Бөлім:

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)

Күні:

23.12.2024

Сынып: 9 сынып

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Тәрбие тақырыбы

Таңғажайып жаңа жыл

Құндылықты дарыту

Оқушылардың Жаңа жыл мерекесі туралы білімдерін кеңейту; Құндылықтарды құрметтеуге, мерекені ынтымақтастықпен өткізуге тәрбиелеу;

Шығармашылық қабілеттерін дамыту.

Қауіпсіздік сабағы

Желідегі фейктер үшін жауапкершілік

Мақсаты

жалған ақпаратты таратудың салдарын түсіну және дереккөздердің дұрыстығын тексеруді үйрену.

Сабақтың кезені/ уақыт

Педагогтың әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Жаңа жылдық әуен ойнап тұрады.

Сынып жаңа жылдық безендірумен дайындалады.

Мұғалім оқушыларды құттықтап, сабақты ашық деп жариялайды.

Мұғалім:

Құрметті оқушылар! Бүгін біз сіздермен ерекше мереке – Жаңа жылды атап өтеміз. Бұл мереке баршамызға жаңа үміттер, жаңа армандар, жаңа мақсаттар әкеледі.

Жаңа жыл туралы сұрақ-жауап:

1. Жаңа жыл мерекесі қайдан бастау алғанын білесіздер ме?

2. Қай елде шырша алғаш рет безендірілген?

3. Жаңа жылдық дастарқанға қандай дәстүрлі тағамдар қойылады?

(Оқушылар жауап береді, мұғалім қосымша ақпарат береді.)

Интеллектуалдық викторина

Тақырып: Жаңа жыл тарихы, салт-дәстүрлері және әртүрлі елдерде тойлау ерекшеліктері.

Мысал сұрақтары:

Жаңа жыл алғаш қай елде тойлана бастады?

Қандай елде Жаңа жылды қытайлық ай күнтізбесі бойынша тойлайды?

Қазақстанда Жаңа жылды тойлаудың дәстүрлерін атаңыз.

Ең алғаш шырша безендіру дәстүрі қай елде пайда болды?

презентация

Сабақтың ортасы

А) Шығармашылық тапсырма:

1. «Ең үздік жаңа жылдық өлең» байқауы (оқушылар өздері жазған өлеңдерін оқиды).

2. «Жаңа жылдық хикая» жазу (5 минут ішінде шағын әңгіме ойлап жазу).

3. Қолөнер бұйымдарын жасау (қағаздан шырша, қар ұшқыны т.б.).

Ә) Ойындар мен сайыстар:

1. «Сиқырлы қап» ойыны: қаптың ішінде әртүрлі жаңа жылдық заттар бар (шырша ойыншығы, маска, жылтырақ т.б.). Оқушы көзі жабық күйде бір затты таңдап, оны сипап отырып табуы керек.

2. «Кім жылдам?» ойыны: берілген сөздерден Жаңа жылға байланысты өлең құрастыру.

3. «Жаңа жылдық викторина» (Жаңа жыл туралы сұрақтар).

Б) Театрландырылған қойылым:

«Аяз ата мен Ақшақардың ертегісі». (Оқушылар ертегі кейіпкерлерін ойнап, кішкене көрініс қояды.)

Шығармашылық тапсырмалар

"Жаңа жыл тілегі": Әр оқушы қиялдағы тілектерін жазып, сынып шыршасына ілу.

"Кино сценарийі": Топқа бөлініп, қысқа Жаңа жылдық қойылым сценариін дайындау.

"Ертегі жазу": Әр топ қиялдағы Жаңа жыл туралы қысқа ертегі жазады және сыныпта оқып береді.

Интербелсенді тақта/ компьютер

Сабақтың соңы

Міне, оқушылар, біз Жаңа жылды осылайша ерекше қарсы алдық. Жаңа жыл баршамызға табысты, бақытты болсын! Армандарымыз орындалсын!

Оқушылардың тілектері:
(Әр оқушы өз тілектерін айтып шығады.)

Әуен ойнатылады, шағын жаңа жылдық би ұйымдастырылады.

Логикалық тапсырмалар

Сөзжұмбақ немесе ребус құрастыру: Жаңа жыл тақырыбына арналған сөзжұмбақтарды шешу немесе өздері құрастыру.

Құпия хат: Оқушыларға "Аяз Ата" жазған хаттың кодталған бөлігін шешу керек.

презентация

Қауіпсіздік сабағы

Сабақтың мақсаты: жалған ақпаратты таратудың салдарын түсіну және дереккөздердің дұрыстығын тексеруді үйрену. Негізгі міндеттер:

1. Жалған ақпараттың не екенін түсіндіріңіз.

2. Фейктердің таралу салдарын көрсетіңіз.

3. Интернеттегі ақпараттың дұрыстығын тексеруге үйрету. Материалдар мен ресурстар:

• Жалған ақпарат және оның салдары туралы бейнеролик.

• Ақпаратты тексеру бойынша ұсыныстары бар үлестірме материалдар.

Сабақтың барысы

1. Кіріспе (2 минут) - Талқылау: жалған ақпарат дегеніміз не және ол неге кең таралған? (жалған – бұл жаңылыстыруға бағытталған әрекет немесе мәлімдеме, жалған ақпаратты қамтитын жаңалықтар).

2. Негізгі бөлім (6 минутқа дейін)

• Жалған мысалдармен және олардың салдарымен презентацияны қарау.

• Талқылау: фейктер қалай таралады және олар адамдарға қалай әсер етеді.

Практикалық бөлім

Оқушыларды топтарға бөліп осы чек парағы бойынша кез келген жаңалықты тексеруге тапсырма беріңіз:

• фактілерді тексеру;

• стиль мен тілге назар аударыңыз: әдеттен тыс жазу стилі немесе эмоционалды тақырыптарды қолдану ықтимал жалған ақпаратты көрсетуі мүмкін;

• Мекенжайын тексеріңіз: кейде алаяқтық сайттарда ресми ресурстарға ұқсас URL мекенжайлары болады.

• Ақпаратты тексеру бойынша ұсыныстары бар жадынамалар тарату.

Жадынама ақпараттың дұрыстығын тексерудің 5 қарапайым қадамы.

ХХІ ғасырда ақпараттың көптігі соншалық, бәрін игеру мүмкін емес. Сондықтан онымен жұмыс істеу дағдысы өмірлік қажеттілікке айналады. «Фактчекинг» термині фактілерді тексеруді білдіреді. Факт – бұл нақты оқиға.

• Антипод фактісі – фактоид. Бұл барлық жерде шындық үшін қабылданған күмәнді ақпарат.

• Фактчекинг принциптері: тәуелсіздік, бейтараптық және дәлдік. Неліктен фактілерді тексеру керек?

Негізгі себеп: жалған ақпарат оқырманға әлемнің дұрыс емес бейнесін жасайды. Бұл өз кезегінде беделге көлеңке түсіреді.

Фактчекинг өнерін игеру үшін келесі негізгі ережелерді меңгеріп, ұстану керек: Бірнеше тәуелсіз көздерден ақпараттың бастапқы көзін немесе растауын табу керек:

Дереккөз – бастапқы мәлімдеме немесе әрекет шыққан адам. Сондай-ақ, дереккөз оқиғаларға қатысқан (куәгер) немесе бастапқы дереккөзге жақын адам болуы мүмкін.

1. Қарама-қарсы жақтың пікірін біліңіз.

Кез келген жағдайда, кем дегенде, екі жағы бар. Кем дегенде барлық қатысушылармен және мүдделі тараптармен байланысуға тырысу керек.

2. Фейктерді тануды үйреніңіз. Фейктер тек саналы жалғандықтарды ғана түсінбеуі керек. Бұл сондай-ақ немқұрайдылық, қателер және техникалық қателер, олар жаппай санаға еніп, жалған шындыққа айналады. Сондықтан аталған адамдардың есімдерінің, кәсіптері мен атақтарының жазылуын тексеру, күндерді, атауларды, мекенжайларды және т.б. тексеру өте маңызды.

3. Фактілердің сенімділігі есіңізде болсын.

Кейбір медиа фактоидтарды қуана шығарады, өйткені олар аудиториямен танымал. Эмоциялардың жанында немқұрайдылық, тезірек және әлемге бірінші болып соны жаңалықты айтуға деген ұмтылыс жиі кездеседі.

4. Әлеуметтік медианы абайлап қолданыңыз.

Әлеуметтік медиа жұмысты жеңілдетеді әрі қиындатады. Ең дұрысы, олардан табылған әрбір факт үшін кем дегенде екі-үш растауды табу керек.

Барлық деректерге сүйене отырып, ақпараттың түпнұсқалығын тексеру мүмкіндігі медиа сауатты адамның маңызды дағдыларының бірі деп айтуға болады.

3.Қорытынды (2 минут)

Пайдалы сілтеме:

https://youtu.be/bfdMQ3OBxy8?si=fDLiEXOK-ubcE-32

https://drive.google.com/file/d/1jBaUo3bG8fZ7Sq1vN9_O9NM8_pbR0LUM/vie w