Асқар Алтай "Прописка"

1 слайд
Қазақ әдебиеті 6-сынып 6-сабақ Бөлім: «Тәуелсіздік – қасиет тұнған ұлы ұғым» Сабақтың тақырыбы: «Прописка» әңгімесі

2 слайд
• Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары • 6.1.1.1. әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау. • Сабақтың мақсаттары • Әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтайды .

3 слайд
• 1. Ұйымдастыру кезеңдері.   Сәлемдесу. 2. Психологиялық ахуал. • Мейірімді жүрекпен, /жүректерін ұстайды/ • Ақ пейілді тілекпен, /қолдарын көкке көтереді/ • Амандасып алайық, /бір-бірінің қолдарын ұстайды/ • Бір жадырап қалайық. /бір-біріне қарап күлімдейді/ • Еңбек етіп ерінбей, • Жақсы баға алайық! / бас бармақтарын көрсетеді/ • Кіріспе сұрақтар қою • -   Желтоқсан айында туғандар бар ма? Осы айда қандай оқиғалар болды?

4 слайд
• Бейнетаспа көрсету • Оқиға қай жылы болды? • Оқиғаның қандай тарихи маңызы бар? Желтоқсан оқиғасы қай алаңда болды? Оған қанша адам қатысты? • Оларға қандай жаза қолданылды? • Осы оқиға туралы қандай көркем шығармалар бар? • Прописка деген не? Ол не үшін керек? Сендерде прописка бар ма? • Шығарма неліктен «Прописка» деп аталған деп ойлайсыңдар?

5 слайд
ЖЕЛТОҚСАНДА ІЗ-ТҮЗСІЗ КЕТКЕНДЕРДІҢ РУХЫНА БАҒЫШТАЙМЫН Автор

6 слайд
• Мағынаны тану. Шығарма мазмұнын меңгеру. «Джигсо» тәссілі • 1-қадам.  Өз бетінше іштей оқу. Жоспар құру. Оқушыларды 6-дан топтарға отырғызу. Мәтінді 6 бөлікке бөлу. Әр топтағы 1-лер бірінші бөлікті , 2-лер екінші бөлікті, 3-ьер үшінші бөлікті, 4-тер төртінші бөлікті, 5-тер бесінші, 6-лер алтыншы бөлікті оқиды. • 2- қадам. Әр топтағы 1-лер, 2-лер, 3-тер, 4-тер, 5-тер, 6- лар жеке топтасып, оқығандарын талқылайды, жақсы түсінеді. • 3- қадам. Бастапқы топқа жиналады. Бір-біріне түсіндіреді.

7 слайд
«Прописка» әңгімесіне талдау Жанры: әңгіме Мекеншақ (оқиғаның өткен уақыты) : шығармада баяндалатын оқиға 1987 жылды қамтиды. Дәлел: Бәрінен де төрт ай бойы сергелдеңге алынғанын айтсаңшы. Сол бір Желтоқсанның бұрқағы болмағанда құда да тыныш, құдағи да тыныш, Алматыға іргелес ауылға пропискаға отыра қояр еді. Биыл биік Алтайдың басындағы ұшпа бөркі тұрмақ, етегіндегі жел қағып, қар тоқтамайтын тастақ қыраттары да наурыздың ақша қарын жамылып, самарқау жатыр.

8 слайд
Оқиғаның басталуы Дамуы Шиеленісуі Шарықтау шегі Шешімі

9 слайд
«Прописка» әңгімесінің композициялық құрылымы: Оқиғаның басталуы: Архаттың жолға шығуы Оқиғаның байланысуы: Боранның басталуы Оқиғаның дамуы: Жаяу кеткен үш жолаушы Шарықтау шегі: Ертістен өте алмаған автобус Шешімі: Алтайға кері қайтқан Архат

10 слайд
«Прописка» әңгімесіне талдау Идея  жазушының осы өмір құбылысы туралы айтқысы келген ойы мен беретін бағасын білдіреді.Тақырып  – әдеби шығармада сөз болатын басты мәселе, шығарма мазмұнының негізгі арқауы, айтылатын жағдайлардың бағыт-бағдары болып табылады. • Идеясы: Шығарманың негізгі мұраты идеялық қуаты – желтоқсан оқиғасы үшін қудаланған қазақ жастары өмірінің кейбір тұстарын сипаттау. Сондай-ақ автор Кеңес үкіметінің желтоқсаншыларға көрсеткен озбырлығын әрі қоғамнан шеттетуге ұмтылған теріс әрекеттерін сынап отыр. Және ұсақ деталь арқылы қала мен ауылды байланыстыратын жолдардың жоқтығы шебер суреттелген. (Ұлан асуындағы автобустың аударылуы, Ертіс өзенінен өте алмай кейін қайтуы). Болашақ ұрпақты Архаттың адуынды сөздері мен қайтпас мінезі арқылы патриот , отансүйгіш болуға шақырады.Тақырыбы: Ерлік, туған жерге деген шексіз махаббат.

11 слайд
• Деңгейлік тапсырма • 1-деңгей • «Топтастыру» әдісі. Архатқа тән қасиеттерді топтау сызбасы арқылы көрсетіңдер. • Дескриптор: • -кейіпкерге тән қасиеттерді анықтайды; • -оқиға желісі бойынша топтастырады; • -нақты дәлелдер келтіреді • 2-деңгей • «Тұлғаны таны» әдісі Кейіпкер Іс-әрекеті Архат Ауылсовет Қақатаев Подполковник

12 слайд
• 3-деңгей • «Төрт сөйлем» тәсілі • Пікір. «Прописка» әңгімесінің мазмұны бойынша пікірілеріңді бір сөйлеммен білдіріңдер. • Дәлел. Пікірлеріңді бір сөйлеммен дәлелдеңдер. • Мысал. Пікірлеріңді өмірмен байланыстырып, мысал келтіріңдер. • Қорытынды. Тақырып бойынша қорытынды шығарыңдар. •   • Дескриптор: • шығарма мазмұны бойынша пікірілерін бір сөйлеммен білдіреді; • Пікірлерін бір сөйлеммен дәлелдейді; • Пікірлерін өмірмен байланыстырып, мысал келтіреді; • Тақырып бойынша қорытынды шығарады.

13 слайд
• САБАҚТЫ БЕКІТУ • «Бір минут» тәсілі • Берілген сөз тіркестерімен тоқтаусыз бір минут сөйлеп шығады.   ( желтоқсан оқиғасы, желтоқсан монументі, тоталитарлық жүйе, қазақ жастарының сана-сезімі, т.б.). • «КЕРІ БАЙЛАНЫС» • Егер саған сабақ ұнаса және тапсырманың барлығын сәтті орныдаған болсаң, желкенді жасыл түске боя; • Егер сен сабақта белгілі бір қиындықты кездестірген болсаң, желкенді сары түске боя; • Егер саған сабақ барысында тапсырмаларды орындау қиын болып, мұғалімнің көмегі қажет болса, желкенді қызыл түске боя.