Абай әлемі

1 слайд
АБАЙ ӘЛЕМІ Орындаған:Диханбаева Г.А.

2 слайд
Ұлы ақын, ойшыл, саяси қайраткер және  біздің еліміздің тарихында үлкен із қалдырған адам. Ол әдебиеттің дамуына ғана емес, сонымен бірге Қазақстан, Ресей және басқа да Еуропа елдері арасындағы мәдени байланыстарды нығайтуға үлес қосқан.  Тобықты руының отбасында дүниеге келген. Шын есімі – Ибраһим. «Абай» деген атты, оның анасы Ұлжан қойған. Абай Құнанбайұлы

3 слайд
Абай көпті көрген әжесі Зеренің тәрбиесінде болды. Шешесі Ұлжан да ақылды ананың бірі болған. Әкесі Құнанбай Өскенбайұлы орта жасқа келгенде атқа мініп, ел билеу жұмысына араласқан заманы, Ресей патшалығының Қазақстанның батысы мен орталық аймағын отарлап, ел билеу жүйесін өз тәртібіне көндіре бастаған кез. Құнанбай өз заманында ел басқарған адам болды. Ол ел билеу ісіне балаларының ішінде Абайды баулып, араластырды.

4 слайд
Әке-шешесінің қасында жүрсе де жас Абай оқудан қол үзбейді, бос уақытында қазақтың мәдениетін, араб, парсы, шағатай тілдерін үйренеді. Шығыс әдебиетінің алыптары Низами, Хожа Хафиз, Науаи, Физули т. б. ақындарының өлеңін жаттап өседі. Кейін ол орыс әдебиеті мен тілін өздігінен үйреніп, орыстың ұлы ойшылдары Пушкин, Гоголь, Лермонтов, Щедрин, Некрасов т. б. шығармаларымен танысады. Сонымен бірге ағылшын ғалымы Дарвиннің, Шекспирдің шығармаларын да оқиды. Соның арқасында дүниетанымын кеңітіп, білімін шыңдай береді.

5 слайд
Абай өлең жазуды 10 жасында «Кім екен деп келіп ем түйе қуған…» туындысынан бастаған. Ол қазақ поэзиясына мүлдем жаңа форма енгізген жаңашыл ақын. Оның «Көктем» (1890), «Жаз» (1886), «Күз» (1889), «Қыс» (1888) атты жылдың төрт мезгіліне арналған өлеңдері бар. Ал «Масғұт» (1887) және «Әзімнің әңгімесі» поэмаларының сюжеті шығыс классикалық әдебиетінің мотивтеріне негізделген. Ол қазақ өлеңдеріне жаңа қыр, өлеңдер мен поэтикалық формалар енгізді. Абай 170-тен астам өлең, 56 аударма мен «Қара сөздер» және поэмалар жазды.

6 слайд
Абайдың ең танымал туындысы – 45 қысқа әңгімелерден немесе философиялық трактаттан тұратын «Қара сөздері». Бұл прозалық поэмада тарих, педагогика, моральдық және этникалық қазақтардың мәселелері көтереді. Абай «Қара сөздерін» қартайған шағында жазды және олар әлемнің көптеген тілдеріне аударылған, олардың арасында орыс, қытай, француз және басқалары.

7 слайд
"Адам өмірінің мақсаты – кемелдену мен жетілу", - дейді Абай.

8 слайд
Абайдың өміріне қатысты қызықты деректер 1.Абай Құнанбайұлының шын есімі - Ибраһим. Әжесі Зере "Абай" деп еркелеткеннен кейін "Абай" атанып кеткен; 2.Құнанбайұлы көптеген өлеңіне өзі ән жазған. Олардың ішінде кеңінен тарағаны – "Көзімнің қарасы"; 3.Абай Құнанбайұлы алғашқы өлеңдерін Көкбайдың атынан жариялап жүрген; 4.Абай Құнанбайұлы 13 жасында ел басқару жұмысына араласқан; 5.Абай Құнанбайұлының алғашқы махаббаты – Тоғжан; 6.Абай Құнанбайұлы 1860 жылы Ділдәмен отау құрған. Ол кезде Абай 15 жаста болды; 7.Абай Құнанбайұлы 16 жасында әке болды; 8.Абай Құнанбайұлы 21 жасында болыс болып сайланды; 9.Абай Құнанбайұлы екінші әйелі Әйгерімге 30 жасында үйленген; 10.Еркежан - Абайдың әмеңгерлік жолмен үйленген әйелі. Ол Абайдың інісі Оспанның қалыңдығы болған. Еркежан Абайға өз қалауымен тұрмысқа шыққан; 11.Абай Құнанбайұлының 36 жасында тұңғыш немересі Әубәкір дүниеге келді.

9 слайд
Абайдың 175 жылдығы тойланады Жақында Қазақстанның президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Абай Құнанбайұлының 175 жылдық мерейтойын мерекелеу туралы жарлыққа қол қойған болатын. Аталған құжатқа сәйкес, келесі жылы қазақ халқының ұлы ақыны, ағартушысы Абай Құнанбайұлының 175 жылдық мерейтойы тойланады. Осыған орай, биыл 1 шілдеге дейін мемлекеттік комиссия құрылады. Ал 1 қазанға дейін мерейтойды дайындау және өткізуге арналған  жалпыреспубликалық жоспар бекітілуі шарт. Бұдан бөлек, "Жидебай-Бөрілі" мемлекеттік қорық-музейінде жаңғырту жұмыстары жүргізіледі. Абай Құнанбайұлының 175 жылдық мерейтойы ЮНЕСКО мен ТҮРКСОЙ аясында атап өту жоспарланған.

10 слайд
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!