«Тілдік дағдыларды дамытуда мәтінмен жұмыс жүргізудің тиімді әдіс-тәсілдері»

Тақырып бойынша 11 материал табылды

«Тілдік дағдыларды дамытуда мәтінмен жұмыс жүргізудің тиімді әдіс-тәсілдері»

Материал туралы қысқаша түсінік

«Тілдік дағдыларды дамытуда мәтінмен жұмыс жүргізудің тиімді әдіс-тәсілдері» авторлық жұмысын жазудағы басты мақсатымыз, оқушылардың бойына тек кітап оқуға деген қызығушылықты ғана ояту емес, ең бастысы мәтінді сауатты оқуға үйрету

Материалдың қысқаша нұсқасы

Шарпекова Акмарал Сайлауовна,

Машенова Гульмира Кайырбековна

«Тілдік дағдыларды дамытуда мәтінмен жұмыс жүргізудің тиімді әдіс-тәсілдері»

Алматы

2024

УДК 371.214

ББК 74.202

Ш27

Пікір жазған:

С.С Жанибекова Қызылорда қаласы Болашақ университетінің «Арнайы педагогика және психология» кафедрасының аға оқытушысы, п.ғ.к., Облыстық білім басқармасының балалар оңалту орталығының түзету маманы, РЖА профессоры

Р.Д.Кульжанова «DARYN.ZERDE.ORTALYGY» Оқу-әдістемелік порталының директоры «ES London» оқу орталығының шәкірті педагогика ғылымдарының магистрі

Халықаралық ғылым мен білімді қолдау орталығы DARYN.ZERDE.ORTALYGY» оқу-әдістемелік кеңес мәжілісінде талқыланып, 2024 ж. «20» қыркүйек №1852 хаттамасымен мақұлданған және баспаға ұсынылған.Шарпекова Акмарал Сайлауовна, Машенова Гульмира Кайырбековна ұсынған «Тілдік дағдыларды дамытуда мәтінмен жұмыс жүргізудің тиімді әдіс-тәсілдері» Алматы:2024 (ZIALY Baspasy)

Аңдатпа

Аталған авторлық жұмыс оқу бағдарламасына негізделе үлгілік бағдарламамен сабақтастықты ескере отырып құрастырылған.Білім –тәрбие беру кезеңінде саналы, дұрыс, комуникативті оқу дағдыларын жетілдіру, логикалық қабылдауды дамыту, функционалдық сауаттылықтарын арттыру пәнге деген қызығушылықты, зерттеушілік қабілетті дамытып қалыптастыруға бағытталған авторлық жұмыс білім беру стандартының пәндік тақырыптарының мазмұнын, оқу сағаттарын курс бөлімдері арасында бөлуді, сонымен қатар пәнаралық байланыстарды ескере отырып, пәндер мен пән бөлімдерін зерделеудің ұсынылатын тәртібіне негізделе отырып құрастырылған.

Аннотация

Данная авторская работа составлена с учетом преемственности с типовой программой, основанной на учебном плане.В период обучения авторская работа направлена на развитие и формирование интереса к предмету, исследовательской способности, содержания предметных тем образовательного стандарта, распределения учебных часов между разделами курса, а также межпредметных связей с учетом, исходя из рекомендуемого порядка изучения предметов и предметных разделов.

Abstract

This author's work is compiled taking into account continuity with the standard program based on the curriculum.During the training period, the author's work is aimed at developing and shaping interest in the subject, research ability, the content of subject topics of the educational standard, the distribution of teaching hours between sections of the course, as well as interdisciplinary connections, taking into account, based on the recommended order of studying subjects and subject sections.

Түсінік хат

«Тілдік дағдыларды дамытуда мәтінмен жұмыс жүргізудің тиімді әдіс-тәсілдері» авторлық жұмысын жазудағы басты мақсатымыз, оқушылардың бойына тек кітап оқуға деген қызығушылықты ғана ояту емес, ең бастысы мәтінді сауатты оқуға үйрету. Қазақ тілі сабақтарында мәтін тілдік объект ретінде және сөйлеу әрекетінің нәтижесі бойынша зерттеледі. Бұған мәтіннің белгілері мен категориялары, оның құрылымы мен түрлері, мәтінді құру ережелері, нақты экстралингвистикалық факторларды ескере отырып, оны түсіну бағыты кіреді. Әдебиет сабағында мәтін көркем шындықтың, тіпті тарихи-мәдени шындықтың бір түрі ретінде қарастырылып, онда сөздік көркем образдар жүйесі арқылы бейнеленеді. Қазақ тілі немесе қазақ әдебиеті бағытындағы білім беру саласына кіретін оқу пәндерін меңгерудің интегративті мақсаты – мектеп оқушыларының филологиялық мәдениетін қалыптастыру, оқуды түсінуге бағыттау, «бөтен» мәтінді кең мәдени контекстте түсіндіру және өз мәтінін құруда, қолдануда тұтынудың барлық прагматикалық және әлеуметтік-мәдени факторларын есепке алу. Оқу сауаттылығын дамытуға ықпал ететін мәтінмен жұмыс істеудің көптеген әдіс-тәсілдері бар: «Тоқтап оқу», «Синквейн», «Сауалнамамен жұмыс», «Миға шабуыл», «Иллюстратор», «Шығармашылық жұмыстар жазу», «Сөзжұмбақ», «Жалғастыру» жұмысы, «Жіңішке және жуан сұрақтар», «Блум Түймедағы» және тағы басқалары. Авторлық жұмысымды «Тілдік дағдыларды дамытуда мәтінмен жұмыс жүргізудің тиімді әдіс-тәсілдері» деп алғаным да осы себептен. Білімді белсендіру, танымдық қызығушылығын, шығармашылық белсенділігін дамыту мақсатында сабақтың басында жұмбақ, сөзжұмбақтарды қолдану тиімді. Оқытылатын материалды бекіту кезінде: «Драматизация», «Модельдеу» және «Даналық ағашы» және тағы басқалары да болса жақсы. Неліктен көптеген оқушылар құлықсыз және аз оқиды және неге оқу сабақтары олар үшін маңызсыз және қызықсыз болады? Бұл сұрақты әрбір ұстаз ерте ме, кеш пе өзіне қояды деп ойлаймын. Оның бірқатар себептері бар: оқуға деген қызығушылықтың жалпы төмендеуі, кітаптан басқа ақпарат көздерінің көптігі, қолында кітап бар ата-ананың үлгісін көрмеуі, т.б. Оқырманда саналы оқуды меңгерген және оқудың тәрбиелік және танымдық мотивтері дамыған кезде оқуға қызығушылық туындайды. Жалпы білім беретін мектеп, лицей, гиманзияларда оқу сапасын арттырудың бір нұсқасы мәтінмен жұмысты дұрыс ұйымдастыра білу болып табылады. Оқу тиімді болуы үшін балаңызға кітапты қалай пайдалану керектігін үйрету маңызды. Мұғалімнің міндеті – балалардың мәтіндегі барлық ақпаратты толық, терең қабылдауын ұйымдастыру, автор салған суреттерді елестетуге көмектесу, автор мен кейіпкерлердің сезімдеріне эмоционалды түрде жауап беру, автордың ойын түсіну. Оқу сауаттылығын мәтін бойынша арттыруда дұрыс ойланып, мүмкіндігінше мұның бәрін бізге, оқырмандарға, сөз өнерпаздарына қалай жеткізу қажеттігін талдап оқу. Басқаша айтқанда, оқу дағдыларын дамыту. Жұмыс тәжірибесі үшін ең алдымен белгілі бір сынып пен белгілі бір оқушыны арнайы қадағалауға алып, жағдайын дұрыс түсіну керек. Тәжірибе көрсеткендей, бұл әрекеттерді қалыптастыру бойынша мақсатты жұмыс оқушылардың нәтижелерін айтарлықтай жақсартады. Оқу сауаттылығын қалыптастыру бойынша ойластырылған және мақсатты жұмыс балаға үлкен көлемдегі ақпараттан қажетті және пайдалы ақпаратты алуға мүмкіндік береді, сонымен қатар әлеуметтік және моральдық тәжірибе жинақтайды және оны қоршаған әлемді танып-білу барысында ойландырады. Түрлі және қызықты тапсырмалар балаларға мәтінмен тиімді жұмысты меңгеруге, жылдам оқуды ғана емес, сонымен бірге оқығанын түсінуге, есте сақтауға және талдауға көмектеседі. Осылайша, мектеп оқушылары орта мектеп бағдарламасын меңгеруге дайындалады. Олар әрі қарай оқу үшін жоғары сапалы негіз алады және барлық қажетті сынақтарды сәтті тапсыра алады. Функционалдық сауаттылық қазіргі қоғамда тұлғаның толыққанды қызмет етуін қамтамасыз ететін білім мен дағдылардың жиынтығы ретінде түсінілетіндіктен, оны мектеп оқушыларында дамыту тек PISA мониторингінің нәтижелерін жақсарту үшін ғана емес, Үкіметтің осы стандартты іске асырудың дәлелі ретінде қажет. Ел үкіметінің алдына қойған міндеттері, сонымен қатар жалпы Қазақстан қоғамының дамуы. Жас ұрпақтың функционалдық сауаттылығының төмендігі олардың қоғамға бейімделуін және әлеуметтенуін қиындатады. Қазіргі Қазақстан қоғамына еңбекте және кәсіби қызметте өз әлеуетін барынша арттыра алатын, сол арқылы қоғамға пайда әкелетін және елдің дамуына үлес қоса алатын тиімді азаматтар қажет. Бұл қоғамдық деңгейде мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту мәселесінің өзектілігін түсіндіреді. Кез келген мектеп оқушысы әлеуметтік жағынан табысты болғысы келеді, сонымен қатар оның ата-анасы да өз баласының есейген кездегі әл-ауқатының жоғары болуына үміттенеді. Демек, функционалдық сауаттылықты дамытудың өзектілігі оқу іс-әрекетінің субъектілерінің оқушылардың жоғары оқу және әлеуметтік жетістіктеріне қызығушылық танытуымен де негізделеді, бұл олардың функционалдық сауаттылығымен қамтамасыз етіледі. Жалпы білім берудің негізгі білім беру бағдарламасын меңгеретін оқушылардың мазмұны мен жоспарлы нәтижелеріне қойылатын талаптарға сәйкес оқушыларда әмбебап тәрбиелік іс-әрекетті қалыптастыру нәтиже ретінде қарастырылады. Олардың арасында оқу және ақпаратпен жұмыс істеу ерекше орын алады. Мемлекеттік білім беру стандартында оқушының оқу құзыреттілігін қалыптастыру, өзін-өзі сауатты оқырман ретінде түсіну, оқу әрекетін өзін-өзі тәрбиелеу құралы ретінде пайдалану басты мақсат болып табылады. Адамзаттың даму тарихында кітап оқу әрқашан маңызды рөл атқарды.

«Тілдік дағдыларды дамытуда мәтінмен жұмыс жүргізудің тиімді әдіс-тәсілдері» авторлық жұмысының мақсаты:

Оқушыларды тұлғалық деңгейде дамыту үшін оқу сауаттылығын дамытудың негізгі гуманитарлық пәндері әдебиет және қазақ тілі сабақтары болып табылады, себебі тілдік сабақтарда барлық пәндер бойынша жалпы оқушыны дамыту тапсырмаларын шешуге болады. Дегенмен, сауаттылыққа оқытудың әдістемелік техникасы мен стратегияларын талқылағанда біз жеткіншек дамуының нақты психикалық және психологиялық ерекшеліктерін де ұмытпауымыз керек. Оқыту процесінде жасөспірімнің ой-өрісі жетіліп, белсенді, өз бетінше ойлау, пайымдау, салыстыру, терең жалпылау, қорытынды жасау қабілеттері дамиды. Жасөспірімнің ақыл-ой әрекетінің басты ерекшелігі - абстрактілі ойлау қабілеті, нақты-бейнелі және абстрактілі ойлау арасындағы қатынастың соңғысының пайдасына өзгеруі. Теориялық ойлауды қалыптастыруда оқу сауаттылығы басты рөл атқарады. Оқушының жас ерекшеліктерін ескере отырып, оқу сауаттылығын дамыту әдістерін таңдау керек. Балалардың оқу әрекетін ынталандыратын педагогикалық жағдаяттарды ұйымдастырылады.

«Тілдік дағдыларды дамытуда мәтінмен жұмыс жүргізудің тиімді әдіс-тәсілдері» авторлық жұмысының міндеті:

Оқушылар мектеп қабырғасында оқып жүрген кезде, теориялық ойлау дүниесін игере бастайды. Бұл кезеңде зерттелетін негізгі материал көркем шығарма болып қала береді, бірақ оны тереңірек талдау белгілі бір сыныптың, жастың, дамудың бағдарламасына байланысты әдебиеттану ғылымының элементтерін зерттеумен міндетті түрде байланысты. Және бұл кезеңде мектеп оқушыларының алғашқы эмоционалды қабылдауы тереңдей түседі және олардың интеллектуалдық күш-жігері ынталандырылады. Шығарманы меңгеру және оны талдау әдетте жазушы қойған көркемдік, адамгершілік, әлеуметтік немесе философиялық мәселелерді шешумен байланысты.

Білімділік: Авторлық жұмыстың бағыты көрсеткендей, мұғалімнің міндеті – оқушыларға мәтіндік мәселелерді ашуға көмектесу, оларды көркем мәтінде шешу жолдарын табу, шығарманы талдауға, оның құрамдас бөліктерінің алуан түрлілігінде оның бірлігін түсінуге үйрету, пайымдауға үйрету, өз ойларын дәйекті, дәйекті түрде тұжырымдау және демонстрациялық сөйлеу, ауызша немесе жазбаша түрде сауатты болуға талпындыру. Эвристикалық әдіс мектеп оқушыларына әдеби шығарманы талдау әдістерін (оларға қолжетімді шамада), әдебиет теориясындағы ұғымдарды, тарихи-әдеби процестің фактілері мен заңдылықтарын меңгеруге көмектеседі. Бұл әдіс мектеп оқушыларының сыни тұрғыдан ойлауын дамытып, білімді өз бетінше меңгеруге үйретеді.

Дамытушылық: Эвристикалық әдіс бойынша оқушылардың ой-пікірлерін құбылысты бақылаудан оны талдауға, одан арығарай жүйелі түрде жетелейтін логикалық айқын сұрақтар жүйесін құруға үйрету. Көркем шығарма мәтінін талдау, сыни мақала, теориялық немесе тарихи-әдеби мәселелер бойынша құру. Белгілі бір сипаттағы қорытындылар неғұрлым жалпылама сипаттағы қорытындыларға әкеелді. Эвристикалық әңгімені құрайтын сұрақтар жүйесі оқушыларды өз бетінше меңгеретін білімге жетелеп қана қоймай, осы білімді меңгерудің жолдары мен әдістерін ашып көрсетуі керек. Көркем шығарма немесе сын мақала мәтіні негізінде тапсырмалар жүйесін құрастыру. Тапсырмалар ауызша немесе жазбаша орындалады. Мұғалімнің немесе оның ұсынысы бойынша оқушылардың мәселе қоюы, дебат өткізу. Деңгейлік тапсырмаларды орындау кезінде қазақтілі сабағында мәтінмен түрлі деңгейдегі жұмыс үлгісі маңызы. Оқушылардан мәтіннің не туралы екенін тақырыпты болжауды сұраудан бастауға болады.

Тәрбиелік: Қазақ тілі сабақтарында оқу сауаттылығын ұйымдастырудың белсенді тәсілі тілдік мәтіндермен жұмыс жасау негізінде жүзеге асырылады. Басты тәрбиелік бағыт осы. Қазақ тілі оқулықтарында оқу сауаттылығы үздіксіз және үзіліссіз мәтіндермен (кестелер, диаграммалар, жарнамалар және т.б.) жұмыс істеу негізінде қалыптасады, бұл мәтіндер ақпараттық бірліктердің арасындағы ерекше байланыстарды қамтитындықтан, оқу дағдыларын аздап қажет етеді. Мәтіннің және осы қосылыстарға арналған арнайы формальды көрсеткіштердің, бағандардың аты, кестелер, түс, шрифтердің де маңызы зор. Сондықтан қазақ тілін оқыту әдістемесі дамуының қазіргі кезеңі үшін лингвистикалық ақпаратты беру формасы ретінде диаграммалар мен кестелер негізінде оқу дағдыларын дамыту өзекті болып табылады. Білім беру сабағын жүйелік-белсенді тәсіл аясында құрудың негізгі принциптерін сақтай отырып, оқушылардың кез келген пән бойынша мәтінмен жұмысы топтық және жеке формалар арқылы құрылады. Топтық жұмысты әртүрлі тәсілдермен модельдеуге болады.

Күтілетін нәтижелер:

оқу сауаттылығын арттырады;
оқушылар шығармашылық жұмыстар жасап үйренеді;
шығарма, мазмұндама, эссе және презентация жазып үйренеді;
мәтінді терең түсінуге, оны талдауға үйренеді;
кітаптың құрылымына және тілдік ерекшеліктеріне назар аударады;
оқулықтарды, әдебиеттерді, басқа да ақпарат түрлерін пайдаланады;
жаңа білімді өз бетінше алу және қолдана білуді үйренеді;
оқушылар ең маңызды оқу әрекетін - семантикалық оқуды меңгереді.
мәтіннің құрылымына, тілдік ерекшеліктеріне назар аударады.

«Тілдік дағдыларды дамытуда мәтінмен жұмыс жүргізудің тиімді әдіс-тәсілдері» авторлық курсының мазмұны.

Нормативті бөлім. Аптасына 1 сағат теориялық, 1 сағат сарамандық, жалпы барлығы 34 сабақ.

Тұрақтау (мазмұндық) бөлім:

Тақырып №1: Кіріспе. Оқу сауаттылығы жайлы түсінік.

Оқушыларға қазіргі уақытта әлемдегі дүниежүзілік қауымдастықтың қатарынан лайықты орын алып отырған Қазақстан мемлекеті үшін заман талабына сай өзіндік көзқарасы және саяси түсінігі бар, білімді де білікті жас ұрпақтың ел болашағына қажеттігін түсіндіру.

Сарамандық жұмыс: оқудағы құзіреттілік тәсілін жүзеге асыратын іс-әрекет әдістері туралы талдайды.

Тақырып №2: Оқу сауаттылығына қажетті ақпарат.

Оқушыларға оқу сауаттылығын арттыруда қажетті ақпаратты іздеу және таңдау, әдістерді қолдану, ақпаратты іздеу, оның ішінде компьютерлік құралдарды пайдалану, сөйлеуді саналы және ерікті түрде құрастыру сияқты бағыттарымен таныстыру.

Сарамандық жұмыс: мәтінді талдаудың ауызша және жазбаша түрлерін анықтайды.

Тақырып №3-4: Оқу сауаттылығы-маңызды бағыт.

Оқушыларға оқу сауаттылығы дегеніміз мемлекеттік білім стандартына сәйкес жоспарланған оқыту нәтижелерінің бірі болып табылатындығын түсіндіру.

Сарамандық жұмыс: қазақ жазушыларының шығармаларымен танысады.

Тақырып №5-6: Функционалды сауатты болудың маңыздылығы.

Оқушыларға функционалды сауатты болудың бір жолы-оқу сауаттылығы екенін түсіндіру. Бұл дегеніміз, ақпаратты табу, мәтінді интерпретациялау, рефлексия және бағалау екендігінен нақты ақпарат беру.

Сарамандық жұмыс: оқушылар өздері оқыған дүниесінен керектісін ала білудің маңыздылығын талдайды.

Тақырып №7-8: Оқу сауаттылығын қалыптастыру негіздері.

Оқушыларға оқу сауаттылығын қалыптастыру үшін қандай технологияларды пайдалануға болатындығын, мәселен оқу және жазу арқылы оқушылардың сыни ойлау технологиясын дамытуға болатындығын түсіндіру.

Сарамандық жұмыс: сыни ойлау технологиясының маңызын талдайды.

Тақырып №9-10: Оқу сауаттылығын арттыру.

Оқушыларға мәтіннен алған ақпаратты қорыту үшін «эссе» әдісі туралы түсіндіру, эссе жазу барысында оқушылар мәтіндегі негізгі ойды, идеяны анықтау қажеттігін ұғындыру.

Сарамандық жұмыс: эссені өңдеу және жүйелеу және оны әртүрлі тәсілдермен ұсыну мүмкіндігін үйренеді.

Тақырып №11-12: Зерттеу сабақтарының сапасы.

Оқушыларға зерттеу сабақтарына орай мәтiнмен жұмыс жасауды түсіндіру, оқу сауаттылығы үшін интербелсендi әдiс-тәсiлдердi айту. Мәтіндердің түрлерімен таныстыру.

Сарамандық жұмыс: мәтінмен жұмыс барысында белсенді оқуды талдайды.

Тақырып №13-14: Мәтін бойынша тұжырым жасау

Оқушыларға мәтін бойынша тұжырым жасаудың маңыздылығын түсіндіру. Оқылған тақырыпты ұжымдық талқылау, пікірталас өткізу. Мәтіннің негізгі идеясын, мазмұнын ұғу, жазушы өмірі, шығармасымен танысу.

Сарамандық жұмыс: оқулық материалдарымен, арнайы қосымша мәлімет көздермен жұмыс жасауды үйренеді.

Тақырып №15-16: Иллюстрациялық суретті мәтіндермен жұмыс.

Оқушыларға тақырып мағынасын талқылау және дайын иллюстрацияларға көзқарасын талдау, эмоциялар, қиял, мазмұнды ұғыну, көркем форма жайлы түсіндіру.

Сарамандық жұмыс: сурет арқылы көзқарасты кеңейту мүмкіндігін талдайды.

Тақырып №17-18: Ғылыми-танымдық, ресми мәтіндермен жұмыс.

Оқушыларға оқу сауаттылығы дегеніміз әртүрлі мәтіндерден, көркем-әдеби, ғылыми-танымал, ресми мәтіндермен жұмыс істей білу екендігін түсіндіру.

Сарамандық жұмыс: мұғалім көмегімен мәтінмен жұмыс жасауды саралайды.

Тақырып №19-20: PISA зерттеуіндегі мәтіндер ерекшелігі.

Оқушыларға PISA зерттеуінде оқушылардың жазбаша мәтіндерді түсінуді және оларға білімдері мен дағдыларын қоғам өмірінде қолдана білуді түсіндіру, оқу сауаттылығын тексеру оқу техникасына байланысты екенін ұғындыру.

Сарамандық жұмыс: оқу сауаттылығын тексеруді мұғалім көмегімен жалғайды.

Тақырып №21-22: Оқылым дағдысы-көз жүгіртіп оқу.

Оқушыларға оқылым дағдыларының ерекшеліктері бойыншы оқу сауаттылығын арттыруды түсіндіру. Мәтіннің мазмұнын түсіну үшін көз жүгіртіп оқу дегеніміз мәтіндегі жалпы идеяны түсінуге арналғанын талқылау.

Сарамандық жұмыс: көз жүгіртіп оқу-тездетіп шола оқу екенін талдайды.

Тақырып №23-24: Мәтіннен нақты ақпаратты табу.

Оқушыларға нақты ақпараттарды табу үшін тұтас мәтінді түсініп оқу, мазмұнын білу туралы түсіндіру. Мәтіннен қажет пайыздық көрсеткіштерді, жылдарды немесе қажетті сөздерді табуды түсіндіру.

Сарамандық жұмыс: мұғалімнің көмегімен оқыған мәтіндерді талдайды.

Тақырып №25-26: Мәтін құрылымы.

Оқушыларға мәтін құрылымын түсінудің маңыздылығын түсіндіру. Яғни, кіріспе бөлім, негізгі бөлім, қорытынды бөлім не себептен жазылатындығын түсіндіру.

Сарамандық жұмыс: мәтіннің әр бөлігін, түрлерін талдайды.

Тақырып №27-28: Болжай оқуға арналған кеңестер.

Оқушыларға болжай оқи білу дегеніміз оқылымнан бұрын жасалатын әдіс екенін түсіндіру. Балалар мәтінді оқымас бұрын оның мазмұнын және көтеретін мәселесі туралы топтарында талқылап айтады. Бұл үшін оқушылар мәтін тақырыбына, қосымша берілген суретке қарап болжап, мәтіннің не туралы екенін өз сөздерімен айтып жеткізуге тырысады.

Сарамандық жұмыс: мұғалім көмегімен болжай оқуды қосымша кітаптар арқылы үйренеді.

Тақырып №29-30: Автордың мәлімдемесі-мәтіннің мазмұны.

Оқушыларға автордың мәлімдемесін жеткізудің ең жақсы әдістерінің бірі - оқыған мәтінді өз сөздерімен жеткізу екенін түсіндіру. Оқушының мазмұндау сөздері түпнұсқаның көшірмесі емес, автордың басқа тұжырымдағы ойларының қайталануы. Яғни оқушы мәтінді құр жаттап алса, тек жаттаған тұжырымдар түрінде білсе, бұл оның мәтінді оқығаны емес, жаттап алғанының көрсеткіші.

Сарамандық жұмыс: мәтінді өз сөздерімен айтудың ерекше құпиялары әрбір бөлікті өз сөздерімен айтып, мазмұныны толық беруді талдайды.

Тақырып №31-32: Мәтіннің ішкі мағынасы.

Оқушыларға оқу сауаттылығын дамтыу үшін мәтін түсіндіріліп, оның ішкі мәнін ашық оқыту керек. Мұнда белсенді талдау, мәтін элементтерін бір-бірімен салыстыру, мәтінде жасырылған ішкі мағынаның қалай жасалғанын анықтауға көмек бере түсіндіру.

Сарамандық жұмыс: мәтін талдау туралы жарық көрген кітаптардың ерекше жанрлық бағыттарымен танысады.

Тақырып №33-34: Қорытынды. Оқу сауаттылығы-заман талабы.

Оқушыларға оқу сауаттылығын арттыру заман талабы екенін түсіндіру. Қазірде оқушылар нақты ақпаратты анықтаудың дағдысын дамытуы қажет. ыОсы мақсатпен оқыған кезде оқушыда мәтіннің мазмұндық, идеялық құрылымы жағынан жалпы түсінік қалыптасады.

Сарамандық жұмыс: Сабақ барысында әр оқушы міндетті түрде ынталандырылып, сарамандық жұмысқа белсене атсалысады.

Нормативті бөлім. Аптасына 1 сағат теориялық, 1 сағат сарамандық, жалпы барлығы 34 сабақ.

Күнтізбелік-тақырыптық жоспарлау.

№	Сабақ тақырыбы	Оқу мақсаты	Сағат саны			Білім нәтижесі
			Барлығы	Теория	Практика


1	Кіріспе. Оқу сауаттылығы жайлы түсінік.	Оқушыларға қазіргі уақытта әлемдегі дүниежүзілік қауымдастықтың қатарынан лайықты орын алып отырған Қазақстан мемлекеті үшін заман талабына сай өзіндік көзқарасы және саяси түсінігі бар, білімді де білікті жас ұрпақтың ел болашағына қажеттігін түсіндіру.	1	1		Курстың мақсаты мен міндеті туралы біледі.
2	Оқу сауаттылығына қажетті ақпарат.	Оқушыларға оқу сауаттылығын арттыруда қажетті ақпаратты іздеу және таңдау, әдістерді қолдану, ақпаратты іздеу, оның ішінде компьютерлік құралдарды пайдалану, сөйлеуді саналы және ерікті түрде құрастыру сияқты бағыттарымен таныстыру.	1	1		Сабақ мазмұнын біледі.
3-4	Оқу сауаттылығы-маңызды бағыт.	Оқушыларға оқу сауаттылығы дегеніміз мемлекеттік білім стандартына сәйкес жоспарланған оқыту нәтижелерінің бірі болып табылатындығын түсіндіру.	2	1	1	Сабақтан алған мағлұматтармен бөліседі.
5-6	Функционалды сауатты болудың маңыздылығы.	Оқушыларға функционалды сауатты болудың бір жолы-оқу сауаттылығы екенін түсіндіру. Бұл дегеніміз, ақпаратты табу, мәтінді интерпретациялау, рефлексия және бағалау екендігінен нақты ақпарат беру.	2	1	1	Білім, білік дағдылары қалыптасады.
7 - 8	Оқу сауаттылығын қалыптастыру негіздері.	Оқушыларға оқу сауаттылығын қалыптастыру үшін қандай технологияларды пайдалануға болатындығын, мәселен оқу және жазу арқылы оқушылардың сыни ойлау технологиясын дамытуға болатындығын түсіндіру.	2	1	1	Тапсырманы әдіс-тәсілдерге бөліп, үйренеді.
9 -10	Оқу сауаттылығын арттыру.	Оқушыларға мәтіннен алған ақпаратты қорыту үшін «эссе» әдісі туралы түсіндіру, эссе жазу барысында оқушылар мәтіндегі негізгі ойды, идеяны анықтау қажеттігін ұғындыру.	2	1	1	Ауызекі сөйлеу дағдылары дамиды.
11-12	Зерттеу сабақтарының сапасы.	Оқушыларға зерттеу сабақтарына орай мәтiнмен жұмыс жасауды түсіндіру, оқу сауаттылығы үшін интербелсендi әдiс-тәсiлдердi айту. Мәтіндердің түрлерімен таныстыру.	2	1	1	Рөлдік бағытта схемалық кестелер жасап үйренеді.
13-14	Мәтін бойынша тұжырым жасау	Оқушыларға мәтін бойынша тұжырым жасаудың маңыздылығын түсіндіру. Оқылған тақырыпты ұжымдық талқылау, пікірталас өткізу. Мәтіннің негізгі идеясын, мазмұнын ұғу, жазушы өмірі, шығармасымен танысу.	2	1	1	Мағлұматтарын кеңейтеді.
15-16	Иллюстрациялық суретті мәтіндермен жұмыс.	Оқушыларға тақырып мағынасын талқылау және дайын иллюстрацияларға көзқарасын талдау, эмоциялар, қиял, мазмұнды ұғыну, көркем форма жайлы түсіндіру.	2	1	1	Топтық жұмыстың мағынасын түсінеді.
17-18	Ғылыми-танымдық, ресми мәтіндермен жұмыс.	Оқушыларға оқу сауаттылығы дегеніміз әртүрлі мәтіндерден, көркем-әдеби, ғылыми-танымал, ресми мәтіндермен жұмыс істей білу екендігін түсіндіру.	2	1	1	Интеллектуалды жағынан дамиды.
19-20	PISA зерттеуіндегі мәтіндер ерекшелігі.	Оқушыларға PISA зерттеуінде оқушылардың жазбаша мәтіндерді түсінуді және оларға білімдері мен дағдыларын қоғам өмірінде қолдана білуді түсіндіру, оқу сауаттылығын тексеру оқу техникасына байланысты екенін ұғындыру.	2	1	1	Сөздік қорларын қалыптастырады.
21-22	Оқылым дағдысы-көз жүгіртіп оқу.	Оқушыларға оқылым дағдыларының ерекшеліктері бойыншы оқу сауаттылығын арттыруды түсіндіру. Мәтіннің мазмұнын түсіну үшін көз жүгіртіп оқу дегеніміз мәтіндегі жалпы идеяны түсінуге арналғанын талқылау.	2	1	1	Сабақ мазмұны туралы ұғымдары кеңейеді.
23-24	Мәтіннен нақты ақпаратты табу.	Оқушыларға нақты ақпараттарды табу үшін тұтас мәтінді түсініп оқу, мазмұнын білу туралы түсіндіру. Мәтіннен қажет пайыздық көрсеткіштерді, жылдарды немесе қажетті сөздерді табуды түсіндіру.	2	1	1	Сабақты түсіну деңгейі артады.
25-26	Мәтін құрылымы.	Оқушыларға мәтін құрылымын түсінудің маңыздылығын түсіндіру. Яғни, кіріспе бөлім, негізгі бөлім, қорытынды бөлім не себептен жазылатындығын түсіндіру.	2	1	1	Тұрақты жұмыстардың маңызын түсінеді.
27-28	Болжай оқуға арналған кеңестер.	Оқушыларға болжай оқи білу дегеніміз оқылымнан бұрын жасалатын әдіс екенін түсіндіру. Балалар мәтінді оқымас бұрын оның мазмұнын және көтеретін мәселесі туралы топтарында талқылап айтады. Бұл үшін оқушылар мәтін тақырыбына, қосымша берілген суретке қарап болжап, мәтіннің не туралы екенін өз сөздерімен айтып жеткізуге тырысады.	2	1	1	Әдістемелік бағытқа орай сабақ бағытын түсінеді.
29-30	Автордың мәлімдемесі-мәтіннің мазмұны.	Оқушыларға автордың мәлімдемесін жеткізудің ең жақсы әдістерінің бірі - оқыған мәтінді өз сөздерімен жеткізу екенін түсіндіру. Оқушының мазмұндау сөздері түпнұсқаның көшірмесі емес, автордың басқа тұжырымдағы ойларының қайталануы. Яғни оқушы мәтінді құр жаттап алса, тек жаттаған тұжырымдар түрінде білсе, бұл оның мәтінді оқығаны емес, жаттап алғанының көрсеткіші.	2	1	1	Жаңа бағытта жұмыс жасап үйренеді.
31-32	Мәтіннің ішкі мағынасы.	Оқушыларға оқу сауаттылығын дамтыу үшін мәтін түсіндіріліп, оның ішкі мәнін ашық оқыту керек. Мұнда белсенді талдау, мәтін элементтерін бір-бірімен салыстыру, мәтінде жасырылған ішкі мағынаның қалай жасалғанын анықтауға көмек бере түсіндіру.	2	1	1	Оқу, тәжірибе мағынасын ұғады.
33-34	Қорытынды. Оқу сауаттылығы-заман талабы.	Оқушыларға оқу сауаттылығын арттыру заман талабы екенін түсіндіру. Қазірде оқушылар нақты ақпаратты анықтаудың дағдысын дамытуы қажет. ыОсы мақсатпен оқыған кезде оқушыда мәтіннің мазмұндық, идеялық құрылымы жағынан жалпы түсінік қалыптасады.	2	1	1	Сабақтың танымдық бағытын түсінеді, қорытындылайды.
	Қорытынды		34

Сабақ №1

Бөлім:
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны:
Сабақтың тақырыбы	Кіріспе. Оқу сауаттылығы жайлы түсінік.
Сабақтың мақсаты	Оқушыларға қазіргі уақытта әлемдегі дүниежүзілік қауымдастықтың қатарынан лайықты орын алып отырған Қазақстан мемлекеті үшін заман талабына сай өзіндік көзқарасы және саяси түсінігі бар, білімді де білікті жас ұрпақтың ел болашағына қажеттігін түсіндіру.

Сабақтың барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушы әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

1. Ұйымдастыру

« Үш қол» тренингісін өткізеді.

Үш түсті қағаздан қолдың пішіні қиылады. Мысалы, көк, қызыл, жасыл. Мұғалім оқушыларды жұппен тұруларын ұсынады. Жұптағы оқушылар мұғалімн

ің көтерген қолының түсіне байланысты қимылға түсіп амандасады.

Көк – оқушылар бір-біріне қол беріп амандасады;

Қызыл – қушақтасып амандасады;

Жасыл – арқаларымен амандасады;

Мақсаты: Ынтымақтастық атмосферасын орнатып, жағымды жұмыс ортасын қалыптастыру.

ҚБ: « Бағдаршам» әдісі арқылы топтар бірін-бірі бағалайды.

Shape1 Shape2 Shape3

Түсінбедім Сұрақтарым бар Түсіндім

Сыныпта қалыпты атмосфера орнайды, сабақ мақсатына қызығушылық танытады, топқа бөлінеді.

Ауызша мадақтау

Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлеркомпьютер,

Графопроектор

Сабақтың ортасы

1 тапсырма

Топтық жұмыс. Сұраққа жауап.

1-топқа:

Оқу сауаттылығы дегенді қалай түсінесіңдер?
Білімді ұрпақ деген кімдер?
Әлемдік қауымдастық дегенді қалай түсіндіресің?

2-топқа:

Мәтінді дұрыс оқуды қалай түсіндірер едің?
Сүйікті кітаптарыңда атаңдар?
Білімді жас ұрпақ кімдер?

Мұғалім көмегімен оқу сауаттылығы туралы талдайды.

2-тапсырма

«Мен білімді ұпақтың өкілімін» тақырыбында сипаттау эссесін жазып, талдауға дайындалыңдар.

Shape4 Shape5

100%

70%

50%

ҚБ: « Пайыз» әдісі арқылы топтар бірін-бірі бағалайды.

Түсінбедім, Сұрақтарым бар, Түсіндім

3 тапсырма

Сурет бойынша постер жасаңдар:

Функционалды сауаттылық дегенді қалай түсінесіңдер?
Өз пікірлеріңді ашық түрде ортаға салыңдар.

ҚБ: «Эмоция» әдісі арқылы бағаланады.

4 тапсырма

STEM талдау.

Талдау сұрағы:

Мәтінді оқу барысында оқылғанды түсінуге ықпал ету мақсатында сөздік жұмысы жүргізіледі. Талдаңдар.

1. Танысыңыз

2. Біліңіз

3. Жинақтаңыз

4. Зерттеңіз

5. Талдаңыз

6. Ойланыңыз

7. Жаңа көзқарас

ҚБ: « Нысан » әдісі арқылы топтар бірін-бірі бағалайды.

: «Бас бармақ» әдісі арқылы топтар бірін-бірі бағалайды.

Түсінбедім Сұрақтарым бар

Түсіндім

Дескриптор:

- Оқушылар сауаттылық, білім алу туралы кеңінен ақпарат алады.

-сабақтың мазмұны, бастапқы кезеңімен танысады.

Тапсырманы орындайды

Оқушылар сұраққа жауап береді, талдайды.

Тапсырманы орындайды

Түрлі түсті жалаушалар арқылы

Шапалақтау арқылы бағалайды

Жұлдыздар арқылы бағалайды

Стикерлер арқылы

Сабақтың соңы

Кері байланыс

«Бүгін сабақта....» әдісі арқылы сабақ бойынша кері байланыс жасайды.

1.Бүгін сабақта біле алдым...

2.Менің ойымша, біз үшін маңызды ...

3.Өзімнің бүгінгі жұмысымды сәтті деп есептеймін, өйткені...

4.Мен үшінқиындықтудырған ...

Кері байланыс жасайды

Смайликтер арқылы бағалау

Сабақ №2

Бөлім:
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны:
Сабақтың тақырыбы	Оқу сауаттылығына қажетті ақпарат.
Сабақтың мақсаты	Оқушыларға оқу сауаттылығын арттыруда қажетті ақпаратты іздеу және таңдау, әдістерді қолдану, ақпаратты іздеу, оның ішінде компьютерлік құралдарды пайдалану, сөйлеуді саналы және ерікті түрде құрастыру сияқты бағыттарымен таныстыру.

Сабақтың барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің іс- әрекеті

Оқушы әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

1. Ұйымдастыру

«Заряд алу» тренингісін өткізеді.

Оқушылар шеңбер болып тұрады, алақандарын ұстап бірінші екіншісіне бір рет қысып сигнал бредеі екіншісі үшіншісіне екіә рет, үшіншісі келесіне төрет солай кете береді. Соңында алғашқы біріншісі қанша заряд алғанын айтады

2. «Серпілген сауалдар» әдісі арқылы оқушылар өткен тақырып бойынша қайталау жасайды.

Өткен сабақ бойынша сұрақтар.

ҚБ: « Нысан » әдісі арқылы топтар бірін-бірі бағалайды.

Сыныпта қалыпты атмосфера орнайды, сабақ мақсатына қызығушылық танытады, топқа бөлінеді.

Ауызша мадақтау

Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлерИнтернет, моноблок, электронды тақта

Сабақтың ортасы

1 тапсырма

Миға шабуыл.

Сұрақтарға дәлелдер келтіріп, талдаңдар.

Компьютерлік құралдармен жұмыс істеу дегенді қалай түсінесің?
Компьютерді қажеттілктен тыс көп пайдалануға бола ма?
Сөйлеуді саналы және ерікті құрастыру деген не?

2 тапсырма

«Шатасқан сөздер» әдісі.

«Қазақ тілі, қамшы, дәстүр, көшпенді, ел, оқыту». Әрқайсысымен сөйлем құра. Сұраққа жауап бер.

Қазақ халқы туралы не білесің?
Көшпенді неге атанған?
Дәстүр деген не?
Қамшы туралы не айта аласың?

«Буклет» әдісі арқылы оқушылар берілген тақырып, яғни жаңа сабақ тақырып бойынша кіріспе жасап, бұрын меңгерген ақпараттарымен бөліседі.

3 тапсырма.

«Ой-қиял және мазмұны» тақырыбына орай Венн диаграммасын құрыңдар:

4 тапсырма

STEM талдау.

Талдау сұрағы:

Сабақта оқу сауаттылығын дамыту жұмыстарының өзіндік ерекшеліктері бар, өйткені мұнда мәтін - зерттеу нысаны ретінде де, оқыту құралы мен нәтижесі ретінде де әрекет етеді. Не себепті? Талдаңдар.

1. Танысыңыз

2. Біліңіз

3. Жинақтаңыз

4. Зерттеңіз

5. Талдаңыз

6. Ойланыңыз

7.Жаңа көзқарас

ҚБ: «Жеміс» әдісі арқылы топтар бірін-бірі бағалайды.

Дескриптор:

-Оқушылар мәтін арқылы оқу сауаттылығын дамыту ұғымы кеңейеді;

-қажетті ақпараттарды талдап үйренеді.

Тапсырманы орындайды

Шарлар

әдісі

Жапырақтр әдісі

Смайликпен бағалау

Жұлдыздар арқылы бағалайды

Сабақтың соңы

6. Кері байланыс

Кері байланыс жасайды

Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақ №3-4

Бөлім:
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны:
Сабақтың тақырыбы	Оқу сауаттылығы-маңызды бағыт.
Сабақтың мақсаты	Оқушыларға оқу сауаттылығы дегеніміз мемлекеттік білім стандартына сәйкес жоспарланған оқыту нәтижелерінің бірі болып табылатындығын түсіндіру.

Сабақтың барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің іс- әрекеті

Оқушы әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

1. Ұйымдастыру

«Заряд алу» тренингісін өткізеді.

Оқушылар шеңбер болып тұрады, алақандарын ұстап бірінші екіншісіне бір рет қысып сигнал береді екіншісі үшіншісіне екі рет, үшіншісі келесіне төрет солай кете береді. Соңында алғашқы біріншісі қанша заряд алғанын айтады

2. «Серпілген сауалдар» әдісі арқылы оқушылар өткен тақырып бойынша қайталау жасайды.

Өткен сабақ бойынша сұрақтар.

ҚБ: «Нысан» әдісі арқылы топтар бірін-бірі бағалайды.

Сыныпта қалыпты атмосфера орнайды, сабақ мақсатына қызығушылық танытады, топқа бөлінеді.

Ауызша мадақтау

Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақтың ортасы

1 тапсырма.

«Серпілген сауал» тәсілі.

1-топқа

«Оқу сауаттылығының маңызы» класстер құрыңдар.

Shape7

2-топқа: «Ұлттың білімі-ел болашағы» тақырыбына кестені толтырыңыдар:

Shape8

Ойларыңды ортаға салыңдар.

2 тапсырма

«Ел Тәуелсіздігі» тақырыбына постер құрыңдар. Кестені дәптерге жазып алыңдар.

3 тапсырма

«Ұлттық мәдениет-білім қазынасы» тақырыбында ой-толғауларыңды дәптерге жазыңдар.

4 тапсырма

STEM талдау

Талдау сұрағы: Қазіргі мектептің маңызды міндеттерінің бірі – функционалды сауатты адамдарды қалыптастыру. Талдаңдар.

1. Танысыңыз

2. Біліңіз

3. Жинақтаңыз

4. Зерттеңіз

5. Талдаңыз

6. Ойланыңыз

7.Жаңа көзқарас

ҚБ: « Жеміс» әдісі арқылы топтар бірін-бірі бағалайды.

Дескриптор:

-ұлттық құндылықты зерттеп, сауатты білімнің негізгі ерекшеліктері мен түрлерімен танысады;

-шығармашылық ойлау қабілетіне орай білім қорларын молайтады.

Тапсырманы орындайды

Шарлар

әдісі

Смайликпен бағалау

Бағдаршам әдіс

Ж апырақтр әдісі

Смайликпен бағалау

Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақтың соңы

6. Кері байланыс

Кері байланыс жасайды

Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақ №5-6

Бөлім:
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны:
Сабақтың тақырыбы	Функционалды сауатты болудың маңыздылығы.
Сабақтың мақсаты	Оқушыларға функционалды сауатты болудың бір жолы-оқу сауаттылығы екенін түсіндіру. Бұл дегеніміз, ақпаратты табу, мәтінді интерпретациялау, рефлексия және бағалау екендігінен нақты ақпарат беру.

Сабақтың барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің іс- әрекеті

Оқушы әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

1. Ұйымдастыру

«Шаттық шеңбері» тренингісін өткізеді.

Оқушыны бір-біріне тілек айту арқылы жағымды ахуал қалыптастырып, жақындастырады, көңіл күйін көтереді, бауырмалдығын оятады.

Мақсаты: Сабақ басталар алдында қолданылады. Оқушылар үлкен шеңберге тұрады, кезектесіп тілек айтады.

2. «Идеялар себеті» әдісі арқылы өткен сабақ бойынша негізгі идеяларды стикерге жазып салады.

Бұл әдістің жүргізілуінің басты мақсаты - оқушылар тақырып барысында салыстыру, талдау жұмыстарын жүргізу үшін.

ҚБ: «Ағаштар» әдісі арқылы топтар бірін-бірі бағалайды.

Түсінікті Түсінгендеймін Түсінбедім

Сыныпта қалыпты атмосфера орнайды, сабақ мақсатына қызығушылық танытады, топқа бөлінеді.

Ауызша мадақтау

Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақтың ортасы

1 тапсырма

Мәтін толы қоржын:

Қоржыннан шыққан танымдық мәтін:

«Функционалдық сауаттылық» дегеніміз не? Функционалдық сауаттылық – адамның сыртқы ортамен қарым-қатынасқа түсу, оған тез бейімделу және қызмет ету қабілеті. Функционалды сауатты адам – болашақта әлемді шарлайтын және әлеуметтік құндылықтарға, ұлттық және адамзаттық мүдделерге сәйкес әрекет ететін адам. Функционалды сауатты тұлғаның негізгі белгілері: ол белгілі бір сапалар мен негізгі құзыреттерге ие, білімді және адамдар арасында өмір сүруге қабілетті дербес тұлға.

Мәтін түрлерін еске түсіріңдер.

2 тапсырма

Класстер құрыңдар:

«Оқу-инемен құдық қазғандай» Shape9

3 тапсырма

Венн диаграммасы:

«Кітап оқу және газет оқу»

4 тапсырма

STEM талдау.

Әрбір білім беру саласы функционалдық сауаттылықтың барлық түрлерін, әсіресе оқу мен жазу сауаттылығын дамытуға қатысады. Талдаңдар.

1 . Танысыңыз

2. Біліңіз

3. Жинақтаңыз

4. Зерттеңіз

5. Талдаңыз

6. Ойланыңыз

7.Жаңа көзқарас

«Шахмат» әдісі арқылы оқушылар жаңа сабақтың тақырыбы жайлы бар білгендеріне талдау жасайды

Мақсаты: Маңызды ақпарат туралы ой бөлісіп, жазылым, оқылым, тыңдалым мен айтылым дағдылары қалыптасады.

Қолданылуы:

Шахмат тақтасының суретін пайдалану арқылы оқушылар бос ақ ұяшықтарға мәтіндегі ойларды кезекпен жазады, кейін ой бөліседі.

ҚБ: «Бас бармақ» әдісі арқылы топтар бірін-бірі бағалайды.

Дескриптор:

-сауаттылықтың түрлі қырлары туралы түсінеді;

-оқу мен білімнің құндылықтары жайлы ойды саралап, кеңінен талдап үйренеді.

Тапсырмаларды орындайды

Тапсырманы орындайды

Шарлар әдісі

Смайлик әдісі

Жұлдызшалар әдісі

Рисунок 256

Басбармақ әдісі

Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақтың соңы

Кері байланыс. «Нысан» әдісі арқылы кері байланыс жасайды.

Жауабыңызды көшіріп жазыңыз

Кері байланыс жасайды

Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақ №7-8

Бөлім:
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны:
Сабақтың тақырыбы	Оқу сауаттылығын қалыптастыру негіздері.
Сабақтың мақсаты	Оқушыларға оқу сауаттылығын қалыптастыру үшін қандай технологияларды пайдалануға болатындығын, мәселен оқу және жазу арқылы оқушылардың сыни ойлау технологиясын дамытуға болатындығын түсіндіру.

Сабақтың барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің іс- әрекеті

Оқушы әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

1. Ұйымдастыру

«Бұзық телефон» тренингісін өткізеді.

Мақсаты: Оқушыларды дұрыс тындауға ынталандырады. Сергиді

Өткен тақырып сұрақтары

ҚБ: «Мадақтау» әдісі арқылы жұптар бірін-бірі бағалайды.

Керемет! Тамаша! Ғажап!

Сыныпта қалыпты атмосфера орнайды, сабақ мақсатына қызығушылық танытады, топқа бөлінеді.

Ауызша мадақтау

Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер

Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақтың ортасы

1 тапсырма

«Сауатты болу-алаш жұртының міндеті» тақырыбында сызбаны толтырыңдар:

Shape10

«Ақылдының алты ойлау қалпағы » әдісі арқылы оқушылар жаңа сабақ бойынша кіріспе жасап, меңгерген ақпараттарымен бөліседі.

Мақсаты: Ұсынылған мәселе бойынша өз ойына талдау жасайды. Жасалған жұмыс бойынша өз көзқарасына рефлексия жасай біледі, толыққанды, жан-жақты түйіндеме жасайды, жасалған жұмыс бойынша өзінің шығармашылық қатынасын көрсетеді, таным әрекеті үрдісінде қарым-қатынас шеберлігі артады.

Қолданылуы:

Алты қалпақтың әрқайсысы ойлаудың түрлі элементтерін, аспектілерін білдіреді. Оқушыларға қалпақ беріледі (рас қалпақ немесе ойдан шығарылған), олардан мәселені талқылау барысында барлық ой операцияларын (ойлану, талдау т.б.) осы қалпақтың түсіне сәйкес келетін шекте жүргізу сұралады. Сынып топтарға бөлініп, бір топқа бір түсті қалпақ беріледі. Мұғалім әңгімені жүргізеді, бағыттайды.

2 тапсырма

«Сергіту сәті».

1.Сыныптастарыңмен бірге мәтін түрлерін зерттеңдер.

2. «Қазақ тіліне менің көзқарасым» тақырыбында эссе жазыңдар..

3 тапсырма

1. «Сыни ойлау технологиясы» кластер құрыңдар.

Shape11

Сызбадағы әр бөлім бойынша ауызша толықтырып айтыңдар
Тапсырманы екі топқа бөлініп орындаңдар.

ҚБ: «Алма» әдісі арқылы топтар бірін-бірі бағалайды.

Түсінікті. Сұрақтарым бар. Түсінбедім.

4 тапсырма

STEM талдау

Талдау сұрағы: Функционалдық сауаттылықтың құрамдас бөліктері: ақпаратты, негізігі ережелерді, принциптерді білу. Талдаңдар.

1. Танысыңыз

2. Біліңіз

3. Жинақтаңыз

4. Зерттеңіз

5. Талдаңыз

6. Ойланыңыз

7.Жаңа көзқарас

Дескриптор:

-сыни ойлау технологиясының жасалу жолдары жайлы толыққанды мәлімет алады;

-сауатты, білімді болдуың өзіндік орны мен зерттелу идеясын түсінеді.

Тапсырмаларды орындайды

Тапсырманы орындайды

Гүлдер әдісі

Көңіл күй әдісі

Шарлар әдісі

К өбелектер әдісі

Рисунок 233

Сабақтың соңы

6. Кері байланыс. «Бес саусақ» әдісі арқылы кері байланыс жасайды.

Кері байланыс жасайды

Бес саусақ әдісі

Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақ №9-10

Бөлім:
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны:
Сабақтың тақырыбы	Оқу сауаттылығын арттыру.
Сабақтың мақсаты	Оқушыларға мәтіннен алған ақпаратты қорыту үшін «эссе» әдісі туралы түсіндіру, эссе жазу барысында оқушылар мәтіндегі негізгі ойды, идеяны анықтау қажеттігін ұғындыру.

Сабақтың барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің іс- әрекеті

Оқушы әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

1. Ұйымдастыру

«Тормоз» тренингісін өткізеді.

Шеңберде тұрып, ретімен саналады. Жүргізуші өз санын айтып, санын шапалақтайды, барлығы солай қайталайды. Сосын басқа әріптестің санын айтады, сол кезде сол әріптес әрі қарай жалғастыру керек

Мақсаты: Бұл жаттығу арқылы топта ЖАДА қалыптасады, тыңдалым мен зейін дамиды.

2.«Ұшақтағы сұрақтар» әдісі арқылы оқушылар өткенді қайталап, жаңа сабаққа кіріспе жасайды.

ҚБ: «Ауа райы» әдісі арқылы жұптар бірін-бірі бағалайды.

Сыныпта қалыпты атмосфера орнайды, сабақ мақсатына қызығушылық танытады, топқа бөлінеді.

Ауызша мадақтау

Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақтың ортасы

1 тапсырма

«Миға шабуыл».

Эссе жазу дегенді қалай түсінесіңдер?
Эссенің құрамына нелер жатады?
Тезисі дегеніміз не?

Мұғалімнің көмегімен «Елімнің табиғаты» тақырыбына эссе жазыңдар.

«Әлемді шарлау» әдісі арқылы оқушылар тақырыпқа кіріспе жасап, меңгерген ақпараттарымен бөліседі.

Қолдану аясы шектеулі сөздер деген қандай сөздер ?

ҚБ: «Пайыз» әдісі арқылы топтар бірін –бірі берген ақпараттарына байланысты бағалайды.

Толық емес! Толықтыру керек ! Толық!

2 тапсырма

«Менің сүйікті кітабым» тақырыбына кластер құраңдар.

Кластерде тілдің ерекшеліктерін жеке талдаңдар.

Shape13 Shape12

3 тапсырма

«Эсседегі ой маңызы» сөзіне орай ассоциация жасаңдар.

Shape15 Shape14

4 тапсырма

STEM талдау.

Талдау сұрағы:

Функционалды сауаттылық- өзгермелі әлемге бейімделу қабілеті, қайшылықтарды шешу, ақпаратпен жұмыс істеу,іскерлік хат алмасуды жүргізу, өмірде жеке қауіпсіздік ережелерін қолдану. Талдау жасаңдар.

1. Танысыңыз

2. Біліңіз

3. Жинақтаңыз

4. Зерттеңіз

5. Талдаңыз

6. Ойланыңыз

7.Жаңа көзқарас

Дескриптор:

-эссе түрлерін білудің қажеттілігі, маңызды бағыты туралы біледі;

-Мұғалімінің көмегімен ақпарат көздерінен мәлімет алып, талдап үйренеді.

Тапсырмаларды орындайды

Тапсырманы орындайды

Жұлдызшалар әдісі

Гүлдер әдісі

Светофор әдісі

Ш арлар әдісі

Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақтың соңы

6. Кері байланыс. «3 – 2 – 1» әдісі арқылы кері байланыс жасайды.

Кері байланыс жасайды

Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақ №11-12

Бөлім:
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны:
Сабақтың тақырыбы	Зерттеу сабақтарының сапасы.
Сабақтың мақсаты	Оқушыларға зерттеу сабақтарына орай мәтiнмен жұмыс жасауды түсіндіру, оқу сауаттылығы үшін интербелсендi әдiс-тәсiлдердi айту. Мәтіндердің түрлерімен таныстыру.

Сабақтың барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушы әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

1. Ұйымдастыру

«Аудағы доп» тренингісін өткізеді.

Шеңберде тұрып, қолдарындағы допты бір-біріне тілек айта отырып лақтырады.

Мақсаты: Бұл жаттығу арқылы топта ЖАДА қалыптасады, тыңдалым мен зейін дамиды.

2. «Шеринг» әдісі арқылы оқушылар суретке байланысты тапсырма орындайды.

Мақсаты: Тақырып бойынша ойларын жинақтайды, пікір алмасады.

Қолданылуы: Барлығы шеңберде отырады, жүргізуші бастап, кезекпен барлығы тақырып бойынша түйінді ойды қорытындылайды. Идеялар қайталанбау керек

1.Сұрақтар

ҚБ: «Аңдар» әдісі арқылы топтар бірін бірі бағалайды.

Түсінікті Толықтыру керек Түсініксіз

Сыныпта қалыпты атмосфера орнайды, сабақ мақсатына қызығушылық танытады, топқа бөлінеді.

Ауызша мадақтау

Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақтың ортасы

3. «Автобус аялдамасы» әдісі арқылы оқушылар тақырып бойынша кіріспе жасап, меңгерген ақпараттарымен бөліседі.

ҚБ: «Смайлик» әдісі арқылы бағалайды

1 тапсырма

Суретте берілген мәтін анықтамасының мағынасын мұғалімнің көмегімен талдаңдар:

Мәтіннің негізгі қасиеті ойды білдіру, байланыста болу.

Тіл бірліктерінің дұрыс орналасуы-мәтін тәртібі. Ойды жалғаңдар.

2 тапсырма

«Мәтінді зерттеудің маңызы» сөзіне кластер құрыңдар: Shape16

3 тапсырма

Венн диаграммасы:

«Мәтін және ереже».

4-тапсырма

STEM талдау. Сауатты болу- қазіргі әлемнің құндылықтары мен нормаларын түсінуге дайын болу, саналы таңдау негізінде білім деңгейін көтеру. Талдаңдар.

1. Танысыңыз

2. Біліңіз

3. Жинақтаңыз

4. Зерттеңіз

5. Талдаңыз

6. Ойланыңыз

7. Жаңа көзқарас

Дескриптор.

-сабақта белсенді қатысудың маңыздылығы жайлы біледі.

-мәтін түрлерін тануға орай әлемдік-таным көзқарастары кеңейеді.

Тапсырмаларды орындайды

Тапсырманы орындайды

Стикерлер арқылы

Түрлі түсті жалаушалар арқылы.

Шапалақтау арқылы бағалайды

Жұлдыздар арқылы бағалайды

Сабақтың соңы

Кері байланыс.

«Екі жұлдыз, бір тілек» әдісі арқылы кері байланыс жасайды.

Кері байланыс жасайды

Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақ №13-14

Бөлім:
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны:
Сабақтың тақырыбы	Мәтін бойынша тұжырым жасау
Сабақтыңмақсаты	Оқушыларға мәтін бойынша тұжырым жасаудың маңыздылығын түсіндіру. Оқылған тақырыпты ұжымдық талқылау, пікірталас өткізу. Мәтіннің негізгі идеясын, мазмұнын ұғу, жазушы өмірі, шығармасымен танысу.

Сабақтың барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің іс- әрекеті

Оқушы әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

1. Ұйымдастыру

« Жасырын тілек » тренингісін өткізеді.

Мақсаты: Ынтымақтастық орта орнату.

2. «Кувертка » әдісі арқылы оқушылар тақырып бойынша топқа бөлініп, сол тақырыптар жайлы не біледі, ортаға салып, талдайды.

Сұрақтар

Мақсаты: Идеялар талқыланады, жинақталады

Қолданылуы: А-4 парақ екіге бүктелініп, жұпта кезек –кезек идеялар жазылып, ой бөліседі

ҚБ: «Бағдаршам» әдісі арқылы топтар бірін бірі бағалайды.

Сыныпта қалыпты атмосфера орнайды, сабақ мақсатына қызығушылық танытады, топқа бөлінеді.

Ауызша мадақтау

Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақтың ортасы

3. «ДЖИКСО» әдісі арқылы оқушылар жаңа тақырыпқа кіріспе жасап, меңгерген ақпараттарымен бөліседі.

Мақсаты: Ынтымақтастықта, бірлікте жұмыс жасауға, білгенін жолдастарымен бөлісуге, тақырыпты ортаға салып талқылауға, түйінді ойды саралауға жетелейді.

Қолданылуы: Көлемді мәтін төрт бөлікке бөлінеді, оқушылар да шағын топтарға бірігіп («бастапқы топ»), 1-ден 4-ке дейін нөмірленеді. Осыдан кейін олардың әр-қайсысы өз нөміріне сәйкес мәтіннің бір бөлігін ғана оқиды. Содан кейін топтар құрамы өзгертіліп, жаңа топтар («сарапшылар тобы») құрылады, сарапшылар топтарында оқушылар өз нөмірлері бойынша жинақталады: мәтіннің №1 бөлігін оқыған оқушылар 1 топқа т.с.с. Өкілдер басқа топтарға барып, өз жұмыстарын таныстырады, топтық талқылау жүреді.

1 тапсырма

«Серпілген сауал» әдісі

Мәтін тақырыбы дегенді қалай түсінесің?
Мәтін мазмұны деген не?
Мәтін тұжырымына нені жатқызасың?

2 тапсырма

«Әдеби тіл - болашақтың күретамыры» тақырыбына семантикалық картаны толтырыңдар.

Тапсырма	Неге?	Кімдер?	Қашан?	Қайда?
Тіл қасиеті
Шеберлік
Қосар ойым

3 тапсырма

«Қазақстаным туған атамекенім» тақырыбына постер құрыңдар:

Shape17

Өз ойларыңды пікірталас арқылы білдіріңдер.

4 тапсырма

STEM талдау.

Талдау сұрағы: Функционалдық сауаттылықтың іргетасы бастауыш мектепте қаланады, мұнда сөйлеу әрекетінің әртүрлі түрлерінде – жазу мен оқу, сөйлеу және тыңдау бойынша қарқынды оқыту жүзеге асырылады. Талдаңдар.

1. Танысыңыз

2. Біліңіз

3. Жинақтаңыз

4. Зерттеңіз

5. Талдаңыз

6. Ойланыңыз

7.Жаңа көзқарас

Дескриптор

-Мұғалімнің түсіндірумен көшпенділер тіршілігі, мал өсіру жайлы толық біледі;

-қазақ тілінің көшпенді кезеңнен бергі байырғы көне тарихы, ерекшелігімен танысады.

Тапсырмаларды орындайды

Тапсырманы орындайды

Стикерлер арқылы,

Түрлі түсті жалаушалар арқылы,

«Бес саусақ» әдісі арқылы

Шапалақтау арқылы бағалайды

Жұлдыздар арқылы бағалайды

Түрлі-түсті шарлар арқылы

Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақтың соңы

Сабағымызды қорытындылайық

Сабақ барысында қандай жаңалықтар аштың? Қызыл, жасыл, сары қарындаштарды дайында. Жұмысыңызды бағалаңыз.

Кім сабақта мінсіз жұмыс істедім, бәрін түсіндім деп есептесе, басқасына түсіндіре алады – жасыл түсті.

– Кім жақсы жұмыс істеді, бәрін түсінді деп санайды – сары.

- Жақсы, егер күмәніңіз болса немесе сізге кеңес керек болса - қызыл. Жұмысыңыз үшін рахмет.

Кері байланыс жасайды

Светофор

Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақ №15-16

Бөлім:
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны:
Сабақтың тақырыбы	Иллюстрациялық суретті мәтіндермен жұмыс.
Сабақтыңмақсаты	Оқушыларға тақырып мағынасын талқылау және дайын иллюстрацияларға көзқарасын талдау, эмоциялар, қиял, мазмұнды ұғыну, көркем форма жайлы түсіндіру.

Сабақтың барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің іс- әрекеті

Оқушы әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

1. Ұйымдастыру

«Досымның тілегі» тренингісін өткізеді.

Мақсаты: Ынтымақтастық орта орнату.

2. «Кластер» әдісі арқылы оқушылар берілген сөздер бойынша сөйлем құрап мәлімет айтады. Мақсаты:Тақырыптардың байланыстары туралы сұрақтар құрастырып, оларға жауап іздейді, идеяларды жинақтайды.

Қолданылуы: Тұжырымды ойларын қарталарға түсіріп, топтық жұмыс қорғалады (постер)

ҚБ: «Ағаштар» әдісі арқылы топтар бірін бірі бағалайды.

Сыныпта қалыпты атмосфера орнайды, сабақ мақсатына қызығушылық танытады, топқа бөлінеді.

Ауызша мадақтау

Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақтың ортасы

3. «Фишбоун» әдісі арқылы оқушылар жаңа тақырыпқа кіріспе жасап, меңгерген ақпараттарымен бөліседі.

ҚБ: « Жемістер » әдісі арқылы

бағалайды

1 тапсырма

Мәтінмен танысыңыз, ой-пікіріңізді айтыңыз:

Ұлттық тіл – халықтың жаны. Қазақстан көпұлтты мемлекет болғанымен, ұлттық тіліміз бір. Бұл қалай болуы мүмкін? Тек біз үшін ұлт сөзі өзіндік ерекше мағынаға ие болды, біздің республика тұрғындары – үлкен тату отбасы. Әрине, біз көбіне өзіміз жақсы білетін тілде сөйлеп, ойлаймыз, бірақ қазақстандықтардың абсолютті көпшілігі мемлекеттік тілді жетік меңгермесе де, оларға жүгінген адамды оңай түсінеді. Біз қазақ тілін оқуды, жазуды үйренуден көп бұрын бастаймыз. Ұлттық тіл – сөз арқылы өз ойын жеткізудің құралы ғана емес, халықтың жан дүниесі. Ол ұлттың шығу тегін, оның тарихын, әдет-ғұрпын көрсетеді. Сол сияқты қазақ тілі бізге ақындар жырының сырын, даладағы шөптің сыбдырын, тау өзендерінің сыбдырын, көлдердің тыныштығын жеткізеді.

Мәтінге тақырып қойыңыз.

2 тапсырма

«Т-талдау» кестесін толтыру.

Т – «Қазақ тілі-қазақтың тарихында ерекше орын алады» деген тақырыптағы терең мағынада түсірілген танымдық фильмді үлкендермен ақылдасып көремін. Немесе ешкіммен ақылдаспай өзім көре беремін» деген арнайы мәселеге орай

«Т-талдау» кестесін толтырыңдар.

Критерийлері:

Талдау кезінде кем дегенде 2-3 дәлел келтіру қажет;
Қоғамдық ортаға тигізетін әсерін 3-3 дәлел келтіре талдау

Т-Талдау жұмысының негізінде жұптар құрылады.

Олар өздерінің нәтижелерін сыныпқа көрсетеді.

Жұптар бір бірімен пікірлесіп, өзара сұрақ қойып, бір-бірін бағалауды жүзеге асырады.

3 тапсырма

Суреттегі балалардың әрекеті дұрыс па?

4-тапсырма.

STEM талдау.

Талдау сұрағы: Біз қазақ елінің салт-дәстүрін, әдет-ғұрпын зерттеп, сақтауымыз керек. Себебі, біздің жанымыз тарихымызбен тығыз байланысты. Талдаңдар.

1. Танысыңыз

2. Біліңіз

3. Жинақтаңыз

4. Зерттеңіз

5. Талдаңыз

6. Ойланыңыз

7.Жаңа көзқарас

Дескриптор:

-сурет арқылы баяндауды терең меңгеруге толық қол жеткізу үшін қанша уақыт жұмсау керектігін түсінеді;

-Мұғаліммен бірге иллюстрацилық сурет жайлы талдау жұмыстарын бастап, аяқтап үйренеді.

Тапсырмаларды орындайды

Тапсырманы орындайды

Стикерлер арқылы,

Түрлі түсті жалаушалар арқылы

«Бес саусақ» әдісі арқылы

Шапалақтау арқылы бағалайды

Жұлдыздар арқылы бағалайды

Светофор арқылы

Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақтың соңы

- Сабағымыз аяқталды. Кім қызықты және оңай болды, шеңберге тұрып, қолдарын ұстайды.

- Кімді қызықтырды, бірақ тапсырмаларды орындау кезінде сіз қиындықтарға тап болдыңыз, қолыңызды жағыңызға қойып, қойыңыз.

-Жарайсыңдар балалар! Сіз бүгін көп еңбек еттіңіз. Жұмысыңыз үшін рахмет!

«Екі жұлдыз, бір тілек» ойыны

Кері байланыс жасайды

Шапалақ

Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақ №17-18

Бөлім:
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны:
Сабақтың тақырыбы	Ғылыми-танымдық, ресми мәтіндермен жұмыс.
Сабақтың мақсаты	Оқушыларға оқу сауаттылығы дегеніміз әртүрлі мәтіндерден, көркем-әдеби, ғылыми-танымал, ресми мәтіндермен жұмыс істей білу екендігін түсіндіру.

Сабақтың барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің іс- әрекеті

Оқушы әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

1. Ұйымдастыру

« Көңілді күн » тренингісін өткізеді.

Мақсаты: Ынтымақтастық орта орнату.

2. «Қар кесегі» әдісі арқылы оқушылар тақырып бойынша білгендерін ортаға салады.

Мақсаты: Оқушылардың айтылым, жазылым, тындалым дағдылары қалыптасады. Ынтымақтастық қарым-қатынас түзеді.

Қолданылуы: Әрбір топ окушылары басқа топтарға бағыттап параққа сұрақ жазып лақтырады. Сұрақтармен кезек-кезек алмасады.

ҚБ: «Смайликтер» әдісі арқылы топтар бірін бірі бағалайды.

Сыныпта қалыпты атмосфера орнайды, сабақ мақсатына қызығушылық танытады, топқа бөлінеді.

Ауызша мадақтау

Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақтың ортасы

«Еркін әңгіме» әдісі арқылы оқушылар тақырыпқа кіріспе жасап, меңгерген ақпараттарымен бөліседі.

«Иә, жоқ» әдісі

Оқытушы сұрақтардың дұрысын бұрысын қояды оқушылар жауап береді

ҚБ: «Бағдаршам» әдісі арқылы бағалайды

1 тапсырма

Миға шабуыл

Мәтін түрлері дегенді қалай түсінесің?
Ғылыми стилдегі мәтін деген не?
Ресми мәтін туралы не білесің?

2 тапсырма

«Жазушылық шыңы-көркем әдеби стиль» тақырыбына пікірталас өткізіңдер.

3 тапсырма

«Ресми стиль-жиын-шаралар тілі» кластер құрыңдар.

4 тапсырма

«Болжам» стратегиясы.-3 мин

-Қалай ойлайсыңдар, қазірде ақын-жазушылар қандай шығармаларды, қай стилде жазады? Талдаңдар. Екі топқа бөлініп пікір алмасыңдар.

Болжам

жасау

Оған қандай дәлелің бар?

Шындығын

да не болды?

Дескриптор

-мәтін тілдерінің стилін, мән-маңызын түсінеді.

-мәтін түрлері туралы ой-пікірлерді оқып, талдап, таңдап түсінеді.

Тапсырмаларды орындайды

Стикерлер арқылы

Шапалақтау арқылы бағалайды

Жұлдыздар арқылы бағалайды

Светофор арқылы

Табыс ағашы арқылы

Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақтың соңы

5 мин

- Сабағымыз аяқталды. Кім қызықты және оңай болды, шеңберге тұрып, қолдарын ұстайды.

-Жарайсыңдар балалар! Сіз бүгін көп еңбек еттіңіз. Жұмысыңыз үшінрахмет!

Кері байланыс жасайды

Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақ №19-20

Бөлім:
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны:
Сабақтың тақырыбы	PISA зерттеуіндегі мәтіндер ерекшелігі.
Сабақтың мақсаты	Оқушыларға PISA зерттеуінде оқушылардың жазбаша мәтіндерді түсінуді және оларға білімдері мен дағдыларын қоғам өмірінде қолдана білуді түсіндіру, оқу сауаттылығын тексеру оқу техникасына байланысты екенін ұғындыру.

Сабақтың барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің іс- әрекеті

Оқушы әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

1. Ұйымдастыру

«Күннің нұры» тренингісін өткізеді.

Мақсаты: Ынтымақтастық орта орнату.

2. «Ыстық орындық» әдісі арқылы оқушылар Мөңке би туралы білгендерін ортаға салады.

Мақсаты: Оқушылардың сұрақ қою дағдысы қалыптасады және сұрақ қою арқылы өзара ашық пікірлеседі.

Қолданылуы: Сыныптағы кез-келген оқушыны «Ыстық орындыққа» отыруға шақырады. Ең маңыздысы – өз еркімен шығу.Оқушы ортада тұрған үстелге отырып тапсырма бойынша қойылған сұрақтарына жауап береді. Берілген тапсырмаға байланысты қойылған сұрақтарға жылдам жауап беру қажеттігін мұғалім түсіндіреді. Сұраққа жауап бере алмаған жағдайда «күйді» деп ескерту беріледі. Осылайша бес немесе алты оқушы «Ыстық орындыққа» отыру арқылы үй жұмысын немесе жаңа сабақты қорытындылауға бойынша сұрақтарға жауап береді. 2-ші нұсқа бойынша «Ыстық орындыққа» отырған оқушы сұрақтар қоя алады.

ҚБ: « Смайлик » әдісі арқылы топтар бірін бірі бағалайды.

Сыныпта қалыпты атмосфера орнайды, сабақ мақсатына қызығушылық танытады, топқа бөлінеді.

Ауызша мадақтау

Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақтың ортасы

3. «Бэкроним» әдісі арқылы оқушылар тақырыпқа кіріспе жасап, меңгерген ақпараттарымен бөліседі.

Мақсаты: Ойлау қабілеті дамиды, сөздік қоры молаяды, жазылым дағдысы қалыптасады.

Қолданылуы: Сөзде берілген әр әріптері бойынша мағыналы сөйлем құрылады. ҚБ: «Бағдаршам» әдісі арқылы бағалайды

1 тапсырма

Миға шабуыл.

Мәтін философиясы неден жасалады?
Мәтін семиотикасы дегенді қалай түсінесің?
PISA зерттеулерінде мәтін қандай орын алған?

2 тапсырма

«Абай өлеңдері және Шәкәрім жырлары»

Венн диаграммасы

3-тапсырма

«Хат жаза білдің маңызы» деген тақырыпта эссе жазыңдар.

4 тапсырма

STEM талдау.

Талдау сұрағы: Мәтін - мағына жағынан өзара байланысты екі не одан да көп сөйлемнен құралады. Талдаңдар.

1. Танысыңыз

2. Біліңіз

3. Жинақтаңыз

4. Зерттеңіз

5. Талдаңыз

6. Ойланыңыз

7.Жаңа көзқарас

Дескриптор.

-мәтіндер ерекшелігі жайлы ақпарат алады, оның түрлерімен танысады.

-білімдерін дамыту үшін жазылған зерттеу мәліметтермен танысады, талдайды.

Тапсырмаларды орындайды

Тапсырманы орындайды

Стикерлер арқылы

Шапалақтау арқылы бағалайды

Жұлдыздар арқылы бағалайды

Светофор арқылы

Стикерлер арқылы

Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақтың соңы

Алдымызға қандай мақсаттар қойдық? – Алға қойған мақсаттарыңызға жеттіңіз бе? - Сабақта нені жақсы орындадың? -Тағы немен айналысу керек? Сабақта өз жұмысыңызды бағалаңыз

-Мен сіздің жұмысыңызды табыс сызығы арқылы бағалауды ұсынамын.

Кері байланыс жасайды

Светофор

Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақ №21-22

Бөлім:
Педагогтіңаты-жөні
Күні:
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны:
Сабақтың тақырыбы	Оқылым дағдысы-көз жүгіртіп оқу.
Сабақтың мақсаты	Оқушыларға оқылым дағдыларының ерекшеліктері бойыншы оқу сауаттылығын арттыруды түсіндіру. Мәтіннің мазмұнын түсіну үшін көз жүгіртіп оқу дегеніміз мәтіндегі жалпы идеяны түсінуге арналғанын талқылау.

Сабақтың барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің іс- әрекеті

Оқушы әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Психологиялық көзқарас

- Балалар, дұрыс, әдемі отырыңдар.

-Бір-біріңе қараңдар.

- Күл.

- Артыңызға бұрылып, күліңіз.

- Көңіл-күйіңіз жақсы ма? Керемет. Күлімсіреу мен жақсы көңіл-күй сабақта көмекшілеріңіз болсын.

- Күн ұзақ көтерілді7

Біздің терезеге қарады.

Бұл бізді сабаққа асығады

Қазір қызықты сабақ

Сабақ басталады

Ол болашақта пайдалану үшін балаларға барады.

Барлығын түсінуге тырысыңыз

Білу қызық

- Балалар, күнімізге күлейік, бір-бірімізге күлейік, ал енді барлығына күлімсіреп, жұмыстарыңызға сәттілік тілеймін.

Ж Рисунок 3 аттығуды орындап, бір-біріне жақсылық, жылы тілектер айту

Эмоциялық жағдайды бағалау

Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақтың ортасы

1 тапсырма

Миға шабуыл

Оқылым дегенді қалай түсінесің?
Жазылым маңызын кімнен үйрену керек?
Тыңдалым мәтінін қалай қолданады?

2 тапсырма

Берілген ақпаратты дәптерге жазыңдар:

3 тапсырма

«Мәтіннің құрылымдық жүйесі» тақырыбына кластер құрыңдар.

4 тапсырма

«Блум Түймедағы» әдісі.

Оқылым дағдысына орай «Қазіргі заман жазушысы қандай болу керек?» тақырыбына 6 сұрақ жазыңдар.

Дескриптор.

-оқылым, жазылым, айтылым, тыңдалым түрлерімен танысып, маңыздылығын біледі;

-мәтін құрылымы жайлы таным-білімі кеңейеді.

Тапсырма орындайды

Стикерлер арқылы,

Шапалақтау арқылы бағалайды

Жұлдыздар арқылы бағалайды

Светофор арқылы

Интернет, моноблокэлектронды тақта

- Алдымызға қандай мақсаттар қойдық? – Алға қойған мақсаттарыңызға жете алдыңыз ба, қалай ойлайсыз? -Қалайша? - Сабақта нені жақсы орындадың?

-Тағы немен айналысу керек?

- Тақтадағы постерімізді гүлдерімізбен безендірейік. Жасыл - сабақ жақсы өтті, сіз барлық тапсырмаларды оңай орындадыңыз. Сары – сабақ жақсы өтті, бірақ біраз қиындықтар болды. Қызыл - қиындықтар болды

Кері байланыс жасайды

Светофор

Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақ №23-24

Бөлім:
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны:
Сабақтың тақырыбы	Мәтіннен нақты ақпаратты табу.
Сабақтың мақсаты	Оқушыларға нақты ақпараттарды табу үшін тұтас мәтінді түсініп оқу, мазмұнын білу туралы түсіндіру. Мәтіннен қажет пайыздық көрсеткіштерді, жылдарды немесе қажетті сөздерді табуды түсіндіру.

Сабақтың барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің іс- әрекеті

Оқушы әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Психологиялық көзқарас

- Балалар, дұрыс, әдемі отырыңдар.

-Бір-біріңе қараңдар.

- Күл.

- Артыңызға бұрылып, күліңіз.

- Көңіл-күйіңіз жақсы ма? Керемет. Күлімсіреу мен жақсы көңіл-күй сабақта көмекшілеріңіз болсын.

- Күн ұзақ көтерілді,

Біздің терезеге қарады.

Бұл бізді сабаққа асығады

Қазір қызықты сабақ

Сабақ басталады

Ол болашақта пайдалану үшін балаларға барады.

Барлығын түсінуге тырысыңыз

Білу қызық

-Балалар, күнімізге күлейік, бір-бірімізге күлейік, ал енді барлығына күлімсіреп, жұмыстарыңызға сәттілік тілеймін.

Рисунок 40

Жаттығудыорындап бір-біріне жақсылықжылы тілектер айту

Өлең оқу.

Сабақта бір-біріне сәттіліктілейді

Эмоциялықжағдайдыбағалау

Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақтың ортасы

1 тапсырма

Суретке қарап, әңгіме мәтінін құраңдар.

Мәтіннен мұғалімнің көмегімен нақты ақпараттарды табыңдар.

Ой қосыңдар, пікір алмасыңдар.

2 тапсырма

«Блум Түймедағы» әдісі.

«Мәтін қалай талдану керек?» мәселесіне орай алты сұрақ дайындаңдар.

3 тапсырма.

Топтық жұмыс.

1. Функционалды сауатты тұлғаны қалыптастырудың негізгі жолдарының бірі кез келген жастағы балаларды әдеби оқу арқылы адами қарым-қатынастар әлемімен, ұлттық, адамгершілік құндылықтарымен таныстыру.

2.Үш топқа бөлініп, өз пікірлеріңді дәлелдеңдер.

1-топтың пікірі

2-топтың пікірі

3-топтың пікірі

4 тапсырма.

Сергіту сұрағы.

Оқу сауаттылығы деген не? Бейнебаянды тамашалағдар.

https://yandex.kz/video/preview/11832045741377897247

Дескриптор

-мәтіннен нақты ақпараттарды табу жайлы пікірталастырып, өз ойларын айтып үйренеді.

- оқу сауаттылығы жайлы деректері көбейеді.

Тапсырмаларды орындайды

Стикерлер арқылы

Түрлі түсті жалаушалар арқылы.

«Табыс ағашы» әдісі арқылы

Шапалақтау арқылы бағалайды

Жұлдыздар арқылы бағалайды

Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақтың соңы

- Алдымызға қандай мақсаттар қойдық?

– Алға қойған мақсаттарыңызға жете алдыңыз ба, қалай ойлайсыз?

-Қалайша?

- Сабақта нені жақсы орындадың?

-Тағы немен айналысу керек?

-Тақтада шарларымызбен мектебіміздің шалғынын безендірейік. Жасыл - сабақ жақсы өтті, сіз барлық тапсырмаларды оңай орындадыңыз. Сары – сабақ жақсы өтті, бірақ біраз қиындықтар болды. Қызыл - қиындықтар болды

Кері байланыс жасайды

Светофор

Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақ №25-26

Бөлім:
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны:
Сабақтың тақырыбы	Мәтін құрылымы.
Сабақтың мақсаты	Оқушыларға мәтін құрылымын түсінудің маңыздылығын түсіндіру. Яғни, кіріспе бөлім, негізгі бөлім, қорытынды бөлім не себептен жазылатындығын түсіндіру.

Сабақтың барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің іс- әрекеті

Оқушы әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Психологиялық көзқарас

- Балалар, дұрыс, әдемі отырыңдар.

-Бір-біріңе қараңдар.

- Күл.

- Артыңызға бұрылып, күліңіз.

- Көңіл-күйіңіз жақсы ма? Керемет. Күлімсіреу мен жақсы көңіл-күй сабақта көмекшілеріңіз болсын.

Жаттығуды орындап бір-біріне жақсылық, жылы тілектер айту

Эмоциялықжағдайдыбағалау

Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақтың ортасы

1 тапсырма

Миға шабуыл:

1. Мәтін құрылымының ерекшелігі немен байланысты?

2.Мәтіннің кіріспе, негізгі бөлімдері дегенді қалай түсінесің?

3.Мәтіннің қорытынды бөліміне нелер жатады?

2 тапсырма

«Мәтінді дұрыс жазу-жоспардан басталады». Талдау жасаңдар:

Shape21

3 тапсырма

«Мәтінді салыстыра талдау» тақырыбында мұғалім көмегімен пікірталас өткізіңдер.

4 тапсырма

STEM талдау

Талдау сұрағы: Әртүрлі дереккөздерден ақпаратты ала білу-қазақ тіліндегі мәтіндердің мазмұнын байытады. Талдаңдар.

1. Танысыңыз

2. Біліңіз

3. Жинақтаңыз

4. Зерттеңіз

5. Талдаңыз

6. Ойланыңыз

7. Жаңа көзқарас

Дескриптор

-мәтін құрамын, құрылымын таладу білудің лайықты маңызын түсінеді;

-мәтінді талдап үйрену үшін көп оқу, жаттығу, қолмен жасу, бейнедеректерді тамашалау қажеттігін ұғады.

Тапсырмаларды орындайды

Тапсырманы орындайды

Стикерлер арқылы

«Бес саусақ» арқылы

Шапалақтау арқылы бағалайды

Ж ұлдыздар арқылы бағалайды

Сабақ соңы

-Мен сіздің жұмысыңызды табыс сызығы арқылы бағалауды ұсынамын.

Кері байланыс жасайды

Светофор

Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақ №27-28

Бөлім:
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны:
Сабақтың тақырыбы	Болжай оқуға арналған кеңестер.
Сабақтың мақсаты	Оқушыларға болжай оқи білу дегеніміз оқылымнан бұрын жасалатын әдіс екенін түсіндіру. Балалар мәтінді оқымас бұрын оның мазмұнын және көтеретін мәселесі туралы топтарында талқылап айтады. Бұл үшін оқушылар мәтін тақырыбына, қосымша берілген суретке қарап болжап, мәтіннің не туралы екенін өз сөздерімен айтып жеткізуге тырысады.

Сабақтың барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушы әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Психологиялық көзқарас

- Балалар, дұрыс, әдемі отырыңдар.

-Бір-біріңе қараңдар.

- Күл.

- Артыңызға бұрылып, күліңіз.

- Көңіл-күйіңіз жақсы ма? Керемет. Күлімсіреу мен жақсы көңіл-күй сабақта көмекшілеріңіз болсын.

- Күн ұзақ көтерілді,

Біздің терезеге қарады.

Бұл бізді сабаққа асығады

Қазір қызықты сабақ

Сабақ басталады

Ол болашақта пайдалану үшін балаларға барады.

Барлығын түсінуге тырысыңыз

Білу қызық

-Балалар, күнімізге күлейік, бір-бірімізге күлейік, ал енді барлығына жылы күлімсіреп, жұмыстарыңызға сәттілік тілеймін.

Рисунок 402

Жаттығуды орындап, бір-біріне жақсылық, жылы тілектер айту

Өлең оқу.

Сабақта бір-біріне сәттіліктілейді

Эмоциялықжағдайдыбағалау

Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақтың ортасы

1 тапсырма

«Болжай оқу-уақытты үнемдейді» тақырыбына постер құрыңдар.

2 тапсырма

Блум Түймедағы

«Болжау үшін не істеу керек?»

3 тапсырма

«Қазақтың замануи әңгмелері».

Постер құрыңдар.

4 тапсырма

STEM талдау.

1. Танысыңыз

2. Біліңіз

3. Жинақтаңыз

4. Зерттеңіз

5. Талдаңыз

6. Ойланыңыз

7Жаңа көзқарас

Талдау сұрағы:

Мектептегі оқудың басталуы бала дамуындағы жаңа кезеңнің бастапқы нүктесі болуы үшін ол әрбір болашақ оқушының оқуға дайындық деңгейін білуге негізделуі керек. Талдаңдар.

Дескриптор:

-Заманауи шығармалардың тілі мен мазмұны жайлы деректерін анықтап, білімдерін кеңейтеді;

-болжай оқу туралы қаншалықты білім алғандарын анықтайды.

Тапсырмаларды орындайды

Стикерлер арқылы

Шапалақтау арқылы бағалайды

Жұлдыздар арқылы бағалайды

Светофор арқылы

Сабақ соңы

«Сыныптасына хат» жаттығуы

-Сыныптастарымызға сабақта не істегеніміз туралы хат жазыңыз

-Мен сіздің жұмысыңызды табыс сызығы арқылы бағалауды ұсынамын.

Бір біріне жазады

Өзін-өзібағалау

Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақ №29-30

Бөлім:
Педагогтіңаты-жөні
Күні:
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны:
Сабақтың тақырыбы	Автордың мәлімдемесі-мәтіннің мазмұны.
Сабақтың мақсаты	Оқушыларға автордың мәлімдемесін жеткізудің ең жақсы әдістерінің бірі - оқыған мәтінді өз сөздерімен жеткізу екенін түсіндіру. Оқушының мазмұндау сөздері түпнұсқаның көшірмесі емес, автордың басқа тұжырымдағы ойларының қайталануы. Яғни оқушы мәтінді құр жаттап алса, тек жаттаған тұжырымдар түрінде білсе, бұл оның мәтінді оқығаны емес, жаттап алғанының көрсеткіші.

Сабақтың барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушы әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Психологиялық көзқарас

Қайырлы таң. Күн басталды

Ең алдымен, біз жалқаулыққа жетелейміз.

Сабақта есінеме

Бірақ жұмыс істе және оқы.

Сабақта ынталы бол

Сабырлы және мұқият болыңыз.

Бәрін жаз, артта қалма,

Үзіліссіз тыңдаңыз.

Ашық, анық сөйлеңіз

Барлығын түсінікті ету үшін.

Жауап бергіңіз келсе

Қолды көтеру керек

- Вимс

«Шеңберге шығу»

Топ шеңбер құрып, қол ұстасып, қатты қозғалады. Қатысушылардың бірі (белгілі бір себептермен сабақ кезінде оқшауланып қалған адам немесе, керісінше, көшбасшы) шеңбердің артында қалып, шеңберге кіруге тырысады. Егер ол сәтті болса, топ оны шапалақпен қарсы алады, егер жоқ болса, онда бірнеше әрекеттен кейін топтың өзі оны шеңберге өткізеді және оны қарсы алады.

Жаттығуды орындап, бір-біріне жақсылық, жылы тілектер айту

Эмоциялықжағдайдыбағалау

Ресурстар

Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақтың ортасы

1 тапсырма

Миға шабуыл

Мәтін авторы дегенді қалай түсінесің?
Жазушының сөзі қалай белгіленеді?
Жазба әдебиет қашаннан бері пайда болды?

2 тапсырма.

«Автор мәлімдемесі-мәтін мазмұны». Кластер құрыңдар.

3 тапсырма.

«Мәтінді мазмұндау және мәтінді жаттау».

Венн диаграммасы:

4 тапсырма

STEM талдау.

1. Танысыңыз

2. Біліңіз

3. Жинақтаңыз

4. Зерттеңіз

5. Талдаңыз

6. Ойланыңыз

7.Жаңа көзқарас

Талдау сұрағы: Оқушының жазылым дағдыларын жоғары деңгейге көтерудің тиімді жолдары қандай? Талдаңдар.

Дескриптор

-автор мәлімдемесінің маңызы жайлы қосымша ақпарат іздеп, оқып-біледі;

-ғалымдардың кітаптарын оқу арқылы білімді дамытудың жақсы жақтарын көріп, көзқарастары дамиды.

Тапсырма орындайды

Стикерлер арқылы

Шапалақтау арқылы бағалайды

Ж ұлдыздар арқылы бағалайды

Светофор арқылы

- Сізге не ерекше қызықты болды?

-Тақтада гүл шоқтарымен мектебіміздің шалғынын безендірейік. Жасыл - сабақ жақсы өтті, сіз барлық тапсырмаларды оңай орындадыңыз. Сары – сабақ жақсы өтті, бірақ біраз қиындықтар болды. Қызыл - қиындықтар болды

-Мен сіздің жұмысыңызды табыс сызығы арқылы бағалауды ұсынамын.

Әр оқушының партасында қызыл, сары, жасыл гүлдер бар. Олар өздеріне ұнайтын түсті гүлді жапсырады

Светофор

Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақ №31-32

Бөлім:
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны:
Сабақтың тақырыбы	Мәтіннің ішкі мағынасы.
Сабақтың мақсаты	Оқушыларға оқу сауаттылығын дамтыу үшін мәтін түсіндіріліп, оның ішкі мәнін ашық оқыту керек. Мұнда белсенді талдау, мәтін элементтерін бір-бірімен салыстыру, мәтінде жасырылған ішкі мағынаның қалай жасалғанын анықтауға көмек бере түсіндіру.

Сабақтың барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің іс- әрекеті

Оқушы әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Психологиялық көзқарас

Қайырлы таң. Күн басталды

Ең алдымен, біз жалқаулыққа жетелейміз.

Сабақта есінеме

Бірақ жұмыс істе және оқы.

Сабақта ынталы бол

Сабырлы және мұқият болыңыз.

Бәрін жаз, артта қалма,

Үзіліссіз тыңдаңыз.

Ашық, анық сөйлеңіз

Барлығын түсінікті ету үшін.

Жауап бергіңіз келсе

Қолды көтеру керек

- Вимс

«Шеңберге шығу»

Жаттығуды орындап, бір-біріне жақсылық, жылы тілектер айту

Э моциялықжағдайдыбағалау

Ресурстар

Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернетмоноблокэлектронды тақта

Сабақтың ортасы

1 тапсырма

Тұлғаны тану

1. Мұхтар Әуезовтың «Абай жолы» роман-эпопеясының стильдік бағыты қандай? Еске түсіріңдер.

2. Кітап неге роман-эпопея деп аталған?

Сұрақтарға жауап беріңдер.

2 тапсырма

Сызбамен жұмыс. Дәптерге жазып алыңдар.

Жазып алыңдар.

3 тапсырма

«Мәтіннің ішкі мағынасы» тақырыбына ассоциация жасаңдар.

Организационная диаграмма 1

4 тапсырма

STEM талдау.

Талдау сұрағы: Мәтінді мәнді оқу және құлақпен түсіну, сонымен қатар әртүрлі типтегі мәтіндерді: ақпараттық және қолданбалы сипаттағы, көркем мәтіндерді түсіну мөте маңызды. Талдаңдар

1. Танысыңыз

2. Біліңіз

3. Жинақтаңыз

4. Зерттеңіз

5. Талдаңыз

6. Ойланыңыз

7.Жаңа көзқарас

Дескриптор

-мәтіннің ішкі мағынасын, мазмұнын мұғалімнің сабақ түсіндіруі арқылы біледі;

-әдеби мәтінді талдау арқылы халқымыздың мәдени өмірімен танысады.

Тапсырмалар орындайды

Тапсырма орындайды

Стикерлер арқылы

Шапалақтау арқылы бағалайды

Жұлдыздар арқылы бағалайды

Светофор арқылы

-Сабағымызды қорытындылаймыз

-Мен сіздің жұмысыңызды табыс сызығы арқылы бағалауды ұсынамын.

Әр оқушының партасында қызыл, сары, жасыл гүлдер бар. Олар өздеріне ұнайтын түсті гүлді жапсырады

Светофор

Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақ №33-34

Бөлім:
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны:
Сабақтың тақырыбы	Қорытынды. Оқу сауаттылығы-заман талабы.
Сабақтың мақсаты	Оқушыларға оқу сауаттылығын арттыру заман талабы екенін түсіндіру. Қазірде оқушылар нақты ақпаратты анықтаудың дағдысын дамытуы қажет. Осы мақсатпен оқыған кезде оқушыда мәтіннің мазмұндық, идеялық құрылымы жағынан жалпы түсінік қалыптасады.

Сабақтың барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің іс- әрекеті

Оқушы әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Психологиялық көзқарас

-Сәлеметсіңдер ме балалар! Сізді көргеніме қуаныштымын және сізбен жұмысты бастағым келеді! Көңіл-күйіңіз көтеріңкі, табысты болыңыз!

сабақта.

- Вимс

«Бір-бірімізге күлейік».

Бүгінгі сабақ баршамызға қарым-қатынас қуанышын әкелсін. Бүгін, балалар, сендерді көптеген қызықты тапсырмалар, жаңа ашылулар күтіп тұр, ал сіздің көмекшілеріңіз: зейін, тапқырлық, тапқырлық.

Жаттығудыорындап, бір-бірінежақсылық, жылытілектерайту

Эмоциялық жағдайдыбағалау

Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақтың ортасы

1 тапсырма

Джигсо әдісі:

І топ: Негізгі функционалдық сауаттылық дағдысы оқу сауаттылығы болып табылады. Қазіргі қоғамда ақпаратпен жұмыс істей білу (ең алдымен оқу) табысқа жетудің алғы шартына айналады. Оқу санасын дамытуға, әсіресе мектепте барынша назар аудару қажет. Саналы оқу – тұлғаның өзін-өзі дамытуының негізі. Сауатты оқитын адам мәтінді түсінеді, мазмұнын ой елегінен өткізеді, өз ойын жеңіл жеткізеді, еркін сөйлеседі.

Қосымша мәліметтер анықтаңдар.

ІІ топ:

Негізіген оқудағы кемшіліктер интеллектуалдық дамудағы кемшіліктерді де тудырады, бұл түсінікті. Орта мектепте ақпараттың көлемі күрт өседі және көп оқып, есте сақтау ғана емес, ең бастысы, талдау, жалпылау, қорытынды жасауды білу керек.

Интернет дереккөздерін қарау

_________________________

ІІІ топ:

Дамымаған оқу дағдыларымен сауатты болу мүмкін емес болып шығады. Саналы оқу қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында табысқа жетудің негізін ғана емес, сонымен қатар кез келген пәндік салада табысқа жетудің кепілі, негізгі құзыреттіліктерді дамытудың негізі болып табылады.

Мұғаліммен кеңесіп, ойын алаңын құру. Тақырып бойынша әр топ бейнедеректі фильмдерді қарауы керек.

2 тапсырма

Суретті көріп, пікір айтыңдар:

3 тапсырма

Блум таксономиясы арқылы ойларыңды, жинақтап, анықтап айтыңдар:

«Мәтінді талдай білу-сауаттылықтың жеңісі».

4 тапсырма

Инсерт әдісімен сабақты талдаңдар:

Бұрыннан білемін

+ Мен үшін жаңалық

Келіспеймін

Сұрағым бар

Дескриптор

-мәтіннің негізгі идеясы, құрылымының түрлері мәліметтер жинақтайды;

-мәтінді таладу бойынша қазақ тіл біліміне қосқан үлесінің ерекше маңыздылығын айқындайды.

Тапсырмаларды орындайды

Стикерлер арқылы

Шапалақтау арқылы бағалайды

Жұлдыздар арқылы бағалайды

Светофор арқылы

Интернет, моноблок, электронды тақта

Сабақтың соңы

-Сабағымызды қорытындылаймыз

Ә р оқушының партасында сары және жасыл гүлдер бар. Олар өздеріне ұнайтын түсті гүлді жапсырады.

Светофор

Интернет, моноблок, электронды тақта

Қорытынды

Оқу сауаттылығын дамыту жұмысының аясында ақпараттық-коммуникациялық технология ерекше өзекті болып табылады. Бұл, ең алдымен, әртүрлі ақпарат көздерімен жұмыс істеу. Сөздік жұмысында түсіндірме және энциклопедиялық сөздіктер таныс емес сөздер мен ұғымдарды түсіндіру үшін өзекті болып табылады. Технологияның маңызды артықшылығы – көрнекілік, өйткені мектеп жасындағы балалар үшін ақпараттың үлкен бөлігі визуалды жадының көмегімен сіңеді және оған әсер ету оқуда өте маңызды. Мұнда ең танымалы - интернет ресурстарын пайдалану. Мен сабақтарымда топтық, жұптық жұмыстарды жиі қолданамын. Оқуды үйретуден оқу үшін оқу дағдыларын меңгеруге дейінгі қалыптасқан жұмыс жүйесі мектеп оқушыларныың үздіксіз білім алуға қажетті білім берудің екінші сатысында оқу сауаттылығы деңгейіне жетуге ықпал етеді. Сипатталған әдіс-тәсілдерді мектеп оқушыларына өз жұмыстарында қолдану нәтижесінде сауатты оқырман, кітап оқуға дағдыланған тұлға болып қалыптасуының негіздері қалыптасады. Оқушының дүниені тану және өзін-өзі білуі ретінде қалыптасуының маңызы зор.. Бұл оқу техникасын, оқығанын түсіну әдістерін меңгерген, кітаптарды білетін және оларды өз бетінше таңдауды білетін адам. Қазіргі мектеп оқушысының белсенді оқу позициясын қалыптастыруға шығармашылық көзқарас пен дәстүрлі емес жұмыс әдістері ғана ықпал етеді деп ойлаймын. Оқу сауаттылығын қалыптастыруға жобалық-зерттеу жұмыстары да кіреді, оның барысында тақырып бойынша қажетті ақпаратты тауып, оны өңдеп, жұмыс нәтижесін аудиторияға ұсыну қажет. Бұл жұмыстағы бірінші көмекшілеріміз ата-аналар. Әдебиеттік оқу сабақтарында мәтіндерді кешенді талдау жұмыстары оқушылардың үлкен қызығушылығын тудырады. Ол үшін шағын көлемді әдеби немесе ғылыми-танымдық мәтіндерді пайдаланамыз. Ұсынылған тапсырмалар (мәтінге тақырып таңдау, сөйлемді жалғастыру, оқиғалар тізбегін анықтау, т.б.) балаларға мәтіннің мазмұнын жақсы түсінуге көмектеседі және оқушыларға мәтіннен қажетті ақпаратты шығарып, оны өңдеуді үйренуге көмектеседі. Ал оқу мәтіндерінің өзі оқушылардың ой-өрісін кеңейтуге ықпал жасайды. Мәтін өзінің функционалдық мақсаты бойынша тілдің ең жоғарғы коммуникативті бірлігі болып табылады, ол арқылы сөздік қатынас жүзеге асады. Мәтін оқырманның/тыңдаушының жауап беру әрекетіне, мәтінді қабылдауға, түсінуге және түсіндіруге арналған сөйлеушінің/жазушының сөйлеу-ой әрекетін көрсетеді. Оқу сауаттылығын дамыту негізінен мета-пән болып табылатын оқушылардың коммуникативтік құзыреттілігін дамытумен байланысты. Сондықтан тек қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында ғана емес, мұндай жұмыстарды басқа да мәтінге лайықталған пәндік сабақтарда да ұйымдастыруға болады.

Пайдаланылған әдебиеттер:

Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы және оны жүзеге асыру жөніндегі негізгі құжаттар. – Астана, 2000.
Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. http://adilet.zan.kz/rus
Байтұрсынов А. Әдебиет танытқыш. – Алматы: Атамұра, 2003. –208 б.
«PISA халықаралық зерттеуін жүргізу аясында оқушылардың фунционалдық сауаттылығын дамыту» тақырыбы бойынша педагог қызметкерлерінің біліктіліктігін арттыру курсы бойынша типтік оқу Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамытудың 2012 - 2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары.
Байтұрсынов А. Әдебиет танытқыш. – Алматы: Атамұра, 2003. –208 б.
Әуезов М. Әдебиет туралы. –Алматы: Санат, 1997. –304 б.
Әдебиеттану. Терминдер сөздігі. Құрастырғандар: Ахметов З, Шанбаев Т. Алматы: Ана тілі, 1998. –381б.
Қоңыратбаев Ә. Қазақ фольклорының тарихы. – Алматы: Ана тілі, 1991. -288 б.
Алпысбаев К. Қазақ әдебиетіндегі тарихи шығарма: таным және өнер. - Алматы, 2008. – 232б.
Аханов К.Тіл білімінің негіздері /Алматы,2002.-664 б.

11. Фотосуреттер интернеттегі ашық дереккөзден алынды.

Жүктеу

Бөлісу

ЖИ арқылы жасау

Файл форматы:

docx

Қазақ тілі Авторлық бағдарлама Барлық сыныптар

01.11.2025

Жүктеу

ЖИ арқылы жасау

Жариялаған:

Машенова Гульмира Кайырбековна.Шарпекова Акмарал Сайлауовна

Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз,
шағым қалдыра аласыз

1-топқа:

2-тапсырма

«Тілдік дағдыларды дамытуда мәтінмен жұмыс жүргізудің тиімді әдіс-тәсілдері»

«Тілдік дағдыларды дамытуда мәтінмен жұмыс жүргізудің тиімді әдіс-тәсілдері»

1-топқа:

2-тапсырма

Химия пәні

Тарих пәні

Биология пәні

Ағылшын тілі пәні

География пәні

Информатика пәні

Мектепке дейінгі білім беру

«Қазақ тілі» жəне «Қазақ əдебиеті»

Дене шынықтыру

Білім алушылардың білім сапасын арттыру

Инклюзивті білім беру