Ақпаратты шифрлау 5-сынып
Ақпаратты шифрлау 5-сынып

#1 слайд
АҚПАРАТТЫ
ШИФРЛАУ
5.2.1.3 МӘТІНДІК АҚПАРАТТЫ КОДТАУ ЖӘНЕ ДЕКОДТАУ;
5 сынып 4 сабақ
1 слайд
АҚПАРАТТЫ ШИФРЛАУ 5.2.1.3 МӘТІНДІК АҚПАРАТТЫ КОДТАУ ЖӘНЕ ДЕКОДТАУ; 5 сынып 4 сабақ
#2 слайд
•«ШИФРЛАУ» ДЕГЕНДІ ҚАЛАЙ ТҮСІНЕСІҢ?
•ЕРТЕДЕ АДАМДАР АҚПАРАТТЫҢ ҚҰПИЯЛЫЛЫҒЫН
САҚТАУ ҮШІН ҚАНДАЙ ҚҰРАЛДАРДЫ ҚОЛДАНҒАН?
•САҒАН «КОД», «КОДТАУ» ҰҒЫМДАРЫ ТАНЫС ПА?
ОЙЫҢДЫ ОРТАҒА САЛ.
2 слайд
•«ШИФРЛАУ» ДЕГЕНДІ ҚАЛАЙ ТҮСІНЕСІҢ? •ЕРТЕДЕ АДАМДАР АҚПАРАТТЫҢ ҚҰПИЯЛЫЛЫҒЫН САҚТАУ ҮШІН ҚАНДАЙ ҚҰРАЛДАРДЫ ҚОЛДАНҒАН? •САҒАН «КОД», «КОДТАУ» ҰҒЫМДАРЫ ТАНЫС ПА? ОЙЫҢДЫ ОРТАҒА САЛ.
#3 слайд
ШИФРЛАУ ДЕГЕНІМІЗ – ҚҰПИЯ АҚПАРАТТЫ БӨТЕН АДАМДАРДЫҢ
ОҚУЫНА ЖОЛ БЕРМЕЙТІНДЕЙ ЕТІП ӨЗГЕРТУ.
ЖОЛЫН ДА ОЙЛАСТЫРЫП ОТЫРҒАН. ШИФРЛАНҒАН МӘТІНДІ
БАСТАПҚЫ ҚАЛПЫНА ҚАЙТАРУДЫ ДЕШИФРЛАУ ДЕП АТАҒАН.
АЛФАВИТ – БЕЛГІЛІ БІР ТІЛДЕ ЖАЗЫЛҒАН КЕЗ КЕЛГЕН АҚПАРАТТЫ
ҚҰРАСТЫРЫП, КОДТАУ ҮШІН ПАЙДАЛАНЫЛАТЫН СИМВОЛДАР.
АҚПАРАТТЫ БЕЛГІЛІ БІР АЛФАВИТ АРҚЫЛЫ ҰСЫНУДЫ КОДТАУ, АЛ
АҚПАРАТТЫ БІР СИМВОЛДАР ТОБЫНАН ЕКІНШІ СИМВОЛДАР ТОБЫНА
КӨШІРУ ЕРЕЖЕСІ КОД ДЕП АТАЛАДЫ. КОДТАЛҒАН АҚПАРАТТЫ
БАСТАПҚЫ ҚАЛПЫНА ҚАЙТАРУДЫ ДЕКОДТАУ ДЕЙДІ.
3 слайд
ШИФРЛАУ ДЕГЕНІМІЗ – ҚҰПИЯ АҚПАРАТТЫ БӨТЕН АДАМДАРДЫҢ ОҚУЫНА ЖОЛ БЕРМЕЙТІНДЕЙ ЕТІП ӨЗГЕРТУ. ЖОЛЫН ДА ОЙЛАСТЫРЫП ОТЫРҒАН. ШИФРЛАНҒАН МӘТІНДІ БАСТАПҚЫ ҚАЛПЫНА ҚАЙТАРУДЫ ДЕШИФРЛАУ ДЕП АТАҒАН. АЛФАВИТ – БЕЛГІЛІ БІР ТІЛДЕ ЖАЗЫЛҒАН КЕЗ КЕЛГЕН АҚПАРАТТЫ ҚҰРАСТЫРЫП, КОДТАУ ҮШІН ПАЙДАЛАНЫЛАТЫН СИМВОЛДАР. АҚПАРАТТЫ БЕЛГІЛІ БІР АЛФАВИТ АРҚЫЛЫ ҰСЫНУДЫ КОДТАУ, АЛ АҚПАРАТТЫ БІР СИМВОЛДАР ТОБЫНАН ЕКІНШІ СИМВОЛДАР ТОБЫНА КӨШІРУ ЕРЕЖЕСІ КОД ДЕП АТАЛАДЫ. КОДТАЛҒАН АҚПАРАТТЫ БАСТАПҚЫ ҚАЛПЫНА ҚАЙТАРУДЫ ДЕКОДТАУ ДЕЙДІ.
#4 слайд
КОДТАУДЫҢ ШИФРЛАУДАН
АЙЫРМАШЫЛЫҒЫ НЕДЕ?
ШИФРЛАУ МЕН КОДТАУДЫ АЖЫРАТА БІЛУІМІЗ КЕРЕК. КОДТАУ
БАРЫСЫНДА ДА АҚПАРАТТЫ ТҮРЛЕНДІРЕДІ.
БІРАҚ БҰЛ ТҮРЛЕНДІРУДІҢ БАСТЫ МАҚСАТЫ – АҚПАРАТТЫ
ШИФРЛАУ (ҚҰПИЯЛАУ) ЕМЕС, ОНЫ САҚТАП, ТАСЫМАЛДАУҒА
ЫҢҒАЙЛЫ ЕТУ. КОДТАУ ӘДІСІНІҢ ҚАРАПАЙЫМ ТҮРІ – МОРЗЕ
ӘЛІППЕСІ (КОДЫ). СОНЫМЕН БІРГЕ КОМПЬЮТЕРДЕ ӘРІПТЕР МЕН
САНДАРДЫ, ТЫНЫС БЕЛГІЛЕРІН ЖӘНЕ БАСҚА ДА ҚАЖЕТТІ
СИМВОЛДАРДЫҢ ЕКІЛІК КОДЫН САҚТАУҒА АРНАЛҒАН ASCІІ
КОДЫН АТАУҒА БОЛАДЫ.
4 слайд
КОДТАУДЫҢ ШИФРЛАУДАН АЙЫРМАШЫЛЫҒЫ НЕДЕ? ШИФРЛАУ МЕН КОДТАУДЫ АЖЫРАТА БІЛУІМІЗ КЕРЕК. КОДТАУ БАРЫСЫНДА ДА АҚПАРАТТЫ ТҮРЛЕНДІРЕДІ. БІРАҚ БҰЛ ТҮРЛЕНДІРУДІҢ БАСТЫ МАҚСАТЫ – АҚПАРАТТЫ ШИФРЛАУ (ҚҰПИЯЛАУ) ЕМЕС, ОНЫ САҚТАП, ТАСЫМАЛДАУҒА ЫҢҒАЙЛЫ ЕТУ. КОДТАУ ӘДІСІНІҢ ҚАРАПАЙЫМ ТҮРІ – МОРЗЕ ӘЛІППЕСІ (КОДЫ). СОНЫМЕН БІРГЕ КОМПЬЮТЕРДЕ ӘРІПТЕР МЕН САНДАРДЫ, ТЫНЫС БЕЛГІЛЕРІН ЖӘНЕ БАСҚА ДА ҚАЖЕТТІ СИМВОЛДАРДЫҢ ЕКІЛІК КОДЫН САҚТАУҒА АРНАЛҒАН ASCІІ КОДЫН АТАУҒА БОЛАДЫ.
#5 слайд
КОМПЬЮТЕР ТЕХНИКАСЫНДА
ЕҢ КӨП ПАЙДАЛАНЫЛАТЫН
КОД – ASCII (AMERICAN
STANDART CODЕ FOR
INFORMATION INTERCHANGE).
БҰЛ – АМЕРИКАЛЫҚ АҚПАРАТ
АЛМАСУДЫҢ СТАНДАРТТЫ
КОДЫ. ASCII КОД?ТАУ
КЕСТЕСІ 256 КОДТАН
ТҰРАДЫ.
5 слайд
КОМПЬЮТЕР ТЕХНИКАСЫНДА ЕҢ КӨП ПАЙДАЛАНЫЛАТЫН КОД – ASCII (AMERICAN STANDART CODЕ FOR INFORMATION INTERCHANGE). БҰЛ – АМЕРИКАЛЫҚ АҚПАРАТ АЛМАСУДЫҢ СТАНДАРТТЫ КОДЫ. ASCII КОД?ТАУ КЕСТЕСІ 256 КОДТАН ТҰРАДЫ.
#6 слайд
МОРЗЕ КОДЫ (ӘЛІППЕСІ)
Морзе коды (әліппесі) – шартты
сигналдар жүйесі. Морзе
кодында әрбір әріпке немесе
таңбаға қысқа мерзімді (нүкте)
мен одан үш есе ұзын
(сызықша)
сигналдың белгілі бір комбина?
циясы сәйкес келеді. Олардың
арасы нүкте ұзақ тығына тең
сигналдармен бөлініп отырады.
6 слайд
МОРЗЕ КОДЫ (ӘЛІППЕСІ) Морзе коды (әліппесі) – шартты сигналдар жүйесі. Морзе кодында әрбір әріпке немесе таңбаға қысқа мерзімді (нүкте) мен одан үш есе ұзын (сызықша) сигналдың белгілі бір комбина? циясы сәйкес келеді. Олардың арасы нүкте ұзақ тығына тең сигналдармен бөлініп отырады.
#7 слайд
•Ақпаратты қорғаумен айналысатын арнайы ғылым саласы бар. Бұл
ғылым саласы криптология деп аталады. «Криптология» грек - тің
«cryptos» – «құпия» және «logos» – «хабар» деген сөздерінен шыққан.
Криптология «криптография» (шифрлау) және «крипто?талдау» деген
екі бөлімге жіктеледі. Криптографиямен айналысатын адамды
криптограф деп атайды. Криптограф хабардың құпиялылығын және
нақтылығын қамта?масыз етеді.
Криптология ғылымының мақсаты – ашық мәтінді бөгде
адам оқи алмайтындай етіп өзгертетін математикалық
әдістерді іздеу.
7 слайд
•Ақпаратты қорғаумен айналысатын арнайы ғылым саласы бар. Бұл ғылым саласы криптология деп аталады. «Криптология» грек - тің «cryptos» – «құпия» және «logos» – «хабар» деген сөздерінен шыққан. Криптология «криптография» (шифрлау) және «крипто?талдау» деген екі бөлімге жіктеледі. Криптографиямен айналысатын адамды криптограф деп атайды. Криптограф хабардың құпиялылығын және нақтылығын қамта?масыз етеді. Криптология ғылымының мақсаты – ашық мәтінді бөгде адам оқи алмайтындай етіп өзгертетін математикалық әдістерді іздеу.
#8 слайд
8 слайд
#9 слайд
9 слайд
#10 слайд
10 слайд
#11 слайд
11 слайд
шағым қалдыра аласыз













