Көркем еңбек

Мектеп: Пугачев МББК

Күні: .20.02.2025

Оқытушының аты-жөні: Махметова Б.Ж.

Сынып: 5

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар:

Бөлім:

Дизайн және технология

Сабақтың тақырыбы:

Тоқыма материалдарының классификациясы мен сипаттамалары. Материалдардың түрлері мен қасиеттерін зерттеу

Сабақта меңгерілетін оқу мақсаттары

5.1.6.3-Тоқыма материалдары мен бұйымдарының классификациясын, құрамы мен қарапайым тоқылу әдісін сипаттау және білу.

Сабақтың мақсаты:

• Мата өндірісінің кезеңдерімен танысады.

• Оқушылар табиғи талшық материалдардың классификациясын, тоқыма материалдарының құрамын, қарапайым тоқу өрімі мен танысады.

• Матаның қасиеттерін анықтау арқылы қандай бұйым тігуге арналғанын түсінеді.

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі

Педагогтың әрекеті

Оқушылардың әрекеті

Бағалау

Басталуы

5 мин

1. Амандасу, сабаққа дайындығын тексеру.

2. Гүл шоғын сыйлау арқылы психологиялық ахуал қалыптастыру.

3. Мата қиындылары арқылы топқа бөлу.

4. Оқушылармен бірге сабақтың тақырыбын ашу.

Оқушылар амандасып , бір-біріне сәттілік тілейді.

Қалыптастырушы бағалау: Бірін – бірі бағалау.

Ортасы

10 мин

10 мин

15 мин

Жаңа материалды зерттеу.

Матаны тоқыма фабрикаларда иірілген жіптен жасайды. Иірілген жіпті жасау үшін шикізаты талшық болып табылады. Матаның сипаты және сапасы оны жасайтын талшыққа, яғни, шығатын шикізатына байланысты болады.

Тоқыма талшықтары деп тоқыма бұйымдарын жасау үшін жарамды кіші көлдеңен өлшемдерімен және белгілі бір ұзындығымен иілмелі мықты заттарын атайды.

Тоқыма талшықтарын екі класқа бөледі: табиғи және химиялық. Шығу тегіне қарай талшы шығаратын заттың табиғи талшығы үш кіші класқа бөлінеді: өсімдік, жануар және минералды, ал, химиялық талшықтар екі класқа бөлінеді: жасанды және синтетикалық.

Матаның қасиеттері

Физикалық – механикалық қасиеті-матаның беріктігі,қыртысталуы,төзімділігі

Гигиеналық қасиеті -матаның шаң сіңіргіштігі,ауа өткізгіштігі,ылғал тартқыштығы

Технологиялық қасиеті -матаның ширақтығы, сетінегіштігі,тігу кезінде жылжып кетуі, жуғанда матаның отыруы

• Табиғи талшықтан жасалған маталар экологиялық таза болады. Сондықтан адам денсаулығына пайдалы.Мақта мен зығыр мата өзара ұқсас, олар мықты, ылғал тартқыш, қатты қыртыстанады.Жүн талшықтары ылғалды жақсы сіңіреді, күн сәулесінің әсеріне төзімді, онша қыртыстанбайды.Жібек ылғалды жақсы сіңіріп, тез кебеді, алайда күн сәулесінің әсерінен тез тозады. Жібек ылғалды жақсы сіңіріп, тез кебеді, алайда күн сәулесінің әсерінен тез тозады.

• Химиялық талшықтар пішінді жақсы сақтайды, қыртыстанбайды, жарық, ылғал, ыстыққа төзімді келеді. Оларды табиғи талшықтармен бірге қосады. Бұл матаның сыртқы түрі мен сапасын жақсартады.

№1 практикалық жұмыс

• Мата қиындыларын зерттеу

• Қасиеттерін анықтау

• Қандай бұйым дайындауға болатынын анықтау.

Дескриптор

• Матаның өң және теріс бетін анықтай алады

• Матаның қасиеттерін анықтай алады

• Қандай бұйым дайындауға болатынын анықтай алады

Матаны дайындау технологиясы – иіретін фабрикаларға талшықтардың түсуінен дайын болған өнімді қаптауға дейін үш негізгі кезеңдерге бөлуге болады: иіру, тоқу және әрлеу.

Тоқу –матаны дайындау технологиясында бөлек қысқа талшықтардан құрылған ұзын жіпті (иірілген жіп)алу барысы.Ол иірілген жіп істеу машиналарында іске асырылады және бірнеше операцияларынан құралады.

№2. Практикалық жұмыс (жеке жұмыс)

Оқушылар жіптердің жаймалық өрілу макетін түрлі түсті қағаздан жасайды.

Дескриптор

1. Жіп өрімдеу макеттерін ұқыпты орындалды.

2. Негізгі жіп пен арқау жіптің бағытын анықтай алады.

Оқушылар топтасып ақылдасып пікір шығарып пікірлерімен бөліседі.

Оқушылар картиналар көшірмесіне ізденіс жасап, талдап, төмендегі сұрақтарға жауап береді.

Жауабын зерттеу дәптеріңе жазып, суретке түсіреді.

Топпен бірігіп мата қиындыларының қасиетін анықтайды, қорғайды.

Жұмыс дәптерінде тапсырма орындау

Дескриптор

Мата өндірісінің кезеңдерін аңықтау және өрім түрлері бойынша тоқыма материалдарын, олардың сыртқы сипаттарын және қасиеттерін ескере отырып жіктейді.

Аяқталуы

5мин

Сабақтың шарттары бойынша нәтиженің өзіңдік бақылау және өзіңдік бағалау.

Сабақтың соңында жүргізілген жұмысқа талдау жасайды және қандай жұмыс жақсы атқарылды ал, қай жерін әрі жетілдіру керек екендігіне жазылымдар (рефлексия)жасайды.

8. Қорытынды шығару.

Оқушылармен келесі сұрақтарды талқылаңыз:

• Талшықтар түрлерін атаңыздар.

• Мата қандай жіптерден құрайтының атаңыз?

• Өсімдік талшықтардан құралған маталарды атаңыз?

Оқушылар бүгінгі сабақты қандай деңгейде түсініп,білгендерін айтады

Оқушылардың айтқан жауаптарына пікір қалдыру.