Ашық сабақ Жылу құбылыстары

1 слайд
Жылулық құбылыстар

1 слайд

2 слайд
Денемен жұмыс істемей немесе дене өзі жұмыс істемей тұрғандағы ішкі энергияның өзгеру процесі.Жылуөткізгіштік Сәулелену Жылуөткізгіштік СәулеленуДенемен жұмыс істемей немесе дене өзі жұмыс істемей тұрғандағы ішкі энергияның өзгеру процесі.

2 слайд

3 слайд
Берілген мысалдардағы ішкі энергияның өзгерісін атандар 1 2 3 4Ішкі энергияның өзгеру әдістері

3 слайд

4 слайд
Дененің қыздырғанда қажетті немесе ол суығанда бөлінетін жылу мөлшері заттың тегіне,массасына және оның температурасының өзгеруіне тәуелді. Заттың меншікті жылусыйымдылығы массасы1 кг заттың температурасын   1  0 С өзгерту үшін қажет жылу мөлшерін көрсетеді.  Белгіленуі: С . Өлшем бірлігі : 1 Дж / кг 0 СQ = cm(t 2 – t 1 )Жылу берілу кезінде ішкі энергияның өзгеруінің өлшемі Жылу мөлшері Q

4 слайд

5 слайд
1. Жылуөткізгіштік кезінде дененің өзі көбірек бөлігінен азырақ қыздырылған бөлігіне өтпейді. Жылу қалай беріледі? 2. Салмақсыздық кезінде жылу беріле ме ? 3. Түрлі заттарды ң жылу өткізгіштігі түрліше болады. Неліктен? Жылуөткізуші заттар: жақсы Металдар,олардың қоспалары,қатты заттар ... нашар Сұйықтар,газдар,ауа,жер… Энергияның дененің көбірек қыздырылған бөлігінен дененің басқа азырақ қыздырылған бөлігіне тікелей немесе аралық денелер арқылы берілу құбылысыЖылуөткізгіштік… Ерекшеліктері:

5 слайд

6 слайд
Неліктен аязда металл ағаштан салқындау, ал қыздырғанда ыссылау болып келеді?Қ ы ста аяғы м ы з қ ай етік те тез тон ады : тар бол ған да м а әл де кен бол ған да м а? Т үсін дір. Ыстық су құйылған стакандағы ағаш қасық металл қасыққа қарағанда жылдам қызады. Неге? Қай шәйнекте су тез қайнайды: жаңа әлде ескі, қабырғасында қағы бар? (Шәйнектер бірдей) Неге Орта азия тұрғындары ыстық күні мақтадан жасалған киімдер киеді? Қ ы ста аяғы м ы з қ ай етік те тез тон ады : тар бол ған да м а әл де кен бол ған да м а? Т үсін дір. Қай шәйнекте су тез қайнайды: жаңа әлде ескі, қабырғасында қағы бар? (Шәйнектер бірдей)

6 слайд

7 слайд
Отын жанғанда (көмір,мұнай,газ) көміртектің бір атомы, оттектің екі атомымен қосылады . Нәтижеде өте мол энергия бөлінеді. массасы 1 кг отын толық жанғанда бөлінетін жылу мөлшерін көрсетеді. Белгіленуі : q Өлшем бірлігі : 1 Дж / кг.Отынның энергиясы Меншікті жану жылуы Q =q*mмассасы 1 кг отын толық жанғанда бөлінетін жылу мөлшерін көрсетеді. Белгіленуі : q Өлшем бірлігі : 1 Дж / кг.

7 слайд

8 слайд
Балқу 2.Молекулалар энергиясы және олардың орналасуы қалай өзгереді?1.Балқу кезінде дененің ішкі энергиясы қалай өзгереді? 4.Балқу кезінде дененің температурасы өзгере ме?3.Дене қай уақытта балқи бастайды? Молекулалар жылдамдығы артады. Дененің ішкі энергиясы артады. Дене балқу температурасына дейін қызғанда оның кристалдық торы бұзыла бастайды. Қыздыру энергиясы тордың бұзылуына жұмсалады.заттың қатты күйден сұйық күйге өтуі. Дене энергияны қабылдайды.

8 слайд

9 слайд
… заттың сұйық сұйық күйден қатты күйге өту процесі Сұйық эергияны береді 2. Молекулалар энергиясы және олардың орналасуы қалай өзгереді?1. Дененің ішкі энергиясы қалай өзгереді? 5.Қатаю кезінде дененің температурасы қалай өзгереді? Қатаю 3.Дене қай уақытта қатая бастайды? 4.Қатаю кезінде дененің температурасы өзгере ме?

9 слайд

10 слайд
, t C  , t минбалқу қы зды ру қатаю салқы ндау Q m    Q m    1t 2t 3tМеншікті булану жылуы- қайнау температурасында алынған 1 кг сұйықта толығымен буға айналдыруға қажет жылу мөлшері. Белгіленуі: Өлшем бірлігі: Жұтылады Q Бөлінеді Q t балқу= t қатаю Дж кг

10 слайд

11 слайд
“ Графикті оқимыз ” 1. Қай уақытта дененнің балқуы басталады? 4. Қанша уақытқа созылды:а)қатты дененің қыздырылуы; б)дененің балқуы ; с)сұйықтың қатаюы?2.Қай уақытта дене қатаяды? 3. Дененің балқу температурасы қаншаға тең ,қатаюы ше?

11 слайд

12 слайд
1. Қайнау –бұл сұйықтың тек үстінгі бетінде емес,сонымен қатар оның ішінде де бу көпіршіктерінің пайда болуымен жүретін қарқынды кебуі . 2.Қайнау-бұл әрбір сұйықтың белгілі бір өзіндік тұрақты температурада буға айналу процесі. 3. Қайнау процесінде жылу жұтылады. 4. Атмосфералық қысымның өзгеруімен қайнау температурасы да өзгереді:қысым артқанда ,қайнау температурасы да артады. Есте сақта

12 слайд

13 слайд
… заттың сұйық күйден газ күйіне өту процесі 2.Молекулалар энергиясы және олардың орналасуы қалай өзгереді?1. Дененің ішкі энергиясы қалай өзгереді? 4. Булану кезінде дененің температурасы өзгере ме? Кебу - сұйықтың бетінен бөлшектер( молекулалар, атомдар) ұшып шығатын процесс. Булану Сұйықтың кебу жылдамдығы : 1)заттын тегіне; 2)бетінің ауданына; 3)сұйық темепературасына; 4)сұйық бетінен будың жойылу жылдамдығына тәуелді 3.Булану кезінде дененің молекулалары қалай өзгереді?

13 слайд

14 слайд
… заттын газ күйінен сұйық күйге өту процесі 2.Молекулалар энергиясы және олардың орналасуы қалай өзгереді?1.Конденсация кезінде дененің ішкі энергиясы қалай өзгереді? 3.Конденсация кезінде дененің молекулалары өзгере ме? Егер булану процесі жүрсе, онда сұйыққа белгілі мөлшерде жылу мөлшерін беру керек. Булану үшін қажет және конденсациялану кезінде бөлінетін жылу мөлшерін анықтайтын формула : Q= L *m , L – меншікті булану жылуы. Конденсация

14 слайд

15 слайд
Түсіндір. 1.Егер сұйыққа жел үрсе, булану процесі қалай жүреді? 2.Неліктен тәрелкедегі су табақтағы судан жылдамырақ буланады?

15 слайд

16 слайд
1. Неліктен тастабақтағы су жылдам буланып кетті ? 2.Неліктен таразылардың тепе-теңдігі бұзылады? 3.Неліктен бірнеше күннен кейін әр түрлі сұйықтың деңгейі түрліше болып келеді? Түсіндір.

16 слайд

17 слайд
1. Заттың қатаю кезінде кристал торы пайда болып,бөлшектің потенциялы кемиді. 2. Булану-заттың сұйық күйден газ күйіне өтуі.. 3. Булану жылдамдығы әр түрлі заттарда бірдей емес. 4. Конденсация –бұл бу молекуларының сұйыққа өту процесі. 5. Конденсация пара связана с понижением температуры окружающего воздуха. Есте сақта …

17 слайд

18 слайд
m Q m L Q t m c Q m L Q m q Q t m c Q m Q                       Формула: Процесс: бал қу қыздыру жану қайнау салқындау Конденсация ҚатаюФормулаларды еске түсірейік.

18 слайд

19 слайд
Назар аударғаныңызға рахмет.

19 слайд