Тақырып: Технология адамдарды жалқау етеді ме?

Уақыты: 30-40 минут

Мақсаты: технологияның адам өміріне қалай әсер ететінін кеңінен талқылап,саналы ойлау мен өзара түсіністікке қол жеткізу.

Қатысушылар: 8-10 сынып оқушылары

Қарсы тарап (Технология адамдарды жалқау етеді).

Қолдаушы тарап (Технология адамдарды жалқау етпейді, керісінше олардың өмірін жеңілдетеді).

Тренер немесе жүргізуші (Дебатты басқарып, тараптар арасындағы тәртіпті қадағалайды).

Аудитория (Қатысушылардың дәлелдерін тыңдайды және қорытынды жасауды көмектеседі).

Дебаттың құрылымы:

Кіріспе сөз (2-3 минут)

Жүргізуші:

Дебаттың тақырыбын таныстыру.

Әр тараптың өз көзқарасын білдіру үшін 5 минуттан сөйлейтінін айту.

Тақырыптың маңыздылығын және оған қатысты сұрақтарды қарастыратынын түсіндіру.

Қолдаушы тараптың сөзі (5 минут)

Қолдаушы тарап:

Дәлел 1: Технологиялардың еңбек өнімділігін арттыруы.
«Технология адамдарды жалқау етпейді, керісінше, жұмыс процесін жеңілдетеді. Мысалы, автоматтандырылған жүйелер жұмысшылардың физикалық ауыртпалықтарын азайтып, оларға интеллектуалды жұмыстармен айналысуға мүмкіндік береді. Бұл адамның мүмкіндіктерін кеңейтеді және оның кәсіби дамуына көмектеседі.»

Дәлел 2: Ақпараттың қолжетімділігі мен жылдамдығы.
«Интернет пен цифрлық технологиялар арқылы кез келген ақпаратты табу, үйрену мүмкіндігі пайда болды. Бұрын бізге көп уақыт пен күш жұмсау керек болатын, бірақ қазіргі таңда бәрі қолымызда. Бұл біздің білім алуды жеңілдетеді, әрі бізге жылдам әрекет етуге мүмкіндік береді.»

Дәлел 3: Жеке өмірді жақсарту.
«Қазіргі уақытта көптеген күнделікті тапсырмаларды автоматтандыру мүмкіндігі бар. Үй жұмыстарын роботтар атқара алады, ал смартфон арқылы біз кез келген қажетті қызметті ала аламыз. Бұл адамдардың өмір сапасын арттырады және уақытты үнемдеуге көмектеседі.»

Қарсы тараптың сөзі (5 минут)

Қарсы тарап:

Дәлел 1: Технологияның автоматтандыруы физикалық белсенділікті

төмендетеді.
«Технология адамдарды жалқау етеді, өйткені олар көптеген физикалық жұмыстарды автоматтандырып тастады. Мысалы, робот-шаңсорғыштар мен ыдыс жуғыш машиналар адамдардың физикалық еңбегін азайтты, ал ол өз кезегінде адамның денсаулығына зиян келтіруі мүмкін.»

Дәлел 2: Ақыл-ойдың механизациялануы.
«Технологиялар адамды тек өзіне қажетті ақпаратты іздеуге ғана үйретеді, бірақ оның терең ойлану, зерттеу, ақпаратты талдау қабілеті азайып барады. Бұрын кітапханаларда ізденіп, кітаптарды оқып, көп уақыт жұмсайтын едік, қазір бәрі смартфонда немесе интернетте. Бірақ бұл адамның ойлау қабілетін шектейді.»

Дәлел 3: Әлеуметтік өмірдің азаюы және тәуелділік.
«Әлеуметтік желілер мен ойындарға тәуелділік адамдарды жалқау етеді. Адамдар шынайы өмірде бір-бірімен байланыс орнату орнына, тек виртуалды әлемде өмір сүруге көшіп жатыр. Бұл олардың әлеуметтік дағдыларын әлсіретіп, ішкі мотивацияларын төмендетеді.»

Қолдаушы тараптың қосымша дәлелі (2-3 минут)

Қолдаушы тарап:

Дәлел 4: Технологияның адамдарды өнімдірек етуі.
«Технология жұмыс процесін тек жеңілдетіп қана қоймай, адамдардың өнімділігін арттырады. Мысалы, компьютерлік бағдарламалар мен онлайн құралдар адамдардың жұмысын тез әрі сапалы орындауға мүмкіндік береді. Бұл олардың өз уақытын тиімді пайдалануына септігін тигізеді.»

Қарсы тараптың қосымша дәлелі (2-3 минут)

Қарсы тарап:

Дәлел 4: Технологияның психологиялық әсері.
«Технологиялар адамдарды ақпараттың көптігімен қысып, оларды ойланбай әрекет етуге мәжбүр етеді. Бұл күйзеліс пен стресс деңгейін арттырады, өйткені адамдар үнемі жаңа мәліметтер мен жаңалықтарды іздеп, уақыттарын тек технологияларға жұмсайды. Бұл олардың жеке дамуына кері әсер етуі мүмкін.»

Жалпы қорытынды пікірлер (3-5 минут)

Жүргізуші:

Әр тарапқа қорытынды сөз айту үшін 2 минуттан уақыт беріледі.

Дебаттың басты тұжырымдарын қысқаша қайта айтып, пікірталас аяқталады.

Қолдаушы тараптың қорытынды сөзі:
«Технология адамдарды жалқау етпейді, керісінше, оларды тиімдірек әрі шығармашылықпен жұмыс істеуге ынталандырады. Технологиялар бізге жаңа мүмкіндіктер беріп, әлеммен байланысымызды жақсартады, ал адамның табысты болуы оның өзіне байланысты.»

Қарсы тараптың қорытынды сөзі:
«Технологиялардың артық қолданылуы адамдардың физикалық және психологиялық денсаулығына кері әсер етеді. Олар жалқаулық пен пассивтілікті арттырып, әлеуметтік байланыстардың әлсіреуіне себеп болады. Сондықтан адамдарды белсенді болуға ынталандыратын тәсілдерді ұстанған жөн.»

Аудиторияның пікірі

Аудиториядан пікірлер алу үшін бірнеше адамға сөз беріледі.

Олар қай тараптың дәлелдерімен келісетіндерін білдіреді.

Дебаттың нәтижесі мен қорытындысы

Жүргізуші немесе тренер аудиторияның пікірін негізге ала отырып, дебатты қорытындылайды.

Қорытынды:

Бұл дебат сценарийі технологияның адамдардың өміріне ықпалы туралы маңызды сұрақты қозғауға мүмкіндік береді. Қолдаушы және қарсы тараптар әртүрлі дәлелдер келтіріп, өз позицияларына негізделген пікірлерді айтуға тырысады. Дебаттың басты мақсаты - технологияның адам өміріне қалай әсер ететінін кеңінен талқылап, саналы ойлау мен өзара түсіністікке қол жеткізу.

Анықтама

Мектебімізде «Ұшқыр ой алаңы » дебат клубының жоспарына сәйкес «Технология адамдарды жалқау етеді ме?» тақырыбында мектепішілік дебат турнирі өткізілді. Қолдаушы және қарсы тараптар әртүрлі дәлелдер келтіріп, өз позицияларына негізделген пікірлер айтылды.

Дебаттың басты мақсаты - технологияның адам өміріне қалай әсер ететінін кеңінен талқылап, саналы ойлау мен өзара түсіністікке қол жеткізу.

«№87орта мектебі» КММ

ДЕБАТ

Тақырыбы: «Технология адамдарды жалқау етеді деп есептейді..»

Уақыты: 10.01.2025 ж.

Орындаған: Сақтағанова Г.Ғ.

2024-2025 оқу жылы