Үлттық құндылыққа негізделген тәрбие беру

Тақырыбы: «Ұлттық құндылыққа негізделген тәрбие беру»

Тәрбиеші: Токбергенова Майра Мауленовна Талдыбұлақ ЖББ мектебінің МДҰ mmairaaaa@mail.ru

Мақсаттары:

1. Ұлттық мәдениет пен дәстүрлерді балаларға таныстыру – Балаларға қазақ халқының ұлттық ойындары, киімдері, тағамдары, музыкасы мен әдебиеті арқылы мәдениеттің негіздерін үйрету.

2. Ұлтжандылықты тәрбиелеу – Балаларды өз халқының мәдени мұрасын құрметтеуге, оны сақтап, дамытуға ұмтылуға тәрбиелеу.

3. Балалардың жеке тұлғалық дамуын қолдау – Ұлттық құндылықтар арқылы балалардың өздігінен ойлау қабілетін, шығармашылықтарын, қоғамдық ортада өзін-өзі көрсету қабілеттерін дамыту.

4. Қазақ тілін меңгерту – Балаларды қазақ тілінде сөйлеуге, ұлттық әдебиетті оқып, түсінуге, қазақтың халық әндерін айтуға баулу.

Ұлттық құндылықтарды балабақшада дамыту – балаларды тәрбиелеуде маңызды бағыттардың бірі. МДҰ да ұлттық құндылықтарды енгізу арқылы, балаларға өз халқының дәстүрлерін, мәдениетін және тарихын таныстыруға болады. Бұл олардың тұлғалық дамуына, рухани өсуіне ықпал етеді. Міне, ұлттық құндылықтарды балабақшада дамытуға арналған бірнеше идеялар:

1. Ұлттық ойындар мен спорт түрлері Балаларға қазақтың ұлттық ойындарын үйрету – олардың дене шынықтыруын дамытуға және ұлттық мәдениетпен таныстыруға көмектеседі. Мысалы:

• Асық ойындары, \4 бала ойнайды,түс ажырату,санау,жеңіске жету\

• Бәйге \ 2-3 баладан жарысып ойнайды\

• Қыз қуу \ 2 бала ойнайды,қыз баланы ұл қуып жету\ секілді ойындарды ұйымдастыру.

• Текемет ойыны \түс ажырату,санау,ою түрлерін атау\

• Тағыда басқа ұлттық құндылықтарды дәріптейтін көптеген қызықты ойындар бар.

• Осы ойындар арқылы балалар ұжымдық жұмысқа, адалдыққа, тапқырлыққа үйренеді.

2. Қазақтың ұлттық киімдерін таныстыру Балаларға қазақ халқының ұлттық киімдерін көрсету, олар туралы әңгімелеу. Мысалы, шапан, сәукеле, қалпақ және басқа да ұлттық киімдердің ерекшеліктері туралы әңгімелер өткізу.

3. Қазақтың ертегілері мен батырлар жырларын оқыту Қазақтың халық ертегілері мен батырлар жырлары арқылы балалардың қиялын дамытуға, ұлттық тіл мен мәдениетті бағалауға, моральдық құндылықтарды ұғынуға көмектеседі.

• "Қозы Көрпеш – Баян Сұлу", "Алпамыс батыр" сияқты жырлар мен ертегілерді оқып, олар туралы талқылау.

4. Ұлттық тағамдарды таныстыру Қазақтың ұлттық тағамдарын балаларға таныстыру арқылы, олардың дәм сезімдерін дамытуға және ұлттық тағамдарға деген қызығушылықтарын арттыруға болады.

• Бешбармақ, құрт, қазы, шалқан сияқты ұлттық тағамдарды көрсету

• Ұлттық музыка мен билерді үйрету Қазақтың ұлттық музыкасы, аспаптары арқылы балалардың рухани дүниесін байытуға болады.

• Мысалы: Ұлттық аспаптарды ойнап үйрету,тындай біледі,ыргақты түсінеді \Аспаптарда ойнайық\

• Қазақтың халық әндері, қобыз, домбыра сияқты музыкалық аспаптармен таныстыру.

6. Ұлттық мерекелер мен дәстүрлер МДҰ қазақтың ұлттық мерекелерін атап өту, дәстүрлермен таныстыру балаларға үлкен әсер етеді.

• Наурыз, Тәуелсіздік күні, Құрбан айт сияқты мерекелерді бірге тойлау.

• Жаңа жылды қазақтың ұлттық дәстүрлері бойынша атап өту.

7. Қазақтың әдебиеті мен тілін үйрету Балаларды қазақ тілінде сөйлеуге, ән айтуға, өлеңдер айтуға баулу. Бұл оларды қазақ тілінің байлығын түсінуге, мәдениетті құрметтеуге үйретеді.

Қорытынды:Ұлттық құндылықтарды мектепке дейінгі тәрбиеге дамыту – бұл балаларды тәрбиелеуде маңызды қадам. Қазақ халқының мәдениеті, салт-дәстүрлері, ойындары, музыкасы мен әдебиеті арқылы балаларға ұлттық рухты, ұлтжандылықты сіңіру, оларды өз мәдениетіне құрметпен қарауға үйрету аса қажетті. Бұл баланың жеке тұлғалық дамуын, шығармашылық қабілеттерін және адамгершілік құндылықтарын қалыптастыруға септігін тигізеді. Сонымен қатар, ұлттық құндылықтарды мектепке дейінгі тәрбиеде тәрбиелеу арқылы балалардың өзіндік ұлттық болмысын нығайтуға, қазақ тілін меңгеруге және қоғамдық ортада белсенді болуға мүмкіндік беріледі.

Осылайша, ұлттық құндылықтарды балабақшада енгізу балалардың рухани дамуына оң әсерін тигізіп, оларды мәдениеті бай, тарихы терең халықтың мұрагері ретінде тәрбиелейді. Бұл процес мектепке дейінгі ұйымда тәрбие мен білім беру жұмысының маңызды әрі өзекті бағыттарының бірі болып табылады.