ҰМЖ бөлімі: Мемлекет, соғыс және революциялар тарихынан

Бөлімшесі: Ұлы Дала көшпенділерінің империялары

Сабақ тақырыбы

Түркі империясы - көшпенділер мемлекеттілігінің классикалық үлгісі

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

Түркі әлемінің қалыптасуы мен дамуындағы Түркі империясының рөлін бағалау

Сабақтың мақсаты

Барлығы: деректерді талдау негізінде түркі мемлекеттерінің дамуын зерттеп, мемлекет құрылысындағы сабақтастықты түсіндіреді

Көпшілігі: түркі әлемінің қалыптасуы мен дамуындағы Түркі империясының рөлін талдайды

Кейбірі: Түркі империясының түркі әлемінің қалыптасып дамуындағы рөліне өзгігінше тұжырым жасайды

Ойлау дағдылары

Жоғары деңгей дағдылары

Бағалау критериі

Түркі әлемінің қалыптасуы мен дамуындағы Түрік қағанатының рөлін бағалайды

Тілдік мақсат

Оқушылар Түркі империясы көшпенділер мемлекеттілігінің классика-лық үлгісі екендігін дәлелдейді.

Негізгі ұғымдар мен лексикология:түркі мемлекеттері, жабғу, қаған, қағандық, империя, он оқ бұдын

Талқылауға арналған сұрақтар:

Түркі мемлекеттерінің құрылысындағы сабақтастық неде?

Түркі мемлекеттерінің дамуына геосаяси жағдай қаншалықты әсер етті?

Түркі кезеңінің өркендеуіндегі Түрік қағанатының рөлі қандай?

Диалогқа/жазылымға арналған сөзтіркестері:

Орта ғасырлардағы Түркі мемлекеттерінде империяның белгілері болды, өйткені.....

Жазылымға арналған тапсырмалар: «ПАЗЛ» әдісі

Тарихи концепт

маңыздылық

Құндылықтарға баулу

Ұлттық сана-сезім, патриотизм

Пәнаралық байланыс

Дүние жүзі тарихы, География, Қазақ әдебиеті

Алдыңғы білім

Қазақтарда ру-тайпалық құрылымы қалыптасуының тарихи шарттарымен қазақтардың ру-тайпалық құрылымының эволюциясы. Дәстүрлі қазақ қоғамының әлеуметтік жіктелуі

Сабақтың барысы

Сабақтың

кезеңі

Жоспарланған әрекеттер

Ресурстар

Басталуы

2 минут

2 минут

3 минут

1 минут

Ұйымдастыру моменті.

Топтастыру: 1-топ «Түрік қағанаты»; 2-топ «Батыс Түрік қағанаты; 3-топ «Шығыс Түрік қағанаты»; 4-топ «Түргеш қағандығы»

(Ұ) «Сұрақ бізден-жауап сізден» әдісі - үй тапсырма-сын сұрау

Сұрақтарға жылдам жауап беріңіз:

1.Көшпелілер мемлекеттерінің үш үлгісі?

2.Көсемдік дегеніміз?

3.Сақ патшайымдары?

4.Қаңлылар мекен еткен аймақ?

5.Қаңлы астанасы?

6.Үйсіндердің жоғары билік билеушісі?

7.Күнбидің сарайы орналасқан қала?

8.Ғұн билеушісін қалай атады?

9.Ғұн державасының негізін салған?

10. Ғұн мемлекетінің ру саны?

Бағалау «Ауызша мадақтау»

(Ұ) БЫМ «Бейнеметафора» әдісі

Берілген үзіндіден тақырыпқа шығыңыз:

-Бұл бейнежазбаны неліктен қарадық?

-Бейнежазбада кімдер туралы айтылады?

(М) Сабақтың тақырыбы, мақсаты және оқу мақсаттары-мен таныстыру

Түрлі-түсті қағаздар

Интерактивті тақта

https://yandex.kz/video/preview/? filmId=7420341853602804418& url=http%3A%2F%2

Ортасы

13 минут

11 минут

8 минут

(Т) «ПАЗЛ» әдісі – сараланған тапсырма

Мына сұрақтарды талдаңыздар

1-топ:«Фишбоун» әдісі арқылы оқулықтағы және берілген деректегі мәтінді оқып, негізгі ойды талдаңыз;

2-топ: Түріктердің мемлекеттік құрылымы (Т.Барфилд дерегі) туралы деректегі ақпараттарды пайдаланып, сұрақтарға жауап беріңіз;

- Неліктен Түрік империясы халықаралық аренаға көтерілді?

- Орта ғасырлардағы Түркі мемлекеттерінде империяның белгілері болғандығын қалай дәлелдеуге болады?

3-топ: Түркі мемлекеттерінің саяси-дипломатиялық қарым-қатынастары туралы ықшамдалған мәтін арқылы геосаяси жағдайын қарастырыңыз. Тірек-сызбаны толтыру

4-топ:«Орнын тап» әдісі - Картамен жұмыс

Түрік қағанатының жер аумағын картадан көрсетіңіз

Бағалау «Мадақтау сэндвичі»

(Жт)«Сабақтастық кестесі» әдісі

Ерте және дамыған ортағасыр мемлекеттерінің құры-лысындағы сабақтастықты анықтау мақсатында кестемен жұмыс жасаңыз.

Кесте:

Бағалау «Бутерброд»

(Ж) Қалыптастырушы бағалауға арналған тапсырма «Түрiктер көшпенділер өркeниeті фeномeнi болды ма?» тақырыбында эссе жазыңыз. (120-200сөз)

Дескрипторы:

1. Кіріспе бөлігінде тақырыптың негізгі мәнін көрсетеді;

2. өз ұстанымын 1/2/3 дәлел мен фактілермен негіздейді;

3. өзіндік логикалық қорытындысын жазады;

4. сөз санын сақтайды.

Бағалау «Өзін-өзі бағалау»

«ПАЗЛ» сұлбасы

Оқулық мәтіні

Дерек №1

Дерек №2

Тірек-сызба

№1 карта

«Түрік қағана- ты»

«Сабақтастық кестесі»

ҚБ парағы

Аяқтaлуы

3 минут

1 минут

1 минут

(Ж) Кері байланыс - «ҚАҚ» («Қосу. Азайту. Қызықты») әдісі

Үйге тапсырма:Хронологиялық кесте құрастыру

Сабақты қорыту

«ҚАҚ» кестесі