Ашық сабақ Конфуций ілімі 6 сынып

1 слайд
Конфуций іліміКонфуций ілімі

2 слайд

3 слайд
Үлкендерге құрмет-тәрбиенің ең Үлкендерге құрмет-тәрбиенің ең басты басты іргетасы іргетасы • Қытайдың мемлекеттік діні – конфуцийшілдіктің негізін Қытайдың мемлекеттік діні – конфуцийшілдіктің негізін салушы – Конфуций. Оны Кун-цзы, Құнфу-цзы, Цзоу деп салушы – Конфуций. Оны Кун-цзы, Құнфу-цзы, Цзоу деп атайды. Ол қазіргі Қытайдың Шандунь провинциясындағы атайды. Ол қазіргі Қытайдың Шандунь провинциясындағы Цюйф қаласында туып, сонда қайтыс болған. Халық Цюйф қаласында туып, сонда қайтыс болған. Халық арасында ұстаз Кун деген есіммен кеңге танылған. Ол – арасында ұстаз Кун деген есіммен кеңге танылған. Ол – Қытай ойшылы, философ, тарихшы, мемлекет қайраткері. Қытай ойшылы, философ, тарихшы, мемлекет қайраткері. Өмірге келген ортасы – кедейленген ақсүйектер отбасы. Өмірге келген ортасы – кедейленген ақсүйектер отбасы. Осы данагөй негізін қалаған ілім (Конфуций идеясы) кейін Осы данагөй негізін қалаған ілім (Конфуций идеясы) кейін жапон қоғамының ұлттық жалпы психологиялық, мінез - жапон қоғамының ұлттық жалпы психологиялық, мінез - құлықтық және идеологиялық қондырғысы болып құлықтық және идеологиялық қондырғысы болып қалыптасты.қалыптасты.

4 слайд

5 слайд
• Конфуций ілімін уағыздаушы Хаттари Унакитидің Конфуций ілімін уағыздаушы Хаттари Унакитидің пайымдауынша: «Конфуций – шығыс данышпаны. Дегенмен, пайымдауынша: «Конфуций – шығыс данышпаны. Дегенмен, қазіргі күні ол бүкіл әлем танитын философқа айналды. Оның қазіргі күні ол бүкіл әлем танитын философқа айналды. Оның ілімі – өмірді танытатын оқулық, таптырмас тәжірибе мектебі». ілімі – өмірді танытатын оқулық, таптырмас тәжірибе мектебі». Жас шағында төменгі буындағы шенеунік қызметін атқарып, 22 Жас шағында төменгі буындағы шенеунік қызметін атқарып, 22 жасында бала оқыта бастаған. Сөйтіп, Қытайдағы тұңғыш жасында бала оқыта бастаған. Сөйтіп, Қытайдағы тұңғыш жекеменшік оқу орнын ашып, ұстаз ретінде үлкен абыройға жекеменшік оқу орнын ашып, ұстаз ретінде үлкен абыройға бөленген. Конфуцийдің мектебінде оқытылған төрт пән – ақлақ бөленген. Конфуцийдің мектебінде оқытылған төрт пән – ақлақ (адамгершілік), тіл, саясат, әдебиет.(адамгершілік), тіл, саясат, әдебиет. • Б.з.б. 136 жылы Конфуций ілімі мемлекеттік идеология болған Б.з.б. 136 жылы Конфуций ілімі мемлекеттік идеология болған кезде ол «Он мың ұрпақтың ұстазы», - деп жарияланып, 1503 кезде ол «Он мың ұрпақтың ұстазы», - деп жарияланып, 1503 жылы мемлекет оны қасиеттілер, әулиелер қатарына қосады, жылы мемлекет оны қасиеттілер, әулиелер қатарына қосады, 1911 жылы болған ұлттық-буржуазиялық революциядан кейін 1911 жылы болған ұлттық-буржуазиялық революциядан кейін ол ресми түрде ардақталады. Ілімдегі теориялар Конфуций ол ресми түрде ардақталады. Ілімдегі теориялар Конфуций ілімінде қоғам – «қайырымды мырзалар» мен «қауқарсыз ілімінде қоғам – «қайырымды мырзалар» мен «қауқарсыз адамдар» болып екіге бөлінеді, кішілердің үлкендерге құрметі адамдар» болып екіге бөлінеді, кішілердің үлкендерге құрметі – тәрбиенің ең басты іргетасы, басқару - түзету деген сөз. – тәрбиенің ең басты іргетасы, басқару - түзету деген сөз. Конфуции ілімі бойынша қоғамдағы алғашқы топта бес қасиет Конфуции ілімі бойынша қоғамдағы алғашқы топта бес қасиет болуға тиіс. Олар: адамгершілік (жэнь), парызды өтеу (и), болуға тиіс. Олар: адамгершілік (жэнь), парызды өтеу (и), әдептілік пен сыпайылық (ли), зейінділік пен білімділік (чжи), әдептілік пен сыпайылық (ли), зейінділік пен білімділік (чжи), берілгендік (синь). Данышпанның атақты теориясының бірі – берілгендік (синь). Данышпанның атақты теориясының бірі – мемлекетті «адамгершілікпен басқару». Осы орайда ол: мемлекетті «адамгершілікпен басқару». Осы орайда ол: «Билеуші – билеуші, ал бағынышты – бағынышты, әке-әке, ал «Билеуші – билеуші, ал бағынышты – бағынышты, әке-әке, ал ұл-ұл болу керек», деген. Және де ол «Билікке қалай жетуге ұл-ұл болу керек», деген. Және де ол «Билікке қалай жетуге болады?», - деген сұраққа: «Халықтың сүйіспеншілігіне қол болады?», - деген сұраққа: «Халықтың сүйіспеншілігіне қол жеткізу», - деп жауап қайтарған.жеткізу», - деп жауап қайтарған.

6 слайд

7 слайд
Ең бастысы, «Конфуций ілімінің өзіндік сипаты Ең бастысы, «Конфуций ілімінің өзіндік сипаты антропоцентризммен, яғни, адамды ғаламдық антропоцентризммен, яғни, адамды ғаламдық ғимараттың кіндігі және ең жоғарғы мақсаты деп ғимараттың кіндігі және ең жоғарғы мақсаты деп білетін көзқараспен айқындалады. Конфуцийдің ой- білетін көзқараспен айқындалады. Конфуцийдің ой- пікірінің негізгі мазмұны табиғат заңдарына сәйкес пікірінің негізгі мазмұны табиғат заңдарына сәйкес келетін, адамдардың бірлесіп өмір сүруіндегі парасатты келетін, адамдардың бірлесіп өмір сүруіндегі парасатты реттілікті, тәртіпті қамтамасыз етудің аса маңызды реттілікті, тәртіпті қамтамасыз етудің аса маңызды шарттары болып табылатын қарапайым да ғаламат зор шарттары болып табылатын қарапайым да ғаламат зор 5 ізгілікті ұғындыруға арналған. ... Конфуцийдің саяси-5 ізгілікті ұғындыруға арналған. ... Конфуцийдің саяси- этикалық маңызды ұғымы – адамшылық, адамның әділ, этикалық маңызды ұғымы – адамшылық, адамның әділ, ақжүрек болуы (жэнь). Ұл-дың кішіпейіл болуын, ата-ақжүрек болуы (жэнь). Ұл-дың кішіпейіл болуын, ата- ананы, жалпы, үлкен кісілерді сыйлап жүруін ананы, жалпы, үлкен кісілерді сыйлап жүруін анықтайтын.анықтайтын. Ол діннен гөрі дәстүр аясында дамығанымен, кейін екі Ол діннен гөрі дәстүр аясында дамығанымен, кейін екі мектеп (бағыт) түрінде пайда болды: даосизм (дао цзя) мектеп (бағыт) түрінде пайда болды: даосизм (дао цзя) және конфуцийшілдік философиясы (жу цзя).және конфуцийшілдік философиясы (жу цзя).

8 слайд

9 слайд
Конфуцийшілдік бұл – ежелгі дәуірден бастау Конфуцийшілдік бұл – ежелгі дәуірден бастау алатын философиялық жүйе. Конфуцийшілдік алатын философиялық жүйе. Конфуцийшілдік ғалым – интеллектуалдар ілімі (мектебі) негізінде ғалым – интеллектуалдар ілімі (мектебі) негізінде пай да болған. Ол – Шығыстағы үш басты діни пай да болған. Ол – Шығыстағы үш басты діни этикалық (даосизм мен буд дизм қатарындағы) этикалық (даосизм мен буд дизм қатарындағы) бағыт-тың Ежелгі Қытайдағы басты идеялық бағыт-тың Ежелгі Қытайдағы басты идеялық ағымдардың бірі, саяси этикалық ілім. Оның ағымдардың бірі, саяси этикалық ілім. Оның көзқарасын ізбасарлары «Лун ой» («Әңгімелері көзқарасын ізбасарлары «Лун ой» («Әңгімелері мен ой-пікірлер») кітабында баяндап беріп, мен ой-пікірлер») кітабында баяндап беріп, насихаттаған. Сонымен қатар, оның адам насихаттаған. Сонымен қатар, оның адам тағдырын «аспан» айқындайды, адамдардың тағдырын «аспан» айқындайды, адамдардың «мейірімділерге» және «нашарларға» бөлінуі «мейірімділерге» және «нашарларға» бөлінуі өзгеріске түспейді, жасы кіші үлкенге, қызметі өзгеріске түспейді, жасы кіші үлкенге, қызметі төмен адам лауазымы жоғары қызметтегі кісіге төмен адам лауазымы жоғары қызметтегі кісіге көзсіз бағынуға тиіс деген теориясын дамыттыкөзсіз бағынуға тиіс деген теориясын дамытты

10 слайд
Ғалымдардың айтуынша, Конфуций ілімі: Ғалымдардың айтуынша, Конфуций ілімі: «Бәрінен «Бәрінен де бауырмалдық пен перзенттік парызды ұмытпа, де бауырмалдық пен перзенттік парызды ұмытпа, туған-туысқандарға қайырымды бол, тәубешілдік туған-туысқандарға қайырымды бол, тәубешілдік пен үнемділікті бағала, бойыңдағы ашу мен ызаны пен үнемділікті бағала, бойыңдағы ашу мен ызаны басуға үйрен, білім мен біліктілікті жоғары қой, басуға үйрен, білім мен біліктілікті жоғары қой, көңіліңе сай келмейтін ілімнің бәрінен арыл, көңіліңе сай келмейтін ілімнің бәрінен арыл, басқаларды да ағат жолға қадам басудан басқаларды да ағат жолға қадам басудан сақтандыр», - дейді екен. Сол себепті, ол Жапония сақтандыр», - дейді екен. Сол себепті, ол Жапония тәрізді елдер-дің салт-санасына тереңдей еніп те тәрізді елдер-дің салт-санасына тереңдей еніп те кетіпті.кетіпті.

11 слайд