#1 слайд
Бірқалыпты түзу сызықты қозғалыс графигі

1 слайд

#2 слайд
Түзусызықты қозғалатын дененің немесе материалдық нүктенің қозғалыс теңдеуі деп аталады. Осы теңдеуді қолдана отырып, дененің кез-келген уақыт мезетіндегі координатасын табуға болады. x = x 0 + vt

2 слайд

#3 слайд
Дене бірқалыпты қозғала отырып, әр бір секунд сайын 3м арлықты жүріп өтсін. Уақыт қозғалыс басталған мезеттен есептеледі. Бұл жағдай үшін дене координатасының уақытқа тәуелділігі төмендегідей кесте түрінде беріледі: t, c01 234 5 x, м03 691215 Мұндай кесте арқылы біз дененің кез-келген уақыт мезетіндегі орнын, яғни координатасын және оның қандай да бір орын ауыстыруға жіберген уақытын анықтай аламыз. Енді осы кестедегі мәліметтерді пайдаланып, дене қозғалысының графигін сызайық.

3 слайд

#4 слайд
Ол үшін горизонталь оське (абсциссалар осіне) өткен уақытта, ал вертикаль оське (ординаталар осьне) дене координатасының мәндерін сәйкес масштабпен саламыз. Сонда бұл қозғалыстың графигі түзу сызықты болып шығады. Бұл бірқалыпты қозғалатын дене координатасының уақытқа тәуелді екенін білдіреді. t, c012345 x, м03691215

4 слайд

#5 слайд
1. v =20 м/с қозғалатын материалық нүкте графигін жасайық. бастапқы координата x 0 =10 м дейік. Қозғалыс теңдеуі x=x 0 +vt бойынша t 0 =0с , t 1 =2с, t 2 =4с уақыт мезеттері үшін нүкте координаталарын есептеп шығарамыз. Алынған мәндерді төмендегі кестеге жазамыз: t, c0 2 4 x, м105090

5 слайд

#6 слайд
Бірқалыпты түзу сызықты қозғалатын дененің немесе материалық нүктенің координатасы уақыттың сызықтық функциясы болып табылады деген тұжырым жасауға болады. Координатаның уақытқа тәуелділігі графигінің кескініне қарап, қозғалыс жылдамдығы туралы айтуға болады. График кескіні неғұрлым тік болса, жылдамдықтың да соғұрлым үлкен болатынын білдіреді.

6 слайд

#7 слайд
t,c 0 5 x, м -3 7 2. Біқалыпты түзу сызықты қозғалыстағы дененің қозғалыс графигі түзусызықты болып табылатындықтан, оны екі нүкте арқылы да салуға болады. Мысалы, v=2м/с жылдамдықпен бірқалыпты және түзусызықты қозғалатын дененің қозғалыс графигін салайық. Оның бастапқы координатасы x 0 =-3м болсын сонда қозғалыс теңдеуі бойынша t=5с болғандағы координатасы x=7 м болады.

7 слайд

#8 слайд
3. Енді v=-5 м/с түзусызықты қозғалатын дене қозғалысының графигін сызайық. Мұндағы «минус» таңбасы дегеннің координата осі бойынша теріс бағытта қозғалатындығын білдіреді. Дене координата осьтері бойынша оң бағытта координата басынан x 0 =20 м делік. Қозғалыс теңдеуі бойынша t 1 =4с болғанда, x=0м болатынын есептеп шығарамыз да оны кестеге жазамыз: t, c0 4 x, м200

8 слайд