Технология пәнінде STEM тәсілін қолдану тиімділігі

Кіріспе

Қазіргі білім беру жүйесі оқушылардың функционалдық сауаттылығын арттыруды, шығармашылық қабілеттерін дамыту мен өмірде қолдана алатын дағдыларды меңгертуді басты мақсат етіп отыр. Бұл тұрғыда соңғы жылдары халықаралық деңгейде кеңінен таралған STEM-білім беру тәсілі ерекше мәнге ие. STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics) – ғылым, технология, инженерия және математика пәндерін кіріктіре оқыту арқылы оқушыны зерттеушілікке, жобалық жұмысқа, сыни тұрғыдан ойлауға баулитын инновациялық бағыт. Технология пәнінің мазмұны STEM тәсілін қолдануға барынша қолайлы, себебі бұл пәнде тәжірибелік-шығармашылық жұмыстар, жобалық әдіс, инженерлік ойлау ерекше орын алады.

Негізгі бөлім

1. STEM-білім берудің теориялық негіздері

STEM оқыту оқушыларды тек теориямен қаруландырып қана қоймай, оны тәжірибеде қолдануға, өмірлік жағдайларда шешім қабылдауға дағдыландырады. Ғалымдардың пайымдауынша (М.Фридман, Дж.Дьюи, қазақстандық әдіскерлер С.Мирсеитова, К.Құдайбергенова еңбектері), STEM тәсілі оқушылардың метапәндік құзыреттіліктерін дамытады.

2. Технология пәнінде STEM тәсілін қолдану мүмкіндіктері

- Жобалау жұмыстары – оқушылар тұрмыстық бұйымдар жасап, оны ғылыми негізбен түсіндіреді.
- 3D модельдеу – инженерлік ойлау мен цифрлық сауаттылықты қалыптастырады.
- Робототехника элементтері – алгоритмдік ойлауын дамытады.
- Эко-жобалар – экологиялық мәдениетті, әлеуметтік жауапкершілікті арттырады.

3. Практикалық мысал

Мысалы, 8-сыныпта «Ағаштан бұйым жасау» тақырыбын STEM негізінде өткізуге болады.
- Science – ағаштың қасиеттерін ғылыми тұрғыда талдау;
- Technology – ағаш өңдеу құралдарын меңгеру;
- Engineering – бұйымның құрылымдық сызбасын жасау;
- Mathematics – өлшемдерін есептеу, симметрияны қолдану.
Бұл тәсіл оқушының тек қол еңбегін ғана емес, ғылыми ізденісін де дамытады.

4. STEM тәсілінің тиімділігі

- Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамытады;
- Ғылым мен техниканы күнделікті өмірде қолдануға үйретеді;
- Командалық жұмысқа баулиды;
- ХХІ ғасыр дағдыларын (сыни ойлау, креативтілік, коммуникация, коллаборация) қалыптастырады.

Қорытынды

Технология пәнінде STEM тәсілін қолдану – оқушының ғылыми-инженерлік ойлауын дамытуда, функционалдық сауаттылығын арттыруда, еңбекке баулуда маңызды құрал. Мұндай сабақтар оқушыларды болашақ мамандық таңдауға бағыттап, қоғамға қажетті білікті кадр болып қалыптасуына ықпал етеді. Сондықтан әрбір педагог инновациялық әдіс ретінде STEM тәсілін тәжірибесіне енгізіп, сабақтарын жобалау-ізденіс жұмыстарына негіздеуі қажет.

Пайдаланылған әдебиеттер

1. ҚР БҒМ «Орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты», 2021 ж.
2. Мирсеитова С.М. «Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау», Алматы, 2017 ж.
3. Bybee R.W. The Case for STEM Education: Challenges and Opportunities, 2013.