Қазақ тілі» пәнінен 3-тоқсанға арналған жиынтық бағалаудың тапсырмаларының сипаттамасы

Күні ___________ I нұсқа

Оқушының аты-жөні ______________________________________________

Қазақ тілі пәнінен 3-тоқсанға арналған жиынтық бағалаудың тапсырмалары

Тыңдалым және айтылым

1-тапсырма

Бейнежазбаны мұқият тыңда (https://www.youtube.com/watch?v=N9vGZYTiFbg )

Берілген сұрақтарға сүйеніп, тыңдалған мәтіннің мазмұнына қатысты өз ойыңды білдір.

• Мәтінде не туралы айтылды?

• Бейнежазбаны көргенде қандай сезімде болдың?

• Мәтінде айтылған оймен келісесің бе? Неліктен?

Бейнежазба мәтіні:

Табиғаттың жаратылысында шек жоқ. Аласармас тауларының өзі не тұрады? Асқар шыңы бұлтқа малынған тауларға қарап, кез келген жанның шабытқа кенелері сөзсіз. «Таулы жер бұлақсыз болмас, сулы жер құрақсыз болмас». Төрткүл дүниеде таңдай тулаған асау өзен-көл қаншама! Жасыл желекті, құм жоталы керемет жерлер жетерлік. Табиғаттың көз сүріндірерлік әрбір ғажайып көрінісіне тамсанбай қарау мүмкін емес.

Біздің әрбір басқан қадамымыз, әрбір істеген ісіміз табиғатқа байланысты болғандықтан, біздің өмірімізде алатын орны ерекше. Бірақ адамзаттың кейбір істері табиғатқа кері әсер етуде. Оның кері әсері біздің денсаулығымызға да зиян келтіреді.

Табиғатты қорғау, табиғатты аялау - әр адамның міндеті. Үлкен-кіші әрдайым оны таза ұстап, құрмет тұту қажет. Оның бізге қаншалықты қажет екені баршамызға мәлім.

2-тапсырма

Берілген тақырыптардың біреуін таңдап, монолог құрап айт.

1) Табиғаттың таңғажайып құбылыстары

2) Табиғатты аялайық, адамзат!

3) Табиғат - менің өз үйім.

Тірек сөздер: табиғат көрінісі, егіз ұғым, азаматтық парыз, ғажайып әсемдік, аялау, орны ерекше. [6]

Оқылым

Мәтінді түсініп оқы. Тапсырмаларды орында.

Диқанның еңбегі

Дәулеттің әкесі – диқан. Күн қызып, жаңбыр жауып, жер қарайғанымен олар аралар сияқты егісте еңбектенеді. Дәулет әкесіне әрдайым қолғабыс етеді. Бір күні олардың қасына Марат жүгіріп келіп:

– Дәулет, жүр футбол ойнайық, –деді.

– Менің шаруам көп, –деп жауап берді Дәулет.

– Осыны да жұмыс деп ойлайсың ба? Ағаң бәрін істей салады. Доп тепкен қызық емес пе?

Марат допты аспанға лақтырып, түрлі әдістерді көрсете бастады. Дәулет қатты ойнағысы келсе де, өзін тыйып, жұмысын ары қарай жалғастыра берді. Күз келді. Егістегі астық пісіп, сарғайды. Дәулет бидайды орып, бау-бау қылып байлады. Жиналған егінді көріп, кеудесін қуаныш кернеді.

Әкесі: «Жер-ана еңбекті босқа кетірмейді, адал тер төккендерді мол өніммен қуантады» деді.

1) «Дәулеттің әкесі-диқан» сөйлеміндегі «диқан» сөзі нені білдіреді? ___________________________________________________________________

2) Мәтіндегі қарамен берілген сөз тіркестерінің мағынасын қалай түсінесің? Кестеге жаз.

3) Егер ...болса , онда.... , неліктен?, ... не істеу керек? т.б. сұрақтарды қолданып, мәтін бойынша шешім табуға бағытталған 1 сұрақ құрастыр және жауап бер.

Сұрақ: ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ Жауап: __________________________________________________________________ __________________________________________________________________

[6]

Жазылым

4-тапсырма Дұрыс жауапты белгіле

1. Зат есімнің септелуі дегеніміз

А) зат есімнің көптік жалғаулары арқылы өзгеруі

Ә) зат есімнің септік жалғаулары арқылы өзгеруі

Б) зат есімнің тәуелдік жалғаулары арқылы өзгеруі

2. кімнің? ненің? сұрағына жауап беретін септіктің түрі

А) барыс септік Ә) атау септік Б) ілік септік

3. Тәуелденіп барып септелген зат есімдер қатарын белгіле

А) құсына, құстар

Ә) құсымен, құсынан

Б) құсы, құс

4) Жіктік жалғаулар зат есім ..... болғанда жалғанады.

А) бастауыш Ә) толықтауыш Б) баяндауыш

5) Зат есім, сын есім, сан есімнің орнына жұмсалатын сөз табы:

А) есімдік Ә) етістік Б) қыстырма сөз

6) «Олардың біразын су құстары дейді.» сөйлеміндегі есімдікті көрсет.

А) су құстары

Ә) олардың

Б) біразын

Балл қою кестесі 1-нұсқа

Күні ___________ II нұсқа

Оқушының аты-жөні ______________________________________________

Қазақ тілі пәнінен 3-тоқсанға арналған жиынтық бағалаудың тапсырмалары

Тыңдалым және айтылым 1-тапсырма

Бейнежазбаны мұқият тыңда (https://www.youtube.com/watch?v=iRMPDI1nuq0)

Берілген сұрақтарға сүйеніп, тыңдалған мәтіннің мазмұнына қатысты өз ойыңды білдір.

• Мәтінде не туралы айтылды?

• Бейнежазбаны көргенде қандай сезімде болдың?

• Мәтінде айтылған оймен келісесің бе? Неліктен?

Бейнежазба мәтіні:

Байтақ далада киіктер өмір сүрді. Олар мөлдір су ішіп, жасыл шөп жеді. Кең далада еркін жүрді. Киіктер отбасында екі кішкентай киік өмірге келді. Кішкентай киіктерге барлығы қызық болды. Олар күні бойы ойнады, жүгірді, әр нәрсені зерттеді. Осылайша күндер өте берді.

Киіктердің осындай тыныш өмірі кенет бұзылды. Кең далада аңшылар пайда болды. Оларды тек киіктердің мүйізі қызықтырды. Аңшылар киіктерді аяусыз аулай бастады.

Кішкентай киіктердің біреуі үйірінен адасып қалды. Аяғы жаралы киікті атасы мен немересі тауып алды. Олар кішкентай киікті үйіне әкелді. Бірнеше күннен кейін кішкентай киік аяғына тұрып, баламен ойнай бастады.

— Ата, киіктің аяғы жазылды. Енді оны ешқайда жібермейікші. Мен онымен ойнаймын, тамақ беремін, — деді немересі атасына.

— Балам, киіктерге кең дала керек. Олар даласыз өмір сүре алмайды. Бір өмірді құтқарғанмен тең, — деп жауап берді атасы.

Ал кішкентай киік аман-есен өз үйіріне оралды.

2-тапсырма

Берілген тақырыптардың біреуін таңдап, монолог құрап айт.

1) Киік-дала сәні

2) Адам және табиғат

3) Кішкентайдың үлкен жүрегі

Тірек сөздер: мейірімділік, жанашырлық, қамқорлық, сүйіспеншілік, дала, болашақ [6]

Оқылым Мәтінді түсініп оқы. Тапсырмаларды орында.

Кішкентай бағбан

Садықтың әкесі – бағбан. Күн жылынып, қар еріп, жер кебісімен олар құмырсқалар сияқты бақта еңбектенеді. Садық әкесіне үнемі көмектеседі.

Бір күні олардың қасына Халел жүгіріп келіп:

– Садық, жүр ойнайық, –деді.

– Менің жұмысым көп, –деп жауап берді Садық.

– Осыны да жұмыс деп ойлайсың ба? Әкең бәрін жасай салады. Ойнаған өте көңілді емес пе?

Халел ойыншықтарын бірінен соң бірін шығара бастады. Садық қатты ойнағысы келсе де, өзін жігерлендіріп, жұмысын әрі қарай жалғастыра берді. Күз келді. Бақтағы жеміс-жидектер пісіп жетілді. Садық жеміс-жидектерді өзі де жеп, досына да ауыз тигізді. Халел жеміс-жидектерді тойып жеп алып:

– Қазір мен барлығын да жеп таусаммын, ештеңе қалмайды, –деді.

– Қалады. Әкем: «Жер-ана еңбекті ойынға айырбастамай, аянбай еңбек еткендерді өз жомарттығымен сыйлайды» деген, – деді Садық.

(М. Төрежанов)

1) «Садықтың әкесі-бағбан» сөйлеміндегі «бағбан» сөзі нені білдіреді?

___________________________________________________________________

2) Мәтіндегі қарамен берілген сөздердің мағынасын қалай түсінесің? Кестеге жаз.

3) Егер ...болса , онда.... , неліктен?, ... не істеу керек? т.б. сұрақтарды қолданып, мәтін бойынша шешім табуға бағытталған 1 сұрақ құрастыр және жауап бер.

Сұрақ: ____________________________________________________________________________________________________________________________________

Жауап: __________________________________________________________________ __________________________________________________________________

Жазылым

4-тапсырма Дұрыс жауапты белгіле

1. Зат есімнің септік жалғаулары арқылы өзгеруін ... дейді.

А) зат есімнің жіктелуі

Ә) зат есімнің септелу

Б) зат есімнің тәуелденуі

2. кімге? неге? сұрағына жауап беретін септіктің түрі

А) барыс септік Ә) атау септік Б) ілік септік

3. Тәуелденіп барып септелген зат есімдер қатарын белгіле

А) ағасының, ағасына

Ә) ағасымен, аға

Б) ағасы, ағаның

4) Зат есім сөйлемде баяндауыш болғанда ..... жалғанады.

А) септік жалғауы

Ә) көптік жалғауы

Б) жіктік жалғауы

5) Есімдік дегеніміз

А) сөйлеушінің айтылған ойға көзқарасын білдіреді

Ә) зат есім, сын есім, сан есімнің орнына жұмсалады

Б) заттың іс-әрекетін, қимылын білдіреді.

6) «Досым маған қоңырау шалды.» сөйлеміндегі есімдікті көрсет.

А) досым Ә) қоңырау Б) маған

Балл қою кестесі 2-нұсқа