8 сынып сабақ

1 слайд
Компьютер мен желіге техникалық сипаттама Ақпаратты өлшеу тәсілдері САБАҚТЫҢ МАҚСАТЫ : 8.2.1.1 АҚПАРАТТЫҢ САНЫН АНЫҚТАУ ҮШІН АЛФАВИТ ТӘСІЛІН ҚОЛДАНУ

1 слайд

2 слайд
Ойланып көрейік… Ақпараттың көлемін қалай өлшеуге болады? «38 тотықұс» мультфилімінің кейіпкерлері жыланның ұзындығын калай өлшеді?

2 слайд

3 слайд
Жауабы: Біз кез келген нәрсенің ұзындығын немесе массасын қалай өлшейміз: тиісті эталонмен салыстырамыз. Эталон өлшемі өлшенген мәнге қанша рет сәйкес келсе, соны өлшеу нәтижесі деп есептейміз. Тек эталонды таңдау қажет. Мысалы, «38 тотықұс» мультфилімінде тотықұс қадамының ұзындығы эталон болып алынған. Ақпаратты өлшеудің эталоны дегеніміз не? Осы мәселені қарастырайық.

3 слайд

4 слайд
Ақпаратты өлшеудің алфавиттік тәсілі Ақпараттың көлемін өлшеудің бірнеше жолы бар. Олардың біреуі алфавиттік деп аталады. Алфавиттік тәсіл кез-келген алфавиттің символдарынан құралған мәтіндегі (символдық хабарлама) ақпараттың көлемін өлшеуге көмектеседі.

4 слайд

5 слайд
Алфавиттік тәсіл Алфавиттік тәсіл техникалық құрылғымен өңделген ақпарат санын есептеу үшін өте ыңғайлы болып саналады. Құрылғылардың хабарламаның мазмұны жағынан ешқандай қатысы болмайды. Компьютерлер, принтерлер мен модемдер ақпараттың өзімен емес, оның хабарлама бойынша ұсынылған түрінде жұмыс жасайды.

5 слайд

6 слайд
Алфавит – әріптер, белгілер, сандар, жақшалар және т.б. жиынтығы. Алфавитте қолданатын символдардың санын алфавит қуатымен өлшенеді. Мысалы, орыс алфавитінің қуаты әріптер мен қосымша символдардың санымен анықталады: 33 әріп (А…Я)+ 10 цифр (0…9) + 11 (тыныс белгілері + жақшалар + бос орын) = 54

6 слайд

7 слайд
Екілік алфавит Екілік алфавит 2 символдан тұрады: 0 және 1 . Екілік алфавит бойынша символдың ақпараттық көлемі 1 бит деп аталады Сондықтан, 1 бит – бұл 0 және 1 . 2, 3 және т.б. биттік комбинацияны екілік код деп атайды. Екі битпен канша символды кодтауға болады? Осыдан алфавит қуаты 4 символды, ал әр символдың ақпараттық салмағы 2 битке тең екени белгілі болды.

7 слайд

8 слайд
Үш битпен канша символды кодтауға болады? Осыдан алфавит қуаты 8 символдан, ал әр символдың ақпараттық салмағы 3 битке тең болғаны белгілі болды. Қорыта келгенде, алфавит қуаты 16 символға тең болса, әр символдың ақпараттық салмағы 4 битке тең болады. Алфавит қуатын N әріпімен белгілеп, ал символдың ақпараттық салмағы b әріпімен белгіленеді.

8 слайд

9 слайд
Алфавит қуаты Алфавиттегі символдар саны – онын қуаты. Ақпараттың көлемін анықтайтын формула: N (Хартли формуласы) Мұнда N – алфавит қуаты (символдар саны) і – бит саны (символдың ақпараттық салмағы) Қуаты 256 символға тең болатын алфавитке керекті символдардын барлығын орналастыруға болады. Осындай алфавитті жеткілікті деп атайды. Өйткені: 256 болса 1 символ – 8 битке тең 8 бит 1 байтка тең екени белгілі 8 бит =1 байт

9 слайд

10 слайд
Ақпарат көлемі I = K*i i- Қолданылып жатқан алфавиттегі бір символдың салмағы K- Мәтіндегі символ I-мәтіндегі ақпарат көлемі

10 слайд

11 слайд
Есепті шығарыңыз: 1. Ақпараттық хабарлама көлемі 300 бит, 100 символдан құралған. Алфавит қуатын табыңыз. 2. Алфавит қуаты 64-ке тең. Әр парағы 256 символдан тұратын 128 парақты мәтінді сақтау үшін қанша Кб жады керек? 3. Әрқайсысы 48 символдан тұратын 128 жолдан құралған құжат берілген. Егер құжаттың әр символы 2 байттық Unicodе таблицасымен кодталып, ақпараттық көлемі 720 кбайтқа тең болса, бұл құжаттың қаша парақтан тұратынын табыңыз. Дескрипторлар: Алфавит қуатын таба алады Бір парақтағы символдардың санын анықтай алады Құжаттағы парақ санын таба алады Өздік жұмыс (формативтік бағалау) ОМ. 8.2.1.1 Ақпараттың санын анықтау үшін алфавит тәсілін қолдану

11 слайд

12 слайд
Есептің шешімі: 1. 300/100=3 b=3 N=2^3=8 бит 2. 128*256=32768 2^b=64 b=6 32768*6=196608 бит = 24 кбайт 3. 128*48=6144 6144*2=12288 720 кбайт=737280 байт 737280/12288=60 страниц

12 слайд