескрипторлар:

-Сызба қаріптерін дұрыс жазады.

-Қаріп биіктігі мен енін стандартқа сай сақтайды.

-Қаріп түрлерін ажырата алады.

-Симметрияны және жазу тазалығын сақтайды.

Дескрипторлар:

- Сызба қаріптері дұрыс сызылған.

- Қаріп биіктігі, ені стандарттарға сәйкес.

- Әріптер мен сандардың арасындағы -қашықтық бірдей.

- Тазалық және дәлдік сақталған.

Қолпаштау!

Мадақтау

Жарайсыңдар!

Ынталандыру

Сабақтың соңы

5мин

V. Бекіту

• Қойылған сұрақтарға жауап беру:

  1. Сызба қаріптерінің стандарттары қандай?

  2. Қандай жағдайда көлбеу қаріп қолданылады?

VI. Қорытындылау

• Сабақ нәтижелерін шығару.

• Үй тапсырмасын беру:

  • Сызба қаріптері бойынша қосымша жаттығу орындау.

  • Әріптер мен сандарды стандартқа сәйкес жазыңыз.

Мадақтау

Өзара бағалау

Күнделік