|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||||||
|
Пәні: |
Жаратылыстану |
|||||||||
|
Бөлім: |
5.3 Заттар және материалдар |
|||||||||
|
Педагогтің аты – жөні: |
|
|||||||||
|
Күні: |
|
|||||||||
|
Сынып: 6 |
Қатысқандар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Заттардың пайда болуы мен оларға қол жеткізу |
|||||||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты: |
6.3.3.4 Қазақстандағы пайдалы қазбаларды өндеудің ірі орталықтарын атау және көрсету |
|||||||||
|
Сабақтың мақсаты |
Қазақстандағы пайдалы қазбаларды өндеудің ірі орталықтарын атау және көрсетеді ЕББҚ: Қазақстандағы пайдалы қазбалардың ірі орталықтарын көрсетеді; |
|||||||||
|
Құндылықты дарыту |
Жасампаздық және Жаңашылдық |
|||||||||
|
Сабақтың барысы |
||||||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыты |
Педагогтің іс - әрекеті |
Білім алушының іс - әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||||||
|
Сабақтың басы 2 мин 5 мин |
(Ұ) Ұйымдастыру кезеңі Оқушылармен амандасып, оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сыныпты түгелдеу, сыныптағы оқушылардың зейінін сабаққа аудару Үй жұмысы Ыстық орындық әдісі Оқушылар өткен параграф бойынша сұрақтар қояды
|
Мұғаліммен амандасып, кезекші оқушы сыныптағы оқушылардың санын баяндайды Оқушылар өткен тақырып бойынша бір – біріне сұрақтар қояды |
(ҚБ) мұғалім 1-10 балл аралығында бағалайды Дескриптор: Жалпы – 2 балл: Пайдалы қазбалар бойынша сұрақтар қояды |
|
||||||
|
Сабақтың ортасы 3 мин 3 мин 10 мин 10 мин 7 мин |
Жаңа сабақ
Мағынаны тану Бейнеролик: Мұнайдан не өндіруге болады?
(ЖТ) Жеке тапсырма Қазақстанның облыстарында таралған пайдалы қазбаларды кестеге түсіреді
(ЖТ)Жеке тапсырма (ФС) ЕББҚ тапсырмасы Қазақстандағы пайдалы қазбаларды өңдейтін зауыттар
(ЖТ) Жеке тапсырма (ФС) Функционалдық сауаттылық
|
Сурет арқылы жаңа сабақтың тақырыбымен мақсатын атайды
Пайдалы қазбалардың Қазақстанда шоғырлануы туралы тоқталады Қазақстанның пайда қазбаларының түрлері таралған облыстарды анықтайды
Оқушылар пайдалы қазбаларды өңдейтін зауыттарды анықтайды
Оқушылар пайдалы қазбаларды өңдейтін кен орындарын көрсетеді
|
«Жарайсың» деген мадақтау сөзімен ынталандыру.
Дескриптор: Жалпы 3 – балл: 1.Пайдалы қазбалар таралған облыстарды атайды
Дескриптор: Жалпы 2 – балл: 1.Пайдалы қазбаларды өңдейтін зауыттарды анықтайды
Дескриптор: Жалпы 2 – балл: 1.Пайдалы қазба кен орындарын көрсетеді |
|
||||||
|
Сабақтың соңы 5 мин |
Кері байланыс
Үй тапсырмасы.
|
Оқушы жаңа тақырыпты қорытындылап бүгінгі сабаққа кері байланыс орнатады |
Мұғалім оқушылардың тапсырмаларды орындауына байланысты 1 – 10 балл аралығында бағалайды |
|
||||||
|
Ақтөбе |
Алматы |
Ақмола |
Жамбыл |
Түркістан |
|
|
|
|
|
|
|
Қарағанды |
Ұлытау |
БҚО |
ШҚО |
Атырау |
|
|
|
|
|
|
|
Маңғыстау |
Қызылорда |
Абай |
Павлодар |
СҚО |
|
|
|
|
|
|
|
Қостанай |
|
|
|
Жетісу |
|
|
|
|
|
|
1. Мұнай өңдеу зауыттары
Қазақстанда мұнай өңдеу өнеркәсібі дамыған. Мұнайды өңдеу зауыттары елдің ішкі қажеттіліктерін қамтамасыз етіп, мұнай өнімдерін экспорттауға мүмкіндік береді.
-
Атырау мұнай өңдеу зауыты — Қазақстандағы ең ірі мұнай өңдеу зауыты, Атырау қаласында орналасқан. Бұл зауыт мұнайды өңдеу арқылы бензин, дизель отыны, авиакеросин және басқа да мұнай өнімдерін өндіреді.
-
Шымкент мұнай өңдеу зауыты — Шымкент қаласында орналасқан бұл зауыт Оңтүстік Қазақстанның мұнай өңдеу орталығы болып табылады. Мұнда мұнайдан бензин, дизель отыны және басқа да өнімдер шығарылады.
-
ПетроҚазақстан мұнай өңдеу зауыты — Шымкент қаласында орналасқан тағы бір ірі зауыт, мұнай өнімдерін өңдеу және өндіру бойынша маңызды рөл атқарады.
2. Металлургия және түсті металдар өндірісі
Қазақстан түсті металдар мен болат өндірісі бойынша әлемде жетекші орындардың бірін алады. Елде металлургиялық өнеркәсіп дамыған және көптеген ірі зауыттар мен металл өңдейтін кәсіпорындар жұмыс істейді.
-
Қазақмыс корпорациясы — Қарағанды облысында орналасқан бұл корпорация — Қазақстандағы ең ірі мыс өндіруші кәсіпорын. Мұнда мыс, қорғасын, мырыш және күміс өндіріледі.
-
АрселорМиттал Теміртау — Теміртау қаласында орналасқан бұл зауыт Қазақстандағы ең ірі болат өндіруші болып табылады. Ол болат өндірісі мен металлургия саласында маңызды орын алады.
-
Қарағанды металлургиялық комбинаты — Қазақстанның ең ірі металлургиялық кәсіпорындарының бірі, темір және болат өндіруде жетекші орын алады.
3. Машина жасау зауыттары
Машина жасау саласы Қазақстанда маңызды өнеркәсіп саласы болып табылады. Машина жасау зауыттары елдің өнеркәсіптік және көлік секторларына қажетті өнімдерді шығарады.
-
СарыарқаАвтоПром — Қостанай қаласында орналасқан бұл зауыт Қазақстанда өндірілетін автомобильдердің ең ірісі болып табылады. Зауыта автомобильдер мен автобустар құрастырылады.
-
Көкшетау машина жасау зауыты — Қазақстанда әскери және азаматтық техника өндірісін жүзеге асыратын негізгі зауыттардың бірі болып табылады.
4. Химия өнеркәсібі
Қазақстанның химия өнеркәсібі ауыл шаруашылығын қамтамасыз ету, фармацевтика және құрылыс салаларын дамытуда маңызды рөл атқарады.
-
Қарағанды химиялық зауыты — Қарағанды қаласында орналасқан бұл зауыт химиялық өнімдер, соның ішінде тыңайтқыштар мен басқа да химиялық заттарды шығарады.
-
Өскемен титан-магний комбинаты — Бұл зауыт Өскемен қаласында орналасқан және титан мен магний өндіреді. Ол Қазақстанның металлургия саласында маңызды орын алады.
5. Азық-түлік өнеркәсібі
Қазақстанның азық-түлік өнеркәсібі аграрлық секторды өңдеумен айналысып, елдің ішкі нарығын қамтамасыз етеді.
-
Алматы нан зауыты — Алматы қаласында орналасқан бұл зауыт, әсіресе нан және басқа да ұн өнімдерін шығарады. Ол қала мен аймақтың азық-түлік сұранысын қамтамасыз етеді.
-
Қазақстандағы сүт өңдеу зауыттары — Қазақстанның түрлі өңірлерінде сүт өнімдерін өңдейтін бірнеше ірі зауыттар бар. Бұл зауыттар сүт, йогурт, қаймақ және басқа да сүт өнімдерін өндіреді.
6. Құрылыс материалдары өндірісі
Құрылыс индустриясы Қазақстан экономикасында маңызды орын алады, сондықтан құрылыс материалдарын өндіру бойынша бірнеше ірі зауыттар бар.
-
Құрылыс материалдары зауыттары — Қазақстанда цемент, кірпіш, бетон және басқа да құрылыс материалдарын өндіретін көптеген кәсіпорындар бар. Мысалы, Құмкөл цемент зауыты — Қазақстанның цемент өндіретін негізгі зауыттарының бірі.
-
Көкшетау цемент зауыты — Бұл зауыт Қазақстанның Орталық өңірінде цемент өнімдерін шығарады.
7. Энергетикалық зауыттар
Қазақстанда энергетикалық салада көптеген зауыттар мен кәсіпорындар бар, олар елдің энергетикалық қауіпсіздігін қамтамасыз етеді.
-
Мойнақ ГЭС зауыты — Мойнақ ГЭС еліміздің ең ірі гидроэлектр станцияларының бірі болып табылады және Алматы облысында орналасқан.
-
Шұбаркөл энергетикалық зауыты — Қазақстанның энергетикалық инфрақұрылымында маңызды орын алады, әсіресе электр энергиясын өндіруге арналған.
Қорытынды
Қазақстанда көптеген салаларда өндіріс орындары мен зауыттар бар, олар елдің экономикасының дамуына үлкен үлес қосады. Мұнай-газ, металлургия, машина жасау, химия және азық-түлік өнеркәсібі салаларында жұмыс істейтін ірі кәсіпорындар елдің өндірістік әлеуетін арттырып, ішкі нарық пен экспорт үшін өнімдер шығарады. Бұл зауыттар мен кәсіпорындар Қазақстанның еңбек нарығын қамтамасыз етіп, экономикалық тұрақтылықты нығайтуға бағытталған.
жүктеу мүмкіндігіне ие боласыз
Бұл материал сайт қолданушысы жариялаған. Материалдың ішінде жазылған барлық ақпаратқа жауапкершілікті жариялаған қолданушы жауап береді. Ұстаз тілегі тек ақпаратты таратуға қолдау көрсетеді. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзған болса немесе басқа да себептермен сайттан өшіру керек деп ойласаңыз осында жазыңыз
Заттардың пайда болуы мен оларға қол жеткізу. 6-сынып. география
Заттардың пайда болуы мен оларға қол жеткізу. 6-сынып. география
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||||||
|
Пәні: |
Жаратылыстану |
|||||||||
|
Бөлім: |
5.3 Заттар және материалдар |
|||||||||
|
Педагогтің аты – жөні: |
|
|||||||||
|
Күні: |
|
|||||||||
|
Сынып: 6 |
Қатысқандар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Заттардың пайда болуы мен оларға қол жеткізу |
|||||||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты: |
6.3.3.4 Қазақстандағы пайдалы қазбаларды өндеудің ірі орталықтарын атау және көрсету |
|||||||||
|
Сабақтың мақсаты |
Қазақстандағы пайдалы қазбаларды өндеудің ірі орталықтарын атау және көрсетеді ЕББҚ: Қазақстандағы пайдалы қазбалардың ірі орталықтарын көрсетеді; |
|||||||||
|
Құндылықты дарыту |
Жасампаздық және Жаңашылдық |
|||||||||
|
Сабақтың барысы |
||||||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыты |
Педагогтің іс - әрекеті |
Білім алушының іс - әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||||||
|
Сабақтың басы 2 мин 5 мин |
(Ұ) Ұйымдастыру кезеңі Оқушылармен амандасып, оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сыныпты түгелдеу, сыныптағы оқушылардың зейінін сабаққа аудару Үй жұмысы Ыстық орындық әдісі Оқушылар өткен параграф бойынша сұрақтар қояды
|
Мұғаліммен амандасып, кезекші оқушы сыныптағы оқушылардың санын баяндайды Оқушылар өткен тақырып бойынша бір – біріне сұрақтар қояды |
(ҚБ) мұғалім 1-10 балл аралығында бағалайды Дескриптор: Жалпы – 2 балл: Пайдалы қазбалар бойынша сұрақтар қояды |
|
||||||
|
Сабақтың ортасы 3 мин 3 мин 10 мин 10 мин 7 мин |
Жаңа сабақ
Мағынаны тану Бейнеролик: Мұнайдан не өндіруге болады?
(ЖТ) Жеке тапсырма Қазақстанның облыстарында таралған пайдалы қазбаларды кестеге түсіреді
(ЖТ)Жеке тапсырма (ФС) ЕББҚ тапсырмасы Қазақстандағы пайдалы қазбаларды өңдейтін зауыттар
(ЖТ) Жеке тапсырма (ФС) Функционалдық сауаттылық
|
Сурет арқылы жаңа сабақтың тақырыбымен мақсатын атайды
Пайдалы қазбалардың Қазақстанда шоғырлануы туралы тоқталады Қазақстанның пайда қазбаларының түрлері таралған облыстарды анықтайды
Оқушылар пайдалы қазбаларды өңдейтін зауыттарды анықтайды
Оқушылар пайдалы қазбаларды өңдейтін кен орындарын көрсетеді
|
«Жарайсың» деген мадақтау сөзімен ынталандыру.
Дескриптор: Жалпы 3 – балл: 1.Пайдалы қазбалар таралған облыстарды атайды
Дескриптор: Жалпы 2 – балл: 1.Пайдалы қазбаларды өңдейтін зауыттарды анықтайды
Дескриптор: Жалпы 2 – балл: 1.Пайдалы қазба кен орындарын көрсетеді |
|
||||||
|
Сабақтың соңы 5 мин |
Кері байланыс
Үй тапсырмасы.
|
Оқушы жаңа тақырыпты қорытындылап бүгінгі сабаққа кері байланыс орнатады |
Мұғалім оқушылардың тапсырмаларды орындауына байланысты 1 – 10 балл аралығында бағалайды |
|
||||||
|
Ақтөбе |
Алматы |
Ақмола |
Жамбыл |
Түркістан |
|
|
|
|
|
|
|
Қарағанды |
Ұлытау |
БҚО |
ШҚО |
Атырау |
|
|
|
|
|
|
|
Маңғыстау |
Қызылорда |
Абай |
Павлодар |
СҚО |
|
|
|
|
|
|
|
Қостанай |
|
|
|
Жетісу |
|
|
|
|
|
|
1. Мұнай өңдеу зауыттары
Қазақстанда мұнай өңдеу өнеркәсібі дамыған. Мұнайды өңдеу зауыттары елдің ішкі қажеттіліктерін қамтамасыз етіп, мұнай өнімдерін экспорттауға мүмкіндік береді.
-
Атырау мұнай өңдеу зауыты — Қазақстандағы ең ірі мұнай өңдеу зауыты, Атырау қаласында орналасқан. Бұл зауыт мұнайды өңдеу арқылы бензин, дизель отыны, авиакеросин және басқа да мұнай өнімдерін өндіреді.
-
Шымкент мұнай өңдеу зауыты — Шымкент қаласында орналасқан бұл зауыт Оңтүстік Қазақстанның мұнай өңдеу орталығы болып табылады. Мұнда мұнайдан бензин, дизель отыны және басқа да өнімдер шығарылады.
-
ПетроҚазақстан мұнай өңдеу зауыты — Шымкент қаласында орналасқан тағы бір ірі зауыт, мұнай өнімдерін өңдеу және өндіру бойынша маңызды рөл атқарады.
2. Металлургия және түсті металдар өндірісі
Қазақстан түсті металдар мен болат өндірісі бойынша әлемде жетекші орындардың бірін алады. Елде металлургиялық өнеркәсіп дамыған және көптеген ірі зауыттар мен металл өңдейтін кәсіпорындар жұмыс істейді.
-
Қазақмыс корпорациясы — Қарағанды облысында орналасқан бұл корпорация — Қазақстандағы ең ірі мыс өндіруші кәсіпорын. Мұнда мыс, қорғасын, мырыш және күміс өндіріледі.
-
АрселорМиттал Теміртау — Теміртау қаласында орналасқан бұл зауыт Қазақстандағы ең ірі болат өндіруші болып табылады. Ол болат өндірісі мен металлургия саласында маңызды орын алады.
-
Қарағанды металлургиялық комбинаты — Қазақстанның ең ірі металлургиялық кәсіпорындарының бірі, темір және болат өндіруде жетекші орын алады.
3. Машина жасау зауыттары
Машина жасау саласы Қазақстанда маңызды өнеркәсіп саласы болып табылады. Машина жасау зауыттары елдің өнеркәсіптік және көлік секторларына қажетті өнімдерді шығарады.
-
СарыарқаАвтоПром — Қостанай қаласында орналасқан бұл зауыт Қазақстанда өндірілетін автомобильдердің ең ірісі болып табылады. Зауыта автомобильдер мен автобустар құрастырылады.
-
Көкшетау машина жасау зауыты — Қазақстанда әскери және азаматтық техника өндірісін жүзеге асыратын негізгі зауыттардың бірі болып табылады.
4. Химия өнеркәсібі
Қазақстанның химия өнеркәсібі ауыл шаруашылығын қамтамасыз ету, фармацевтика және құрылыс салаларын дамытуда маңызды рөл атқарады.
-
Қарағанды химиялық зауыты — Қарағанды қаласында орналасқан бұл зауыт химиялық өнімдер, соның ішінде тыңайтқыштар мен басқа да химиялық заттарды шығарады.
-
Өскемен титан-магний комбинаты — Бұл зауыт Өскемен қаласында орналасқан және титан мен магний өндіреді. Ол Қазақстанның металлургия саласында маңызды орын алады.
5. Азық-түлік өнеркәсібі
Қазақстанның азық-түлік өнеркәсібі аграрлық секторды өңдеумен айналысып, елдің ішкі нарығын қамтамасыз етеді.
-
Алматы нан зауыты — Алматы қаласында орналасқан бұл зауыт, әсіресе нан және басқа да ұн өнімдерін шығарады. Ол қала мен аймақтың азық-түлік сұранысын қамтамасыз етеді.
-
Қазақстандағы сүт өңдеу зауыттары — Қазақстанның түрлі өңірлерінде сүт өнімдерін өңдейтін бірнеше ірі зауыттар бар. Бұл зауыттар сүт, йогурт, қаймақ және басқа да сүт өнімдерін өндіреді.
6. Құрылыс материалдары өндірісі
Құрылыс индустриясы Қазақстан экономикасында маңызды орын алады, сондықтан құрылыс материалдарын өндіру бойынша бірнеше ірі зауыттар бар.
-
Құрылыс материалдары зауыттары — Қазақстанда цемент, кірпіш, бетон және басқа да құрылыс материалдарын өндіретін көптеген кәсіпорындар бар. Мысалы, Құмкөл цемент зауыты — Қазақстанның цемент өндіретін негізгі зауыттарының бірі.
-
Көкшетау цемент зауыты — Бұл зауыт Қазақстанның Орталық өңірінде цемент өнімдерін шығарады.
7. Энергетикалық зауыттар
Қазақстанда энергетикалық салада көптеген зауыттар мен кәсіпорындар бар, олар елдің энергетикалық қауіпсіздігін қамтамасыз етеді.
-
Мойнақ ГЭС зауыты — Мойнақ ГЭС еліміздің ең ірі гидроэлектр станцияларының бірі болып табылады және Алматы облысында орналасқан.
-
Шұбаркөл энергетикалық зауыты — Қазақстанның энергетикалық инфрақұрылымында маңызды орын алады, әсіресе электр энергиясын өндіруге арналған.
Қорытынды
Қазақстанда көптеген салаларда өндіріс орындары мен зауыттар бар, олар елдің экономикасының дамуына үлкен үлес қосады. Мұнай-газ, металлургия, машина жасау, химия және азық-түлік өнеркәсібі салаларында жұмыс істейтін ірі кәсіпорындар елдің өндірістік әлеуетін арттырып, ішкі нарық пен экспорт үшін өнімдер шығарады. Бұл зауыттар мен кәсіпорындар Қазақстанның еңбек нарығын қамтамасыз етіп, экономикалық тұрақтылықты нығайтуға бағытталған.
шағым қалдыра аласыз

















