"Тіл дарын -2018" байқауы 8-11 сыныптар

Төңкеріс а. № 12 орта мектебі

Бекітемін: Келісемін:

Мектеп директоры: Тәрбие ісінің меңгерушісі:

Шакиров А.Т Серікбаева Н.К

«Тіл дарыны - 2018» байқауы

Өткізген: Сейдахметова А.А

Сынып: 8-11

2017-2018 оқу жылы

Байқаудың мақсаттары мен міндеттері:

- үш тілді – қазақ, орыс және ағылшын тілдерін жетік меңгерген оқушыларды анықтап, қолдау. Іскерлік және халықаралық қарым-қатынас құралы ретіндегі тілдерді меңгеру деңгейін анықтау. Үштілдікті насихаттау;

- Қазақстан Республикасының тіл саясатын жүзеге асыру; тілді меңгеруге деген қызығушылықты ынталандыру; жан-жақты дамыған, бәсекеге қабілетті тұлға тәрбиелеу; тіл мәдениетін жетілдіру.

- оқушылардың үш тілде оқып-үйренуіне ықпал жасау және оларды ынталандыру.

Байқаудың өтү барысы:

Мұғалімнің сөзі: Ана тілім ұраным,

Ана тілім құраным.

Ана тілім болмаса,

Мықты болмас тұрағым. – дегендей,

Мемлекеттік тілдің қолдану аясын кеңейту, оның мәртебесі мен маңызын кеңінен насихаттау және тілдік қарым қатынас мәдениетін қалыптастырып, көп тілді меңгерген тұлғаны тәрбиелеу, қазақстандық патриотизмді нығайту мақсатында ұйымдастырылған «Тіл-дарын 2018» байқауын ашық деп жариялаймыз.

Жүргізуші: Президент Нурсултан Абишевич Назарбаев в своем Послании выступил с инициативой поэтапной реализации культурного проэкта «Триединство языков». Глава государства считает, что Казахстан должен восприниматься во всем мире как высокообразная страна, население которой пользуется тремя языками.

We must know Kazakh because it is our native language. Also we should know Russian as it is international language. And today English has become a global language because it is the main language of business and sports, technologies and computers.

- Олай болса, бүгінгі байқауымыздың алғашқы кезең

1. «Полиглот»

Осы байқауымыздың шарты: Мақал-мәтелдердің бір сөзі түсіп қалған сол сөзді тауып,орыс тіліне,ағылшын тіліне аударасыздар. Шарты түсінікті болса сайысымызды бастаймыз.

1.Мектеп кеме, білім ………..(теңіз,море,sea) 

2. ..... елдің анасы, ел ердің анасы. (Отан, Родина, Motherland)
3.Адам көркі шүберек, ағаш көркі………….(жапырақ,лист, leaf) 
4.Жалғыз кірпіш қорған болмас, жалғыз ағаш……..болмас.(орман,лес,forest) 
5.Қыз өссе елдің көркі, ……….өссе жердің көркі.(гүл,цветок,flower) 

2.«Мəдениеттаным»

Жүргізуші: Әрбір халықтың, ұлттың тілі, діні, салт-дәстүрі мен ғұрпы болады. Сонымен осы байқаудың шарты: қазақ халқының салт-дәстүрі, діні мен тілі жөніндегі сұрақтарға қазақ тілінде жауап беру.

1) «Тұсаукесер» деген қандай дәстүр?

2) Жаңа туған нәрестенің құрметіне жасалатын ойын-сауық, той? ()

3) Қазақ халқының ұстанатын діні?

4) Халқымыз кейінгі ұрпаққа жеті атасын білдіруді міндеттеген.Олай болса жеті атана атаңыз?(Бала,Әке, Ата, Арғы ата, Баба, Түп ата, Тек ата)

3. «Ұлттаным»

Келесі кезең «Ұлттаным» деп аталады, мұнда қазақ елі тарихы мен ұлы тұлғалары, еліміздің аймақтары жөніндегі сұрақтарға орыс, ағылшын тілдерінде жауап беру қажет.

1) Тіл туралы заң қашан қабылданды?

2) «Қырық мысал», «Маса» жинағының авторы? (А.Байтұрсынов)

3) Қазақстанда қанша облыс бар? (14 облыс)

4) Қазақстан Республикасының рәміздері

4. «Эрудит»

Сөзжұмбақты (ребус) шешіп (мақал-мәтел), үш тілде аудармасын беру;

5. «Тең шарттарда диалог»

Бір тақырыпқа үш тілде диалог құрастыру (8-10 сойлем);

6. «Жағымды әңгімелесуші»

Өмірбаяның 3 тілде айту (15 сөйлемге дейін);

7. «Ең үздік мәңерлеп оқушы»

3 тілде кез-келген тақпақтың үзіндісін оқу;

1 тақпақ қазақ тілінде:

Ғылым таппай мақтанба,

Орын таппай баптанба,

Құмарланып шаттанба,

Ойнап босқа күлуге.

Бес нәрседен қашық бол,

Бес нәрсеге асық бол,

Адам болам десеңіз.

Тілеуің, өмірің алдыңда,

Оған қайғы жесеңіз.

Өсек, өтірік, мақтаншақ,

Еріншек, бекер мал шашпақ –

Бес дұшпаның, білсеңіз.

Талап, еңбек, терең ой,

Қанағат, рақым, ойлап қой –

Бес асыл іс, көнсеңіз.

А.Құнанбайұлы

2 тақпақ орыс тілінде:

Чародейкою Зимою

Околдован, лес стоит -

И под снежной бахромою,

Неподвижною, немою,

Чудной жизнью он блестит.

И стоит он, околдован,-

Не мертвец и не живой -

Сном волшебным очарован,

Весь опутан, весь окован

Легкой цепью пуховой...

Солнце зимнее ли мещет

На него свой луч косой -

В нем ничто не затрепещет,

Он весь вспыхнет и заблещет

Ослепительной красой.

Ф.Тютчев

3 тақпақ ағылшын тілінде:

The school has doors that open wide,

And friendly teachers wait inside.

Hurry, hurry, let’s go in,

For soon the lessons will begin.

Books and pencils I will need,

When I start to write and read.

Lots to learn and lots to do,

I like to go to school, don’t you?

8. «Отанымыздың патриоты»

Отаншылдық тақырыбы бойынша сұрақтарға жауап беру (жауаптары: даталар) және жауабын 3 тілде айту;

1) Еліміздің рәміздері қашан қабылданды? (1992 жыл 4 маусымда)

2) ҚР Конституциясы қай жылы қабылданды? (30 тамыз 1995 жылы)

3) ҚР Елбасы Н.Назарбаев президент болып қай жылы сайланды? (1991 жылы)

4) 16-желтоқсан – қандай мереке? (Тәуелсіздік күні)

9. «Экскурсия жетекшісі»

Өз елі туралы 3 тілде қысқаша мәлімет жасау;

10. «Жас ақын»

3 тілде қызықты ертегі құрастыру;

11. «Үздік каллиграфист»

3 тілде сөздердің әріптерін айқын, көркем, сауатты жазу;

Қазақстан, Российская Федерация, Great Britain.

12. «Өнертаным»

3 тілде берілген жаңылтпаштарды жаңылмай айтудан жарысқа түсу.

Үш кіші ішік піштім,

бес кіші ішік піштім.

Неше кіші ішік піштім?

Кукушка Кукушонку купила капюшон,

Надел Кукушонок капюшон,

Как в капюшоне он смешон.

Betty Botter bought some butter

But, she said, the butter’s bitter.

Жүргізуші: Құрметті ұстаздар мен оқушылар! Бүгінгі байқауымыз өз мәресіне де келіп жетті. Келесі сөз кезегін қазылар алқасына беріп, байқауымыздың жеңімпазын анықтайық. 
- Осы сайыс жеңімпазы «Тіл-дарын 2018» атағына лайық деп, ............................ортаға қол соғып, шақырайық. Сонымен қатар сайыста ерекше өнер көрсеткен оқушыларымызға да рақмет айтамыз. 
Біздің тіліміз – ең қымбат мүлкіміз. Оны қорғау, қолдау, өркендету – біздің міндетіміз. Әр адам өз ана тілінің болашағына жауапты. Тәуелсіз еліміздің ертеңі – сендер өз тілдеріңнің мәртебесін жоғары көтереді деп сенеміз. 
Құрметті ұстаздар мен оқушылар! Келіп көріп тамашалағандарыңызға көп-көп рахмет. Спасибо всем за внимание. Good bye