#1 слайд
Желтоқсанның үшіЖелтоқсанның үші Сынып жұмысыСынып жұмысы

1 слайд

#2 слайд
Ахмет Байтурсынұлы Туған жері Өмірбаяны Шығармалары АудармаларыАудармалары ӘдебиеттануӘдебиеттану шы ғу

2 слайд

#3 слайд
Ахмет БайтұрсынұлыАхмет Байтұрсынұлы (1873—1938) — (1873—1938) — ақын, әдебиет ақын, әдебиет зерттеуші ғалым, зерттеуші ғалым, түркітанушы, түркітанушы, публицист, публицист, педагог, педагог, аудармашы, қоғам аудармашы, қоғам қайраткері.қайраткері.

3 слайд

#4 слайд
Ахмет БайтұрсынұлыАхмет Байтұрсынұлы  Туған жері — бұрынғы Торғай уезінің Тосын болысы Туған жері — бұрынғы Торғай уезінің Тосын болысы (қазіргі Қостанай облысының Жангелдин ауданындағы (қазіргі Қостанай облысының Жангелдин ауданындағы Ақкөл ауылы). 1882—84 жж. ауыл мектебінде оқыды. Ақкөл ауылы). 1882—84 жж. ауыл мектебінде оқыды. 1890 ж. Торғайдағы екі кластық, орыс-қазақ училищесін, 1890 ж. Торғайдағы екі кластық, орыс-қазақ училищесін, 1895 ж. Орынбордағы мұғалімдер мектебін бітірген. 1895—1895 ж. Орынбордағы мұғалімдер мектебін бітірген. 1895— 1909 ж. Ақтөбе, Қостанай, Қарқаралы уездеріндегі 1909 ж. Ақтөбе, Қостанай, Қарқаралы уездеріндегі мектептер мен орыс-қазақ училищелерінде мұғалімдік мектептер мен орыс-қазақ училищелерінде мұғалімдік қызмет атқарады. 1909 ж. патша үкіметінің саясатына қызмет атқарады. 1909 ж. патша үкіметінің саясатына наразылық білдіргені үшін Семей түрмесіне жабылып, наразылық білдіргені үшін Семей түрмесіне жабылып, 1910 ж. жер аударылды. 1913 ж. Орынборда «Қазақ» 1910 ж. жер аударылды. 1913 ж. Орынборда «Қазақ» газетін ұйымдастырып, 1917 жылдың аяғына дейін оның газетін ұйымдастырып, 1917 жылдың аяғына дейін оның редакторы болды. Патша үкіметі құлатылғаннан кейін ұлт-редакторы болды. Патша үкіметі құлатылғаннан кейін ұлт- азаттық қозғалыс күшейеді. 1918-19 жж. Алашорда азаттық қозғалыс күшейеді. 1918-19 жж. Алашорда қатарында болады. 1919 ж. маусымның 24 Қазақ өлкесін қатарында болады. 1919 ж. маусымның 24 Қазақ өлкесін басқаратын Әскери-революциялық комитеттің мүшелігіне басқаратын Әскери-революциялық комитеттің мүшелігіне тағайындалады. 1922-25 жж. Қазақстан Халық ағарту тағайындалады. 1922-25 жж. Қазақстан Халық ағарту комиссариаты жанындағы ғылыми-әдеби комиссияның комиссариаты жанындағы ғылыми-әдеби комиссияның төрағасы, Халық ағарту комиссары, Бүкілресейлік ОАК-төрағасы, Халық ағарту комиссары, Бүкілресейлік ОАК- ның, ҚР ОАК-нің мүшесі, Түркістан Компартиясы ОК-нің ның, ҚР ОАК-нің мүшесі, Түркістан Компартиясы ОК-нің органы «Ақ жол» газетінде қызметкер.органы «Ақ жол» газетінде қызметкер. ма ғына

4 слайд

#5 слайд
Ахмет БайтұрсынұлыАхмет Байтұрсынұлы 1925-29 ж. Қазақ халық ағарту 1925-29 ж. Қазақ халық ағарту институтында (Ташкент) және ҚазПИ-де институтында (Ташкент) және ҚазПИ-де оқытушы болды.1929 ж. маусымында оқытушы болды.1929 ж. маусымында қамауға алынып өзі Архангельск қамауға алынып өзі Архангельск облысына жер аударылған, ал жұбайы мен облысына жер аударылған, ал жұбайы мен қызы Томскіге жіберілген. 1934 ж. Қызыл қызы Томскіге жіберілген. 1934 ж. Қызыл Крест комиссиясында қызмет еткен Е. Крест комиссиясында қызмет еткен Е. Пешкованың (Максим Горькийдің зайыбы) Пешкованың (Максим Горькийдің зайыбы) қолдау хатымен Ахмет Байтұрсынұлы қолдау хатымен Ахмет Байтұрсынұлы босатылған. Сол кезде ол жанұясымен босатылған. Сол кезде ол жанұясымен бірге Алматыға қайта оралған. 1937 ж. бірге Алматыға қайта оралған. 1937 ж. қазан айында Ахмет Байтұрсынұлы тағы қазан айында Ахмет Байтұрсынұлы тағы да қамауға алынған, екі айдан соң, да қамауға алынған, екі айдан соң, желтоқсанның 8 «халық жауы» есебінде желтоқсанның 8 «халық жауы» есебінде атылған. атылған.

5 слайд

#6 слайд
Ақынның алғашқы өлеңдері «Қырық мысал» атты аударма Ақынның алғашқы өлеңдері «Қырық мысал» атты аударма жинағында 1909 ж. Санкт-Петербургте жарық көрді. Бұл кітабы жинағында 1909 ж. Санкт-Петербургте жарық көрді. Бұл кітабы арқылы қалың ұйқыда жатқан қараңғы елге жар салып, олардың ой-арқылы қалың ұйқыда жатқан қараңғы елге жар салып, олардың ой- санасын оятуға бар жігер-қайратын, білімін жұмсайды. Ақын әрбір санасын оятуға бар жігер-қайратын, білімін жұмсайды. Ақын әрбір аудармасының соңына өзінің негізгі ойын, айтайын деген түйінді аудармасының соңына өзінің негізгі ойын, айтайын деген түйінді мәселесін халқымыздың сол кездегі тұрмыс-тіршілігіне, мінезіне, мәселесін халқымыздың сол кездегі тұрмыс-тіршілігіне, мінезіне, психологиясына сәйкес қосып отырған.психологиясына сәйкес қосып отырған. Байтұрсынұлының екінші кітабы — «Маса» (1911). Бұл кітапқа Байтұрсынұлының екінші кітабы — «Маса» (1911). Бұл кітапқа енген өлеңдерінде ақын қараңғылық, надандық, шаруаға енжарлық, енген өлеңдерінде ақын қараңғылық, надандық, шаруаға енжарлық, кәсіпке марғаулық сияқты кемшіліктерді сынады. Көптеген өлеңдері кәсіпке марғаулық сияқты кемшіліктерді сынады. Көптеген өлеңдері сол кездегі ағартушылық бағытпен үндес болды. Ол Шоқан, Абай, сол кездегі ағартушылық бағытпен үндес болды. Ол Шоқан, Абай, Ыбырай қалыптастырған дәстүрлерді, гуманистік, демократиялық Ыбырай қалыптастырған дәстүрлерді, гуманистік, демократиялық бағыттағы өрісті ойларды өзінше жалғастырушы ретінде көрінді. бағыттағы өрісті ойларды өзінше жалғастырушы ретінде көрінді. Қоршаған ортаға ойлана, сын көзімен қарайды, қоғам қалпына көңілі Қоршаған ортаға ойлана, сын көзімен қарайды, қоғам қалпына көңілі толмайды. «Қазақ салты», «Қазақ, қалпы», «Досыма хат», «Жиған-толмайды. «Қазақ салты», «Қазақ, қалпы», «Досыма хат», «Жиған- терген», «Тілек батам», «Жауға түскен жан сөзі», «Бақ» т.б. терген», «Тілек батам», «Жауға түскен жан сөзі», «Бақ» т.б. өлеңдерінің мазмұны осыны танытады. Кітаптың ішкі сазы мен ой өлеңдерінің мазмұны осыны танытады. Кітаптың ішкі сазы мен ой өрнек, сөз орамы қазақ поэзиясына тән өзіндік жаңалық, ерекшеөрнек, сөз орамы қазақ поэзиясына тән өзіндік жаңалық, ерекше өзгеріс әкелді.

6 слайд

#7 слайд
Байтұрсынұлы қалдырған бай мұраның тағы Байтұрсынұлы қалдырған бай мұраның тағы бір саласы — көркем аударма. Ол орыс бір саласы — көркем аударма. Ол орыс классиктерінің шығармаларын қазақ тіліне классиктерінің шығармаларын қазақ тіліне аударып, көркем қазынаның бұл саласын аударып, көркем қазынаның бұл саласын байытуға мол үлес қосты. И.А. Крылов байытуға мол үлес қосты. И.А. Крылов мысалдарының бір тобын қазақ тіліне мысалдарының бір тобын қазақ тіліне аударып, «Қырық мысал» деген атпен жеке аударып, «Қырық мысал» деген атпен жеке жинақ қылып бастырды. И.И. Хемницердің жинақ қылып бастырды. И.И. Хемницердің «Атпен есек», А. Пушкиннің «Балықшы мен «Атпен есек», А. Пушкиннің «Балықшы мен балық», «Алтын әтеш», «Ат», «Данышпан балық», «Алтын әтеш», «Ат», «Данышпан Аликтің ажалы» шығармаларын, орыстың Аликтің ажалы» шығармаларын, орыстың белгілі лирик ақыны С.Я. Надсонның өлеңін белгілі лирик ақыны С.Я. Надсонның өлеңін қазақ тіліне аударды.қазақ тіліне аударды. ма ғына

7 слайд

#8 слайд
Байтұрсынұлының жыраулардың Байтұрсынұлының жыраулардың мұрасын жетік білетінін осы еңбегінен мұрасын жетік білетінін осы еңбегінен айқын көреміз. Сөз өнерінің көне айқын көреміз. Сөз өнерінің көне дәуірдегі үлгілері, 15-17 ғ-лардағы дәуірдегі үлгілері, 15-17 ғ-лардағы жыраулар поэзиясының біразы ақын жыраулар поэзиясының біразы ақын назарына іліккен. Асан Қайғы, Нысанбай назарына іліккен. Асан Қайғы, Нысанбай жырау, Бұдабай ақын, Наурызбай би, жырау, Бұдабай ақын, Наурызбай би, Құбыла ақын, Жарылғап ақын, Алтыбас, Құбыла ақын, Жарылғап ақын, Алтыбас, Ақмолда, Әбубәкір, Шортанбай, Байтоқ, Ақмолда, Әбубәкір, Шортанбай, Байтоқ, Сүгір ақын, Мұрат, Досжан, Орынбай, Сүгір ақын, Мұрат, Досжан, Орынбай, Шернияз т, б. ақын-жазушылар Шернияз т, б. ақын-жазушылар шығармаларынан үзінділер бар.шығармаларынан үзінділер бар. ма ғына

8 слайд

#9 слайд
Жала – бұлт, шындық – күн екен, заманы Жала – бұлт, шындық – күн екен, заманы қайта туып, шындықтың шұғыласы өз қайта туып, шындықтың шұғыласы өз нұрын төктінұрын төкті

9 слайд

#10 слайд
БҰЛТ Адам ТАУ бойындағы қасиеттер

10 слайд

#11 слайд
Ахмет мысалы арқылы нені үйрендім?

11 слайд

#12 слайд
Үй тапсырмасы 1. «Қара бұлт» өлеңін жаттау 2. Тақырыптық сурет салу

12 слайд