Әбілқайыр хан

1 слайд
ӘБІЛҚАЙЫР ХАНДЫҒЫ (ӨЗБЕК ХАНДЫҒЫ ) 1428-1468 ЖЖ. Хандықтың құрылуы, жер аумағы. Халқының этникалық құрамы. Хандықтың нығаюы. Хандықтың әлсіреуі.

1 слайд

2 слайд
Әбілқайыр хандығы видеоролик

2 слайд

3 слайд
МАҚСАТЫ:ӘБІЛҚАЙЫР ХАН ТУРАЛЫ МӘЛІМЕТТЕР БІЛУ 1)Әбілқайыр ханның құрылуы,жер аумағы 2)Саяси тарихы 3)Халқының нығаюы 4)Әлсіреуі,құлауы 5)Қорытынды

3 слайд

4 слайд
ӘБІЛҚАЙЫР ХАНДЫҒЫНЫҢ ҚҰРЫЛУЫ, ЖЕР АУМАҒЫ 6,7-карталар ӘБІЛҚАЙЫР ХАН БАТУ ХАНШАЙБАНИ ХАН Батый ханның Ш.Е-ға 7ж- қ жорығы кезінде Шайбани да болған Шайбани ханның ұлысы Батый ханның тұсында құрылған. Әбілқайыр - :Жошы ханның 5-ші ұлы Шайбани ханның ұрпағы. Ақ Орданың ыдырауына байланысты Жошы әулетінің арасында қырқыстар басталады. Осы тартыста Әбілқайыр жеңіп шығып, 1428 жылы хан сайланады.

4 слайд

5 слайд
Алтын Орда құрамындағы Шайбан ұлысының жері Шайбан ұлысының шекарасы Орда-Базар Сығана қ Сарай- Берке Б а л қ а ш к ө л і Арал теңіз і Ж а й ы қ ө з е н і Т о б ы л ө з е н і Е р т і с ө з е н і С ы р д а р и я ө з е н і Жорықта көрсеткен жақсы қызметі үшін, Батый хан Шайбани ханға қосшы етіп, найман, бұйрық және қарлұқ тайпаларын берген. Олар Тобыл, Ырғыз, Жайық өзендерінің аралығын жайласа, ал қыста Арал теңізі, Шу, Сарысу, Сырдария өзендерін қыстаған. Осы жерлерде Шайбани ұлысы өмір сүрген.

5 слайд

6 слайд
Тарихи жазба деректерде бұл хандықтың түрлі атаулары болған «Өзбек ұлысы» «Өзбек хандығы» «Әбілқайыр хандығы» Әбілқайырдың 40 жылданастам . ханболуы «Қыпшақ хандығы» Халықтың басым көпшілігі қыпшақтар болғандықтан «Шайбани ұлысы» «Әбілқайы р ұлысы»

6 слайд

7 слайд
Әбілқайыр хандығы Батысы: Жайық (Орал) өзені Шығысы: Балқаш көлі Оңтүстігі: Арал теңізі, Сырдарияның төменгі ағысы Солтүстігі : Тобыл, Ертіс өзендері

7 слайд

8 слайд
Халқының этниқалық құрамы Ханықтың халқының құрамы Батый ханның Шайбани ханға найман, бұрық және қарлұқ тайпаларын беруінен түркі тілдес болғандығы байқалады. Екінші бір басты дерек, Әбілқайырды хан сайлағанда 20-дан астам тайпалардың өкілдері қатынасқан. Олардың ішінде атақты қият, маңғыт, өкіреш найман, үйсін, қоңырат сияқты ру- тайпалар болған БАТУ ХАНШАЙБАНИ ХАН «Тоқсан екі баулы өзбек» шежіресіне қарағанда, Әбілқайыр хандығы 92 ру- тайпадан тұрған.

8 слайд

9 слайд
Әлихан Бөкейханов Тарихшы Рузбихан ШАЙБАНИЛЕР ҚАРАҚАЛПАҚТА Р ҚАЗАҚТАР ЕҢ КӨБІ, ЕРЖҮРЕКТЕРІ

9 слайд

10 слайд
ХАНДЫҚТЫҢ НЫҒАЮЫ ӘБІЛҚАЙЫР ХАН Самарқанд 1446 ж Атбаса р 1446 ж Б а л қ а ш к Тоқта-Темір ұрпақтарына қарсы 1431 ж Махмуд-Қожа, Уақас биге қарсы Екіретүп

10 слайд

11 слайд
ХАНДЫҚТЫҢ ӘЛСІРЕУІ Сығанақ 1456- 1457 Үз-Темір тайшы бастаған ойраттардың шабуылы Әбілқайыр 1456-1457 жылдары Сығанақ қаласы түбінде Үз- Темір тайшы бастаған ойраттармен соғыста жеңіліп қалады. Хан бұл аймақты тастап, Дешті Қыпшақ жеріне кетуге мәжбүр болған. ҮЗ ТЕМІР ӘБІЛҚАЙЫР ХАН

11 слайд

12 слайд
ӘБІЛҚАЙЫР ХАН КЕРЕЙ ЖӘНІБЕК Әбілқайыр хан өзінің жеңілісін ішкі бақталастық пен қайшылықтардың шиеленісуінен көріп, мемлекеттің күш-қуатынарттыруды қарастырады. Өзі күмәнданған шонжарларды жазалап, қатаң заң орнатуға тырысады. Өзіне бағынбай, Жетісуға Моғол хандарының жеріне ауып кеткен Жәнібек пен Керей сұлтандарды жазалауды ойластырады. Осы оймен 1468 жылы Моғол хандығына жорыққа шығып, Алматы маңындағы Аққыстау деген жерде қайтыс болады. Жорық нәтижесіз ақталып, хандық мүлде әлсірейді.

12 слайд

13 слайд
АТА-БАБАСЫ ЖАУЛАРЫ ҚОЛДАУШЫ СЫ ҰРПАҒЫ ШАЙБАН ХАН ҮЗ ТЕМІР КЕРЕЙ ЖӘНІБЕК ҚОБЫЛАНДЫ МҰХАММЕД ШАЙБАНИ ХАН ӘБІЛҚАЙЫР ХАН

13 слайд

14 слайд
Сұраққа жауап беру! Әбілқайыр хан туралы сұрақтар қойылады!

14 слайд

15 слайд
Әбілқайыр хан қайжылы хан сайланды? Сұрақ

15 слайд

16 слайд
1428 жылы хан сайланды.

16 слайд

17 слайд
Әбілқайыр хан Сығанақ қаласы түбінде кімнің әскерінен жеңіліп қалды? Сұрақ

17 слайд

18 слайд
ҮЗ ТЕМІР тайшы әскерінен жеңіліп қалады.

18 слайд

19 слайд
Жәнібек пен Керей сұлтандарды кімнің тұқымдары қолдап отырған? Сұрақ

19 слайд

20 слайд
Тоқта-Темір ұрпақтары қолдап отырған

20 слайд

21 слайд
Қазақ хандығының құрылуына Әбілқайыр ханның әсері тиді ме? Сұрақ

21 слайд

22 слайд
50 Әбілқайыр хандығының әлсіреуі, Қазақ хандығының құрылуына жағдай туғызды.

22 слайд

23 слайд
Әбілқайыр хандығы басқа деректерде қалай аталды? Сұрақ

23 слайд

24 слайд
«Өзбек ұлысы» «Өзбек хандығы» «Шайбани ұлысы» «Әбілқайыр ұлысы» «Қыпшақ хандығы»

24 слайд

25 слайд
Әбілқайыр хандығының этникалық құрамы қанша тайпадан тұрған? Сұрақ

25 слайд

26 слайд
Әбілқайыр хандығының этникалық құрамы 92 тайпадан тұрған.

26 слайд

27 слайд
Әбілқайыр хандығының алып жатқан жер аумағын айтып бер? Сұрақ

27 слайд

28 слайд
Әбілқайыр хандығы Батысы: Жайық (Орал) өзені Шығысы: Балқаш көлі Оңтүстігі: Арал теңізі, Сырдарияның төменгі ағысы Солтүстігі : Тобыл, Ертіс өзендері

28 слайд

29 слайд
Әбілқайыр хан қай жылдары және қандай елдерге жорық жасады? Сұрақ

29 слайд

30 слайд
XV ғ. 40 ж – Балқаш өңірін басып алуы. 1431 – Екіретүп. Тоқта-Темір ұрпақтарына қарсы соғыс. 1446 – Атбасар. Сырдария, Қаратау аймағын басып алуы. 1446 – Самарқанд. Орта Азияға ену мақсатымен.

30 слайд

31 слайд
Қорытынды ӘБІЛҚАЙЫР, Әбілқайыр Мұқамбет Ғази Баһадүр хан (1693 — 12.08.1748) — хан, қолбасшы. Шыңғыс хан әулетінің кіші буыны — Өсеке ұрпағы, Қажы сұлтанның баласы. Соғыстарда батырлығымен, айлакерлігімен, шабуылдарды ұйымдастыра білуімен аты шығып, мұрагерлік жолмен емес, өз беделімен Кіші жүздің ханы болды (1710— 12.08.1748). 1715ж. Тәукен хан өлгеннен кейін үш жүздің бас хандығы тағына үміткерлердің бірі болды. Орындаған:Жукенова.Д Ғаббсова.Т

31 слайд