Материалдар / Табиғат ресурстарының жіктелуі

Табиғат ресурстарының жіктелуі

Материал туралы қысқаша түсінік
География пәнінің мұғалімдеріне арналған сабақ жоспары
Материал тегін
Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
logo

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

Сабақтың тақырыбы:

Ауа райы және метеорологиялық элементтер

Мұғалімнің аты-жөні:

Күні:

СЫНЫП: 6


Қатысқан оқушылар саны:


Қатыспаған оқушылар саны:

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

7.3.2.3 -«ауа райы» ұғымын түсіндіреді

7.3.2.4 температура, қысым, жел, бұлттылық, жауын-шашын, ылғалдылық метеорологиялық элементтер мен құбылыстарын сипаттап, зерттеу маңыздылығын анықтайды

7.3.2.5 - температура, қысым, жел, бұлттылық, жауын-шашын, ылғалдылық метеорологиялық элементтерінің көрсеткіштерін өлшеп, метеорологиялық құрал-жабдықтарды қолданумен тіркейді

7.3.2.6 - жергілікті жер мүмкіндігі бойынша температура, қысым, жел, бұлттылық, жауын-шашын, ылғалдылық метеорологиялық элементтерінің көрсеткіштері бойынша синоптикалық графикалық материалдарды жасайды

Сабақ нәтижесі:


Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Оқулықта берілген және қосымша тапсырмаларды орындайды. Жазба жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді.

Оқушылардың көбісі мынаны орындай алады: Топтық жұмысты брлесе орындайды.Өз бетінше жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Қосымша үлестірме ресурстармен жұмыс жасайды.

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Оқулықтан тыс берілген қосымша тапсырмалады орындайды, тақырып бойынша қосымша мәліметтер мен дәлелдер келтіре алады.

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік



Ауа райы және метеорологиялық элементтер

Ресурстар

Оқулық, суреттер, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар  және  әртүрлі  заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер.

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Музыка, биология

Алдыңғы оқу

Атмосфера және оның құрамдас бөліктері

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Ұйымдастыру кезеңі 2 минут

Топтарға бөлу. «Қағаз қиындылары»

Бірнеше құттықтау қағаздарын топ құрамындағы оқушылар саны бойынша беске, алтыға жыртып, оларды араластырып, оқушыларға таратып беру керек. Оқушылар қиықтарды құрастырып бүтін сурет шығарады. Сол арқылы топтарға бөлінеді.


Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут

«Өзі туралы кластер» тренинг

Оқушылар танысу үшін өздері туралы кластерлер құрастыруы керек. Олар парақтың ортасындағы шеңберге өз есімдерін жазып, одан таралатын шеңберлерге өздерінің өмірінде маңызы бар бес негізгі рөлін жазады. Мысалы: Жанұяның еркесі, адал дос т.б


1-топ:

Жазушылар

2-топ: Зерттеушілер

3-топ: Суретшілер


«Өзі туралы кластер» тренинг, қағаздар, қалам.

Жаңа білім

10 минут






Білу және түсіну

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

1. Ауа райы дегеніміз не?
2. Ауа райының элементтері мен құбылыстары
3. Ауа массалары
4. Ауа-райын болжау
5. Климат, климат қалыптастырушы факторлар
« Ауа-райы» дегеніміз - тропосфера қабатының белгілі бір жердегі, белгілі бір уақыттағы ауаның жай-күйі.
Ауа-райын анықтау үшін оның негізгі элементтері - температура, ылғалдылық, атмосфералық қысым олардың күйіне қарай бір-бірімен тығыз байланыста.
Осы элементтерге жеке-жеке тоқталамыз.
Ауа райының құбылыстарына жауын-шашын, жел, тұман, бұлт жатады.
Ауа-райы уақыт ішінде өзгеріп тұрады. Оның элементтері мен құбылыстарының барлық өзгерісі басқасының да өзгерісін тудырады.
Тропосфераның бір-бірінен қасиеті (температурасы, мөлдірлігі, ылғалдылығы) жөнінен ерекшелік жасайтын үлкен бөлігі ауа массалары деп аталады. Әрбір ауа массасы мыңдаған, тіпті миллиондаған шаршы шақырым жерді алып жатады.
Ауа массаларының қасиеті ең алдымен олардың белдеулік орнына байланысты. Пайда болатын ендіктеріне қарай әр жарты шарда 4 түрлі негізгі ауа массасы ажыратылады.
1. Экваторлық ауа: ыстық,ылғалды
2. Тропиктік ауа: ыстық, құрғақ
3. Қоңыржай ауа: жылы, ылғалды
4. Арктикалық немесе антарктикалық ауа: салқын, құрғақ
«Жариялау» әдісі

(Әрбір топ берілген сұрақ бойынша өз позициясын жариялау керек. Бұл үшін топ ішінен спикер берілген уақыт ішінде (5 мину) басқа қатысушылар алдында сөйлеп, топ ұстанымын жеткізеді.)








Оқулық,

мәтіндер.

Ортасы

10 минут







Қолдану

Оқулықтағы тапсырмаларды орындау

Ауа райын зерттеу әдістері:

Бақылау

Метеорологиялық Жер серіктері

Жергілікті белгілер

Метеорология - атмосфералық құбылыстар мен ауа райы картасын жасаумен айналысатын ғылым.

Ауа райы картасында шартты белгілермен және цифрлармен ауа райының белгілі бір кезеңдегі жай-күйі көрсетіледі. Картаға ауа массалары, атмосфера қысымы облыстары, жауын – шашын және басқалары түсіріледі.

Ауа райы болжамы радио, теледидар, газеттер арқылы көпшілікке хабарланады. Қауіпті құбылыстар жайындағы арнаулы хабарлар (үсік, боран, қалың тұман, дауыл ) түрлі мекемелерге телеграфпен дер кезінде жеткізілуі тиіс.

Таяудағы ауа райын жергілікті белгілерге қарап шамамен болжауға да болады.

Климат дегеніміз – ауа райының белгілі бір жерге тән және үнемі қайталанып отыратын жай – күйі. (Климат - грек сөзі, “еңкіш” деген мағына береді.) Белгілі бір жердің климаты көпжылдық ауа райына бақылау жүргізу барысында сипатталады. Жер бетінің климаты алуан түрлі. Климаттың алуан түрлілігіне күн сәулесінің түсу бұрышының ендікке байланыстылығы, мұхиттар мен теңіздерге алыс – жақындығы, жер бедері, адамның шаруашылық әрекеті әсер етеді.

Климат қалыптастырушы факторлар: географиялық ендік, жылу белдеуі, мұхитқа жақындығы, теңіз ағыстары, жер бедері әсер етеді.

Талдау

«Ыстық орындық» орындық әдісі

(Бір оқушы алдыңғы жақта, орындықтар оны айнала қоршай орналастырылады.

Жаттығудың сипаттамасы:

Бір оқушы алға шығып өз пікірін айтып және тақырып бойынша сұрақтарға жауап береді. Сұрақты анағұрлым мазмұнды қылу үшін, оқушылар белгілі бір пікір бойынша бірлесіп алға шығып сөйлей алады.



Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер


«Ыстық орындық» орындық әдісі, сұрақтар, орындық.


Аяқталуы

Сабақты бекіту

10 минут

Синтез «Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі

Қатені тап!

1. Ауа райының элементтері топырақ, су, теңіз,мұхит,өсімдік болып табылады.

2. Барлық атмосфералық құбылыстар стратосфера қабатында болады.

3. Ауа райына тән қасиет - тұрақтылық.

4. Ауа райы тек 1 жылда ғана өзгереді.

5. Ауа райы болжамы телефон арқылы көпшілікке хабарланады.

6. Ауа массаларының қасиеті ең алдымен белдеулік орнына байланысты.

7. Ауа райының болжамы гороскопта көрсетіледі.

Қарама – қарсы сұрақтар. ( Өткен тақырыптар бойынша)
I – топ
1. Атмосфера қабаттары?
2. Ауа – райының негізгі элементтері?
3. Жер шарындағы ауа массаларының негізгі типтері?
4. Тұрақты желдердің қалыптасуы неге байланысты?
5. Желбағар биіктігі қанша метрге орнатылады? 
II - топ
1. Ұсақ қиыршық мұз тартылған сымға, үйдің желдің өтіндегі қабырғасына ең борпылдақ түрінде ілінген зат? 
2. Климат құрушы негізгі факторлар?
3. Ауа райының белгілі бір жерге тән сипаты, көп жылдық орташа жай күйі?
4. Бұлттың негізгі 3 түрі?
5. Атмосфера құрамында ең көп мөлшерде кездесетін газ? 
III - топ
1. Жауын – шашын түрлері?
2. Жоғары және төменгі температура көрсеткіштерінің арасындағы айырмашылық қалай аталады?
3. Жер бетіндегі ауаның горизонталь бағытта бір жерден екінші жерге ауысуы?
4. Температура лары бірдей нүктелерді қосатын қисық сызықтар?
5. Экватор маңында қандай қысым қалыптасады?



«Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі








Бағалау


5 минут











Кері байланыс

3 минут

Бағалау парақшасы Дұрыс жауапқа 5 балл.


Оқушының аты-жөні

«Жария

лау» әдісі

«Салыстыру кестесі»

«Ыстық орын

дық» орындық әдісі

«Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі

Балл






































«Рефлексиялық шеңбер»

Оқушылар шеңберге тұрып, төмендегі сұрақтарға жауап береді.

  • Сабақ барысында көңіл-күйіңіз қандай болды? Неліктен?

  • Бүгін не білдіңіз? Сіз үшін не жаңалық болды?

  • Сабаққа қатысуыңызды қалай бағалайсыз?

  • Сабақта қандай қиындықтар туындады?

  • Сабақ аяқталғанда көңіл-күйіңіз қандай? Неліктен?


Бағалау парақшасы













Рефлексиялық шеңбер


Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!
Осы аптаның ең үздік материалдары
Педагогтардың біліктілігін арттыру курстары
Аттестацияда (ПББ) 100% келетін
тақырыптармен дайындаймыз
Аттестацияда (ПББ) келетін тақырыптар бойынша жасалған тесттермен дайындалып, бізбен бірге тестілеуден оңай өтесіз
Өткен жылы бізбен дайындалған ұстаздар 50/50 жинап рекорд жасады
Толығырақ