Тәрбие сағаты. « Мақал- сөздің азығы, жұмбақ- ойдың қазығы»

Күні:

05.02.2024 жыл

Сабақтың тақырыбы

« Мақал- сөздің азығы, жұмбақ- ойдың қазығы»

Сыныптан тыс шараның мақсаты

Мақал - мәтел – ата бабамыздан қалған өшпес мұра. Көлемі жағынан шағын болғанмен, мағынасы терең, құны қымбат қазына. Мақал - мәтел – тәрбиелік мәні зор, рухани байлық туралы мағлұмат беру. Білімдерін жүйеге келтіріп пысықтау, мақал – мәтелдерді орынды қолдану дағдыларын қалыптастыру. Тіл – қай ұлтта қай елде болса да құдіретті, қастерлі. Ана тілімізді дамытып, орыс тілін қолданып, ағылшын тілін үйренеміз деген мақсатпен оқушылардың қызығушылықтарын арттыру.

Сабақтың кезеңдері / уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Ресурстар

Сабақ

тың басы

5 мин

Мұғалімнің сөзі:

«Жанның жайын жарыққа шығару үшін, жанның сырын сыртқа білдіру үшін адамның екі құралы бар. Біреуі – мимика, біреуі – сөз. Мимика жанның сыртының дене арқылы сыртқа білінуі (күлу, жылау). Ал ым – ішкі тіл сезімі. Ым арқылы ойды жарыққа шығару мүмкін емес. Ойдың тілі – сөз. Тіл – жүрек түбіндегі бағасыз сезімдер, жан түкпіріндегі асыл ойлар жарық көрмей, қор болып қалар еді. Адам тіл арқылы жан сырын сыртқа шығарып, басқалардың жан сырын ұға алады. Тіл адамға осындай қымбат болса, әрине, ұлт болу үшін бірінші шарт тіл болмақ.

Ана тілім- әрекетім азығы,

Бар ғаламды тануымның қазығы,

Ой- санамның өсуінің куәсі,

Ғасырлардың кейінгіге әз үні.

Жарық көрмей жатсаң да ұзақ, кең тілім.

Таза терең өткір, күшті, кең тілім.

Таралған балаларын бауырына

Ақ қолыңмен тараларсың сен тілім.

Слайд

«Асық ату» ойынымен топқа бөлу. Асықтарға жазылған әріптерді ширатып ата отырып, алшы түскен асықтарын алуды тапсырады. Асықтағы әріптерді топтасып, сөз құрауды тапсырады. Асығындағы әріп қай топтағы сөзге түссе сол топтың мүшесі болып жайғасатынын ескертеді.

Әр топ өз топбасшысын сайлап, жарыса отырып, ұпай жинайтынын айтады.

Асықтарды ширатып, атып, алшы түскен асығын алады. Ондағы әріпті топтасып, сөз құрайды. Қолындағы асығы қайтоптағы сөзге құралса сол топтың мүшесі болып, жайғасады.

1 топ: Сұңқар

2 топ: Тұлпар

3 топ: Болашақ болып бөлінеді.

Сабақ

тың ортасы

25-25 мин

І айналым . «Қоңырауша» әдісі арқылы «Ойлы болсаң, озып көр» ойынын уақытқа ойнатады.

«Сұңқар» тобына:

1. Алдыңғы арба қайда жүрсе,... (соңғы арба сонда жүреді.)

2. Сын түзелмей, (мін түзелмес).

3. Кісінің кісілігі, (Киімінде емес, білімінде).

4. Шебердің қолы ортақ,...(шешеннің сөзі ортақ).

5. Байлықтың кілті – (ғылым…).

Тұлпар тобына

1. Әдепті бала – арлы бала,( Әдепсіз бала сорлы бала ).

2. Білгенің бір тоғыз,...(білмегенің тоқсан тоғыз).

3. Ғылым теңіз... (Отбасы - шуақ)

4. Ұланы бар елдің... (ұраны бар) 5. Еңбек ердің көркі ……. (ер елдің көркі)

«Болашақ» тобына:

1. Көз - қорқақ (қол – батыр).

2. Батыр туса - ел ырысы... (Жаңбыр жауса – жер ырысы). 3. Білекті бірді жығады,... (білімді мыңды жығады)

4. Атаңның баласы болма,.. (адамның баласы бол)

«Білім қоржыны» атты қоржын-тартыс жасатады.

Слайд – презентация арқылы мақалды жалғастырып қордын тартысады. Қай топ көп жалғасын тапса сол топ қоржындағы асықтарға ие болады.

Презентация

ІІ айналым «Пицца бөліктері» әдісі арқылы жалғасады.

«Тапқыр болсаң тауып көр»

Жүргізуші: Бұл айналымда жұмбақ жасырамын, сендер жұмбақтың шешуін 3 тілде (қазақша, орысша, ағылшынша) айтуларың керек-деген талап қояды.

1 - топ: Қолы менен қаламы жоқ,

Бірақ сурет салады көп. (аяз – мороз - frost)

1 - топ: Қоймасын қыс ақтарып,

Жерді жапты ақ мамық. (қар – снег - snow)

1 - топ: Бір кісі бар дүниеде,

Шемішке шағып тұрады.

Бұл кісіден әр уақыт,

Әркім мезгіл сұрайды.(сағат - часы - watch)

1 - топ. Жұмбақ шешкіш кім екен?

Сыртқа шықсам түн екен

Моншақтарын шашып ап,

Бір сары қыз тұр екен (ай - луна - moon, жұлдыздар - звезды - stars)

2 топ. Жұқа тақтай бөлшегі,

Ұзындықтың өлшемі. (сызғыш – линейка - ruler)

2 - топ. Қалқиып екі құлағы,

Елеңдеп, қорқып тұрады. (қоян – заяц - rabbit)

2 - топ. Жолбарыстан аумайды,

Тышқандарды аулайды.(мысық – кошка - cat)

2 - топ. Бір жәшік тор бұрышты сырғасы бар,

Көтерсең сырғасынан дауыс шығар.

Қанша алыс болсаңдағы екі сырға,

Естіліп бір – біріне жақын қылар. (телефон - telephone )

2 - топ. Жаны жоқ, болса да,

Ақылды адам ісін істейді. (кітап - книга - book)

3 - топ. Жеп көріп ем өзім мен,

Жас шығарды көзімнен. (пияз – лук - onion)

3 - топ. Бұлаңдаған құйрығы,

Бір алдарлық қулығы. (түлкі – лиса - fox)

3 - топ. Әттең, даусым, тілім жоқ,

Құшағымда білім көп. (кітап – книга - book)

3 - топ. Өзі кірді ашады, суға салсам қашады.(сабын - мыло - soap)

3 - топ. Жел соқса жайқалып толқиды.

Ел оқыса тұла бойың балқиды. (Өлең - песня - song)

Сабақ

тың соңы

10 мин

Қорытынды:

Жеңген топты марапаттау.

Ата - салтым, асыл мұрам, ардағым,

Бабалардың жалғастырар арманын

Сан ғасырда қалпын бұзбас, қадірім,

Өткенімді бүгініммен жалғадым – дей келе бүгінгі сабағымыз аяқталды.

Ұлттық өнерімізді ұрпақтан ұрпаққа жеткізетін біздер, сондықтан да құнды мұраларымызды насихаттап жүрейік.

Безендірілуі, АКТ ресурстары

Слайд, суреттер, таратпа материалдар, аудио, бейне жазбалар

Өту формасы, әдіс-тәсілдердің сипаты

Топтық сайыс – сабағы

Қай құндылықтар негізге алынды?

Ұлттық тәрбие, ауыз әдебиеті

Жоба түрі:

«Оқуға құштар мектеп» жобасын іске асыру

Іс-шараның құрылымы: сынып сағаты, топтық сайыс

- Ұйымдастыру кезеңі

«Асық ату» ойынымен топқа бөлінді. Асықтарға жазылған әріптерді ширатып ата отырып, алшы түскен асықтарын алды. Асықтағы әріптерді топтасып, сөз құрады. Топтық сайыс басталды.

- Негізгі бөлім

«Ойлы болсаң озып көр» және «Тапқыр болсаң тауып көр» ойындары арқылы мақал мен жұмбақ жасырып, ұпай жинады.

Қоғаммен байланысы

/ қатысушы қонақтар,

ата-аналар ұжымы, мәдени орталықтармен ынтымақтастық/

Ата-аналар комитетінің мүшесі қатысты. Өзінің тілегін арнады.

Әділ бағалау жүргізіп, шешім шығарды.

Оқушылардың қатысу белсенділігі, шығармашылығы

«Қоржын - тартыс» ойынымен жасалған тартыста белсенді болды.

Фотоматериал

Кері байланыс

Қорытынды ұпай шығарылып, топтар марапатталды.

Қорытынды бөлім

Ұлттық өнерімізді ұрпақтан ұрпаққа жеткізетін біздер, сондықтан да құнды мұраларымызды насихаттап жүрейік-деген тілекпен аяқтады.