Шымкент қаласының білім басқармасының «№28 жалпы орта білім беретін мектебі» шаруашылық жүргізу құқығындағы мемлекеттік коммуналдық кәсіпорны
Баяндама
Тақырыбы: «Тарих сабағында жасанды
интеллект арқылы оқушылардың зерттеушілік қабілеттерін
арттыру» 
Орындаған: А.О.Оразалы
2025-2026 оқу жылы
Тақырыбы: Тарих сабағында жасанды интеллект арқылы оқушылардың зерттеушілік қабілеттерін арттыру
ХХІ ғасыр мұғалімінен тек
пәндік білім емес, сонымен бірге оқушылардың
сын тұрғысынан ойлау,
талдау және зерттеу қабілеттерін дамыту
талап
етіледі.
Өзектілігі:
Бүгінгі таңда оқушының зерттеушілік және сыни ойлау қабілеттерін дамыту – басты міндет.
Жасанды интеллект (ЖИ) құралдары – ақпаратты іздеу, талдау және қорытындылау дағдыларын жетілдіретін заманауи әдіс.
Тарих сабағында ЖИ қолдану – оқыту сапасын арттырудың инновациялық жолы.
Зерттеудің
мақсаты:
Жасанды интеллектті пайдалана отырып, оқушылардың зерттеу және
талдау қабілеттерін арттыру.
Зерттеудің міндеттері:
ЖИ құралдарын тарих сабағына тиімді енгізу;Оқушылардың дербес зерттеу дағдыларын қалыптастыру; Инновациялық әдістердің тиімділігін дәлелдеу.
Зерттеу қадамдары
|
Қадам |
Мазмұны |
Canva-да визуализация мүмкіндігі |
|
1. Мәселені анықтау |
«Абылай хан Ресей мен Қытаймен одақтастығының себептері қандай?», «Ішкі бірлікті қамтамасыз ету жолдары» |
Mind map, сұрақ-жауап диаграммасы |
|
2. Деректер жинау |
Хронология, хаттар, келісім-шарттар, тарихи хроникалар |
Timeline инфографика, архив суреттері |
|
3. Деректерді талдау |
Сандық талдау, себеп-салдар байланысы |
Диаграмма, кесте |
|
4. Инновациялық тәсілдер қолдану |
GIS-карталар, сценарийлік талдау, VR/AR реконструкциясы, мультимедиа |
Интерактивті карталар, анимациялық слайдтар |
|
5. Қорытынды жасау |
Саясаттың тиімділігін бағалау, өзекті мәселені шешу жолдарын көрсету |
Summary инфографика, flowchart |
3. Зерттеу барысы
-
Теориялық база жинау
-
Ішкі саясат: руаралық қатынастар, әкімшілік құрылым, экономикалық реформалар.
-
Сыртқы саясат: Ресей, Қытай, Жоңғар хандығымен дипломатиялық байланыстар.
-
-
Деректерді цифрландыру
-
Хронологиялық деректер, хаттар, келісімдерді цифрлық форматқа көшіру.
-
-
GIS және картографиялық талдау
-
Абылай ханның әскери стратегиясын, сауда жолдарын картада көрсету.
-
-
Сценарийлік талдау
-
Тарихи шешімдердің ықтимал салдарын компьютерлік модельдеу арқылы бағалау.
-
-
Мультимедиялық визуализация
-
Canva арқылы инфографика, анимациялық презентациялар жасау.
-
4. Өзекті мәселені шешу кезінде қолданылған инновациялық тәсілдер және тиімділігі
|
Тәсіл |
Қолданылуы |
Тиімділігі |
|
Цифрлық талдау |
Хронологиялық деректерді, хаттарды талдау |
Тарихи трендтерді тез анықтау, салыстыруға мүмкіндік береді |
|
GIS-карталар |
Шекаралық өзгерістер, әскери шептер |
Кеңістік тұрғысынан саясатты визуалды көрсету |
|
Сценарийлік талдау |
Тарихи шешімдердің ықтимал нәтижесі |
Стратегиялық ойлау, себеп-салдар байланысын түсіну |
|
VR/AR визуализация |
Ханның кеңестері, маңызды кездесулер |
Оқушыларға тарихи оқиғаны «көріп, сезіну» мүмкіндігі |
5. Педагогикалық жаңалығы
-
Зерттеушілік дағдылар: оқушылар деректерді жинайды, салыстырады, өз тұжырымдарын жасайды.
-
Функционалдық сауаттылық: карта, диаграмма, интерактивті слайд арқылы ақпаратты визуалды қабылдау.
-
Құндылықтарды қалыптастыру: ұлттық тарихқа қызығушылық, патриотизм, логикалық ойлау.
6. Оқыту мен оқудың жақсаруына ғылыми дәлелдер
-
Көрнекілік – Canva инфографикасы мен презентациялар оқушының ақпаратты тез әрі тиімді меңгеруіне ықпал етеді.
-
Белсенді оқыту – оқушылар өз бетімен зерттеу жүргізеді, гипотезалар жасайды, деректерді талдайды.
-
Критикалық ойлау – сценарийлік талдау тарихи шешімдердің салдарын бағалауға үйретеді.
-
Функционалдық дағдылар – GIS, цифрлық талдау, мультимедиа қолдану заманауи технологияларды меңгеруге мүмкіндік береді.
Ғылыми дәлел: Зерттеулер көрсеткендей, мультимедиа және цифрлық әдістерді қолдану оқытудың тиімділігін 25–40% арттырады.
7. Қорытынды
-
Абылай ханның ішкі және сыртқы саясаты кешенді зерттеуді қажет етеді.
-
Canva платформасы арқылы инновациялық тәсілдерді қолдану зерттеуді көрнекі, интерактивті және тиімді етеді.
-
Оқушылардың зерттеушілік, критикалық ойлау дағдылары, функционалдық сауаттылығы дамиды, тарихи құндылықтарға қызығушылығы артады.
Қорыта айтқанда, Жасанды интеллект – тарих сабағында зерттеушілік оқытуды жетілдіретін инновациялық құрал болып табылады. Осы тақырып бойынша Республикалық «Білімді ұрпақ» ғылым мен білімді қолдау орталығы ұйымдастырған "Үздік тарих пәні мұғалімі – 2025 " Республикалық конференцияда "Сөз сөйлеп" тың идея айтып, кәсібилік пен біліктілік танытып, шығармашылық үлгі көрсеткені үшін І ДƏРЕЖЕЛІ дипломмен марапатталдым. Халықаралық ғылыми тәжірибелік конференциясына белсене қатысып, жоғары нәтиже көрсеткені үшін ІІ дәрежелі дипломмен мараптталдым. Осы тақырып бойынша фэйсбук https://www.facebook.com/share/p/15yjmvf2V6/ пен инстаграмм https://www.instagram.com/reel/DHLK44dNIVu/?igsh=MXAxNXFnMXJsOHNrOQ== парақшамда, журналдарда жарияладым.

жүктеу мүмкіндігіне ие боласыз
Бұл материал сайт қолданушысы жариялаған. Материалдың ішінде жазылған барлық ақпаратқа жауапкершілікті жариялаған қолданушы жауап береді. Ұстаз тілегі тек ақпаратты таратуға қолдау көрсетеді. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзған болса немесе басқа да себептермен сайттан өшіру керек деп ойласаңыз осында жазыңыз
Тарих сабағында жасанды интеллект арқылы оқушылардың зерттеушілік қабілеттерін арттыру
Тарих сабағында жасанды интеллект арқылы оқушылардың зерттеушілік қабілеттерін арттыру
Шымкент қаласының білім басқармасының «№28 жалпы орта білім беретін мектебі» шаруашылық жүргізу құқығындағы мемлекеттік коммуналдық кәсіпорны
Баяндама
Тақырыбы: «Тарих сабағында жасанды
интеллект арқылы оқушылардың зерттеушілік қабілеттерін
арттыру» 
Орындаған: А.О.Оразалы
2025-2026 оқу жылы
Тақырыбы: Тарих сабағында жасанды интеллект арқылы оқушылардың зерттеушілік қабілеттерін арттыру
ХХІ ғасыр мұғалімінен тек
пәндік білім емес, сонымен бірге оқушылардың
сын тұрғысынан ойлау,
талдау және зерттеу қабілеттерін дамыту
талап
етіледі.
Өзектілігі:
Бүгінгі таңда оқушының зерттеушілік және сыни ойлау қабілеттерін дамыту – басты міндет.
Жасанды интеллект (ЖИ) құралдары – ақпаратты іздеу, талдау және қорытындылау дағдыларын жетілдіретін заманауи әдіс.
Тарих сабағында ЖИ қолдану – оқыту сапасын арттырудың инновациялық жолы.
Зерттеудің
мақсаты:
Жасанды интеллектті пайдалана отырып, оқушылардың зерттеу және
талдау қабілеттерін арттыру.
Зерттеудің міндеттері:
ЖИ құралдарын тарих сабағына тиімді енгізу;Оқушылардың дербес зерттеу дағдыларын қалыптастыру; Инновациялық әдістердің тиімділігін дәлелдеу.
Зерттеу қадамдары
|
Қадам |
Мазмұны |
Canva-да визуализация мүмкіндігі |
|
1. Мәселені анықтау |
«Абылай хан Ресей мен Қытаймен одақтастығының себептері қандай?», «Ішкі бірлікті қамтамасыз ету жолдары» |
Mind map, сұрақ-жауап диаграммасы |
|
2. Деректер жинау |
Хронология, хаттар, келісім-шарттар, тарихи хроникалар |
Timeline инфографика, архив суреттері |
|
3. Деректерді талдау |
Сандық талдау, себеп-салдар байланысы |
Диаграмма, кесте |
|
4. Инновациялық тәсілдер қолдану |
GIS-карталар, сценарийлік талдау, VR/AR реконструкциясы, мультимедиа |
Интерактивті карталар, анимациялық слайдтар |
|
5. Қорытынды жасау |
Саясаттың тиімділігін бағалау, өзекті мәселені шешу жолдарын көрсету |
Summary инфографика, flowchart |
3. Зерттеу барысы
-
Теориялық база жинау
-
Ішкі саясат: руаралық қатынастар, әкімшілік құрылым, экономикалық реформалар.
-
Сыртқы саясат: Ресей, Қытай, Жоңғар хандығымен дипломатиялық байланыстар.
-
-
Деректерді цифрландыру
-
Хронологиялық деректер, хаттар, келісімдерді цифрлық форматқа көшіру.
-
-
GIS және картографиялық талдау
-
Абылай ханның әскери стратегиясын, сауда жолдарын картада көрсету.
-
-
Сценарийлік талдау
-
Тарихи шешімдердің ықтимал салдарын компьютерлік модельдеу арқылы бағалау.
-
-
Мультимедиялық визуализация
-
Canva арқылы инфографика, анимациялық презентациялар жасау.
-
4. Өзекті мәселені шешу кезінде қолданылған инновациялық тәсілдер және тиімділігі
|
Тәсіл |
Қолданылуы |
Тиімділігі |
|
Цифрлық талдау |
Хронологиялық деректерді, хаттарды талдау |
Тарихи трендтерді тез анықтау, салыстыруға мүмкіндік береді |
|
GIS-карталар |
Шекаралық өзгерістер, әскери шептер |
Кеңістік тұрғысынан саясатты визуалды көрсету |
|
Сценарийлік талдау |
Тарихи шешімдердің ықтимал нәтижесі |
Стратегиялық ойлау, себеп-салдар байланысын түсіну |
|
VR/AR визуализация |
Ханның кеңестері, маңызды кездесулер |
Оқушыларға тарихи оқиғаны «көріп, сезіну» мүмкіндігі |
5. Педагогикалық жаңалығы
-
Зерттеушілік дағдылар: оқушылар деректерді жинайды, салыстырады, өз тұжырымдарын жасайды.
-
Функционалдық сауаттылық: карта, диаграмма, интерактивті слайд арқылы ақпаратты визуалды қабылдау.
-
Құндылықтарды қалыптастыру: ұлттық тарихқа қызығушылық, патриотизм, логикалық ойлау.
6. Оқыту мен оқудың жақсаруына ғылыми дәлелдер
-
Көрнекілік – Canva инфографикасы мен презентациялар оқушының ақпаратты тез әрі тиімді меңгеруіне ықпал етеді.
-
Белсенді оқыту – оқушылар өз бетімен зерттеу жүргізеді, гипотезалар жасайды, деректерді талдайды.
-
Критикалық ойлау – сценарийлік талдау тарихи шешімдердің салдарын бағалауға үйретеді.
-
Функционалдық дағдылар – GIS, цифрлық талдау, мультимедиа қолдану заманауи технологияларды меңгеруге мүмкіндік береді.
Ғылыми дәлел: Зерттеулер көрсеткендей, мультимедиа және цифрлық әдістерді қолдану оқытудың тиімділігін 25–40% арттырады.
7. Қорытынды
-
Абылай ханның ішкі және сыртқы саясаты кешенді зерттеуді қажет етеді.
-
Canva платформасы арқылы инновациялық тәсілдерді қолдану зерттеуді көрнекі, интерактивті және тиімді етеді.
-
Оқушылардың зерттеушілік, критикалық ойлау дағдылары, функционалдық сауаттылығы дамиды, тарихи құндылықтарға қызығушылығы артады.
Қорыта айтқанда, Жасанды интеллект – тарих сабағында зерттеушілік оқытуды жетілдіретін инновациялық құрал болып табылады. Осы тақырып бойынша Республикалық «Білімді ұрпақ» ғылым мен білімді қолдау орталығы ұйымдастырған "Үздік тарих пәні мұғалімі – 2025 " Республикалық конференцияда "Сөз сөйлеп" тың идея айтып, кәсібилік пен біліктілік танытып, шығармашылық үлгі көрсеткені үшін І ДƏРЕЖЕЛІ дипломмен марапатталдым. Халықаралық ғылыми тәжірибелік конференциясына белсене қатысып, жоғары нәтиже көрсеткені үшін ІІ дәрежелі дипломмен мараптталдым. Осы тақырып бойынша фэйсбук https://www.facebook.com/share/p/15yjmvf2V6/ пен инстаграмм https://www.instagram.com/reel/DHLK44dNIVu/?igsh=MXAxNXFnMXJsOHNrOQ== парақшамда, журналдарда жарияладым.

шағым қалдыра аласыз













