Материалдар / Тарбиявий соат Афғон уруши 9-синф

Тарбиявий соат Афғон уруши 9-синф

Материал туралы қысқаша түсінік
. 10 йил чузилган бу урушнинг тугаши хам қийин булди. Бизни билганимиз 15 февраль 1989 йил 40- армиянингАфғон еридан Боир Гроловнинг чиқиши билан тугади. Лекин воқеа бошқача булган эди. Уруш тугасада чегарада дивизиялар қолдирилган эди. Энг охирида Афғон еридан Қозоғистонлик офицер Виктор Харичев бошқарган чегарачилар хеч қандай дабдабасиз чиқдилар. Улар Афғон еридаги урушнинг охирги нуқтасини қуйдилар. 2.Афғонистондан аскарларнинг чиқарилганига 29 йил утган булса хам шу пайтдаги жангчилар бугунги фаровон хаётимизда уруш жарохатларни унутмай келишади . Уларни хурматлаш, эъзозлаш бизнинг бурчимиз.
ЖИ арқылы жасау
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

Гимн айтилади

1. Неча йил бу замин ут ичра колди,

Неча йил бурксиди бу юрт самоси.

Неча йил бу дилларни ларзага солди,

Муъжаз бу улканинг фарёд садоси.

Ассалому алейкум хурматли Афғон урушининг ветеранлари, азиз устозлар, укувчилар.

2. Құрметті қонақтар , ұстаздар мен оқушылар!Интернациолист жауынгер ағаларымыздың құрметіне арналған «Ауғаныстан ақиқаты» тақырыбындағы тәрбие сағатымызға қош келдіңіздер.

1.Кора булт коплади Афгон тогини,

Утларда ёндирди богу рогини.

Максадсиз урушлар, бевакт улим,

Бегунох болларнинг тукди конини.

Хурматли Афгон урушининг ветеранлари. Бугунги байрам тадбиримизга хуш келибсизлар.

2. Жаулардан қарсы келген жасқанбаған,

Жасаған ерлігіне мастанбаған.

Ұрпаққа өмір жолың өнеге боп,

Тарихта ардагерлер асқан болған

деп батылдық пен ерліктің ерен үлгісін көрсеткен қаһарман жерлестеріміз біздің ортамызда. Бүгінгі кешке қатысушы қонақтарымызбен таныстырайық.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

1.Тинчлик. Бу суз замирида канчадан канча маъно бор, бизнинг Ватанимиз тинч-осуда. Юртбошимиз Нурсултон Назарбаевнинг олиб бораётган одилона сиёсати туфайли шундай осойишта хаёт кечиряпмиз. Бундан 29 йил аввал Афгонистонда булган уруш канчадан-канча мард углонларимизни уз домига олиб кетди.

2. “Ауғансоғысының табиғаты да тарихы да өзгеше. Ол уақытта 18 бен 20 ның аралығындағы өрімдей жастар, бас аяғы 22 мың қазақстандық өзге азаматтар мамыражай тіршілік етіп жатқан кезде бөтен елде өздерінің ел алдындағы борышын өтеді. Соғыс деген қаралы ұғым. Ауған соғысында мерт болғандар мен ардагерлердің алдында қашанда бас иеміз.

1.Афгон урушида 22000 Козогистонликлар катнашди.2238 кунга давом этган урушда 924 козогистонлик курбон булиб 1015 юртдошларимиз ногирон булиб кайтишди. 21 одам хабар- учарсиз кетди.

2. Құрметті қонақтар ендігі кезекті 9-«В»сынып қыздарының биіне берсек:

« Қазақстан » биі

1. Бабалар салған сара жол,

Өшпейтін мәңгі дара жол.

Ұрпаққа бүгін аманат,

Қорғай біл халқым пана бол.

Қазіргі кезекті «Отан» туралы өлеңдерге береміз.

Укувчилар «Улугимсан, Ватаним»

1-укувчи:

Мен дунёни нима килдим,

Узинг ёруг жахоним,

Узим хокон,узим султон,

Сен тахти Сулаймоним,

Ёлгизим,ягонам дейми,

Топинган кошонам дейми,

Узинг менинг улуглардан

Улугимсан, Ватаним...

2-укувчи:

Шодон куним гул отган сен,

Чечак отган изимга,

Нолон куним юпатган сен,

Юзинг босиб юзимга.

Онам дейми,

Хамдарду хамхоним дейми,

Офтобдан хам узинг мехрли-

Илигимсан Ватаним...

3-укувчи

Углим десанг осмонларга

Гирот булиб учгайман,

Чамбил юртда Алпомишга

Навкар булиб тушгайман

Падаркушдан пана килиб,

Улугбегинг кучгайман,

Гичир-гичир тишимдаги

Улугимсан, Ватаним...

4-уқувчи:

Сен азиз муқаддас, ягона ёлғиз

Сен бирла бир жонмиз,сен бирла бир тан

Қадрингга етмасак бу умр эссиз,

Отамдек , онамдек азизсан Ватан.

Бағрингда нечалаббоболар утган

Нечалаб момою , донолар утган

Болам деб келишим интизор кутган,

Отамдек , онамдек азизсан Ватан.

5-уқувчи:

Одил юртбошим бор , кукси қурғоним

Ойни қучар чоғим, қадди нарвоним

Фаровон йулдаги буюк карвоним,

Отамдек,онамдек азизсан Ватан.

Бахтим бут бағрингда , толейим баланд

Забонинг бетакрор , асал наввот қанд.

Жон хузур алласи кунглимда монанд.

Отамдек,онамдек азизсан Ватан.

1. Афгонистон...Бу суз кулокка чалинганда куз олдимизга уруш дахшатлари келади. Собик Иттифокнинг ношуд сиёсати туфайли 1979-1989 йиллар оралигида уз Ватани химояси учун харбий хизматга отланган минглаб йигитлар аскарлик бурчини узга элда утаб, биз учун бегона халкнинг «озодлиги йулида» жанг килдилар.

2.Афгонистон неча-неча ота-оналарни йиглатган, сочларига ок оралатган уруш, юракларни ларзага солган макон, ун гулидан бир гули хам очилмаган, энди 18-19 ёшга тулган 15 мингга якин аскарларнинг жонига ажал уругини сепган жанггох, хаётнинг пасту-баланду,оку-кораси,кайгу- хасратларидан бехабарларнинг бошига кутилмаганда тушган офат.



2.Хозирги навбатни қизлар ижросидаси «Қамажай» уйинига берсак.



1. Уруш хакидаги хотираларни эслаганда боболаримизнинг овозлари узгариб «биз у кунларни курдик,энди сизлар у кунларни курмагайсизлар!»деб тилар эдилар.Аммо собик Совет Иттифоки рахбарлари 1979 йил 9 декабрда боболаримизнинг тилагига зид карор килишдики,натижада айни навкирон ёшдаги оталаримиз, акаларимиз кулига курол олиб, улим сари юзма-юз бордилар.

2. 1979 йил декабрдан 1989 йил февралгача

10 йил давомида Афгон урушидан «Кора лолалар» махсус вертолётларда коронгу кечаларда собик иттифокка темир тобутларни ташишди.15 мингга якин хонадонда оналар кора кийди, оталарни гам каритди.

Шахидлар, шахидлар, шахидлар улар гапирмайдилар, уларда забон йук, лекин узларининг айби нима эканлигини хам билишмайди. Юртимизда оталари, оналари бузлайди, уларнинг нолалари юракни ларзага солади қизил юлдузлар жим, забун.

2. 1. Собик СССРда Афгон жарохати йук бирор шахар, кишлок бормикан, бу уруш давомида нима учун жанг қила ётганини билмасдан халок булган минглаган гунохсиз йигитларни уволини ким тутаркин.

2. Афғон жарохатидан яраланган оналарнинг қарғишлари кимларга тегаркан, нима булганда хам Афғон воқеалари олам билан эсланадиган бир тарихга айланди.

Хозирги навбатни синфимиз уқувчилари томонидан тайёрланган куринишга берсак. Мархамат томоша қилинглар.

ШЕЪР: “Она йигламасин”

1- уқувчи

Гул шохи қайрилса йиғлар илдизи

Фалокат ёғилса чайқалар дунё,

Осмон чақмоқ чақар учса юлдузи

Она йиғламасин Болам деб.

Туйга деб матолар сандиққа солган

Сарпосин кафанга очмасин Она.

Буйлари буйига тенг булиб қолган

Боласин тобутин қучмасин Ота.



2-уқувчи

Бу ғариб дунёда ғарибларингга

Ғам бериб ортидан тутқаздинг сабр

Ё Тангрим , бундайин синовларингга

Дод солиб йиғлармиш хаттоки қабр.

Онани йиғлатма, болам, деб

Елкасин тобутга тутмасин Ота.

Телбаю, тескари булдингку дунё

Кексалар белбоғлаб очсалар аза.



3- уқувчи

Хар ким яшаб бахтли даврини сурсин

Оналар уғлим деб керилиб юрсин,

Қариган чоғида ёнида турсин.

Она йиғламасин фарзанд доғида.

Отадан илгари фарзанд кетмасин

Онанинг кунглига алам етмасин

Умри армон билан бахтсиз утмасин,

Она йиғламасин фарзанд доғида



4- уқувчи

Бу дунё маъноси, бахти хам бола

Оталар қуввати, тахти хам бола,

Жудолик дардидан қилмасин нола

Она йиғламасинфарзанд доғида.

Бола кулса тошбағирлар эрийди

Йиғлаганда она қалби оғрийди.

Фарзандига узоқ умр сурайди

Она йиғламасин фарзанд доғида.



2.Урушнинг катта-кичиги булмайди. Кахрамонлик учун бир дакика кифоя, жангохларда кон екчганлар эса баъзан улимни буйнига олиб,жасорат сари илдам боради. Мард мардлигича колиб олкишларга сазовор булади.



1.Эътиборингизга Афғонистон хақидаги маълумотни хавола этамиз.

Видеоролик курсатилади.

Ха, Афғон урушининг бошимизга солган кулфати куп булди.

2. 14 минг 453 солдат халок булди, 417 солдат дам-дараксиз кетди.Собик Иттифок буйича тупланган маълумотга кура Республикамиздан 10 йил мобайнида 22 минг харбий хизматчи Афгонистонга жунатилган. Шунинг 716 нафари уруш курбони булса, 21 хам юртимиз дам- дараксиз кетган.

1.Умр окар сув дейилади. Умр инсон хаётининг асосий йуналишидир.Шундай инсонларимиз борки,уларнинг хаёти, умри

биз ёшлар учун хаёт мактабини утайди.

2. Неча йил яшадинг гап унда эмас. Нима иш килгансан ушандан гапир-деб бежиз айтилмаган. Шундай экан биз шундай хаёт кечирайликки, умримиз шундай мазмун касб этсинки, одамлар оркамиздан мана бу даврамизда иштирок этаётган акаларимиздай фахр ва хурмат билан эсга олсинлар.

Хозирги навбатни синфимиз йигитлари томонидан тайёрланган «Сержант буламан» уйинига берсак. Мархамат томоша қилинг.



1. 10 йил чузилган бу урушнинг тугаши хам қийин булди. Бизни билганимиз 15 февраль 1989 йил 40- армиянингАфғон еридан Боир Гроловнинг чиқиши билан тугади. Лекин воқеа бошқача булган эди. Уруш тугасада чегарада дивизиялар қолдирилган эди. Энг охирида Афғон еридан Қозоғистонлик офицер Виктор Харичев бошқарган чегарачилар хеч қандай дабдабасиз чиқдилар. Улар Афғон еридаги урушнинг охирги нуқтасини қуйдилар.

2.Афғонистондан аскарларнинг чиқарилганига 29 йил утган булса хам шу пайтдаги жангчилар бугунги фаровон хаётимизда уруш жарохатларни унутмай келишади . Уларни хурматлаш, эъзозлаш бизнинг бурчимиз.

Энди даврамизга ташриф буюрган мехмонларимизни табриклаш учун навбатни синфимиз қизларига берсак. Мархамат томоша қилинг. Попури

1. Мустақил ватанимиз келажаги булган ёшлар хам уз ватанимиз мустақиллиги , фаровонлиги учун кураш олиб боришимиз лозим. Президентимиз Нурсултон Назарбаев узинг Қозоғистон халқига йуллаган мактубида айтиб утилгандай эркин хавфсиз самарали жамият қуриш биз ёшларнинг қулида, шундан куриниб турибдики, яқин давр ичида Ватангимиз тинчлиги осойишталигини химоя қилиш учун бизга ишонч билдирилди.

2. Шу азиз Ватан барчамизники . Унинг бахт-саодати, ёруғ истиқболи, фаровон келажаги учун яшаш , курашиш керак булса жонни фидо қилиш шу муқаддас заминда яшаётган хар бир инсон учун бахтдир.

Биз ёшлар хам урушга қарши

Тинчлик булсин деймиз оламда

Айрилмасин халқ халоватдан

Куймасинлар оналар ғамдан

Йигит йиғламасин дустлар дунёда.

2.Хозир эса азиз мехмонлармизга аталган шартларимиз бор эди. Азиз мехмонларимизни даврамизга таклиф қилсак,мархамат. Сизларга шундай топшириқ берилади: хар бирингизга ёрдамлашиш учун биттадан уғил бола берсак, сизларга хавас билан қараб ёрдамлашиб туради. Олдингизга қуйилган нарсалардан Афғон урушига атаб бирор нарса ишлашингиз мумкин ёки шу даврни эслаб расм солишингиз мумкин. Ғолибларимизни даврамиздаги уқувчилар қарсаклари билан аниқлаб оламиз.

Рахмат сизларга азиз афғон жангчилари. Энди ким ғолиб эканликларини аниқлаб олсак. Даврамизда утирган уқувчиларга юзлансак.Хар бир гурухнинг ишларини қарсаклари орқали аниқлаб беришса .

Рахмат сизларга .Азиз инсонларимиз суз навбатини сизларга берсак. Мархамат.

Эндиги навбатдаги қушиғимизни совға сифатида қабул қилинг.

1.Бошқа афғон халқи куймасин етар

Бундан бошқа уруш булмасин етар

Сахфий дили ғамга тулмасин етар

Етар энди шунча тукилган бу қон

Энди уз қадрингни сақлагин афғон.

2.Ватан , эй Афғонистон

Сенинг номинг қон аралаш булди шон

Сенга келган уқларга куксини тутиб

Қанча қанча уғлонларинг бергандир жон

дея бугунги кечамизга якун ясаймиз. Якунловчи сузни мактабимиз..............................................................................................................................................................................берсак,мархамат.





















ЖИ арқылы жасау
06 Ақпан 2019
1360
Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз!
Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі.
Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы
Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз!
Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!
Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз!
Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!
Министірлікпен келісілген курстар тізімі