2022-2023 ОҚУ ЖЫЛЫНЫҢ АУДАНДЫҚ ОЛИМПИАДАСЫ

ГЕОГРАФИЯДАН ТЕОРИЯЛЫҚ ТУР ТАПСЫРМАЛАРЫ

1 - Тапсырма. Келесі ұғымдарға анықтама беріңіз: горизонтальдар, тераилар, сайқан, румб, астролябия (әр дұрыс жауапқа 2 ұпай. Барлығы 10 ұпай.).

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2 - Тапсырма. (Барлығы 5 ұпай, жауаптың толықтығына және тақырыптың ашылуына байланысты).

а) Физикалық картада экваторға параллель жатқан пунктир сызықтары бар. Бұл қандай сызықтар? Олар немен ерекшеленеді? Олар қалай жүргізілген? Қандай белдеулерді шектейді? (дұрыс жауапқа 3 ұпай).

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

б) Егер сіз легенге су құйсаңыз, онда ол толғаннан кейін төгіле бастайды. Мұхиттарға әрбір минут сайын өзендерден өте көп мөлшерде су құйылады. Мысалы, Атлант мұхитына Амазонка өзені әрбір секунд сайын 220 мың м³ су құяды. Неліктен мұхиттар толып кетпейді? (дұрыс жауапқа 2 ұпай).

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Тест тапсырмалары

(әр дұрыс жауапқа 1 ұпай)

1. 1:7500 000 масштабтағы картада ұзындығы 3 сантиметр кесіндінің ара қашықтығы жергілікті жерде нешеге тең?

A.125 км

B. 225 км

C.275 км

D.350 км

E.370 км

2. 200 м биіктікте орналасқан А нүктесінің атмосфералық қысымы – 740 мм тең, онда 400 м биіктікте орналасқан Б нүктесінің қысымы нешеге тең?

A. 720мм

В. 800 мм

С. 520 мм

D. 420 мм

Е. 220 мм

3. Қандай ірі өзенде Тома Сойера және Геклькберри Финна оқиғасы болған?

А. Миссисипи

В. Маккензи

С. Колорадо

D. Рио-Гранде

Е. Юкон

4. Поляр жұлдызын өздерінің оң жақтарынан көрген туристтер тобы қандай бағытта жүріп келе жатқан?

А. оңтүсік-батыс

В. оңтүстік

С. солтүстік

D. шығыс

Е. батыс

5. Меконг өзені Оңтүстік – Шығыс Азиядағы бірнеше мемлекеттердің аумағынан ағып өтеді. Оның еуропалық «егізі» деп атауға болатын су ағынын табыңыз.

A. Днепр

B. Днестр

C. Дон

D. Дунай

E. Дуэро

6. Аласа қараған (акация) мен эквалипттердің құрғақ бұталы тоғайлары қай жерге тән:

A. Африка

B. Аустралия

C. Еуразия

D. Оңтүстік Америка

E. Солтүстік Америка

7. Жердің орталығынан экваторға дейінгі қашықтығына қарағанда, Жердің орталығынан полюстерге дейінгі қашықтығы шамамен 21 км аз, ол немен түсіндіріледі:

A.Жердің ішкі құрылымының ерекшеліктірмен

B. гравитациялық үрдістермен

C. Жердің өз осімен айналуымен

D.Жердің орбита бойымен айналуы

E. барлық жауаптар дұрыс

8. Егер азимут 144° құраса, онда ол бақылаушыдан ... орналасқан:

A.солтүстікте

B.солтүстік-шығыста

C.оңтүстік-шығыста

D.батыста

E.дұрыс жауабы көрсетілмеген

9. Мариан шұңғымасының түбіне алғаш жеткен Швейцариялық мұхиттанушы:

A. Васко да Гама

B. Э.Вейнер

C. Тур Хейердал

D. Карл Риттер

E. Жак Пикар

10. Аумақ (территория) неғұрлым анық көрінетін масштаб:

A. 1:100 000

B. 1:150 000

C. 1:300 000

D.1: 2 000 000

E. 1: 5 000 000

11. Батыс – Қазақстан климатының қалыптасуына қандай ауа массалары әсер етеді?

А. батыстан тасымалдануы, арктикалық ауа, тропикалық ауа және жергілікті циклотек

В. Каспий теңізі, азиялық антициклон, арктикалық ауа массалары

С. Тропикалық ауа массалары, муссондар, антарктикалық ауа массалары

D. қоңыржай белдеудің ауа массалары, тропикалық ауа

Е. Барлық жоғарыда аталғандар

12. Қазақстанның қандай аймағы су ресурстарымен жақсы қамтылған?

А. оңтүстік-батыс

В. батыс

С. орталық

D. шығыс

Е. солтүстік-батыс

13. 0° ендік және 0° бойлық координаталарында

A. Тынық мұхиты орналасқан

B. Гвиней шығанағы орналасқан

C. Үнді мұхиты орналасқан

D. Антарктида орналасқан

E. географиялық полюстер орналасқан

14. Митчел тауы қандай тау жүйесінің ең биік нүктесі болып табылады?

A. Аппалач

B. Каскад таулары

C. Сьерра-Мадре

D. Сеңгір таулары

E. Кордильера

15. Күн жүйесіндегі Күннен кейінгі санақ бойынша сегізінші орындағы ғаламшарды табыңыз.

A. Сатурн

B. Уран

C. Плутон

D. Нептун

E. Шолпан

16. Механикалық құрамына байланысты 60% құм және 40% саздан тұратын топырақ:

A. балшықты

B. саздақ

C. құмдақ

D. құмды

E. глейлі

17. Тянь-Шань тау бөктеріндегі шөл зонасының және Балқаш көлінің жағалауындағы өсімдік жамылғыларын зерттеген орыс ғалымы:
A. В.В. Сапожников
B. Н.И. Андрусов
C. А.Н. Краснов
D. Л.С. Берг
E. И.В. Мушкетов

18. Қазақстан аумағындағы қандай бедер пішіні көне платформаға сәйкес?
A. Солтүстік-Қазақ жазығы
B. Сарыарқа
C. Тұран ойпаты
D. Шығыс-Европа жазығы
E. Бетпақдала

19. Қазақстан Республикасының сумен шектесетін шекарасы:
А. 3000 км
В. 12000 км
C. 5000 км
D.15000 км
E. 1000 км

20. Аралас және жалпақ жапырақты ормандардың топырағы:
A. Қызғылт-сары ферраллитті
B. Қызыл топырақ
C. Қоңыр топырақ

D. Қара топырақ
E. орманның сұр және қоңыр топырағы

21. Сорланған топырақта қарағайлар өсетін Қазақстанның қорығы:
A. Үстірт
B. Алматы
C. Марқакөл
D. Наурызым
E. Ақсу-Жабағалы

22. Оңтүстік Америка климатына көп ықпалын тигізеді:
A. Тынық мұхиты
B. Атлант мұхиты
C. Кариб теңізі
D. Солтүстік Мұзды мұхит

E. барлық мұхиттар бірдей әсер етеді

23. Тенерифе аралы қандай архипелаг құрамына жатады?

A. Азор

B. Мальдив

C. Жасыл Мүйіс аралдары

D. Фиджи

E. Канар

24. Бұл атаулардың қайсысы ғаламшардың ең биік нүктесі болып саналмайды.

A. Сагарматха

B. Джомолунгма

C. Демавенд

D. Божественная Мать Жизни

E.Эверест

25. Егер картаның сандық масштабы 1: 100 000 болса, онда 1 см нені білдіреді?

А. 1 км

В. 1 000 км

С. 100 000 км

D. 100 км

Е. 10 км

БАРЛЫҒЫ: 40 ұпай