Тәрбие сағаты "Атадан қалған асыл сөз"

Атадан қалған асыл сөз

Тақырыбы: «Атадан қалған асыл сөз».
Мақсаты: қасиетті сан ұғымына байланысты халқымыздың қастерлі түсініктері мен қағидаларын дәріптеу. Оқушылардың елін, жерін, халқын сүюге, оны құрметтеуге және қорғай білуге, Отанын сүюге тәрбиелеу.

1 - жүргізуші: Қайырлы күн, көрермендер!
Қай заманда болмасын ұлы мұрат - міндеттердің ең бастысы - өзінің ісін, өмірін жалғастыратын саналы, зерделі ұрпақ тәрбиелеу.
Бүгінгі тәрбие сағатымыздың тақырыбы «Атадан қалған асыл сөз».
2 - жүргізуші: Ұрпақ тәрбиесі келешек қоғамның қамын ойлау болып табылады.
Жан - жақты жетілген, ақыл - парасаты мол, білімді, мәдениетті болу – бүгінгі күн талабы, оны орындау – басты парызымыз.
1 - жүргізуші: Тәрбие сағаты барысында сандарға байланысты нанымдар мен сенімдер, ырымдар сөз болады.
2 - жүргізуші: Үш санына қатысты қандай ұғымдар бар?
1 - оқушы: Үш жүз.
Қазақ халқы үш жүзге бөлінеді. Ұлы жүз. Орта жүз. Кіші жүз.
Үш жұрт.
Ер жігіттің үш жұрты бар: өз жұрты, қайын жұрты, нағашы жұрты. Халық арасында мұны «Өз жұртың күншіл, қайын жұртың міншіл, нағашы жұртың сыншыл» п те мәтелдейді.
2 - оқушы: Үш қуат.
Ақыл қуат, жүрек қуат, тіл қуат.
3 - оқушы: Үш арсыз.
Ұйқы арсыз, тамақ арсыз, күлкі арсыз.
4 - оқушы: Үш ғайып.
Ажал ғайып. Қонақ ғайып. Несібе ғайып
5 - оқушы: Үш дауасыз.
Мінез. Кәрілік. Ажал.
6 - оқушы: Үш қадірсіз.
Жігіттік. Денсаулық. Жақсы жар.
7 - оқушы: Үш жамандық.
Нақақ қан төгу. Кісі малын ұрлау. Ата - бабадан қалған ескі жұртты бұзу өте жаман әдет деп танылған.
8 - оқушы: Үш тоқтам.
Ақыл – арқан, ой - өріс, адам – қазық.
1 - жүргізуші:
4 санына қатысты қандай ұғымдарды білеміз, соған тоқталайық.
9 - оқушы: Төрт кітап.
Тәурат (Мұсаға түскен), Зәбур (Дәуітке түскен), Інжіл (Исаға түскен), Құран (Мұхаммед с. у. с. түскен)
10 - оқушы: Дүниенің төрт бұрышы: Шығыс, Батыс, Оңтүстік, Солтүстік.
2 - жүргізуші: Ендігі кезекті 7 санына берейік. Қазақ халқы 7 санын қасиетті сан деп бағалап, соған байланысты нанымдар мен сенімдерді зерделеген.
11 - оқушы: Жеті қазына.
Ер жігіттің жеті қазынасы: сұлу әйел, ақыл, білім, жүйрік ат, қыран бүркіт, берен мылтық, жүйрік тазы.
12 - оқушы: Жеті ата.
Ата. Әке. Бала. Немере. Шөбере. Шөпшек. Немене. Мұны әрбір қазақ түгелдей білуі тиіс.
13 - оқушы: Жеті күн.
Дүйсенбі, сейсенбі, сәрсенбі, бейсенбі, жұма, сенбі, жексенбі.

Жеті жетім.
Тыңдалмаған сөз жетім.
Айтылмаған сөз жетім
Киюсіз тозған бөз жетім.
Иесіз қалған жер жетім.
Басшысы жоқ ел жетім.
Аққу, қазсыз көл жетім.
Замандасы қалмаса,
Бәрінен – сол жетім.
1 - жүргізуші. Бұдан басқа жеті де ғалам, жеті көк, жеті ғашық, Әз Тәуке ханның жеті жарғысы, жеті шәріп - әулие сияқты ұғымдар бар.
2 - жүргізуші: Бес санына байланысты асыл қазыналардан не білеміз?
14 - оқушы: Бес қару.
Садақ. Мылтық. Найза. Қылыш. Айбалта.
15 - оқушы: Бес асыл. Бес дұшпан.
«Бес нәрсеге қашық бол,
Бес нәрсеге асық бол.
Адам болам десеңіз
Тілеуің, өмірің алдыңда...
Өсек, өтірік, мақтаншақ,
Еріншек бекер мал шашпақ,
Бес дұшпаның білсеңіз.
Талап, еңбек, терең ой,
Қанағат, рақым, ойлап қой,
Бес асыл іс көнсеңіз» деп Абай атамыз айтқандай тек қана әдемі әдептер мен әдеттерді үйренейік.
16 - оқушы: Бес парыз.
Намаз оқу. Ораза ұстау. Қайыр - садақа беру. Иман, сенім және рақымшылық. Намаз оқу ең алдымен адамды гигиеналық тазалыққа баулиды. Ораза тұту ағзадағы зат алмасушылықты реттейтінін халқымыз ерте кезден - ақ білген.
1 - жүргізуші: «Қазақ осы» әнімен ортада Жолдасбаева Гүлжазира.
2 - жүргізуші: Қазақ халқы әдетте тақ сандарды өте қасиетті деп есептеп, соған байланысты нанымдар мен сенімдерді есте сақтаған.
Нұрмаханова Замираның орындауында «Асыл әжем» әні.
2 - жүргізуші:
Отбасында, бала - шаға қасында
Жетпістер мен сексендер жүр қалқайып.
Көңіл жетім, болмаған соң сыңары
Жылқы тірлік жаман сөзден сынады.
Жас баладай жаутаңдаған жанарға
Қайта - қайта қарағым кеп тұрады.
Қағыс естіп қалбаңдайды баладай,
Мәпелеңдер қарт біткенді аялап.
Ниеті ақ, пейілі кең даладай,
Кімге болса қартың жетер аяңдап.
1 - жүргізуші:
Игі жансың не деген,
Жүрек оты лаулайды.
Балдай тәтті немерең
Балғын жырын арнайды.
Оңдасбаева Ұлмекеннің орындауында «Қазақы дастарханым» әні.
2 - жүргізуші:
Оқушы: Тыйым сөз.
Үлкеннің алдын кеспе
Үнемі сәлем бер!
Үлкенге қарсы шықпа!
Үлкеннің батасын ал!
Үлкен кісіні ренжітпе!
2 - жүргізуші: Міне, балалар, біз өзіміздің ата - әжелеріміздің алдында, аға ұрпақтың алдында үлкен қарыздармыз. Ол қарыздарымызды тек қана жақсы тәрбиеміз арқылы, адамгершілігі мол, мейірімді болу арқылы ғана, оларды көрген жерде құрметтеп сыйлау арқылы ғана қайтара аламыз. Бұл қасиеттер – ешқандай да ақшаға сатып алмайтын байлық.
Ол тек адам жүрегінде орын алатын қасиет. Бүгінгі тәрбие сағатымызда қарттар туралы көптеген мағлұматтар берілді. Қарттарымызды ардақтап өтейік. Олай болса алдағы өмірлеріңде жүрегі кең адал, мейірімді, қайырымды азаматтар болып өсіңдер. Қарттардың алдында әрқашанда бас иіп тұрыңдар.
Енді бүгінгі сабағымызға келіп отырған қонағымыздан ақ бата алып, тәрбие сағатымызды аяқтаймыз.