Үндістандағы Махенджо-Даро қаласының жойылып кетуі туралы

Күні: Мектеп:
Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы: Мұғалімнің аты-жөні:
Күні:
Сынып: 5 Қатысқандар:
Ежелгі Үндістан: буддизмнің гүлденуі мен
индуизмнің триумфі


Сабақтың тақырыбы
Ежелгі Мохенджо-Даро қаласы қалай жойылып кетті

Оқу мақсаты
5.4.1.3 - ежелгі өркениеттердің шаруашылық жүйесін сипаттау.
5.2.2.3 - ежелгі дүниенің өнеріне сипаттама беру.

Сабақтың мақсаты
Барлығы: Үндістанның ежелгі өркениеттерінің ерекшелігін анықтау, Мохенджо-Даро қаласының жойылып кету себептерін ашу.
Көпшілігі: Ежелгі Үндістан өркениетін Египет өркениетімен салыстыру.
Кейбіреуі: Мохенджо-Даро тұрғындарының қырылуына байланысты болжам жасау.

Бағалау критерийі
1. Үндістанның ежелгі өркениеттерінің ерекшелігін анықтайды.
2. Тарихи деректердің мазұнын түсіндіреді.
3. Мохенджо-Даро қаласының жойылып кету себептерін анықтайды.

Тілдік мақсат
Пәнге тән лексика мен терминология: өркениет, арии, санскрит, ведалар.
Диалог пен жазу үшін пайдалы сөздер мен тіркестер:
- Үнді өзенінің ..... ерекше ..... өркениеті қалыптасты, себебі ..... .
- Ежелгі үнді ..... құлдырауға ұшырады, себебі..... .
Дағдылар: оқылым (мәтінмен жұмыс), жазылым (постер құрау, "Конверттегі сұрақ"), айтылым (сұрақтарға жауап беру, постер қорғау), тындалым (бір-бірінін жауаптарын тындау).

Құндылықтар-
ға баулу
Тарихи сананы қалыптастыруға ұмтылу, адам баласына деген сыйластыққа, ынтымақтастыққа баулу. Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамы адамын насихаттау,
технологиялық прогресске ұмтылу, қажеттігін ұғыну, басқа елдердің өнеріне, тарихына құрметпен қарау.

Пәнаралық байланыс
География - картаны пайдаланып Үнді аңғарындағы өркениеттердің қалыптасуының мерзімін уақыт сызығында көрсетеді. Картадан Үнді түбегіндегі басты жерлерді белгілейді.
Бейнелеу өнері - тапсырмаларды постерде орындайды.
Дін - қасиетті кітаптар - ведалар құрастырылуын атап көрсетеді.
Әдебиет - санскрит тілінде қасиетті кітаптардың жазылғандығына көңіл аударады.

Алдыңғы білім
Ежелгі Орта Азия империяларының пайда болуы, саяси құрылымы мен шаруашылық жүйесі.

Сабақтың жоспарланған кезеңдері
Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері
Ресурстар

Сабақтың басы
Ұйымдастыру кезеңі
5 минут



Үй тапсырмасын қайталау
5 минут









1. М: оқушылармен амандасады. Сынып оқушыларын түгендейді.
2. Психологиялық дайындық өткізеді. Сергіту сәті "Атом және молекула".
3. Сыныпты топқа бөледі (4 топ).
4. Топ ережелерін еске түсіреді.
5. Бағалау парағы беріледі.

Сатылап сұрақ қою
1. Басқыншылық соғыстардың басты себебі қандай?
2. Ежелгі мемлекеттердің саяси құрылымының ерекшеліктерін сипатта.
3. Ежелгі өркениеттердің шаруашылық жүйесін қазіргі кездегі шаруашылықпен салыстыр.

М: қалыптастырушы бағалау жүргізіп, кері байланыс жасайды.










Интербелсенді тақта
Презинтация

Сабақтың ортасы
20 минут










3 минут


























7 минут








Қорғау
9 минут








1 минут
Миға шабуыл (БСМ)


Сұрақ: Суреттен не көріп отырсындар? Бұл қай ел болуы мүмкін?
М: оқушылармен бірге сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтайды.

Ж. 1 тапсырма.
1. Картаны пайдаланып Үнді аңғарындағы өркениеттердің қалыптасуының мерзімін уақыт сызығында көрсетіңдер.
2. Осы уақытта тағы қандай өркениет болғандығын айтындар.


Бағалау критерийі
Дескриптор

1 Үнді аңғарындағы өркениеттер қалыптасуының мерзімін
анықтайды.
1. Картадан Үнді өркениеттерінің қалыптасу мерзімін табады.
2. Мерзімді уақыт сызығында көрсетеді.
3. Осы уақытта тағы қандай өркениеттер болғандығын айтады.


М: мадақтайды. "Шапалақ"арқылы бағалау.

2. Әр топқа жеке тапсырма.
I топ. Үндістанның ежелгі өркениеттерінің ерекшелігін анықтандар.
II топ. Тарихи деректердің мазмұнын түсіндіріндер.
III топ.Ежелгі Үнді және Египет өркениеттерін салыстырып
3-4 ұқсастықтары мен айырмашылықтарын көрсетіндер.
IV топ.Мохенджо-Даро қаласының жойылып кету себептерін анықтандар.

Ұсынылатын әдістер: Сызба жасау, Кластер құрастыру, Венн диаграммасы, Генеологиялық ағаш.

Дескриптор
1.Ежелгі Үнді өркениеттерінің ерекшелігін анықтайды.
2. Тарихи деректердің мазмұнын түсіндіреді.
3.Ежелгі Үнді және Египет өркениеттерін салыстырып 3-4 ұқсастықтар мен ерекшеліктерін көрсетеді.
4.Мохенджо-Даро қаласының жойылып кету себептерін анықтайды.
3. Қосымша тапсырма сұрақ түрінде жұмысын ерте аяқтаған топқа беріледі: суретке қарап Мохенджо-Даро қаласының жойылып кетуі себебіне қатысты болжам жасаңдар.

М: мадақтайды. "Бағдаршам"арқылы бағалау.
Қызыл түс: түсінбедім
Сары түс: сұрақтар бар
Жасыл түс: бәрі түсінікті


Суреттер












Карта
Уақыт сызығы
























Оқулық, қосымша деректер, ватман, маркерлер














Сурет


Сабақтың
соңы
7 минут

3 минут































2 минут

3 минут
1. Конверттегі сұрақ
Әр топ екі сұрақ дайындайды да конвертке салып келесі топқа береді. Ол топ жауап беріп, екі сұрақ жазып келесі топқа береді. Осылайша барлық топ қамтылады.
2. Картадан Үнді түбегіндегі басты жерлерді белгіле.
1. Берілген картадан Үнді өзеңі ....... әрпімен, Мохенджо - Даро қаласы ....... әрпімен, Хараппа ...... әрпімен, Ганг өзеңі ...... әрпімен берілген.

Дескриптор
1. Үнді түбегіндегі Ганг, Үнді өзеңдерін картадан белгілейді.
2. Мохенджо - Даро, Хараппа қалаларын картадан белгілейді.
М: мадақтауы. "Екі жұлдыз, бір тілек"бағалау.

Үйге тапсырма: 14-параграфты оқу, бір жуан және бір жіңішке сұрақ жазып келу.
Кері байланыс парағы
1. Бүгін мен білдім...
2. Бүгінгі сабақ маған...
3. Қиын болды...
Қағаз, конверт



Карта



























Сәттілік ағашы

Саралау
Бағалау

Денсаулық және техникалық қауіпсіздік техникасын сақтау

1. Сабақтың мақсатында (барлығы, көпшілігі, кейбіреуі) саралау жүргізілді.
2. "Сатылап сұрақ қою" барысында оқушыларды ойлау дағдыларының деңгейлеріне қарай саралау жүргізілді.
3. "Миға шабуыл" әдісі арқылы сабақтың тақырыбын, мақсатын анықтауда танымдылық белсенділік танытқан оқушыларлардан көшбасшылары анықталып, ойлау қабілетіне қарай жіктеу арқылы саралау жүргізіледі.
4.Топтар өздеріне берілген тапсырмаларды орындауда тиімді әдістерді таңдауда саралау жүргізеді.
5. Топтық жұмыс барысында қарқыны жоғары оқушыларға қосымша сұрақ беру арқылы саралау жүргізілді.
6. Үй тапсырмасына бір жуан және бір жіңішке сұрақтар дайындап келуге тапсырма берілді. Сол арқылы да саралау жүргізілді.
1. Бағалау парағы арқылы бағалау.
2. "Сатылап сұрақ қою" барысында мұғалім оқушылардың өзара кері байланысын, өзіндік бағалауын тындап болған соң өз қалыптастырушы бағалауын қолдау, ынталандыру, ұсыныс айту арқылы жасайды.
3. Өз өзін бағалау мен өзара бағалау "Шапалақ", "Бағдаршам", "Екі жұлдыз, бір тілек" арқылы жүргізілді.
4. Бағалау критерийлері мен дескрипторлар арқылы бағалау жүргізіледі.
1. Сергіту сәті.
2. Оқушылар
ынтымақтастықжағдайында жұмыс жасайды.
2. Мұғалім жағымды психологиялық ахуал қалып-тастырады.
3. Тапсырмалар
оқушылардың жас ерекшеліктеріне сай келеді.


Бағалау парағы
Оқушының аты-жөні
Сатылап сұрақ қою
1-3 ұпай
"Миға шабуыл"

1-3 ұпай
1тапсырма. Картамен жұмыс
1-3 ұпай
Шығармашы-лық жұмыс (постер)
1-3 ұпай
Қосымша тапсырма
(болжам)
1-3 ұпай
Конверт-тегі сұрақ
1-3 ұпай
Картамен жұмыс

1-3 ұпай
Жал-пы ұпай






























































19-21 ұпай - керемет 16-18 ұпай - жарайсыңдар
14-15 ұпай - жақсы 11-13 ұпай - жаман емес