Тоқыма материалдарын өңдеуге арналған құрал-жабдықтар. 5-сынып

Ұзақ мерзімді жоспардың бөлімі: Бөлім 3 А: Дизайн және технология

Мектеп: №36 гимназия

Күні: 18.01.2023

Мұғалімнің аты-жөні: Бакелекова Динара Болатхановна

Сынып: 5 А, Ә, Б, В

Қатыспағандар саны:

қатысқандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Тоқыма материалдарын өңдеуге арналған құрал-жабдықтар

Осы сабақта қол жеткізілетін мақсаттар (оқу бағдарламасына сілтеме)

5.2.2.1 Тігін машинасының құрылысын, жіп өткізуді сипаттау және білу, машина тігістерін орындау.

5.2.2.2 Тігін бұйымдарын ылғалды-жылумен (үтік) өңдеуге арналған жабдықтарын білу, сипаттай алу және қолдану.

5.2.6.2 Қол еңбегі құралдарымен жұмыс істеудің қауіпсіз тәсілдерін, еңбек гигиенасының ережелерін білу (жұмыс орнын, құралдарды ұйымдастыру және тазалау, арнайы киімде жұмыс істеу).

Сабақтың мақсаты

Барлық оқушылар: құрал- жабдықтарды ылғалды – жылумен (үтікпен) өңдіру (үтік, тігін машинасы жабдығы, қауіпсіздік шарасын сақтау

Оқушылардың көбі: құрал- жабдықтарды ылғалды – жылумен (үтікпен) өңдіру , үтік, тігін машинасы жабдығы, қауіпсіздік шарасын сақтау. Машиналы тігісті орындау.

Кейбір оқушылар: құрал- жабдықтарды ылғалды – жылумен (үтікпен) өңдіру (үтік, тігін машинасы жабдығы, қауіпсіздік шарасын сақтау. Машиналы тігістерді техникалық сауаттылығы жағынан орындау және оларды жіктеу

Бастапқы білім

Еуропа, Америка, Қазақстанның сән үйлерінің дүниежүзілік жетекші суретші- әрлеушілерді және сәнді трендтерін білу.

Сабақтың барысы

Сабак кезеңі

Педагог іс- әрекет

Оқушы әрекеті

бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Дайын болуды тексеру ұйымдастырушылық іс- шарасы

Оқушылармен бірге сабақтың мақсатын/ міндеттерін және жетістік критерийлерін аңықтау.

Таныстырылым , оқу жоспары

Сабақтың ортасы

Тігін машинасының шығу тарихымен танысу. Бейнені қарау.

Электрлі тігін машинасының құрылымын оқу.

Электрлі тігін машинасының құрылымын оқу.

Оқушыларға тігін машинасының бөліктерімен: платформа, жеңі, жетегі, табаны, өркеш - өркеш рейкасы, машиналы ине, челнок жабдығы, шпульді қалпақша, шпулька, жоғарғы жіптің тарту реттегіші сияқты бөлекшерді аңықтау және есте сақтауды ұсыну.

Қауіпсіздік іс-шараларымен танысу. Тігін машинасымен жұмыс жасаған кезде қауіпсіздік іс- шаралары мен санитарлы- гигиеналық талаптар

1. Мұғалімнің рұқсатынсыз тігін машинаның алдына отыруға болмайды.

2. Шаштарынды жинап, жеңдеріңді қайырыңыздар, аксессуарлар мен әшекейді жинап қойыңыз.

3. Тігін машинасының платформасынан және станинасынан бөтен заттарды алыңыз.

4. Жұмыс алдыңда матадан түйреуіштер мен иенелерді алыңыздар.

5. Тігін машинасын белбеу арқылы пышақ жетегімен тоқтаушы болмаңыздар.

6. Жіпті машиналы инеге байлаған кезде аяқты педальға баспаңыздар.

7. Машинаның қозғалып және айналып жатқан бөліктеріне жақын еңкеймеңіздер.

8. Машина алдына тек таза қолмен отырыңыздар.

9. Қол мен аяқтың дұрыс жағдайында болғанын қадағалаңыз.

10. Жарық алдыңан немесе сол жақтан түсіп тұруы тиіс.

11. Жұмыс барысында алаңдамаңыз.

12. Ине Сіздің алдында болуы тиіс сондықтан үстелді ыңғайлы болып қойыңыз.

13. Машина алдыңда тіке, үстелдің толық үстіңде отыру керек.

14. Бұйымдар жұмыс істеп отырған адамның көзінен 30-40 см арақашықтықта болуы тиіс.

4.2 Тігін машинасында жұмыс істеудің басталуы мен аяқталу ережелері

Машинаны жұмыс істеуге дайындау.

1.Машинаны жұмыс істеуге арнап қою.

2. Инені және жіп тартуды жоғарыға қарай жағдайға көтеру.

3. Табан астынан мата үстіндісін алу.

4. Жоғарғы және төменгі жіпті ішіне қарай салу.

Жұмыстың басталуы.

1.Табан астына жұмыс үшін арнап дайындалған матаны салу және оны инемен тесу.

2. Жіптің соңын артқа қарай шектеу.

3. Табанды түсіру және жұмысқа кірісу.

Жұмыстың аяқталуы.

1. Инені және жіп тартушыны жоғарыға көтеру.

2. Табанды көтеру және матаны сол қолымен артқа қарай апару.

3. Машинада ұзыңдығы 10-15 см болатын соңдарын қалдыра отырып жіптерді кесу.

4. Табан астына мата үзіңдісін сала отырып, оны түсіру.

5. Бос жүріске машинаны қалдыру.

4.3 Ылғалды- жылу жұмыстарын орындаған кезде қауіпсіздік техникасының ережелері

1. Жұмыс кезіндегі қауіптер:

. шнурдың жануы;

. күіп қалу: бумен, үтік табанынан және шнурдың жануынан;

. электрлі тоқтан зардап шегу.

2. Жұмыс басталмай тұрып не істеу керек:

Шнурдың түгел боғанын және үтік табанын таза болғанын тексеру;

Үтік басқышты және пульверизаторды дайындау;

1. Жұмыс барысында нені істеуіміз керек:

. үтікті құрғақ қолымен қосу және сөндіру.

. үтікті арнайы тіреуге қою;

. шнур үтіктің табанына жанаспай, қызып кетпеуін байқау . матаны ылғандыру үшін пульверизатор қолдану.

4. Жұмыс аяқталған кезде не істеуіміз керек:

. үтікті сөндіру;

. оны арнайы тіреуге қою.

Оқушыларға арналған сұрақтар:

 Тігін бұйымдарын ылғалды - жылумен өңдеу дегенді қалай түсінуге болады?

 Ылғалды - жылумен өңдеу үтік үтіктен басқа қандау құрал-жабдығын қолданады?

 Электрлі үтікпен жұмыс жасаған кезде қандай ережені сақтауымыз керек?

(Д)Мұғалім үлгіге практикалық әрекеттермен дәлелдеп үтікпен қауіпсіздік іс- шараларын түсіндіреді: қайып тігілген тігісті үтікпен басу, үтіктеп бастыру, үтіктендіру.

5. (И) (Ф) Практикалық жұмыс/ тәжірибе өткізу.

5.1 Оқушылар жоғарғы және төменгі жіптерді ішіне салу ережелерімен танысады.

5.2 Оқушылар тігіс және жік деген не екенімен танысады.

Тігін машинаны басқару дағдыларын әзірлеу үшін оқушылар сызбаларды пайдалана отырып, қағаз бетінде жіптерді ішіне салмай-ақ тігісті салу бойынша жаттығулар орындайды. (тіке, ирек, сопақ, параллельді және т.б.)

5.3 Материалды бекіту және игеру үшін оқушылар жіптерді ішіне салу тәсілдерін, сонымен қатар, мата үлгілерінде немесе қысып алу бөлшектерінде сынамалық тігістер, қайып тігілген тігістерді орындайды, сынамаладың немесе тоқыма баумен қсыылған немесе жазық матамен немесе жік шетімен үлгілік кесінділерін орындайды.

5. 4 Оқушылар өздерінің үлгілерін рәсімдейді және дескрипторлар бойынша өздерінің жұмыстарын бағалайды:

1. Тігіс үлгілерін ұқыпты орындайды.

2. Жікті техникалық жағынан сауатты орындау. Кейбір оқушылар ауызша комментарийлер береді.

Зерттеуге кіріспе /сұхбат- пікір талқылау.

1 Оқушылармен қазіргі замандағы өндірісте және адам өмірінде тігін машиналардың мәнін талқылау.

- Сіздің үйіңізде тігін машинасы бар ма?

- Ол қалай жұмыс жасайды? (қол арқылы, пышақты немесе электрлі)

- Тігін машинасын ойлап шығару біз үшін нені берді?

Оқушылар машина түрлерімен және оның пайда болу тарихымен танысатын болады. Бейнебаян қарау.

Оқушылармен келесі сұрақтарды талқылау:

• Тақырыпты бекіту үшін сұрақтар:

• Тігін машина не үшін қолданылады?

• Ылғалды – жылумен өңдеуді орындау кезінде қандай жүйелілік қолданады?

• Электрлі үтікті қолданған кезде қандай ережені сақтаған дұрыс?

1. Тігін машинасы жабдықтарын және онымен жұмыс істеудің ерекшеліктерін біледі ;

2. Тігу бұйымдарын ылғалды – жылумен (үтікпен) өңдіру үшін құрал- жабдықтарды білу және қолдану;

3. ТҚ ережелерін білу және қолдану;

Тігін құрал- жабдығымен жұмыс жасаған кезде практикалық дағдыларды меңгеру

Жіктерді жіктеу, тігін электрлі машина жабдығының тарату материалдары, ҚТ ережелері және арнайы терминология.

Құрал- жабдықтар және материалдар: мата үзімдері , қайшылар, жіптер, инелер және т.б.

Сызуға арналған материалдар (қарындаш сызғыш, өшіргіш және т.б.)

Сабақтың соңы

Рефлексия

Тарату материалы