Сабақтың
тақырыбы: Тіл- тарихи
құбылыс
Сабақтың мақсаты: 1.
Білімділік: Оқушыларға тілдің тарихи
маңызын,
оның мәнін, қызметін меңгеру
жолдарын, тіл
құралдарын дұрыс пайдалану
ерекшеліктерін
үйрету;
-
2.
Дамытушылық: Оқушылардың логикалық
ойлауын,
ой дәлдігін дамыту, іздендіре
отырып
шығармашылыққа баулу, еркін
сөйлеуге үйрету;
-
3.
Тәрбиелік: Ана тілін сүюге, оны
қадірлеуге, тіл
байлығын меңгеруге
тәрбиелеу.
Сабақтың
түрі: ашық сабақ, білім
бекіту сабағы
Әдісі: сұрақ-жауап, пікірлесу,
талдау, топпен, жеке жұмыс, сараптау,
тест
Көрнекілігі: слайд, кеспе қағаздар
«Тіл – тарихи құбылыс»,
түркі
тілдерінің тобы бейнеленген
бәйтерек суреті.
Сабақтың
барысы:
І.
Ұйымдастыру кезеңі:
а) Сабақтың мақсатымен
таныстыру
ә) сыныпты 4 топқа
бөлу
І-
Этнографтар ІІ –
Лингвистер
ІІІ – Әдебиетшілер ІҮ-
Дарын
ІІ.
Кіріспе сөз
Өмірдің қыр-сырын түсіне
білуге себепкер – ана тілі. Ол туған жеріңді, ақ сүт берген анаңды
сүйе білу деген сөз.
І
айналым. «Жүйелі сөз»
Тапсырмалары : “Дарын”
тобы
-
Тілдік қатынас туралы
түсінік
-
Кинемалық (меңзеу немесе
нұсқау) көріністері
“Этнографтар”
тобы
-
Тілдің шығу және даму тарихы
туралы
-
Этнографиялық таным сөздігі
туралы
“Лингвистер”
тобы
-
Тілдің мәні мен қызметі
туралы
-
Дұрыс сөйлеу сөздігі
туралы
“Әдебиетшілер”
тобы
-
Сөз байлығын дамытуға басқа
тілдердің әсері туралы
-
Тіл туралы жыр шумақтары мен
мақал-мәтелдер
ІІ
айналым “Ұрымтал
сөз”
“Дарын”
тобы
-
Қазақ тілін дамыту үшін қандай
әрекет жасар едің?
“Этнографтар”
тобы
-
Айналаңдағы достарыңның қазақ
тілінде сөйлеген сөзіне көңілің толады
ма?
“Лингвистер”
тобы
-
Қазақ тілінің мемлекеттік
мәртебесіне қалай қарайсың?
“Әдебиетшілер”
тобы
-
Мектептегі қазақ тілі мен
әдебиеті пәнінен алған біліміңе ризасың
ба?
ІІІ
айналым “Кесімді сөз”
Әр топқа практикалық
тапсырмалар таратылады.
“Этнографтар” тобы – фонетика
саласы
“Әдебиетшілер” тобы – лексика
саласы
“Лингвистер” тобы – морфология
саласы
“Дарын” тобы – сөйлем
талдау
(синтаксистік, морфологиялық,
фонетикалық талдау)
ІҮ. Сергіту
сәті
Кодоскоппен жұмыс. Ойлан,
тап!
-
Тіл – адам
ойының…
-
Аңдамай
сөйлеген…
-
Айтылған
сөз…
-
Бал тамған
тілден…
-
Таза сөйлеу –
биік…
а) жалғасын
жазу
ә) есте сақтап, жатқа жазу
(көру диктанты)
Ү.
“Сырт көз” айналымы
Сарапшылар әр айналым
тапсырмаларына талдау жасайды.
ҮІ. Үйге: “Ана тілім —
ардағым” тақырыбына эссе жазу
ҮІІ.
Қорытынды.
Тіл – халықтың жаны, сәні,
кескін-келбеті, болмыс-тіршілігі, тарихи мұрасы. Адамды мұратқа
жеткізетін – ана тілі мен ата дәстүрі. Біздің осындай халықтық
қасиетті мұрамыз, ана тіліміз – қазақ
тілі.
“Өткен күннен бағасыз бір белгі
боп
Нұрлы жұлдыз бабам тілі, сен
қалдың!” – деп Мағжан ақын жырлаған ұлттық белгі, ана тіліміздің
мерейі үстем болсын!
ҮІІІ. Бағалау рейтингінің
қорытындысы.
Сабақ
аяқталды.