#1 слайд
§ 8. Қазіргі заманғы дербес компьютердің архитектурасының даму үрдісі

1 слайд

#2 слайд
Жоспар  Компьютер ұғымы  Компьютер түрлері  Компьютер элементтері және олардың атқаратын мақсаттары

2 слайд

#3 слайд
Компьютер ұғымы  Компьютер (ағылш. Computer – «есептегіш») – есептеулерді жүргізуге, және ақпаратты алдын ала белгіленген алгоритм бойынша қабылдау, қайта өңдеу, сақтау және нәтиже шығару үшін арналған  машина.

3 слайд

#4 слайд
Компьютердің түрлері  Компьютер бірнеше түрге бөлінеді және әр компьютерге сәйкес арнайы программалық-ақпараттық құрылым болады. Компьютер Тасымал компьютер (ТК)Дербес компьютер (ДК) Қалта компьютер Планшеттік ДК

4 слайд

#5 слайд
Дербес компьютер (ДК)  Дербес компьютер - компьютердің қазіргі уақытта ең кең тараған түрі болып табылады.  ДК-дің минимум тізіміне мыналар жатады: 1.жүйелік блок; 2.монитор; 3.пернетақта;

5 слайд

#6 слайд
Тасымал компьютер (ТК)  Тасымал компьютер – жеңіл, ықшам, жұқа экранды ДК.  Халық арасында тараған аты – ноутбук.  Ноутбуктардың басты ерекшеліктері жеңіл салмақтылығында және көлемінің ықшамдылығында.    Батареямен жұмыс істейді және жұмыс істеу уақыты бір сағат пен он бес сағат аралығына тең.

6 слайд

#7 слайд
Қалта компьютерлер  Бұл қалтаға немесе сөмкеге сыйып кететін шағын тасымал компьютерлер.  Жиі жеке сандық көмекші деп аталады.  Қалта компьютерде пернетақтаның орнына сенсорлық экран жаблықталған, оны саусақпен немесе перамен (қаламға ұқсас құрал) басқаруға болады

7 слайд

#8 слайд
Планшеттік ДК  Бұл тасымал және қалта компьютерлерінің қасиеттерін жинақтаған тасымал ДК-лер.  Белгілі операциялық жүйелер орнатылған: ◦Android  (Google); ◦BlackBerry Tablet OS  ( англ.) (BlackBerry); ◦iOS  (Apple); ◦Open webOS  (LG Electronics); ◦Sailfish OS  (Jolla); ◦Tizen  (Intel / Samsung); ◦Windows RT  (Microsoft).

8 слайд

#9 слайд
Компьютердің элементтері  Кез-келген дербес компьютер келесі құрылғылардан тұрады:  Жүйелік блок келесі элементтерден тұрады: Негізгі элементтер Қосымша элементтер 1.Жүйелік блок 2.Монитор 3.Пернетақта 4.Тышқан 1.Принтер 2.Сканнер 3.Модем 4.Ақпарат тасымалдаушылар а) Процессор ә) Басқару құрылғысы б) Арифметикалық-логикалық құрылғы в) Регистрлер (реттеуші тетік) г) Компьютердің жадысы. д) Қатқыл дискілер

9 слайд

#10 слайд
Монитор  Монитор – компьютердің программасы жұмыс істеген кезде шығаратын ақпаратты бейнелеуге арналған негізгі құрылғы.  Қазіргі уақытта оның мынадай түрлері қолданылады: 1.Ақпаратты шығару түріне қарай: ◦алфавитті-сандық (алфавитті-сандық ақпаратты ғана бейнелейтін дисплей); ◦графикалық (векторлық, растрлық); 2.Құрылымына қарай: ◦ЭСТ – электрондық сәулелік түтікше негізінде (1-сурет); ◦СК – сұйық-кристалды дисплей (2-сурет); ◦Плазмалық – плазмалық тақта негізінде (3-сурет); 1-сурет 2-сурет 3-сурет

10 слайд

#11 слайд
Пернетақта  Пернетақта (Клавиатура; keyboard) – компьютерге мәліметтер мен командаларды енгізуге арналған құрылғы.  Пернетақтада бірнеше түрлі пернелер бар. Оларды мынадай санаттар бойынша жіктеуге болады: •Әріптік-цифрлық пернелері  : бұлар әріптер мен сандар пернелері. •Тыныс белгі пернелері:  бұлар қос нүкте (:), нүктелі үтір (;), сұрақ белгісі  (?), дәйекше (') және тырнақшалар (") сияқты пернелер. •Арнайы пернелер:  оларға, мысалы, жүгіргі пернелер, Control пернелері мен қызметтік пернелер (F1–F12) жатады. Бұл пернелер қолданылу мақсатына байланысты әр түрлі іс-қимыл жасайды. Мысалы, мәтін өңдегіште ENTER пернесін басқаннан кейін жаңа жол басталады, ал іздеу жүйесінде ол қажетті мәтін енгізілгеннен кейін іздеу үрдісін белсендіреді.

11 слайд

#12 слайд
Процессор  Компьютердің басты элементі оның миы немесе процессор болып табылады.  Процессор дегеніміз – корпусқа орнатылған, өлшемі бірнеше квадрат миллиметр болатын электрондық схема. Ол барлық есептеулер мен ақпараттық өңдеуді секундына бірнеше миллион операция жылдамдықпен орындайды.  Компьютер процессордың жылдамдығымен сипатталады.  Процессор жылдамдығы мегагерцпен (МГц) немесе гигагерцпен (ГГц) өлшенеді.  Процессордың құрамына мыналар кіреді: 1. басқару құрылғысы; 2. арифметикалық-логикалық құрылғы; 3. процессор жадысының регистері

12 слайд

#13 слайд
Процессордың даму хронологиясы Шыққан жылы Маркасы Тактілік жиілігі (МГц) Оперативті жады 1982 286 8-20 1-2 Мб 1985 386 20-60 2-4 Мб 1989 486 66-100 4-8 Мб 1993 Pentium 100-300 8-22 Мб 1997 Pentium II 300-450 16-32 Мб 1999 Pentium III500-1000 32-128 Мб 2000 Pentium IV 1000-3400 128-800 Мб 2007 Core 2 Quad2400-2667 8 Гб 2008 Core i7 2667-3333 24 Гб

13 слайд

#14 слайд
Басқару құрылғысы  Басқару құрылғысы компьютердің барлық құрылғыларының жұмыстарын мынадай программа бойынша басқарады: •жадыдан программаның кезекті командасын және барлық амалға қатысатын сандарды шақырады; •оларды арифметикалық-логикалық құрылғыларға бағыттап, алынған нәтижені жадыға жібереді;

14 слайд

#15 слайд
Арифметикалық-логикалық құрылғы  Арифметикалық-логикалық құрылғы мәліметтерді өңдеуге арналған.  Ол арифметикалық және логикалық амалдарды орындайды да аралық немесе соңғы нәтижені еске сақтау құрылғысына жібереді.  Ең алғашқы арифметикалық- логикалық құрылғыны ойлап тапқан – Джон фон Нейман. 4-биттік АЛҚ схемасы

15 слайд

#16 слайд
Регистрлер (Реттеуші тетік)  Процессор регистрі – негізгі немесе аралық мәліметтерді, не олардың бөліктерін сақтауға арналған және машиналық командаларды орындау кезінде пайдаланылатын, мөлшері бір немесе екі машиналық сөз болатын процессор ішіндегі жады ұяшығы.

16 слайд

#17 слайд
Компьютердің жадысы. Жедел жады  Жедел жады – бұл өзгеретін ақпаратты сақтауға арналған құрылғы.  Бұл компьютердің жұмыс жадысының көлемін, яғни бір мезгілде орындалатын программалардың саны мен өлшемін анықтайды.  Жады энергияға тәуелді жұмыс істейді. Компьютер өшірілгеннен кейін ондағы ақпарат жойылады.

17 слайд

#18 слайд
Компьютердің жадысы. Қатқыл дискілер  Қатқыл дискілер – бұл ЭЕМ-ныда (электрондық есептеуіш машина) ақпараттарды, программаны және мәліметтерді ұзақ уақыт сақтауға арналған құрылғы.  Бұл дискілер жиі винчестер деп аталады.  ДК-де қатқыл дискілер жүйелік блокта орналасады.  Винчестер бір немесе бірнеше маталл дискілерден тұрады.  Қатқыл дискіде қозғалтғыш оқу/жазу бас тетігі мен электрониканы басқару құралы бар.  Қатқыл дискінің негізгі параметрлеріне сыйымдылық, беріктілік, өнімділік жатады.

18 слайд