Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

9.3В Тербелістер және толқындар

Күні:

Сынып: 9

Мектеп:

Мұғалімнің аты –жөні:

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

Тербелмелі қозғалыстың теңдеуі

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

9.2.5.5-гармониялық тербелістердің графиктері бойынша координатаның, жылдамдықтың және үдеудің теңдеулерін жаза білу

Сабақ мақсаттары

• Тербелмелі жүйелердегі энергияның түрленуін зерттеу;

• Тербелмелі жүйелердегі механикалық энергияның сақталу заңының орындалуын дәлелдеу.

Бағалау критерийлері

Оқушыларға үйрету:

• Энергияның түрленуіне мысалдар келтіру және графикке зертеу жүргізуді;

• Гармоникалық тербеліс графиктерін пайдаланып, координата, жылдамдық және үдеудің теңдеулерін жаза алуды;

• Гармоникалық тербелістердің теңдеуіне кіретін тербелмелі шамалардың физикалық мағынасын түсінеді;

• Тербелмелі қозғалысты сипаттайтын шамаларды эксперименттік, графикалық және сапалық есептерді шығаруда қолдана алады.

Тілдік мақсаттар

Тілдік қорына, ойларын дұрыс жеткізуіне және монологтық және диалогтық сөйлеу білігін дамытуға көңіл бөлу.

Пән бойынша арнайы сөздер мен терминдер:

Амплитуда,период, жылдамдық, жиілік

Сонымен қатар, үштілділік бағдарламасын жүзеге асыру мақсатында оқушылар осы тақырыпқа қатысты физикалық терминдерді үш тілде айта білулері тиіс:

Құндылықтарды дарыту

• Оқушыларды академиялық адалдыққа тәрбиелеу (тапсырмаларды өз бетімен орындау)

• Оқушылардың бойында жауапты азаматтық ұстанымды қалыптастыру.

• Өмір бойы білім алу құндылығын сыни тұрғыдан ойлау арқылы білімге деген құштарлығын қалыптастыру

• Оқушылар арасында бір-біріне деген құрметті қалыптастыру

Пәнаралық байланыстар

Математика

АКТ қолдану дағдылары

Интербелсенді тақта, презентация

Бастапқы білім

Тербелмелі қозғалыс.

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру

Оқушылармен амандасу. Оқушыларды түгендеу.

Сыныпты сабаққа ұйымдастыру.

Активити – ойша есептеу

1.Дененің тербеліс периоды 2000Гц. Тербеліс периоды неге тең?

2.Дененің тербеліс периоды 10^-2с. Тербеліс жиілігі неге тең?

3.Материалдық нүкте 440Гц тербеліс жиілігімен 5с ішінде қанша тербеліс жасайды?

4.20с уақытта толық 50 тербеліс жасайтын материалдық нүктенің тербеліс периодын анықтаңдар.

5.Егер жиілігі 0,5Гц, ал амплитудасы 80см болса, гармоникалық тербелістің теңдеуін жазыңдар. Бастапқы фазаны нөлге тең деп есептеңдер.

6.Егер 1 минут ішінде 60 тербеліс жасалса, гармоникалық тербелістің теңдеуін жазыңдар. Амплитуда 8 см тең. Бастапқы фазаны нөлге тең деп есептеңдер.

Сабақтың ортасы

Жаңа сабақ

І. Гармониялық тербелістің теңдеуі x=Xmaxcosφ немесе x=Аcosωt немесе x=Xmaxsinφ немесе x=Аsinωt немесе x=Аcos(2π/T)t немесе x=Аsin(2π/T)t немесе x=Аcos2πνt немесе x=Аsin2πνt түрінде, яғни, синус немесе косинус заңымен жазылады.

Механикалық тербелістерді сипаттайтын негізгі дифференциалдық теңдеуді беру: a=-ω²x немесе: x=x''=a=-ω²x, яғни, координатаның екінші ретті туындысы координатаның өзіне тура пропорционал екендігін көрсету өте маңызды, себебі, жоғары сыныптарда электромагниттік тербелістердің теңдеуін оқу кезінде барлық гармониялық тербелістер – ол механикалық тербеліс болсын, ол ЭМ тербеліс болсын, тек бір ғана гармониялық заңға бағынатынын білу маңызды.

Бекіту. Топтық жұмыс. Есептер шығару

1. Серіппеде еркін тербеліп тұрған жүктің максимал кинетикалық энергиясының мәні 5 Дж, оның максимал потенциалдық энергиясының мәні 5 Дж. Жүктің толық механикалық энергиясы қалай өзгереді?

2. Қатаңдығы 160Н/м серіппеге ілінген массасы 200г дене горизонталь жазықтықта 2см амплитудамен тербеледі. Дене тербелісінің циклдік жиілігін және жүйенің энергиясын анықтаңдар.

3. Массасы 400г жүк қатаңдығы 250Н/м серіппеде тербелістер жасайды. Тербеліс амплитудасы 15см. Тербелістің толық механикалық энергиясы мен жүктің үлкен қозғалыс жылдамдығы неге тең?

4. Қатаңдығы 1кН/м серіппеге ілінген жүк 2см амплитудамен тербеледі. Жүктің π/3 рад фазадағы кинетикалық және потенциалдық энергиясын есепте.

5. Орын ауыстыру, жылдамдық және дененің серіппенің әрекетінен болатын қозғалысын сипаттайтын басқа да шамалардың неліктен және қалай өзгеретінін түсіндіріп, кестені толтыр

Презентация

Сабақтың соңы

Рефлексия

Үйге тапсырма: конспекті оқу, есептер шығару (Рымкевич: №416, 417, 420, 421, 422, 423.)

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Мектеп құндылықтарын іске асыруға қандай мүмкіндіктер бар?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпалетеалады (оқытутуралы да, оқутуралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?