1 слайд
ОҚО.Төлеби ауданы
Қ.Байболов атындағы жалпы
орта мектеп.
Жусипалиева Ботакөз Алясқарқызы
2 слайд
ОҚО.Төлеби ауданы
Қ.Байболов атындағы жалпы орта мектеп.
Жусипалиева Ботакөз Алясқарқызы Бақыт үшін құрбан
болған –гүл ғұмыр
3 слайд
•
Мақсаты: Барша қазақ халқының
мақтанышы болған, Отан үшін жасаған ерлік
істері арқылы ұлт мақтанышына айналған
батыр қыздарымыздың өмірдеректерінен
мәлімет бере отырып, өсіп келе жатқан жас
ұрпаққа үлгі ету.
•
Ұлтжандылық сезімдерін тәлім мен
тәрбиелі мәліметтермен толықтыру.
•
Әлия мен Мәншүктей қыздары бар ұлт
ұрпақтары екенін мақтаныш ету сезімін ояту.
4 слайд
Әлия Молдағұлова Мәншүк
Мәметова
5 слайд
Негізгі бөлім
1.1. « Балалық балғын шақ»
1.2. «Гүл-ғұмыр»
1.3 «Ел басына күн туды»
1.4. «Батыр қыздың ерлігі»
1.5. «Батыр рухына тағзым»
6 слайд
Ел қайда, алдағы жол қайда,
Кетеді-ау, қашықтап, ондайда.
Бар ма еді жазығы жас қыздың
Сұм тағдыр аясаң болмай ма?
Көрген жоқ ешкімге еркелеп
Жиған жоқ қыр гүлін ентелеп.
Әкеден шешеден айрылып,
Салды өмір салмағын ертерек...
7 слайд
Әлияның балалық шағы.
Әлия Нұрмұхамбетқызы Молдағұлова
1925 жылы 15 маусымда Ақтөбе
облысы Қобда ауданындағы Бұлақ
ауылында Нұрмұхамбет Сарқұлов пен
Маржан Молдағұлованың отбасында
дүниеге келді. 1933 жылы анасы
қайтыс болғаннан кейін нағашы ағасы
Әбубәкір Молдағұловтың отбасында
тәрбиеленді
8 слайд
1933 жылы Әбубәкір отбасымен Әулиеатаға көшіп
барады. Сол жерде Әлия мен Сапура /Әбубәкірдің
қарындасы/ №11-мектеп есігін ашты. 1935 жылы
Әбубәкірдің Москвадағы Әскери-Транспорт
Академиясына оқуға түсуіне байланысты оның отбасы
Москваға қоныс аударды. Әлия Москвада
№ 891- мектептің 4- класын бітірді. 1938 жылы
Академияның Ленинградқа көшірілуіне орай
Молдағұловтар отбасы осы қалаға көшіп барады.
Отбасындағы материалдық қиыншылықтарға орай, Әлия
өз келісімі бойынша Ленинградтағы
№ 46- мектеп-интернатқа орналастырылды. Мектеп
тәрбиеленушілері № 140- мектепте оқыды.
9 слайд
10 слайд
•
Мәншүк Мәметова Казақтың каһарман қызы,
Кеңес Одағының Батыры.
Мәншүк (шын аты Мәнсия) Батыс Казақстан
облысының Орда ауданында дүниеге келді.
•
Мәншүктің туған анасы Тойылша, әкесі
Жеңсігәлі. Ол кісінің Нағи, Қадыр атты
ұлдары және 5-6 жасар қызы Мәнсия
болады. Мәнсияны еркелетіп Мәншөк деп
атаған. Мәншүк қара торы, жайнаған
қарақат көзді, шашы қалың әрі бұйра, сүп-
сүйкімді, адамға тез бауыр басқыш бала
болып өседі.
11 слайд
Суретте: Оқушы Мәншүк
сыныптастарымен;
12 слайд
•
Әкесінің інісі перзент көрмей зарығып жүрген
Ахмет, сүйкімді әрі зерек балаға көңілі ауып,
көп ұзамай Әминамен келісіп, Мәнсияны
біржолата асырап алуға немере ағасы
Жеңсігәлінің алдына барады. «Оқытамын, өз
баламдай көрем, бірақ атыма көшіріп аламын» –
дейді. Анасы келіспей қарсы болса да: «Жақсы
көретін інім едің, көңіліңді қалдырмайын. Балам
саған аманат», – деп Мәншүкті Майра
жеңгесімен қосып Саратовқа жібереді.
13 слайд
Өтті уақыт, өтті кезең әрқалай,
Көңіл бұлты жадырамай, тарқамай .
Титімдейден шынықты олар өмірге,
Шаршаса да, үйренді олар шаршамай.
Марфуға Айтқожина
14 слайд
•
Әлия интернат тәрбиенушілерімен 1941
жылы соғыстың басталғаны туралы
хабарды Сиверская станциясында
демалыс лагерінде естіді. 1941 жылы
наурызда № 46- мектеп-интернат
тәрбиеленушілері Ярославль облысының
Вятск селосына көшірілді. Әскери
ұшқыш болуды армандаған Әлия
Вятскідегі мектептің 7- класын бітіріп,
Рыбинскідегі авиация техникумына
оқуға түседі.
•
Мергендер мектебі. Желтоқсан 1942 ж.
шілде 1943 ж. - Әлия Молдағұлова
Москвадағы Орталық мерген қыздар
даярлайтын мектептің курсанткасы.
•
15 слайд
16 слайд
Көк темір асынғаны тал бойына,
Жүктелді ауыр міндет ер мойнына.
От шашып екі көзі жарқылдайды
Жұлдыздай сүңгіп шыққан бұлт қойнына.
Тасындай найзағайдың құрыш тұлға,
Туындай батырлардың шықты қырға.
Нық басып сапқа тұрды бір жас солдат
Ары үшін адамдықтың түсіп сынға.
17 слайд
Ақ иық Мұзбалағы Алатаудың,
Қамалын қалтыратқан қалың жаудың,
Атыңды Әлия деп әнге қосып,
Сайрайды бұлбұлы да бақша -
баудың.
18 слайд
Жауынгер:
Бұрынғы ұрыс орнында емес, өз қаруының оғы
таусылған соң окопқа жақын жолдасының пулеметін
іске қосайын деп жатыр екен. Арамыз небәрі 4-5
метрдей ғана. Қарындасымыздың жалғыз екеніне
көзіміз жеткен соң: «Мәншүк, таста пулеметті, жүр
бізбен, тез!» деп өтініп жатырмыз. Ол болса: «Бара
беріңдер, мен қалмасам сендерді кім қорғайды,
Шепке жете алмайсыңдар», – деп айтқан сөзінен таяр
емес. Көнбеді. «-Жоқ. Сендерді мен қорғамасам,
штабқа жете алмайсыңдар», – деп пулеметті қосып
жіберді.
19 слайд
Қария: Артымыздан дүмпулер естіліп жатты.
Біраздан соң пулеметтің үні өшіп, дала
тынышталды. Біздер бір-бірімізге қарап «все»
дедік. Егер сол жолы Мәншүк дәл осындай
батырлық көрсетпегенде 100- атқыштар
бригадасының сондағы жауынгерлері тірі қалмас
еді. Мен сіздермен осылай отырмас едім.
Мәселен, қара жер басып жүргенім, сол қара
қыздың арқасы. Бүгінде біздер «Мәншүк қаншама
фашистің көзін жойды деп емес, қаншама қазақты
аман алып қалды» деп айтуымыз керек.
20 слайд
21 слайд
Жатталар сенің атың ұмытылмас,
Үлгі алар ерлігіңнен кейінгі жас.
Қаhарлы қалқан болар қасиетің,
Оқ өтпес, қылыш кеспес, жау ала
алмас.
22 слайд
Залға кірдім қабырғада суреттер:
Ғұламалар, данышпандар, құдіреттер.
Әлия мен Мәншүк онда қатар тұр,
Өмірдей-ақ бір кеп жерге, бір кеткен
23 слайд
Дүниеде ажал барын білместен
Екі қыршын, екі ақ қайың бірге өскен.
Қатар ұшқан екі аққу тұр мұнда,
Күн астында қанат жайып күн кешкен.
Екі арман, екі бақыт, екі өмір
Солмайтұғын әрқайсысы бір жеке гүл,
«-Біз де сендей жас едік-ау бір кезде
Тіршілікте бізге құрмет ете жүр!»
24 слайд
Бақыт -деген адалдықта бірлікте
Айқасқа кір, бақытыңды құр күтпе.
Біз, мінеки, бірге туған бөбекпіз,
Ұшырасып көрмесек те тірлікте.
Көзімізде-өміріміздің бар шыны,
Көзімізде-жүрек жыры, жан сыры.
Мәншүк барын білген емес Әлия,
Әлиясын көрген емес Мәншүгі.
25 слайд
Қатар тұрмыз, қатар жүріп келеміз,
Қатар жүріп қырдан гүлдер тереміз.
Біздер өлдік, өлмесін деп басқалар,
Бізді қайта туды Отан, ел егіз.
Әлия: Шыдау керек, бақыт қанша тостырсын,
Үйлеріңде күлер болса, дос күлсін.
Ақ тілеулі өтіп жатса тойларың,
Біз отырар екі орындық бос тұрсын. •
26 слайд
Саған белгі орнаттық мәрмәр тастан
Саған күнде қызыққан мөлдір аспан
Саған күнде жазылған көркем дастан
Саған күнде құшағын көктем ашқан
27 слайд
•
Мәншүк Мәметова:
.
Павлодар облысының колхозшылары Батыр
қыздың құрметіне Мәншүк атындағы танк
колоннасын құрды.
Невель, Орал, Алматы қалаларында Мәншүк
атында көшелер бар.
Туған жері Ордада Мәншүкке ескерткіш
орнатылған.
Қыздар педагогикалық училищесі Мәншүк
есімімен аталады.
Қаһарман қыздың өмірі мен өшпес ерлігі жайлы
«Мәншүк туралы жыр» атты көркем фильм
түсірілді
28 слайд
Әлия Молдағұловаға арналған ескерткіштер:
- Әлия Молдағұловаға арнап Туған жері
Бұлақта және Әлпайсайда 1968 жылы
орнатылды.
- Ақтөбеде Шернияз көшесінде;
- Новосокольникиде «Псков облысы»;
- Новосокольникиде «Мир» кинотеатрының
алдында;
- Насова – Казачихадағы орта мектеп алдында;
- Қобда ауданында;
- Қырымдағы «Артек» пионер лагері алдында.
29 слайд
Тәуелсіздік туын тігіп, өз алдына ел
болып шыққан батыр елдің ұрпағымыз.
Қасық қандарын қиып қорғаған
Отанды, еліміз бен жерімізді біз де
қорғап, аман сақтап, келер ұрпаққа
аман-есен жеткізейік!
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз